3.3. Nicel Bulgular
3.3.2. Deney ve Kontrol Gruplarının İşgücü Durumlarına İlişkin Bulgular
3.3.2.3. Eğitim Durumu ve İstihdam İlişkisine Dair Çapraz Tablolar
Bu kısımda, eğitim durumuna dair üçlü bir sınıflandırmaya tabi tutulmuş anket katılımcıları üzerinde, herhangi bir sınıf içi veya işbaşı eğitim programının, istihdamda bulunup bulunmama açısından fark yaratıp yaratmadığı irdelenecektir. Bu bakımdan araştırmanın da hipotezlerinden biri olan, eğitim düzeyi önlisans veya lisans altı olan
2
93
deney grubunun AİPP programları aracılığıyla istihdama katılmasının aynı eğitim durumuna sahip kontrol grubuna nazaran daha yüksek oranda gerçekleşip gerçekleşmediği sınanacaktır.
Şekil 6. “Son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalıştınız mı?” Sorusunu Yanıtlayan ve Eğitim Durumu İlköğretim ve Altı Olan Katılımcılara İlişkin Oranlar
Şekil 6’ da ifade edildiği üzere, eğitim durumu ilköğretim ve altı olan deney grubundaki bireylerin Temmuz 2015 itibarıyla %46’ sı istihdamdadır. Aynı eğitim durumuna sahip, kontrol grubundaki bireylerde ise bu oran %40’ a düşmektedir. Ayrıca, eğitim durumu ilköğretim ve altı olan katılımcılardan son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalışanların %61,2’ sini AİPP' ye katılanlar oluştururken, %38,8’ ini AİPP' ye katılmayanlar oluşturmaktadır. Bu veriler ışığında, AİPP eğitim programlarına katılım gösterenlerin eğitim durumu ile istihdam arasında, tüm anket katılımcılarından ilköğretim veya altı eğitim düzeyine sahip olanlar göz önüne alındığında, istatistiki açıdan anlamlı bir ilişki olup olmadığının testi için aşağıdaki hipotezler kurulmuş ve Ki- Kare testi yapılmıştır.
Hₒ: Sınıf içi ve işbaşı eğitim programları ilköğretim veya altı eğitim düzeyindeki bireylerin istihdama katılımı ile ilişkili değildir.
H1: Sınıf içi ve işbaşı eğitim programları ilköğretim veya altı eğitim düzeyindeki bireylerin istihdama katılımı ile ilişkilidir.
EVET 46% HAYIR 54%
Deney Grubu
(n=113)
EVET HAYIR EVET 40% HAYIR 60%Kontrol Grubu
(n= 82)
EVET HAYIR94
Uygulanan Ki- Kare testi sonucunda, Hₒ red edilemez. Zira kontrol grubu ile deney grubu içindeki bireyler arasında istihdam ile programa katılım ilişkili bulunmamıştır (Bkz. Tablo 29). Bu hususun özellikle ilköğretim ve altı bireylerin istihdama katılmasında rol oynaması beklenen AİPP programları için Denizli özelinde olumsuz bir örnek taşıdığı anlamına geldiği söylenebilir. Zira bu programların uzmanlaşma ile ilgili düzenlenen kurslar olarak UMEM hariç tutulursa işgücü piyasasında eşleşmeyi yakalamak açısından sıkıntılar doğurduğu gözlenebilecektir. Aynı zamanda firmaların tercih sebebi olarak belgelendirilmiş mesleki eğitim mezuniyeti yerine örgün eğitime ilişkin mezuniyetleri birincil plânda tuttuğu ve buna göre işçi istihdamı kararı verdiği ifade edilebilir. Bu durumda akla şu sorular düşmektedir: Acaba AİPP’ nin etkisi, özellikle ortaöğretim düzeyinde eğitim imkânı sunan meslek liseleri ve önlisans düzeyinde olan meslek yüksekokulları ile mi yükselmektedir? İlköğretim ve altı bireylerin piyasada en az beceri gerektiren ve genellikle hizmetler sektöründe ve asgari ücret ile çalıştırılıyor olmasının AİPP eliyle iyileştirilebileceği söylenebilir mi?
Tablo 29. Eğitim Durumu İlköğretim ve Altı Olan Anket Katılımcılarına İlişkin Gözlenen Farka Dair Ki- Kare Testi
EVET* HAYIR sd P Deney Grubu 0,64 1 ,422 Kontrol Grubu TOPLAM 85 110
*Anket katılımcılarına sorulan “Son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalıştınız mı?” sorusuna verilen yanıtlar baz alınmıştır.
**Ki-Kare testi sonucunda, (sd=1, n=195)= ,644, p= ,422> ,05 olduğundan eğitim durumu ilköğretim ve altı olan anket katılımcılarının AİPP’ ye katılıp katılmama durumlarına göre son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalışmalarına ilişkin gözlenen farkın anlamlı olmadığı bulunmuştur.
İşte bu duruma ilişkin öncelikli bakılması gereken, mezun olduğu son okul lise ve dengi okullar olan deney grubu katılımcılarını izlemektir. Anket verileri incelendiğinde, eğitim durumu lise olan katılımcılardan son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalışanların %66, 3’ ünü AİPP' ye katılanlar oluştururken, %33,7’ sini AİPP' ye katılmayanlar oluşturmaktadır (Bkz. Tablo 30). Lise
2
2
95
ve dengi okul mezunlarının eğitim programlarına katılıp katılmamasının istihdamdaki durumlarını etkileyip etkilemediğine ilişkin bir farkın bulunup bulunmadığının öğrenilmesi amacıyla hipotezler kurulmuş ve Ki- Kare testi uygulanmıştır.
Hₒ: Sınıf içi ve işbaşı eğitim programları lise veya dengi eğitim düzeyindeki bireylerin istihdama katılımı ile ilişkili değildir.
H1: Sınıf içi ve işbaşı eğitim programları lise veya dengi eğitim düzeyindeki bireylerin istihdama katılımı ile ilişkilidir.
Uygulanan Ki- Kare testi sonucunda, Hₒ red edilemez. Zira program katılımının bireylerin istihdamı ile istatistiki açıdan ilişkisi saptanmamıştır (Bkz. Tablo 30). Yani son mezun olunan okulun lise veya dengi okul olması da, grupların kendi aralarında birbirlerine yakın dağılım gösterse de istihdam açısından AİPP katılımının görece olumlu sonuçlar vermediğinin kanıtı olmaktadır.
Tablo 30. Eğitim Durumu Lise veya Dengi Olan Anket Katılımcıları ve İstihdam İlişkisine Dair Çapraz Tablo
EVET* HAYIR TOPLAM
Deney Grubu
Kişi Sayısı 61 48 109
Katılımcı Türü İçindeki Yüzdesi** %56,0 %44,0 %100 Aynı Yanıtı Verenler İçinde Yüzdesi*** %66,3 %55,2 %60,9 Toplamın Yüzdesi %34,1 %26,8 %60,9
Kontrol Grubu
Kişi Sayısı 31 39 70
Katılımcı Türü İçindeki Yüzdesi %44,3 %55,7 %100 Aynı Yanıtı Verenler İçinde Yüzdesi %33,7 %44,8 %39,1 Toplamın Yüzdesi %17,3 %21,8 %39,1
TOPLAM
Kişi Sayısı 92 87 179
Toplam İçindeki Yüzdesi %51,4 %48,6 %100
Toplamın Yüzdesi %51,4 %48,6 %100
* Anket katılımcılarına sorulan “Son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalıştınız mı?” sorusuna verilen yanıtlar baz alınmıştır.
** “Katılımcı Türü İçindeki Yüzdesi” kısmı, yalnızca ilgili grup içerisinde verilen yanıtların ayrı ayrı oranını vermektedir.
*** “Aynı Yanıtı Verenler İçindeki Yüzdesi” kısmı, her iki grup toplamında aynı yanıtları verenlerin oranını ifade etmektedir.
****Ki-Kare testi sonucunda, (sd=1, n=179)= 2,32, p= ,127> .05 olduğundan son bitirdikleri okul lise veya dengi olan anket katılımcılarının AİPP’ ye katılıp katılmama durumlarına göre son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalışmalarının ilişkili olmadığı bulgulanmıştır.
2
96
Bu durumda sınıflandırmanın son ayağına bakmak gerekecektir. Eğitim durumu lisans olan katılımcılar değerlendirildiğinde, son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalışanların %55,9’ unu AİPP' ye katılanların oluşturduğu; %44,1’ in ise AİPP' ye katılmayanlar olduğu görülmektedir (Bkz. Tablo 31). Verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, grup içi yanıt dağılımının her iki grup için de dengeli olduğu görülmektedir. Önlisans veya lisans mezunları göz önüne alındığında, AİPP eğitim programlarına katılım gösterme ile istihdam arasında, istatistiki açıdan anlamlı bir ilişki olup olmadığının testi için aşağıdaki hipotezler kurulmuş ve Ki- Kare testi yapılmıştır.
Hₒ: Sınıf içi ve işbaşı eğitim programları önlisans veya lisans mezunu bireylerin istihdama katılımı ile ilişkili değildir.
H1: Sınıf içi ve işbaşı eğitim programları önlisans veya lisans mezunu bireylerin istihdama katılımı ile ilişkilidir.
Tablo 31. Eğitim Durumu Önlisans veya Lisans Olan Anket Katılımcıları ve İstihdam İlişkisine Dair Çapraz Tablo
EVET* HAYIR TOPLAM
Deney Grubu
Sayı 38 36 74
Katılımcı Türü İçindeki Yüzdesi %51,4 %48,6 %100 Aynı Yanıtı Verenler İçinde Yüzdesi %55,9 %50,7 %53,2 Toplamın Yüzdesi %27,3 %25,9 %53,2
Kontrol Grubu
Sayı 30 35 65
Katılımcı Türü İçindeki Yüzdesi %46,2 %53,8 %100 Aynı Yanıtı Verenler İçinde Yüzdesi %44,1 %49,3 %46,8 Toplamın Yüzdesi %21,6 %25,2 %46,8
TOPLAM
Sayı 68 71 139
Katılımcı Türü İçindeki Yüzdesi %48,9 %51,1 %100 Aynı Yanıtı Verenler İçinde Yüzdesi %100,0 %100,0 %100 Toplamın Yüzdesi %48,9 %51,1 %100
* Anket katılımcılarına sorulan “Son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalıştınız mı?” sorusuna verilen yanıtlar baz alınmıştır.
** Ki-Kare testi sonucunda, (sd=1, n=139)= ,374, p= ,541> ,05 olduğundan eğitim durumu üniversite olan katılımcıların AİPP’ ye katılıp katılmama durumlarına göre son bir ay içerisinde bir saat bile olsa gelir elde etmek amacıyla bir işte çalışmaları ile ilişkili olmadığı bulgulanmıştır.
2
97
Uygulanan Ki- Kare testi sonucunda, Hₒ red edilemez. Zira kurs katılımının önlisans veya lisans mezunu bireylerin istihdama katılımı ile istatistiksel açıdan ilişkili olmadığı bulgulanmıştır. Dolayısıyla eğitim programlarına katılımın istihdamda bulunmaya ilişkin olarak bu eğitim düzeyi kapsamında da fark yarattığı ifade edilememektedir. Bu hususta ise akla gelen ilk soru, Denizli işgücü piyasasına ilişkin gönüllü işsizlik durumunun değerlendirilmesine ilişkin olabilir. Acaba bireyler, vasıf kazanmaya ilişkin olarak örgün eğitim ve sonrasında mesleki eğitim vb. gibi beşeri sermaye adımlarını tamamlasalar dahi, hala istihdamda yer alma seviyeleri, bu adımları tamamlamayanlar ile paralel seyrediyorsa, iş mi beğenmemektedirler? Bize göre, durumun bu çalışma itibarıyla gönüllü işsizlik durumu ile ifade edilmesi doğru olmayacaktır.
3.3.2.4. Anket Katılımcılarının Mevcut Dönemde Ücret Düzeyleri ve