Eğitimde Proje Çalışmaları Neden Önemlidir?

Proje aktiviteleri öğrenmeyi her tür akademik çevreden öğrenciye anlamlı kılacak bir bağlamda sunar. Projeler, farklı zeka, öğrenme tercihi ya da öğrenme stillerine ev sahipliği yapabilir. Ayrıca, daha fazla çeşit, tercih ve seçenek sağlaması, öğrencilerin kendi kişisel becerileri ve ilgilerinin peşine düşmesini sağladığı için öğrenci motivasyonunu arttırabilir. Zihin psikolojisi üzerine çalışan bazı araştırmacılar, bu faktörlerin öğrenmeyi arttırdığını belirtirler. Problem çözme üzerine olan çalışmalar öğrencilerin bilgiyi daha kolay depolamalarına ve böylece başka ortamlarda kolay hatırlayabilmelerine yardımcı olurlar (Memişoğlu, 2008: 45-46).

Coşkun (2004)‟a göre öğrenciler, proje hazırlayarak mevcut bilgi, birikim, deneyim ve ilgilerinin üzerine bir şeyler koyarlar. Problem çözme, üst düzey düşünme (analiz-sentez-değerlendirme) becerileri geliştiği gibi kavram ve prensiplerin daha derin anlaşılması sağlanır. Öğrenciler kendi akıllarını yaratıcı, bağımsız ve sorumlu olarak kullanmaları konusunda bir sorumluluk üstlenir ki, bu da onlara bir tatmin ve başarma duygusu aşılayabilir. Ayrıca proje geliştirme sırasında iş çevrelerine benzer bir ekip ortamı içinde dinlemeyi, konuşmayı ve karara varmayı öğrenirler. Yine öğrenciler, gelecekteki akademik ya da işgücü hedefleri için hayati öneme sahip planlama, organize etme, araştırma ve zaman kullanımı gibi diğer becerileri geliştirirler.

Fleming (2000)‟e göre “proje aktiviteleri, her akademik statüdeki öğrenciye öğrenmeyle ilgili bağlamlara anlam yükleyerek yardım eder. Projeler farklı zekalar, öğrenme tercihleri ve öğrenme stilleri ortaya koyar. Ayrıca, öğrencilere farklı seçenekler, vererek öğrencilerin kişisel ilgi ve becerilerini geliştirmede onları motive eder. Proje tabanlı yaklaşımlar kullanmanın başka zorunlu sebepleri de vardır. Bunlar öğrencilerin akıllarını, yaratıcı, bağımsız ve sorumlu bir şekilde kullandıklarında onlara mutluluk ve başarma duygusu verir. Projeler öğrencileri diğer öğrencilerle, öğretmenlerle ve toplum üyeleriyle çalışmaya teşvik eder. Öğrenciler konuşmayı kararlar almayı öğrenirler ve bunlar gelişen çalışma ortamlarının tipik örnekleridir. Öğrenciler ayrıca, plan, organizasyon, araştırma yapma ve zamanı iyi kullanma gibi akademik çalışma ortamlarında önemli olan diğer becerileri de öğrenirler.” (Akt: Çiftçi, 2006: 41).

Ayrıca öğrenciler proje çalışmalarından memnun kalmaktadırlar, çünkü öğrenciler bu çalışmalarda kendi seçimlerini yapabildiklerini, projelerin kendilerine ait olduğunu, yaşamlarıyla bağlantı kurabildiklerini belirtmişlerdir. Proje çalışmaları, öğrencilere özgürlük emanet ederek ve programlarını ortak olarak oluşturma fırsatı vererek onlara sahiplik ve bir sınıf topluluğuna ait olma duygusunu verir. Aynı zamanda öğrenciler, kendi buluşlarının çok fazla olması nedeniyle gerçek bir yatırıma sahiptirler (Wolk, 1994; akt: Çiftçi, 2006: 42).

Yine bir başka eğitim araştırmacısı olan Healy (1990; akt: Çiftçi, 2006) ise, bugünün sınıflarındaki çocukların dünün çocuklarından oldukça farklı olduğunu belirtmiştir. Farklılık televizyon, video oyunları vs. gibi zararlara maruz kalmış beyinleri farklı şeylerle dolu olan yeni neslin yaratılmasıyla bütün kültürel değerlerine zarar verilmiş ve eski nesilden farklı öğrenme ve öğretme stratejilerine ihtiyaçları olduğunu belirtmiştir. Healy bu farklı beyinler için etkili yaratıcı sınıflar tanımlamıştır. Proje çalışmaları bu zihinsel gelişimi arttırmak için tanımlanan yaratıcı sınıflara uyarlanmıştır. Healy zihinsel gelişmeyi destekleyen bir çevre yaratmak için işbirliği içinde öğrenmeyi, farklı aktiviteleri ve projelerle öğrenmenin önemini vurgulamıştır.

Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı temelde aşağıdaki becerilerin ve özelliklerin gelişmesine olanak sağlayabilir:

 Grupla birlikte çalışma becerileri

 Bilişsel işlem becerileri (karar alma, eleştirel düşünce, problem çözme vb.)  Kendi kendini yönetme becerileri (amaçları belirleme, görevleri organize etme)  Tutumlar (öğrenme sevgisi, ileri eğitim aşamalarına isteklilik)

 Eğilimler (kendini yönlendirme, başarma duygusu)

 İnançlar (kendi kendine yeterlik) gibi (Buck Institute for Education, PBL Overview, 2002; akt: Memişoğlu, 2008: 46).

2.2.5. Proje Tabanlı Öğrenmenin Avantajları

Krajcik ve diğ. (1999) PTÖ‟nün öğrenci için dört yararından bahseder; ilk olarak öğrenenler, içeriğin ve sürecin derin ve tam anlamasını geliştirirler. İkincisi, öğrenciler problemleri çözmek için birlikte çalışmayı öğrenirler. İş birliği soruların cevabını bulmak için fikirleri paylaşmayı kapsar. Gerçek dünyada başarılı olmak için, öğrenciler farklı geçmişe sahip insanlarla nasıl çalışacaklarını bilmeleri gerekir. Üçüncüsü, bu yaklaşım bağımsız ve sorumlu öğrenmeyi devam ettirir. Son yararı olarak bu yaklaşım birçok farklı öğrencinin öğrenme ihtiyacını karşılayarak öğrencilerin çeşitli görevlere aktif olarak katılmalarını sağlar (Akt: Çiftçi, 2006: 56).

Diffily ve Sassman (2002: 102) projelerle öğrencilerin sadece akademik yetenekleri değil bunun yanında dünyada başarılı olmak için gerekli olan diğer yetenekleri ve kişisel özellikleri de kazanacağını bildirmiştir. Bu gerekli yetenekler, eleştirel düşünce, kişiler arası iletişim ve teknolojik yeteneklerdir. Onlara göre öğrencilerin çok bilgili, akademik ve teknik olarak yetenekli olmaları yeterli değildir. Bu eğitimin önemli amaçlarından birisidir. Fakat yeterli değildir. Çocuklar ayrıca kişisel olarak duyarlı ve usta olmalıdırlar. Anlamayı, duygularını, kişisel ihtiyaç ve arzularını etkili bir şekilde yönetmeyi öğrenmelidirler. Adalet ve koruma değerlerinden sorumlu olmalıdırlar. İnsancıl ve uygun bir demokrasi genel iyiliği koruyan, düşünceli, ahlaklı yaşamakta sorumlu bir vatandaşlık gerektirir.

Proje Tabanlı Öğrenme Yönteminin başlıca avantajları;  Öğrencilerin alanın konularına ilgi duymalarını sağlar.

 Öğrencilerin projelerle ilgili konularda ilk elden bilgi edinmelerini sağlar.  Öğrencilere bağımsız düşünme, çalışma ve başarma cesaretini kazandırır.  Öğrencilerin öğrenme becerilerini geliştirir ve zenginleştirir.

 Grupla çalışmayı özendirerek, işbirliğini arttırır.  Uygulama ve teoriyi birleştirir.

 Öğrencilerin bilgilerini yansıtmaları için çoklu yollar önerir.

 Öğrencileri problem çözme tekniklerini, bilimsel yöntemin aşamalarını öğrenip geliştirilmelerini sağlar.

 Öğrencilerin sözlü ve yazılı iletişim tekniklerini geliştirme imkânı sağlar.  Motivasyonu arttırır ve yeni ilgi alanlarının doğmasına sebep olur.

 Eğitim ve öğretim faaliyetlerini kitap sayfası ve dört duvar arasından kurtararak eğitim ve öğretime hayatilik kazandırır.

 Öğrenciler çeşitli beceriler kazanırlar. Bunlar:

a. Teknolojiyi kullanma becerisi: Bilgisayar kullanma, televizyon vb… b. Bilişsel süreç becerileri: Karar verme, eleştirel düşünme vb…

c. Öz denetim becerileri: Hedefler oluşturmak, işlemleri organize etmek, zaman yönetimi.

d. Tutumlar: Öğrenmeye ilgi, merak vb…

e. Eğilimler: Özdenetim, başarı hissi (Kaptan ve Korkmaz, 2001: 23-24). Proje çalışmaları; öğretmen ve öğrencinin daha güçlü ilişkiler kurmalarına, öğretmenlerin bir sonraki adımı planlamalarına, öğrenenlerin içerikle bağlantı kurmasına, öğrenenlerin kendi çalışmalarını değerlendirmelerini yönetmelerine, öğrenenlerin kendi planlarını yapmalarına olanak vermektedir (Erdem, 2005: 75).

İyi bir şekilde projeye yönlendirilen çocuklar - konunun seçimi, yaklaşımın seçimi, deneyimin gerçekleştirilmesi, sonuçların ortaya konulması ve sonuçların sunulması–gerçek anlamda bilimi gerçekleştirmektedirler. Bilimin sadece olgular ve formüllerden oluşmadığını; süreç, aktiviteler ve bir ilerleme ve düşünme yöntemi olduğunu öğrenirler (Wurdinger and Rudolph, 2009; akt: Öztürk, 2011: 44).

2.2.6. Proje Tabanlı Öğrenmenin Dezavantajları

PDÖY‟nin bir önceki başlık altında belirtilen çok sayıdaki faydasının yanında elbette çeşitli sınırlılıkları da mevcuttur. Mükemmel seviyede hiç bir yöntem olmadığı gibi bu yöntemin de dezavantajlarının olması çok doğaldır.

Projeler öğrenciler için birtakım sorunlar yaratmaktadır. Projeler geniş zaman dilimi içerisinde konsantreli bir çaba gerektirir. Bu durum bazıları için zor bir tecrübe olabiliyor. Başkaları proje konusu seçmede ve ürünü iyi bir şekilde sunmada zorluk çekebiliyor. Bazıları da bağımsız ya da başkalarıyla çalışma konusunda endişelere kapılıyor. Öğretmenlerin de proje tabanlı öğrenme konusunda bazı endişeleri vardır. Çünkü projeler bağımsız ve gözetimden uzak bir çalışmayı gerektirir. Geleneksel metotlar kullanarak grup içinde bireysel yardımlarda bulunma ve grup çalışmalarını değerlendirme zordur. Öğrenciler araştırmanın farklı aşamalarında olabilirler ve bu da öğretmenin yardım etmesi için daha da zordur. Ayrıca araştırmanın sonucu bir düzen içinde beklenildiği gibi olmayabilir (Fleming, 2000: 6; akt: Çiftçi, 2006: 61).