Etik iklim ve örgütsel bağlılık kavramlarını birlikte inceleyen çalışmalar
incelenmiştir ve aşağıda incelenen çalışmalardan örneklere yer verilmiştir.
Demirdağ ve Emekçioğlu (2015) çalışmasında etik iklim ve etik liderliğin örgütsel bağlılık üzerinde olan etkisi incelenmiştir. Çalışma otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir işletmede çalışan 76 mavi yaka ve beyaz yaka çalışanlara uygulanmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre örgütsel bağlılık ile etik iklim arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Buna ek olarak etik iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin az olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Demirdağ ve Ekmekçioğlu, 2015: 197).
Çevik Tekin ve Çelik (2017) çalışmasına göre etik iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma Konya küçük ve orta işletmelerde çalışan 220 kişiye uygulanmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre örgütsel bağlılığın alt boyutlarından olan duygusal bağlılık ile etik iklim arasındaki ilişkinin en yüksek olduğu tespit edilmiştir (Çevik-Tekin ve Çelik, 2017: 87).
Başka bir çalışma olan Gül vd. (2017) araştırması etik iklim faktörünün konaklama sektöründe duygusal örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi çalışılmıştır. Çalışma Antalya’da faaliyet gösteren 5 yıldızlı otellerde çalışan 340 kişiye uygulanmıştır. Bu çalışmaya göre etik iklim ile konaklama işletmelerinde duygusal örgütsel bağlılık arasında pozitif bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Gül vd., 2017: 9).
Bir diğer çalışma olan Aksoy vd. (2017) çalışması etik iklim unsurunun kavramsal gelişimi, bireysel etkileri ve örgütsel etkileri üzerine yapılmıştır. Çalışma Gebze organize sanayide çalışan 323 kişiye uygulanmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre etik iklim türlerinin çalışanların örgütlerine bağlılık duygusu hissetmeleri ve dahası kurumlarıyla bütünleşmeleri ile yüksek düzeyde ilişkili olduğu bulgulanmıştır. (Aksoy vd., 2017: 148).
Diğer bir çalışma 2017 yılında yapılmış Ahmetoğulları ve Çatı çalışmasında STK mensuplarının örgütsel bağlılık aracılığıyla etik iklim algısının bireysel
performanslarına etkisi çalışılmıştır. Çalışma Bolu ve Düzce illerinde faaliyet gösteren STK’lara uygulanmış ve 256 kişiye ulaşılmıştır. Bu çalışmanın da sonuçlarına göre etik iklim ve örgütsel bağlılık arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur (Ahmetoğulları ve Çatı, 2017: 283).
Taner ve Elgün (2015) çalışanların etik iklim algılarının örgütsel bağlılık üzerine etkilerini incelemişlerdir. Bu çalışma ilaç sektöründe çalışan 197 tıbbi tanıtım sorumlusuna uygulanan anketlerle yapılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre, etik iklimin alt boyutlarından sadece başkalarının iyiliğini isteme ile kanun ve kodların örgütsel bağlılık türleriyle anlamlı ilişkisi olduğu anlaşılmıştır (Taner ve Elgün, 2015: 99).
Akbaş (2010) örgütsel etik iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini mobilya sanayi büyük ölçekli işletmelerinde görgül bir araştırma yapmıştır. Çalışmasını Kayeseri büyük mobilya işletmelerinden 9 tanesinde toplam 409 kişiye uygulanan anketlerle oluşturmuştur. Çalışmanın sonucunda, Yasa ve meslek ahlâkı kodları, arkadaşlık/takım çıkarı, firma kuralları ve prosedürleri, kişisel ahlâklılık örgütsel etik iklimlerinin, örgütsel bağlılık boyutlarından; duygusal, normatif ve devam örgütsel bağlılığı üzerinde pozitif etkisinin olduğuna ulaşılmıştır. Ayrıca yasa ve meslek ahlakı kodları etik iklimi ile arkadaşlık/takım çıkarı iklim türleri örgütsel bağlılık boyutları üzerinde en yüksek etkisi olan örgütsel etik iklim olduğu bulgulanmıştır (Akbaş, 2010: 121).
Yüksel ve Düşükcan (2019) etik iklim algısının iş görenlerin iş tatmini düzeyleri ve örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine etkisini inceleyen çalışmalarını Arçelik (A.Ş) Adana ve Elazığ bölge yöneticiliğinde çalışan 126 kişiye nket uygulayarak yapmışlarıdır. Çalışmanın sonucunda, etik iklim algısı ve örgütsel bağlılık kavramı arasında pozitif yönlü ilişkinin olduğu bulgulanmıştır (Düşükcan ve Yüksel, 2019: 53).
Huang vd. (2012) etik iklim, iş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının çok boyutlu bir analizi incelemişlerdir. Çalışma 352 hemşireye anket uygulanarak yapılmıştır. Sonuç olarak hastane yöneticilerinin
çalışanların etik iklimini, iş tatminin ve örgütsel bağlılığını etkilediği ve bunun da örgütsel vatandaşlık davranışlarını artırdığı bulgulanmıştır (Huang vd., 2012: 513).
Borhani vd. (2014) tarafından hemşirelerin etik iklim algısı ve örgütsel bağlılık konusu incelenmiştir. Çalışmanın uygulaması İran’nın güneydoğu bölgesinde faaliyet gösteren 4 hastanede çalışan 275 hemşire ile yapılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda, hastane etik iklimi ile örgütsel bağlılık arasında pozitif bir ilişkinin olduğu, hemşirelerin örgütsel bağlılıklarının orta düzeyde olduğu, gelişmiş etik iklimin hemşirelerin örgütsel bağlılığını artırdığı, hemşire yöneticilerin örgütsel bağlılığı etkilediği bulgulanmıştır ( Borhani vd., 2014: 287).
Ismail (2015) Malezya'da etik iklimin örgütsel bağlılık, mesleki bağlılık ve iş tatmini üzerindeki etkileri üzerine yaptığı çalışmasında 263 kişiye anket uygulamıştır. Çalışmanın sonucunda, özenli bir etik iklimin örgütsel bağlılık ve iş tatmini üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu, araçsal etik iklim tipinin örgütsel bağlılık üzerinde negatif bir etkisinin olduğu, bağımsız etik iklim tipinin de yine örgütsel bağlılık üzerinde negatif bir etkisinin olduğu bulgulanmıştır (Ismail, 2015: 139).
Ma’amor vd. (2012) imalat işletmelerinde etik iklim ve örgütsel bağlılık ilişkisini inceledikleri çalışmalarını üretim şirketlerinde çalışan 192 kişiye uygulayarak yapmışlardır. Bu çalışmanın sonucuna bakıldığında, etik iklim ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir pozitif ilişkinin olduğu görülmektedir. Etik iklimin örgütsel bağlılığı etkilediği ve bunun da genel performansı etkileyeceği için şirketlerin etik iklim taahhütlerinin çok önem arz ettiği sonucuna varılmıştır (Ma’amor vd., 2012: 134)
Jalali vd. (2017) Kerman tıp bilimleri üniversitesi acil tıp teknisyenlerinin etik iklim ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi incelemişlerdir. Çalışma Kerman Acil Tıp Merkezinde çalışan 103 teknisyene uygulanmıştır. çalışma sonucunda, etik iklim ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı pozitif bir ilişkinin olduğu, ayrıca bağımsızlık, kurallar ve profesyonellik ile örgütsel bağlılık arasında da pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu bulgulanmıştır (Jalali vd., 2017: 91).