DOĞADAN KAZANILAN MİMARİ : PERMAKÜLTÜR EKOTARIM ÇALIŞMASI ve

Mimar İrem Durmaz Beykent Üniversitesi GİRİŞ

Yerleşme, üretme ve tüketme alışkanlıklarımızın yarattığı sorunlar, dünyanın ortak ve önemli problemlerinden biri olmuştur. Küresel ısınma, çevre kirliliği, yok olan insan, bitki ve hayvan yaşam alanları ve sağlıksız toplumlar günümüzün önemli sorunları haline gelmiştir.

Bu çalışmada permakültür, eko tarım ve ekoturizm kavramlarına ve ilkelerine yer verilmiştir.

Şarköy/Gaziköy yerleşme alanında gerçekleştirilen projelerde söz konusu kavramlar ve ilkeler kullanılarak tasarımlar yapılmıştır.

Proje kapsamında yöre halkı ve yerel yönetimin görüş ve önerileri de dikkate alınarak tasarım programı oluşturulmuştur. Bu çerçevede tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, yöre halkına iş olanakları yaratılarak ekonomik gelişimlerinin sağlanması hedeflenmiştir.

Proje alanı olan Gaziköy'ün İstanbul ve Tekirdağ'a yakın olması da göz önüne alınarak ekoturizm ve kongre turizminin de bu bölgede yaratılması ana amaçlardan biri olmuştur.

Ekonomik yetersizlik nedeniyle gelişememiş ve terk edilmiş olan Gaziköy'ün yeniden canlandırılması için, tarım ve hayvancılık alanlarında yeni iş olanakları yaratılması ve halkın bilinçlendirilmesi sonucu, köyün gelişimine katkı sağlanması hedeflenmiştir.

PERMAKÜLTÜR

Permakültür; yaşamın, doğal ekosistemlerdeki çeşitliliğe, istikrara ve dirence sahip, tarımsal verimliliğe yönelik ekosistemlere uygun olarak tasarlanması ve sürdürülmesidir. Bu kapsamda organik bahçecilik, geri dönüşüm, yenilenebilir enerji, doğal su kullanımı, doğa dostu tasarımlar gibi sürdürülebilirliğin ana araçları ile ilgili uygulamalar yer almaktadır.

94

Permakültür; farklı disiplinleri, stratejileri ve teknikleri ilişkilendiren disiplinler arası bir yaklaşımdır.

Permakültürün amacı, ekolojik olarak duyarlı sürdürülebilir insan yerleşimleri tasarlamaktır

EKO TARIM

Toprağı, hayvanları, bitkileri, böcekleri ve insanları bir bütün olarak kabul eden ve doğal dengeyi bozmadan tarım yapmayı amaçlayan tarım metodudur. Ekolojik tarımın ana prensibi doğayla uyumdur. Bu tarım metodunda aynı zamanda daha az enerji kullanılıyor ve tarımsal işletmelerin kendi kendine yetmesi esas alınıyor.

EKO TURİZM

Çevreye zarar vermeden, ondan yararlanma yöntemlerinin geliştirilmesi ve yerli halkların kültürlerini yok etmeden, onların turizm faaliyetlerinden yararlanmalarının sağlanmasıdır.

Ekoturizm, her şeyden önce "çevre ve kültür değerlerinin sürdürülebilirliğini garanti altına alan, yerel halklara maddi yarar sağlayan turizm" olarak kavransa da, ağırlıklı faaliyet alanı olarak doğada yapılan turizm türlerini kapsamaktadır. Buna göre, el değmemiş doğada yapılan tüm turizm çeşitleri, ekoturizmin kapsamına girmektedir. Ekoturizmin iki önemli kriterinden biri olan, "doğal çevrenin sürdürülebilirliği" ilkesine uyulmalıdır.

95

ŞARKÖY/GAZİKÖY ÇALIŞTAYI Beykent Üniversitesi

Eski ismi Ganos olan tarihi Gaziköy, Tekirdağ'ın Şarköy ilçesine bağlı Ganos Dağı'nın eteklerinde Marmara Denizi'nin kıyısında şirin küçük bir mahalledir.

Helenistik dönemden beri yerleşimin varlığı bilinen kent en parlak çağını 10 ve 11. yy'da Bizans Döneminde yaşamıştır. Osmanlıların Trakya'ya geçmesi ile birlikte Anadolu'dan gelen göçmenlerle kentteki Rumlar Cumhuriyet dönemine kadar beraber yaşamışlardır. 1912 depreminde büyük yıkıma uğrayan kent yine 1940'lı yıllardaki yangında da büyük hasar görmüştür.

96

Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 27.09.1994 gün ve 2012 sayılı kararı ile kent 1. ve 3. Derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. Ancak yine Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 05.11.1999 gün ve 658 sayılı kararı doğrultusunda 20.12.2012 gün ve 7440 sayılı kararı ile 1. derece ilan edilmiş ve iskanın büyük kısmını oluşturan alan 2. dereceye dönüştürülmüştür. Gaziköy halkı arkeolojik sit kısıtına rağmen kentte yaşamaya devam etmiştir.

Gaziköy' de pek çok tarihi kalıntının yanında göze batan bazı eserler vardır. Kiliseler, Gaziköy Çeşme Yazıtı ve Koca Çeşme Yazıtı dikkat çeken tarihi eserlerdir. Rum kültürünü yansıtan pek çok eserin yanında Osmanlı döneminden kalma eserlere de rastlamak mümkündür.

97 PROJE ALANI PERMAKÜLTÜR ALANI

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi Trakya bölgesi içerisinde ekonomik anlamda zeytinin yetiştiği tek ilçedir.

99

MAKET FOTOĞRAFI

100

OTEL – KONFERANS SALONU

Giriş Kat Planı

101

102 ATÖLYE

Permakültür başta olmak üzere ata toğumculuk, hayvancılık ve restorasyon gibi birçok eğitimin verildiği yapıdır. Permakültür atölyesi, genel atölyeler, mutfak, wc bölümlerini içerir.

103 PAZAR ALANI

Yöre halkının geçimine destek olmak için, bölgeyi ziyarete gelen insanlara halkın ürünlerini sergileyip satabilecekleri alandır. Aynı zamanda permakültür ürünlerinin de tanıtımının ve satışının yapıldığı yerdir. Pazarın kurulmadığı zamanlarda bina insanlar tarafından sergi, düğün gibi toplu etkinliklerde kullanılabilmeye müsaittir.

KAMP BİNASI

Çadır kampı ve karavan park alanı sakinleri için duş-wc, çamaşırhane, ortak mutfak, kantin-cafe, ortak kullanım salonu gibi ortak kullanım alanlarını içerir. Ortak kullanım salonu elverişsiz havalarda yapılamayan yoga, pilates gibi sporların yapılabilmesi için bir alan sağlar. Aynı zamanda seyir terası olarak da kullanılabilir

104

BUNGALOVLAR

Ekoturizm ve permakültür için gelen, uzun süre eğitim almak ve çalışmak isteyen misafirlerin kalabilecekleri evlerdir.

105

ŞARKÖY/GAZİKÖY ÇALIŞTAYI Proje Grubu

SONUÇ VE ÖNERİLER

Gönen'in ekonomik gelişiminde tarım ve hayvancılığın önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu bağlamda tarımsal faaliyetler kapsamında; sebze ve meyve yetiştiriciliğinin, hayvan yetiştiriciliğinin ve süt ürünlerinin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yapılmalı ve yöre halkına eğitimler verilmelidir.

Bu amaçla Gönen çevresinde tarım ve hayvancılıkla ilgili çeşitliliği olan alanların ve karakteristik köy yerleşmelerinin belirlenmesi için araştırmalar yapılarak, öncelikli alanların belirlenmesi gerekmektedir. Belirlenecek olan bu alanlarda

gerçekleştirilecek olan proje

çalışmalarının; permakültür, ekotarım ve ekoturizm ilkeleri çerçevesinde gerçekleşti rilmesinde yarar vardır.

"Gönen Vizyon 2023" kapsamında ve bu ilkeler çerçevesinde Gönen'de yapılacak olan çalışmalar, bir yandan tarım ve hayvancılık sektörünün gelişimine, diğer yandan Gönen halkının ekonomik açıdan kalkınmasına fayda sağlayacaktır.

106 KAYNAKLAR

Civaroğlu, A., (2019), Ters Köşe Ekoloji, İstanbul, Puna Yayınevi

Hemenway, T., (2018), Permakültür Bahçeleri, İstanbul, Yeni İnsan Yayınevi-86 s.16- 17. https://www.acikerisim.nku.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.11776/1912 https://www.balikesir.com.tr/tr/ilceler/gonen httpS://www.hurriyet.com.tr/sarkoyde-zeytin-agaclari-yeni-yerlerine-tasini-40560262 https://www.laletasarim.blogcu.com/eko-tarim-nedir/3846087 https://www.milliyet.com.tr/gundem/gazikoy-helenistlik-doneme-geri-donuyor- 2230105 https://www.trakyanet.com/trakya/tekirdag/sarkoy/koyler/106- koyleri.html?showall=&start=7 https://www.tekirdag.bel.tr/haber/6893 https://www.yesilist.com/surdurulebilirlik-nedir/

107

4.9. GÖNEN’DE SÜRDÜRÜLEBİLİR HAYVANSAL ÜRETIM SİSTEMLERİ