Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitim Kurumu Seçimi Konusunda

Metin ve diğerleri (1993), ailelerin anaokulu seçerken göz önünde bulundurdukları özellikler ve anaokulundan beklentilerinin neler olduğunu incelemiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, anaokulu seçiminde “eğitimin kalitesinin ve eğitimcilerin özelliklerinin” önemli olduğu görülmüştür. Beklentiler açısından ele alındığında ise “sosyal davranışları öğrenir” beklentisinin ilk sırayı aldığı ortaya çıkmıştır. Anne babalar, çocuklarının devam ettiği anaokulundaki eğitimcilerle en çok “çocuğun okuldaki uyumu” hakkında iletişimde bulunup görüşmektedir. Çocukları ile ilgili problem durumlarında anne babaların anaokulundan beklentileri, “eğitimci ile karşılıklı görüşerek problem çözme”yi tercih etme yönündedir. Çocuklarını, evde bütün eğitim ve bakım olanakları sağlansa dahi anaokuluna göndermek isteyip istemediklerine ilişkin soruya da çok yüksek oranlarla “evet” cevabı vermişlerdir.

Koç (1996), anne-babaların okul öncesi eğitim kurumu seçimlerini etkileyen etkenlerin neler olduğunu incelemiştir. Araştırmada, anne-babaların kurum seçiminde

fiziki koşullar, program, personel, sağlık ve beslenme, aile ile ilişkiler ve yönetim alanlarını dikkate alma durumları, anne-babaların kurum seçiminde en çok dikkat ettikleri alan ve anne-babaların kişisel nitelikleri ile okul öncesi eğitim kurumu seçimi arasında anlamlı ilişki olup olmadığı alt problemleri yer almıştır. Araştırmaya 384 veli katılmıştır. Bulgulara göre, anne-babaların büyük bir çoğunluğu kurumun iyi bir eğitim vermesi seçeneğini birinci derecede önemli bulmuştur. Grubun üçte biri ücreti önemli bulmakla birlikte bunların da çoğunluğu ücreti üçüncü derecede önemli görmüşlerdir. Anne-babaların büyük bir çoğunluğu kurumu tavsiye üzerine bulmuştur. Okul öncesi kurum seçiminde anne-babalar en çok yönetim ve personel alanlarına, en az ise fiziksel koşullara dikkat etmişlerdir. Anne babaların büyük bir çoğunluğu, "okul öncesi eğitim kurumunun verdiği bakım ve eğitim olanaklarını evde sağlayabilseydiniz yine de kurumu tercih eder miydiniz" sorusuna "evet" cevabını vermiştir. Bütün anaokullarının açılışta sahip olması gerekli niteliklerin neler olduğunun tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini ileri süren Koç, okul öncesi eğitim kurumlarının broşür ve afişlerle kendilerini ailelere tanıtmaları, ailelerin ziyaretine her zaman açık olmaları ve anne- babalara okul öncesi eğitim kurumu seçiminde yardımcı olacak uzmanlar ve yayınlar bulundurulması yönünde önerilerde bulunmuştur.

Okul seçiminde göz önünde bulundurulan özellikler ve okuldan beklentiler konusunda yapılan bir diğer çalışma da Üstünova’ya (1998) aittir. Üstünova’nın araştırmasının genel amacı, resmi ilköğretim bünyesindeki anaokullarına devam eden çocukların annelerinin, eğitim seviyelerine göre beklentilerini ortaya çıkartmaktır. Ayrıca okul seçiminde göz önünde bulundurdukları özellikler de incelenmiştir. Bunun için İstanbul ili ve Kadıköy ilçesinde anasınıfı bulunan okullar içinden tesadüfî örneklem yoluyla seçilen 14 okulda, 339 tane anneye anket uygulanmıştır. Annelerin eğitim düzeyine bakılmaksızın anaokulu seçiminde göz önünde bulundurdukları özelliklere bakıldığında, annelerin çocuklarını göndereceği anaokulunu seçerken, çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına cevap verebilecek planlı eğitim ortamına sahip, uzman eğitimcisi olan okulları tercih ettikleri görülmüştür. Anneler eğitim kalitesi kadar, çocuklarına anaokulunda sağlanan ortamın sağlıklı ve güvenli olmasına da önem vermektedir. Elde edilen bulgulardan da anlaşıldığı gibi ailelerin okul öncesi eğitim kurumlarını tercih etmelerinin en önemli sebebi, artık annelerin okul öncesi dönemin çocuğun yaşantısındaki en önemli devrelerden biri olduğu bilincine varmasıdır.

Köksal (2002), anaokulu ve anasınıfına devam eden 3-6 yaş çocuklarının anne- babalarının okul öncesi eğitim kurumu seçimlerini etkileyen etmenlerin neler olduğunu incelemiştir. Araştırmaya Çankaya ve Yenimahalle ilçelerinde bulunan Millî Eğitim Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağlı toplam 66 anaokulu ve anasınıfı ile bu anaokulu ve anasınıflarına devam eden 402 çocuğun anne babası katılmıştır. Uygulanan anket, anne-babaların demografik niteliklerinin okul öncesi eğitim kurumu seçimleri ile seçilen kurumun resmi ya da özel olmasında ve seçimlerinde fiziksel ortam, program ve öğretmen niteliklerinin etken olduğu varsayımı ile hazırlanmıştır. Araştırmanın sonucunda üst sosyo-ekonomik grup olan Çankaya ilçesindeki anne babaların alt sosyo ekonomik grupta yer alan Yenimahalle ilçesindeki anne babalara göre okul öncesi eğitim kurumu seçerken fiziksel koşullar, eğitsel ortamlar, açık hava oyunları, personel ve program etkenlerine daha çok dikkat ettikleri saptanmıştır. Aynı şekilde çalışan annelerin de çalışmayan annelere göre bu etkenlere daha çok dikkat ettikleri görülmüştür.

Köksal Akyol ve diğerleri (2006) tarafından yapılan araştırmada, anne-babaların okul öncesi eğitim kurumu seçimleri üzerinde anne-babaya ilişkin çeşitli değişkenlerin etkisi incelenmiştir. Ankara il merkezinde yapılan araştırmaya 3-6 yaşlarındaki çocukları okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 99 anne ve 51 baba olmak üzere toplam 150 kişi katılmıştır. Anne baba olma değişkenine göre bakıldığında araştırma sonucunda, babaların annelere oranla kurumu seçiminde fiziksel koşullara ve okulun açık hava oyun alanlarına daha çok dikkat ettiği görülmüştür. Kurum seçimi değişkenine göre eğitsel ortamlar, personel ve program alt boyutlarına bakıldığında farklılığın olmaması ile ilgili olarak da anne-babaların bu konularda ortak tutum içinde olduğu ve benzer özeni gösterdiği söylenebilir. Anne öğrenim düzeyine göre farklılık vardır ve üniversite mezunu olan anneler, lise ve ilköğretim mezunu olan annelere göre kurumunun fiziksel koşullarına, eğitsel ortamlarına ve personeline daha çok önem vermektedirler. Annelerin aksine baba öğrenim düzeyinin kurum seçiminde etkili olmadığı görülmüştür.

Kısaca özetlenecek olursa okul öncesi eğitimin çocuklarını okula ve hayata hazırladığının bilincinde olan ebeveynler, doğal olarak kurum seçimini önemsemekte, kurumdan çocuklarına iyi eğitim vermesini beklemektedir. Bununla beraber araştırma yapıp ziyaret etmek yerine, ebeveynlerin genelde tavsiye üzerine kurum seçimi yaptığı

görülmektedir. Ebeveyn cinsiyeti, eğitim durumu ve sosyo ekonomik düzey gibi değişkenlerin yarattığı farklılıklar vardır ancak yönetim, personel ve program en çok dikkat ettikleri konulardır. Kurumun fiziksel koşulları da bunu takip etmektedir. En önemli bulgu çocuklarına evde bakma ve eğitme olanağına sahip olsalar da yine de okul öncesi eğitim kurumuna göndereceklerini belirtmeleridir. Bu sonuç ebeveynlerin, okul öncesi eğitimin önemine ve çocuğa kazandırdıklarına olan inançlarını ortaya koymaktadır.

2.2.4. Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitimden Beklentileri ve Okul Öncesi