“Yazma, zihindeki duygu, düĢünce ve bilgilerin yazılı olarak ifade edilmesidir. Bunun için öğrencilerin dinledikleri ile okuduklarını iyi anlamaları ve zihinlerinde yapılandırmaları gerekmektedir” (MEB, 2009: 17). Yazma, fikirlerimizi muhatabımıza ifade edebilmek için gerekli sembol ve iĢaretleri motorsal olarak üretebilmektir (Akyol, 2006: 51).
Yazma günlük hayatımızda konuĢmadan sonra en fazla yararlandığımız anlatım tarzıdır ve amacı; okuyucuya, belli bir konuda, belli bir mesajı aktarmaktır. Yazma konuĢmanın bir takım sembollerle ifade edilmesidir ve insanın doğası gereği kendini dıĢa vurduğu davranıĢlardan birisidir (Özbay, 2008: 8). Yazmayı soysal bir varlık olan insanoğlunun duygu, düĢüncelerini, hayallerini, baĢından geçenlerini, baĢkalarına ifade etme yollarından biri olarak tanımlayabiliriz. Yazma becerisi düzgün algılayabilme, anlayabilme, düĢünebilme ve düĢündüklerini baĢkalarına aktarabilme meziyetlerini bir arada barından bir beceridir. Bu denli karmaĢık olan becerinin iyi bir eğitime ihtiyacı vardır.
Yazma önceden edinilmiĢ bilgilerin yazıya dökülmesidir. Yazma süreci, beyinde yapılandırılmıĢ bilgilerin gözden geçirilmesiyle baĢlamaktadır. Yazı yazılırken kiĢi yazacağı yazının amacını, yöntemini, konusunu ve sınırları belirleyerek zihninde yapılandırdığı bilgileri seçmektedir. KiĢi seçtiği bu bilgileri çeĢitli iĢlemlerden geçirerek düzenlemektedir. Bu iĢlemler sıralama, sınıflama, iliĢki kurma, eleĢtirme, tahmin etme, analiz-sentez yapma, değerlendirme vb. olmaktadır. Bu iĢlemlerden sonra düzenlenen bilgiler harflere, hecelere, kelimelere ve cümlelere dökülerek birey tarafında aktarılmaktadır (GüneĢ, 2007: 160). Özbay (2006: 8) yazmayı duygu, düĢünce, istek ve olayların belli kurallara uygun olarak bir takım sembollerle aktarılması olarak tanımlamaktadır. Yazmanın belli kurallar dahilinde yapılması bireylerin kolay iletiĢim kurma ve anlaĢabilmesine imkan sağlamaktadır.
Öğrencilere cümle içerisinde kelimelerin, düĢünce bütünlüğü içerisinde cümlelerin düzenlenmesinin öğretiminde 1,2,3. sınıflarda cümleye ve yazma tekniğine
yönelik uygulama çalıĢmaları yaptırılmalıdır. Bunun için Ģöyle bir derecelendirme gözetilmesi uygun olur:
Cümlelerin sınıfça düzenlenip birlikte yazılması,
Cümle ve cümleler kümesinin sınıfça düzenlenmesi ve her öğrencinin bunları ayrı ayrı yazması,
Cümle ya da cümleler kümesinin her bir öğrencinin ayrı ayrı tasarlayıp yazması.
4. ve 5. sınıflarda yazılı anlatım çalıĢmaları, sözlü anlatım çalıĢmalarına nazaran daha da ağırlık kazmaktadır. Anlatım çalıĢmalarına metinlerden, öğrencilerin yakın çevresine ve yaĢam tarzlarına uygun durumlardan yararlanılarak geçilir. Yazılı anlatım çalıĢmaları esnasında paragraf yazma çalıĢmaları yapılmalı, bu paragraflar bir bütün oluĢturacak Ģekilde düzenlenmelidir (Ünalan, 2006: 100).
Bu sınıflardaki çocukların ıraksak düĢünce biçimlerinin geliĢmesi için metin tamamlama etkinlikleri yaptırılarak da yazma becerileri geliĢtirilebilir. Metin tamamlama etkinliklerinde öğrencilerin yaĢ düzeyine uygun olan hikaye ve masallar kullanılmalıdır. Ayrıca bu masal ve hikayelerden yola çıkılarak hazırlanacak çalıĢma kağıtları öğrencilere için ödev olarak verilebilir. Yazma becerisinin değerlendirilmesinde bu çalıĢma kağıtlarından yararlanılabilir.
Okuma, konuşma ve dinleme becerilerinin de kazandırılmasına etkinliklerle bütünleştirilmiş olarak yapılması gereken yazılı anlatım çalışmalarından bazıları şunlardır:
Bir düşünceyi, olayı ya da bir b-varlığın özelliklerini açıklayan paragraf oluşturma çalışmaları,
Yazma planı oluşturma çalışmaları,
İzlenen bir filme ya da oyuna ilişkin izlenimleri ilkelere uygun olarak yazıyla özetleme çalışmaları,
Yaşanan, görülen ya da tasarlanan olaylardan hareketle kısa öyküler oluşturma çalışmaları,
Günlük yaşamda kullanılan yazı türlerini (mektup, dilekçe vb.)ilkelere uygun olarak oluşturma çalışmaları,
Sanatsal özelliği olan resimlerden edinilen izlenimleri yazma çalışmaları, Gezi ve gözlemlerden hareketle doğa ve hayvan betimlemeleri yazma çalışmaları,
Dinlenilen klasik bir müzik parçasından sonra oluşan duygu ve düşüncelerden hareketle şiir ve öykü oluşturma çalışmaları,
Kişi betimlemeleri yazma çalışmaları, Cansız varlıkları betimleme çalışmaları, Not alma, özet çalışmaları,
Şiir defteri ve günce tutma çalışmaları, Anı, gezi ve deneme yazma çalışmaları,
Öğrencilerin ilgi alanına giren konuları içeren gazete ve dergi yazılarını derleme çalışmaları vb (Sever,2004.26).
“İlköğretim birinci kademe Türkçe programında yazma becerisi kazanımları açısından önemli bir noktada bulunmaktadır. Programda öğrencilerin yazma becerileriyle birlikte zihinsel becerilerini de geliştirmeleri amaçlanmaktadır. Programda öğrencinin yazma becerisini geliştirmek için önce zihinsel hazırlık öngörülmektedir. Bu çerçevede yazmaya hazırlık, yazma amacını belirleme, uygun yöntem seçme, konuyu sınırlandırma, dikkatini yoğunlaştırma ve kurallarına uygun yazma kazanımlarına yer verilmektedir. Ardından kendini yazılı olarak ifade etme becerileri ele alınmaktadır. Bu amaçla düşüncelerini mantıksal bütünlük içinde yazma, farklı düşünmeye yönlendiren ifadeleri kullanma, karşılaştırma yapma, sebep-sonuç ilişkisi kurma, sınıflama, değerlendirme, özetleme gibi anlamayı ve zihinsel becerileri geliştirici kazanımlar sıralanmaktadır. Ayrıca, eğlenmek ve bilgi edinmek için yazma, sorgulayıcı, ikna edici, betimleyici ve serbest yazma gibi tür, yöntem ve teknikler de verilmektedir”(MEB, 2009: 18).
Çiftçi (2006) yazma becerisinde ortaya çıkan sorunlara Ģu Ģekilde sıralamaktadır;
Gerek öğretmenlerimizde gerek aydınlarımızda var olan yazısı güzel olan öğrencilerin yazılarının içeriğinin de nitelikli olduğu görüĢü,
Öğrenci metinlerinin düzenlenirken sayfa düzeni, yazı güzelliği ve yazım kurallarına ağırlık verilmesi,
Öğretmenlerimizde yeterli yazma tecrübesinin bulunmaması, Eğitim öğretim sistemimizde test tipi sınavların egemen oluĢu, Yazma eğitimi literatürümüzde yeterli kaynakların olmaması, Kompozisyon eğitiminin yanlıĢ olması.