Etkinlik I: Misafir Bekleyen Evler

2. Misafirperverliğin önemini kavrar.

Etkinlikte Yer Alan Karakterler

Yeni mezun genç doktor, ev sahibi Hacı anne.

Etkinlikte Yer Alan Sahneler

Tren istasyonu, Hacı annenin evi.

Etkinlik İçin Gerekli Eşyalar

Doktorun elindeki valiz, Hacı annenin evinin oturma odası.

Etkinlik Öncesinde Çocuklara Sorulan Sorular ve Çocukların Sorulara Verdikleri Cevaplar

Soru 1: Okuldan eve gittiğinde annen evde yok, kapıda kaldın. Ne yaparsın?

Öğrenci A - “Üzülürüm.”

Öğrenci C - “Dedemlere giderim.” Öğrenci D - “Kapıda annemi beklerim.” Öğrenci E - “Komşumuza giderim.”

Öğrenci F - “Üst kattaki akrabamıza giderim.”

Öğrenci B - “Anneme telefon ederim, anahtarı getir derim.”

Öğrenci G - “Mesela yanımızda telefon da yok. (Öğretmen: Telefon da yok.) O zaman kapıda kalırız. Mesela ne yaparız, o kapıyı annemiz gelince açar.”

(Öğretmen: Annem gelene kadar ne yapacaksın, kapıda mı bekleyeceksin?) Öğrenci G - “Babanın yanında anahtar varsa babanı çağır baban açar kapıyı.”

Öğrenci I - “Annemiz evde yoksa, kapıda bekleriz.”

(Öğretmen: Annen geç gelecek, mesela üç dört saat sonra. O kadar süre kapıda mı beklersin? Yazık olmaz mı sana?)

Öğrenci I - “Babamız aşağıda ise anahtarı isterim.” (Öğretmen: Babamız da yok aşağıda.)

Öğrenci I - “Kapıyı kırarım.”

(Öğretmen: Kapı çok sağlam. Kırılmaz ki.) Öğrenci I - “Arka bahçedeki kapıdan girerim.”

Öğrenci B - “Öğretmenim hani kapıyı açan şey var ya…” (Öğretmen: Çilingir mi?) “Evet çilingire gitmelisin, o kapıyı açar.”

Soru 2: Bir tatil köyüne gittiniz, mesela Cide’ye gittiniz orada tüm oteller ve pansiyonlar dolu, hiçbir tanıdığınız da yok. Ne yaparsınız?

Öğrenci C - “Üzülürüm.” Öğrenci E - “Çadır kurarız.” Öğrenci D - “Evime geri dönerim.”

Öğrenci I - “Öğretmenim ‘pansiyon ne’? (Öğretmen: Pansiyon otel gibi gece kalınacak, konaklanacak yer demektir.)

Öğrenci I - “Başka pansiyon var mı diye sorarım.”

Öğrenci B - “Bir kere Mersin'e gitmiştik orada otelde kaldık.” (Öğretmen: Oteller dolu yer yok. Ne yaparsın?)

Öğrenci B - “Başka otele giderim.” (Öğretmen: Başka otelde de yer yok.) Öğrenci B - “Başka otelde yer yoksa gezemeyeceğiz, çadırda yatacağız.” (Öğretmen: Evet o da bir çözüm.)

Öğrenci K - “Çadırda yatarız.”

Öğrenci S - “Ev yaptırırım.” (Öğretmen: Sürekli kalmayacaksın, ev yaptırmana gerek yok, tatil yapıp döneceksin.)

Misafir Bekleyen Evler

Tıp fakültesini yeni bitirmiş ve doktor olmuştum. Doktor olarak ilk görev yaptığım yere, Konya’ya bağlı bir kasabanın sağlık ocağına gitmiştim. Gençtim, bekârdım (evli olmayan). Küçük bir kasabaydı gittiğim yer. İlk gece bir eve misafir olmuştum. Bu ev, tren istasyonunun hemen yanında bir evdi.

Akşam yemeğinden sonra çaylarımız gelmiş, sohbetler edilmişti. Üzerimde yol yorgunluğu, geldiğim yeni yerin yabancılığı vardı. Saatler ilerliyor, ağır bir uyku bastırıyordu. Çok yorgun ve uykusuzdum. Bir an önce uyumak ve dinlenmek istiyordum. Ev sahibine bir şey de diyemiyordum. Bir müddet daha geçti, yine bir hareket yoktu. Evin büyüğü olan Hacı anneye biraz çekinerek şöyle dedim:

“Anneciğim, sizin buralarda kaçta yatılıyor?” Hacı anne:

“Evlâdım treni bekliyoruz. Az sonra tren gelecek, onu bekliyoruz” dedi. Merak ettim, tekrar sordum:

“Trenden sizin bir yakınınız mı inecek?” Hacı anne:

“Hayır evlâdım, beklediğimiz trende bir tanıdığımız yok. Ancak burası uzak bir yer. Küçük bir kasaba. Trenden buraların yabancısı birileri inebilir. Bu saatte, yakınlarda, ışığı yanan bir ev bulmazsa, sokakta kalır. Buraların yabancısı biri geldiğinde, “ışığı yanan ve misafir bekleyen bir ev” bulsun diye bekliyoruz.”

Hacı annenin bu ince düşüncesi beni çok etkiledi. Ne güzel bir fikir. Trenden yabancı birileri inerse sokakta kalmayacak, kapısını çalabileceği ışığı yanan ve misafir bekleyen bir ev bulabilecekti.

Konya Ovası’nda, ya da Türkiye’nin bir başka yerinde, trenden inen yabancılar için “misafir bekleye evler” hâlâ var mıdır? (Görgülü, 2015’den uyarlanarak alınmıştır).

Etkinlik Sonrasında Çocuklara Sorulan Sorular ve Çocukların Sorulara Verdikleri Cevaplar

Soru 1: Hikâyedeki genç doktorun yerinde sen olsaydın ve gittiğin küçük kasabada kalacak bir yer olmasaydı, ne yapardın?

Öğrenci A - “Üzülürdüm.”

Öğrenci I - “Otel var mı diye bakardım.” (Öğretmen kasabada otel olmadığını hatırlatır.)

Öğrenci E - “Eğer yakın bir ev varsa, oraya giderdim.”

Öğrenci S - “Işığı yanan bir eve girerdim ve evinizde misafir olabilir miyim diye sorardım.”

Öğrenci D - “Hasta olurduk.”

Öğrenci B - “Mesela ev varsa, sıcak yemek yerdik, ekmek yerdik, uyurduk, sıcacık ev arardık.”

Soru 2: Hacı annenin yerinde olsaydın, sen ne yapardın?

Öğrenci E - “Evimin ışığını yakardım.” Öğrenci D - “Doktoru eve alırdım.”

Öğrenci C - “Misafirime yemek yapardım.” Öğrenci F - “Doktora ikram yapardım.” Öğrenci I - “Doktora sofra hazırlardım.” Öğrenci K - “Doktora çay yapardım.” Öğrenci S - “Doktora yatak hazırlardım.”

Öğrenci B - “Hacı annenin yerinde olsaydım, açık tutardım ışığımı, zili çalanlara yemek verirdim, ondan sonra yatacak yer ayarlardım. Mesela uyurken yatağına taşırdım.”

Değerlendirme

Etkinlik öncesi sorulan “Okuldan eve gittiğinde annen evde yok, kapıda kaldın. Ne yaparsın?” sorusuna verilen cevaplarda, çocuklar o anda buldukları çözüm önerilerini ifade ettiler. Ama çocukların özellikle “komşuya giderim, akrabama giderim.” ifadeleri gidebilecekleri tanıdık bir yer bulma arayışı içinde olduklarını gösterdi.

İkinci soruda, “Bir tatil köyüne gittiniz mesela Cide’ye gittiniz orada tüm oteller ve pansiyonlar dolu, hiçbir tanıdığınız da yok. Ne yaparsınız?” diye sorulduğunda ise, kendilerince çözüm üretmiş, ancak verilen cevaplar pek de çözüm odaklı olmamıştır.

Etkinlik sonrasında “Hikâyedeki genç doktorun yerinde sen olsaydın ve gittiğin küçük kasabada kalacak bir yer olmasaydı, ne yapardın?” sorusuna verdikleri cevaplarda özellikle ışığı yanan ve misafir olabilecekleri, sıcak bir eve vurgu yapmaları, hikâyedeki somut örneği göz önünde bulundurmaları dikkat çekicidir.

Yine “Hacı annenin yerinde olsaydın, sen ne yapardın?” sorusuna verilen cevapların da “doktoru evine misafir etme ve ikramlarda bulunma” üzerine yoğunlaşması, etkinlikteki temanın, çocuklarca anlaşıldığını gösterdi.

Hikâye okunup, drama yapıldıktan sonra sorulan sorulara verilen cevaplar somut olarak hikâyede geçen “Evin ışığını söndürmeden misafir bekleme, misafire yemek hazırlama, çay ikram etme, yatacak yer verme vb.” konulara çocukların hemen hepsinin vurgu yaptığı görüldü. Drama etkinliği sonrasında misafir karşılama, misafire ikramda bulunma, gidecek ya da kalacak yeri olmayanlara onları misafir ederek yardımcı olma konusunda yapılan vurgulamalar, öğrencilerin çoğu tarafından dile getirildi.

3.2.2. Etkinlik II: Yaşlı Teyze