Beden Eğitiminin Tanımı

Beden Eğitimi, kiĢinin fiziksel hareketlerle katılmak suretiyle davranıĢlarında kasıtlı olarak beden eğitimi amaçlarına uygun (bedensel, duygusal, sosyal ve zihinsel) değiĢme meydana getirme sürecidir. Beden eğitimde eğitimin diğer alanlarından farklı olarak ‗‗hareket öğrenme ve hareket yoluyla öğrenme‘‘ esas alınmaktadır. Bir baĢka

deyiĢle beden eğitimi ‗‗fiziksel hareketler yoluyla insanın eğitilmesidir.‘‘ (Tamer,Pulur,2001:41).

Beden eğitimi bireyin beden sağlığını, ruh sağlığını, beden becerilerini geliĢtirmeye yönelik, gerektiğinde çevresel koĢullara ve katılımcıların özelliklerine göre değiĢtirilebilen esnek kurallara dayalı oyuna, jimnastiğe, spora dönük alıĢtırma ve çalıĢmaların tümünü kapsayan geniĢ tabanlı bir etkinliktir (Aracı 2001).

Bireyin fiziksel, toplumsal, ruhsal bozukluğunu zedelemeden, toplumsal olarak yararlı geliĢimini sağlamakla birlikte, mutlu ve güçlü olma, karakter, kiĢilik ve kültürlenme eğitimi demektir (Kale ve Ersen, 2003).

Beden eğitimi hayata olumlu bakan güçlü karaktere sahip kiĢiler yetiĢtirme eğitimidir. Bunları yaparken kiĢinin maddi ve manevi yapısını bozmadan topluma yararlı kiĢiler yetiĢtirmeyi amaçlamaktadır.

Beden eğitimi, oyun, jimnastik ve spor gibi eğitici bütün fiziksel etkinlikleri içeren genel bir kavram olup, insanları hem psikolojik olarak, hem zihinsel olarak ve hem de fiziksel olarak geliĢtiren bir bilim dalıdır (Açak, 2005).

Beden eğitimi tanımı üzerinde yapılan farklı çalıĢmalarda mevcuttur. Literatürde beden eğitimi ve sporun farklılıkları yanı sıra birbirinden ayrılmaz olduğu da tartıĢılmaktadır. Wright‘e (2000) göre, birçok beden eğitimi aktivitesi büyük yaratıcılık gerektirir ya da kendi doğası içerisinde yapılır ve spor yaĢantısı içerisinde bir eleman olarak yer alır bu nedenle birbirinden ayrılamaz. Whitehead‘e (2000) göre, fiziksel aktivitelerin büyük bir oranı sporu kapsarken, beden eğitimi ise bu aktivitelerin öğrenme yöntemlerini içerir. Farklı sporsal aktiviteler ile bu öğrenme yöntemlerine katkıda bulunulur.

ÇalıĢmalar incelendiğinde bazı kaynaklarda beden eğitimi ve spor birlikte, bazılarında farklı tanımlanmıĢtır. Beden eğitiminin tanımı üzerine farklı görüĢler ortaya konsada ―Günümüz eğitimi felsefeleri kavramında, beden eğitiminin daha doğrusu ―spor eğitimi‖nin amaçları ―beden‖ sözcüğünün ifade ettiklerinin çok ötesinde sosyal, fiziksel, duyuĢsal ve biliĢsel geliĢimler gibi amaçlara yönelmiĢtir‖ (Açıkada, 1994). Bazı çalıĢmalar incelendiğinde çoğu çalıĢmada ―beden eğitimi‖ diye baĢlayan konu baĢlığı ya da araĢtırma ismi, çalıĢmanın içinde ―spor eğitimi‖

olarak anılmakta ve dahası aynı çalıĢma içinde ―beden eğitimi ve spor‖ olarak da geçmektedir. Bu konu üzerinde bir kavram kargaĢası mevcuttur (Mirzeoglu, 2003,84). Bu tartıĢmalara son verebilmek için tanımlamaları iyi bilmek gerekmektedir.

AraĢtırma sonuçlarından yola çıkılarak beden eğitimi ve sporun tanımı öğretim elemanlarının ve beden eğitimi öğretmenlerinin ifadeleriyle netleĢtirilmeye çalıĢılmıĢtır. Buna göre; Beden eğitimi, ―KiĢinin fiziksel, zihinsel ve ruhsal geliĢimini sportif hareketlerle sağlamak için yapılan planlı ve programlı aktiviteler ve oyunlardır. ‖ Spor ise, ―Herhangi bir alanda branĢlaĢarak belli bir disiplin altında profesyonel veya amatör olarak rekabet etme. ‖ Ģeklinde tanımlanabilir.(Kangalgi, M*.ve ark.Muğla 2006)

Yapılan çalıĢmalardan öğretim elemanlarının ve beden eğitimi öğretmenlerinin yaptıkları tanımlar karĢılaĢtırılarak beden eğitimi ve sporun Ģu Ģekilde tanımı yapılmıĢtır. Beden eğitimi bireyin bedensel, ruhsal ve zihinsel geliĢimini spor aktiviteleri ile sağlamak için plan ve program dahilinde yapılan çalıĢmalardır. Spor ise bir alanda uzmanlaĢarak belli bir disiplin altında amatör olarak veya profesyonel olarak yarıĢmaktır (Kangalgi, M*.ve ark. Muğla 2006)

Pangrazzi‘ye (2007) göre, Beden eğitimi bütün çocukların bütün büyüme ve

geliĢimlerinde öncelikli olarak hareket deneyimlerine katkıda bulunan bütün eğitsel programın bir parçasıdır. Beden eğitimi, hareket yoluyla eğitim olarak tanımlanmıĢtır (Pangrazzi, 2007:5)

Beden eğitimi, bireyin bedenen, ruhen ve fikren geliĢimini sağlamak, günlük yasama ve is yaĢamının koĢullarına hazırlamak, ulusal bilinç ve yurttaĢlık duygularını kuvvetlendirmek amacıyla yapılan, düzenli ve metotlu çalıĢmaların tümüne denir (Kuru, 2000:1). Bir baĢka ifade ile beden eğitimi, genel eğitimin ayrılmaz bir parçası olup fiziksel aktivitelerle insanın fiziksel, zihinsel, duyuĢsal ve sosyal geliĢimini amaçlayan çalıĢmalardır (Bucher, 1983:13).

Yamaner‘e (2002,10) göre ise beden eğitimi, bireyin fiziksel faaliyet aracılığıyla fiziksel, ruhsal ve sosyal yetenek kazandığı bir süreçtir. Günsel ise (2004:1) beden eğitimini Ģöyle tanımlamıĢtır: sosyal ihtiyaçları doğrultusunda, insanın biyolojik kapasitesini geliĢtirilmesi amacı

ile yapılan çeĢitli fiziksel aktivitelerin tümünü değerlendiren ve düzenli olarak devam ettirilen etkinliktir.

Tanımlardan da anlaĢılacağı gibi, beden eğitimi, sadece fiziksel eylemlerin yapıldığı ve fiziksel (vücut geliĢtirme) geliĢimin sağlandığı etkinlikler değildir; aynı zamanda sağlıklı yasam ile ilgili bilgilerin verildiği, ,çeĢitli becerilerin kazanıldığı ve bireyin çok yönlü geliĢiminin (sosyal, duygusal ve zihinsel) hedeflendiği etkinliklerdir (Seaton vd., 1965:6)

Genel eğitimin tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir parçası olan Beden Eğitimi, aynı zamanda tüm kiĢiliğin eğitimidir. Bir baĢka deyiĢle, öğrencilerin geliĢim özellikleri göz önünde tutularak fert ve toplum yönünden sağlıklı, mutlu, iyi ahlaklı ve dengeli bir kiĢilik sahibi; yapıcı, yaratıcı ve üretken, ulusal kültür değerlerini ve demokratik hayatın gerektirdiği davranıĢları kazanmıĢ bireyler olarak yetiĢtirilmeleri için en önemli bir araçtır (orgm.meb.gov.tr). Özellikle ilköğretim okullarında öğrenciler ders ve konuya karĢı güdülenmekte oldukça zorlanmaktadır. Halbuki en iyi araç Beden Eğitimi dersinde oynanan bir oyundur. Örneğin: Basketbol potasına top atan bir çocuğu gözlemlediğimiz zaman, onun bütün dikkati basketbol topunun potadan geçip geçmediğindedir. O anda çevresinde olup biten hiç bir olay onu ilgilendirmez. Dikkat yüzde yüz oradadır. Öyle ise bu kadar ilginç bir araç derslerimizde neden kullanılmasın (GüneĢ, 2001:1-2).