Doğan Grubu (Aydın Doğan)

1950‟lerde küçük bir şirket olarak ticari yaşama başlayan Doğan Grubu Türki- ye‟nin en büyük ve mali açıdan en güçlü üç grubundan biri konumundadır. Şirketin bünyesinde iki büyük Holding kuruluşu yer almaktadır. Bunlar Doğan Şirketler Grubu Holding ve Doğan Yayın Holdingtir. (Kaya, 2016: 285) Aydın Doğan tarafından kuru- lan Doğan Yayın Holding, 1997 yılından bugüne gazete, dergi ve kitap yayıncılığı, tele- vizyon, radyo yayıncılığı ve program yapımcılığı, internet, basım, dağıtım ve yeni med- yayı içeren geniş bir alanda faaliyet göstermektedir. Grubun içerik üreten kurumları; gazeteler, dergiler, kitap yayıncıları, televizyon kanalları, radyo istasyonları, yeni medya girişimleri, müzik ve prodüksiyon şirketlerinden oluşmaktadır. Bunların yanında gruba ait D-Smart adında bir dijital medya platformu vardır. Kanal D ve CNN Türk grubun ulusal yayın yapan televizyon kanallarıyken Kanal D Romanya ve Euro D yurtdışında yayın yapan TV kanallarıdır. CNN Time Warner adlı Amerikan şirketi ile yapılan an- laşma ile yayına başlamış ve Türkiye medya alanında yabancı sermaye ile tanışmıştır. (Kılıçatan, 2011: 121; Toruk, 2007: 77-78)

Türkiye‟nin en büyük medya gruplarından biri olan Doğan Medya Grubu‟nun, Doğan Burda Dergi ve Doğan Egmont Yayıncılık adı altında yaklaşık 55 dergi yayınla- yan iki kuruluşu bulunmaktadır. Doğan Grubuna ait 1999 yılında kurulmuş bir Doğan Haber Ajansı bulunmaktadır. Günümüzde Doğan Grubuna ait Hürriyet, Posta, Radikal,

13

Fanatik, Hürriyet Daily News olmak üzere beş günlük gazete bulunmaktadır. Doğan Grubunun asıl büyümesi 1979 yılında Milliyet Gazetesi‟nin hisselerinin yüzde 75‟ini alması ile başlamış, 80‟li yıllar ve sonrasında çok sayıda şirket grup bünyesine katılmış- tır. 1990 ile 2000‟li yıllar arasında grubun büyümesi temel olarak özelleştirme süreci içindeki şirketlerin satın alınması biçiminde gerçekleşmiştir. (Toruk, 2008: 140) Doğan Yayın Holding sürekli genişleyen ve çeşitlilik kazanan faaliyetlerinin koordinasyonu amacıyla bünyesinde iki ana bölüm oluşturulmuştur. Bunlardan biri “içerik üreticileri” diğeri ise “servis sağlayıcılar” dır. Bu tür bir ayrım Time Warner, News Corporation, Bertelsmann gibi gibi dev medya kuruluşlarının da benimsediği bir modeldir. (Kaya, 2016: 285) Doğan Medya Grubu‟nun bünyesinde bulunan üç şirketin Türkiye medyası açısından da önemi bulunmaktadır. Bunlardan biri gazete ve dergi dağıtımı yapan Yay- sat‟tır. Yazılı medyada pazara girmek isteyen kuruluşların önündeki en büyük engeller- den biri dağıtım sorunudur. Arkalarında önemli bir sermaye desteği olmayan firmaların kalıcı olması bu sorunu aşmalarına bağlıdır. Şirket 2006 yılı verilerine göre gazete dağı- tım pazarında yüzde 61, dergi pazarında ise yüzde 64 ciro payı elde etmiştir. Gazete ve Dergi piyasasının hâkim kuruluşu olan Yaysat iletişim özgürlüğü açısından kilit önem- dedir. Doğan grubunca oluşturulan Doğan Haber Ajansı(DHA), kendi kuruluşlarına, yerli ve yabancı basın kuruluşlarına haber sağlamaktadır. Bu durum sektördeki yoğun toplulaşma-yoğunlaşmanın haber kaynakları açısından da geçerli olduğunu göstermek- tedir. Söz konusu kaynakların birleştirilmesi esası üzerinde kurulu “entegre yapılanma” nın bir başka ayağı da Doğan Prodüksiyon şirketleridir (Kaya, 2016: 296) Doğan Gru- bunun Türkiye Medya sektöründeki konumunu ortaya koyacak ölçütlerden bir diğeri de reklam pastasından aldığı paydır. Doğan Grubunun 2006 yılı reklam payının toplam reklam pazarının yüzde 42‟si olduğu belirtilmektedir. (Kaya, 2016: 296) Grubun bu yüksek performansındaki pay ise Hürriyet gazetesinindir. Şirketin faaliyet raporuna göre Türkiye‟de tüm reklam gelirlerinin yüzde 14.1 i ve toplam gazete reklam gelirlerinin 41.9 u Hürriyet gazetesine aittir. 2007 yılında Doğu Avrupa Ülkeleri ve Rusya‟nın lider reklam yayıncılığı şirketi Trader Media East‟in (TME) yüzde 63‟ünü Londra Borsa- sı‟ndan çağrı yolu ile satın alan Hürriyet Rusya dahil dokuz ülkede reklam yayıncılığı- nın bölgesel oyuncularından biri durumundadır. (Kaya, 2016: 298). Tablo 10‟da Doğan

Grubu‟nun 2013 verileri çerçevesinde medya ve diğer sektörlerde yer alan yatırımları yer almaktadır.

Tablo 10. Doğan Grubu Yatırımları14

Grup Medya ġirketleri Diğer Yatırımlar

Doğan Grubu

Gazete: Hürriyet, Hürriyet Daily News,

Radikal, Posta, Fanatik, TME Gazeteleri (Iz Ruk v Ruki, Aviso, Expressz, Oglasnik

Dergi-Kitap Yayıncılığı: Doğan Burda Der-

gi, Doğan Egmont, Doğan Kitap

Basım: Doğan Printing Center (DPC), Doğan Ofset

Dağıtım: YAYSAT (Doğan Dağıtım) Dergi Pazarlama Planlama (DPP)

Haber Ajansı:DHA

TV (Ulusal Kanallar)Kanal D, CNNTürk, tv2 Radyo: RadyoD, CNNTürk Radyo, Slow Türk, Show Radyo

TV ve Müzik Yayıncılığı ve Yapımcılık: D Productions, InDHouse, Kanal D Home Vi- deo, Doğan Music Company (DMC)

Dijital TV Platformu: D-Smart, Doğan Teles- hopping

Online mecralar: hurriyet.com.tr/ kanald.com.tr yenibiris.com.tr/ hurriyetem-

lak.com/hurriyetoto.com/ arabam.com/ yaka- la.com

Avrupa: DMG International , TME, Kanal D Romania , Euro D

Diğer Faaliyetler:Doğan Dış Ticaret (Foreign Trade),Doğan Factoring

Sosyal Faaliyetler: Aydın Doğan Vakfı

Enerji: Doğan Enerji çatısı altında Boya- bat Barajı ve HES projesi, Boyabat Elekt- rik Üretim ve Ticaret Lmtd Şirketi‟nin % 33‟ü, Aslancık Barajı ve HES projesi'nin %33‟ü, Galata Wind Enerji A.Ş., Mersin RES‟i (Akdeniz Elektrik Üretim A.Ş). Gas Plus Erbil şirketi aracılığıyla (%20 net pay) Kuzey Irak‟ta bulunan petrol arama-üretim faaliyetleri, 2012 yılında Bastora sahasında test üretimi. Perakende: D and R (şirket Nisan 2013‟te online kitap, CD, DVD satış şirketi idefix.com‟u satın almıştır) Sanayi: Çelik Halat, Ditaş (Otomotiv Yan Sanayi), Doğan Organik Ürünler ((Migros‟un M Life, Metro Gross Mar- ket‟in Fine Life ve Karamiş Grup‟un Siryana markaları)

Ticaret: Milpa (Automall ve Milpark Konutları)

Finans: DD Konut Finansmanı (DD Mortgage)

Turizm: Milta bünyesinde Milta Bodrum Marina, Işıl Club Bodrum, Işıl Tur, Milta Havacılık, Nakkaştepe Gayrimenkul Yatırımları, Kandilli Gayrimenkul Yatı- rımları