Din Görevlilerinin Kaynak Bilgiler

Anketimizin 6. sorusu din görevlilerinin okudukları hadis usulü kitapları açık uçlu olarak sorulmuştur. 7. soru ise temel bazı hadis kaynaklarının tamamının veya bir kısmının okunup-okunmadığı sorusu yöneltilmiştir. Okunmuşsa Türkçe mi yoksa Arapça mı okunduğu da sorulmuştur. 7. soru tek tablo halinde verilmiştir. Bunun dışında aynı tablo içinde din görevlilerinden okudukları başka hadis kitabının olup-olmadığını belirtmeleri istenmiştir. Kitap isimleri ankette yazıldığı gibi aynen belirtilmiştir.

Niğde'de 99 kişi (% 51,3) hadis usulü kitabı okumadıklarını belirtmişlerdir. 44 kişi (% 22,8) bu soruyu cevapsız bırakmıştır. 50 kişi de (% 25,9) hadis usulü kitabı

NİĞDE MERSİN Toplam Sayı % Sayı % İl Merkezi 58 30,1 35 30,2 93 % 30,1 İlçe Merkezi 43 22,2 40 34,5 83 % 26,9 Kasaba 64 33,2 12 10,3 76 % 24,6 Köy 28 14,5 29 25,0 57 % 18,4 Toplam 193 100.0 116 100.0 309 %100

okuduğunu belirtmiştir. Hadis usulü kitabını okuduğunu ifade eden 50 kişinin dağılımı şöyledir: 29 kişi kitabın adını belirtmemiş, 4 kişi Riyâzü's-Salihîn, 4 kişi Sahih-i Buhârî, 1 kişi El-Câmiu's-Sağîr, 1 kişi 1001 Hadis, 1 kişi Seçme Hadisler, 1 kişi Hadis Usulü (İsmail Cerrahoğlu), 5 kişi Hadis Usulü (Talat Koçyiğit), 2 kişi Kütüb-i Sitte, 1 kişi Et- Tergib ve't-Terhib, 1 kişi de İmam-Hatip Lisesi Hadis Usulü ders kitabını okuduğunu ifade etmiştir.

Niğde'de hadis usulü kitabını okuduğunu ifade edenlerin eğitim durumuna göre dağılımları şöyledir:

İmam-Hatip Lisesi mezunu 6 kişi kitabın adını belirtmemişlerdir. 1 kişi Riyâzü's- Salihîn, 1 kişi Sahih-i Buhârî, 1 kişi de Kütüb-i Sitte okuduğunu ifade etmiştir. Ön lisans mezunu 7 kişi kitabın adını belirtmemiş, 3 kişi Riyâzü's-Salihîn, 2 kişi Sahih-i Buhârî, 1 kişi El-Câmiu's-Sağîr, 1 kişi 1001 Hadis, 1 kişi Seçme Hadisler, 1 kişi Et-Tergib ve't- Terhib, 1 kişi de Kütüb-i Sitte okuduğunu belirtmiştir.

İlahiyat mezunu 8 kişi kitabın adını belirtmemiş, 4 kişi Talat Koçyiğit'in Hadis Usulü kitabını okuduklarını ifade etmişlerdir. Diğer lisans mezunlarından 5 kişi kitabın adını belirtmemişler, 1 kişi Sahih-i Buhârî, 1 kişi Talat Koçyiğit'in Hadis Usulü kitabı, 1 kişi de İmam-Hatip Lisesi Hadis Usulü ders kitabını okuduğunu ifade etmiştir. Yüksek lisans mezunlarından 3 kişi kitabın adını belirtmemişler, 1 kişi İsmail Cerrahoğlu'nun Hadis Usulü kitabını okuduğunu belirtmiştir.

Mersin'de 55 kişi (% 47,4) hadis usulü kitabı okumadıklarını belirtmişlerdir. 22 kişi (% 19,0) bu soruyu cevapsız bırakmıştır. 39 kişi de (% 33,6) hadis usulü kitabı okuduğunu belirtmiştir. Hadis usulü kitabını okuduğunu ifade eden 39 kişinin dağılımı şöyledir: 24 kişi kitabın adını belirtmemiş, 4 kişi Riyâzü's-Salihîn, 3 kişi Sahih-i Buhârî, 2 kişi 1001 Hadis, 1 kişi Seçme Hadisler, 4 kişi Talat Koçyiğit'in Hadis Usulü kitabını ve 1 kişi de Ulumu'l-Hadis adlı eseri okuduğunu ifade etmiştir.

Mersin'de hadis usulü kitabını okuduğunu ifade edenlerin eğitim durumuna göre dağılımları şöyledir:

İmam-Hatip Lisesi mezunu 5 kişi kitabın adını belirtmemişlerdir. 1 kişi Riyâzü's- Salihîn, 2 kişi 1001 Hadis, 1 kişi de Ulûmu'l-Hadis okuduğunu ifade etmiştir. Ön lisans mezunu 15 kişi kitabın adını belirtmemiş, 3 kişi Riyâzü's-Salihîn, 3 kişi Sahih-i Buhârî, 1 kişi Seçme Hadisler, 3 kişi Talat Koçyiğit'in Hadis Usulü kitabı okuduğunu belirtmiştir. Hem İlahiyat mezunu 3 kişi hem de diğer lisans mezunu 1 kişi kitabın adını belirtmemişlerdir. Yüksek lisans mezunlarından 1 kişi Talat Koçyiğit'in Hadis Usulü kitabı okuduğunu belirtmiştir.

Tablo 7. Din Görevlilerinin Okudukları Kitaplara Göre Dağılımları

En çok okunan hadis kitabı en-Nevevî'nin Riyâzü's-Salihîn adlı eseridir. Din görevlilerinin % 31'i bu kitabı tamamen, % 42'ye yakını da kısmen okuduğunu belirtmiştir. İkinci sırada Sahih-i Buhârî gelmektedir. Din görevlilerinin %21'i bu kitabın tamamını, % 50'ye yakını da kısmen okuduklarını ifade etmişlerdir. Diğer kitaplar da okunma oranlarına göre şöyle sıralanmaktadır: Müslim, Tirmizî, Râmûzu'l-Ehâdîs, Ebû Dâvûd, İbn Mâce ve Nesâ'î.

Riyâzü's-Salihîn ve Sahih-i Buhârî dışındaki kitapların oranlarına baktığımızda Mersin'de görev yapan din görevlilerinin Sünen-i Tirmizî, Sünen-i Nesâ'î, Sünen-i İbn Mâce ve Râmûzu'l-Ehâdîs adlı hadis kitaplarını Niğde'deki meslektaşlarından daha fazla okudukları tespit edilmiştir. Sünen-i Ebû Dâvûd adlı eseri Niğde'de görev yapan din görevlileri daha çok okudukları tespit edilmiş, Sahih-i Müslim adlı eser ise iki ilde de hemen hemen aynı oranda çıkmıştır. Niğde'de en az okunan hadis kitabı Sünen-i İbn Mâce'dir. Mersin'de en az okunan hadis kitabı Sünen-i Nesâ'î'dir.

Din görevlilerinden hadis kitaplarını okuduğunu ifade edenlerin eğitim durumuna göre dağılımları şöyledir:

İmam-Hatip Lisesi mezunlarından 12 kişi (% 16,9) Sahih-i Buhârî'nin tamamını, 89 kişi ise (% 46,1) bir kısmını okumuştur. Sahih-i Müslim'i 4 kişi (% 5,6) tamamını, 12 kişi (% 16,9) bir kısmını okumuştur. 3 kişi (% 4,2) Sünen-i Ebû Dâvûd'un bir kısmını okumuştur. Sünen-i Tirmizî'nin tamamını okuyan bulunmamakla beraber, 8 kişi (%11,3)

Kitap Adı Tamamını

Okudum Okudum Kısmen Cevapsız Toplam

Buhâri 65 (% 21,0) 153 (% 49,5) 91 (% 29,5) 309 (%100,0) Müslim 18 (% 5,8) 77 (% 24,9) 214 (% 69,3) 309 (%100,0) Ebû Dâvûd 7 (% 2,3) 39 (% 12,6) 263 (% 85,1) 309 (%100,0) Tirmizî 4 (% 1,3) 50 (% 16,2) 255 (% 82,5) 309 (%100,0) Nesâ'î 6 (% 1,9) 32 (% 10,4) 271 (% 87,7) 309 (%100,0) İbn Mâce 5 (% 1,6) 37 (% 12,0) 267 (% 86,4) 309 (%100,0) Riyâzü's-Salihîn 96 (% 31,1) 129 (% 41,7) 84 (% 27,2) 309 (%100,0) Râmûzu'l-Ehâdîs 11 (% 3,6) 36 (% 11,7) 262 (% 84,7) 309 (%100,0)

bir kısmını okumuştur. 2 kişi (% 2,8) Sünen-i Nesâ'î'nin bir kısmını okumuştur. 1 kişi (%1,4) Sünen-i İbn Mâce'nin bir kısmını okumuştur. Riyâzü's-Salihîn adlı eseri 16 kişi (% 22,5) tamamını okumuş, 28 kişi ise (%39,4) bir kısmını okumuştur. 3 kişi (% 4,2) Râmûzu'l-Ehâdîs'in tamamını, 2 kişi (%2,8) bir kısmını okumuştur.

Ön lisans mezunlarından 33 kişi (% 19,9) Sahih-i Buhârî'nin tamamını, 83 kişi ise (% 50,0) bir kısmını okumuştur. Sahih-i Müslim'i 11 kişi (% 6,6) tamamını, 39 kişi (% 23,5) bir kısmını okumuştur. 5 kişi (% 4,2) Sünen-i Ebû Dâvûd'un tamamını 19 kişi (% 11,4) bir kısmını okumuştur. 2 kişi (%1,2) Sünen-i Tirmizî'nin tamamını okumuş, 25 kişi (%15,1) bir kısmını okumuştur. 3 kişi (% 2,8) Sünen-i Nesâ'î'nin tamamını, 18 kişi (%10,8) bir kısmını okumuştur. 3 kişi (% 2,8) Sünen-i İbn Mâce'nin tamamını, 22 kişi (% 13,3) bir kısmını okumuştur. Riyâzü's-Salihîn adlı eseri 54 kişi (% 32,5) tamamını okumuş, 71 kişi ise (% 42,8) bir kısmını okumuştur. 5 kişi (% 3,0) Râmûzu'l-Ehâdîs'in tamamını, 18 kişi (% 10,8) bir kısmını okumuştur.

İlahiyat mezunlarından 4 kişi (% 19,0) Sahih-i Buhârî'nin tamamını, 13 kişi ise (% 50,0) bir kısmını okumuştur. Sahih-i Müslim'i 1 kişi (% 4,8) tamamını, 7 kişi (% 33,3) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 4,8) Sünen-i Ebû Dâvûd'un tamamını, 5 kişi (% 23,8) bir kısmını okumuştur. 4 kişi (% 19,0) Sünen-i Tirmizî'nin bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 4,8) Sünen-i Nesâ'î'nin tamamını, 4 kişi (%19,0) bir kısmını okumuştur. 3 kişi (% 14,3) Sünen-i İbn Mâce'nin bir kısmını okumuştur. Riyâzü's-Salihîn adlı eseri 6 kişi (% 28,6) tamamını okumuş, 7 kişi ise (% 33,3) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 4,8) Râmûzu'l- Ehâdîs'in tamamını, 5 kişi (% 23,8) bir kısmını okumuştur.

Diğer lisans mezunlarından 13 kişi (% 30,2) Sahih-i Buhârî'nin tamamını, 25 kişi ise (% 58,1) bir kısmını okumuştur. Sahih-i Müslim'i 1 kişi (% 2,3) tamamını, 17 kişi (% 39,5) bir kısmını okumuştur. 11 kişi (% 25,6) Sünen-i Ebû Dâvûd'un bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 2,3) Sünen-i Tirmizî'nin tamamını okumuş, 12 kişi (% 27,9) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 2,3) Sünen-i Nesâ'î'nin tamamını, 7 kişi (% 16,3) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 2,3) Sünen-i İbn Mâce'nin tamamını, 10 kişi (% 23,3) bir kısmını okumuştur. Riyâzü's-Salihîn adlı eseri 18 kişi (% 41,9) tamamını okumuş, 20 kişi ise (% 46,5) bir kısmını okumuştur. 2 kişi (% 4,7) Râmûzu'l-Ehâdîs'in tamamını, 10 kişi (% 23,3) bir kısmını okumuştur.

Yüksek lisans mezunlarından 2 kişi (% 33,3) Sahih-i Buhârî'nin tamamını, 3 kişi ise (% 50,0) bir kısmını okumuştur. Sahih-i Müslim'i 1 kişi (% 16,7) tamamını, 2 kişi (% 33,3) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 16,7) Sünen-i Ebû Dâvûd'un tamamını 1 kişi (% 16,7) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 16,7) Sünen-i Tirmizî'nin tamamını okumuş, 1

kişi (% 16,7) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 16,7) Sünen-i Nesâ'î'nin tamamını, 1 kişi (% 16,7) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 16,7) Sünen-i İbn Mâce'nin tamamını, 1 kişi (% 16,7) bir kısmını okumuştur. Riyâzü's-Salihîn adlı eseri 1 kişi (% 16,7) tamamını okumuş, 2 kişi ise (% 33,3) bir kısmını okumuştur. 1 kişi (% 16,7) Râmûzu'l-Ehâdîs'in bir kısmını okumuştur.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi mezunu 1 kişi Sahih-i Buhârî'nin tamamını, lise mezunu 1 kişi ise Sahih-i Buhârî'nin bir kısmını okumuştur.

Bu verdiğimiz bilgiler hadis kitaplarının tercümeleriyle ilgilidir. Din görevlilerine ilgili kitapların Arapça asıllarından okunup-okunmadığı sorusu da yöneltilmiştir. Mersin'deki din görevlilerinin bu yönden Niğde'deki din görevlilerinden daha başarılı olduğu görülmüştür. Arapça asıllarından Buhâri'nin tamamını Niğde'de 10 kişi (%5,2), Mersin'de 7 kişi (%6,0); Müslim'in tamamını Niğde'de 4 kişi (%2,1), Mersin'de 7 kişi (%6,0); Ebû Davud'un tamamını Niğde'de 1 kişi (%0,5), Mersin'de 3 kişi (%2,6); Tirmizi'nin tamamını Niğde'de 1 kişi (%0,5), Mersin'de 2 kişi (%1,7); Nesâi'nin tamamını Niğde'de 1 kişi (%0,5), Mersin'de 1 kişi (%0,9); İbn Mâce'nin tamamını Niğde'de 1 kişi (%0,5), Mersin'de 1 kişi (%0,9); Riyâzü's-Sâlihîn'in tamamını Niğde'de 18 kişi (%9,3), Mersin'de 20 kişi (%17,2) ve son olarak Râmuzu'l-Ehâdîs'in tamamını Niğde'de okuyan bulunmamakla birlikte Mersin'de 2 kişi (%1,7) okumuştur.

Bunların dışında Niğde'de görev yapan din görevlilerinin okudukları kitaplar şunlardır: 4 kişi El-Câmiu's-Sağîr, 3 kişi Kütüb-i Sitte (İbrahim Canan), 2 kişi Cemu'l- Fevâid, 1 kişi Ahkâm Hadisleri (İbn Hacer), 1 kişi 1001 Hadis, 1 kişi Et-Tergib ve't- Terhib, 1 kişi El-Muvatta. Mersin'de 1 kişi Kütüb-i Sitte (İbrahim Canan), 2 kişi Tac tercümesini okuduğunu ifade etmiştir. Niğde'de görev yapan din görevlilerinin bu konuda Mersin'deki din görevlilerinden daha başarılı oldukları görülmüştür.

Bu kitapların eğitim durumlarına göre dağılımı şöyledir: İmam-Hatip lisesi mezunu 2 kişi Kütüb-i Sitte (İbrahim Canan) ve 1 kişi de El-Muvatta'yı okumuştur. Ön lisans mezunu 3 kişi El-Câmiu's-Sağîr, 1 kişi Cemu'l-Fevâid, 1 kişi Kütüb-i Sitte (İbrahim Canan) ve 1 kişi de Et-Tergib ve't-Terhib adlı eseri okumuştur. İlahiyat mezunu 1 kişi Ahkâm Hadisleri (İbn Hacer) adlı eseri okumuştur. Diğer lisans mezunlarından 1 kişi El- Câmiu's-Sağîr ve 1 kişi de 1001 Hadis adlı eseri okumuştur. Yüksek lisans mezunu 1 kişi Kütüb-i Sitte (İbrahim Canan), 1 kişi de Cemu'l-Fevâid adlı eseri okumuştur.