Diğer Kurum ve Kuruluşlar

Belli başlı bakanlıkların yanı sıra başbakanlık ve bazı devlet bakanlıklarına bağlı veya özerk kimi kamu kuruluşları da hizmet içi eğitim programları adı altında yaygın eğitim faaliyetlerinde bulunmaktadırlar. Bu kuruluşların bazılarına aşağıda değinilecektir.

2.4.13.2.1. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Her ilde oluşturulan Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliklerinin birleşmesiyle meydana gelen TESK, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca düzenlenen yönetmelik hükümleri doğrultusunda çalışma biçim ve yöntemlerinin uygulanmasını ve bağlı örgütler arasında birlik ve dayanışma sağlamayı amaçlamaktadır. Sanayide hizmet içi eğitim konusunda çeşitli zamanlarda seminer, bilimsel toplantı vb. eğitsel etkinlikler düzenlemektedir.

2.4.13.2.2. Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü (TÜSSİDE) TÜSSİDE, kalkınma sürecindeki ülkemizin üretim potansiyelini, üretim kaynaklarını rasyonel bir biçimde harekete geçirmek için yönetim fonksiyonunu yerine getirebilecek personelin ülke gerçeklerine göre eğitilmesini amaçlamaktadır. Kamu ve özel kesimde üst ve orta kademe yöneticilerine hizmete ilişkin eğitim yapmaktadır (Murat, 2009, s. 134- 135).

2.4.13.2.3. Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) 1953 yılında kurulan ve kamu kesiminde çalışanlara hizmet içi eğitim veren bu kurum, her yıl sınavla seçilen 60 kadar kamu görevlisini eğitmektedir.

2.4.13.2.4 Türk Standartlar Enstitüsü (TSE)

TSE, kaynakların, etkin bir şekilde kullanılmasını, israfın önlenmesi, can ve mal güvenliğinin sağlanması, işgücü, malzeme ve güç kaynaklarının en yüksek düzeyde yararlanılmasını gerçekleştirmek amacıyla zaman zaman eğitim programları düzenlemektedir.

59

2.4.13.2.5. Türkiye Ziraat Odaları Birliği

Birlik, çiftçilerle çiftçi gençlerin eğitimi için zaman zaman bölgesel eğitim programları uygulamakta, tarımsal konularda seminerler düzenlemektedir.

2.4.13.2.6. Uygulamalı Eğitim Merkezleri (KÖSEM)

KOSGEB 3624 sayılı yasayla kendisine verilen görevleri Başkanlık birimleri ve hizmet birimleriyle yürütmektedir. Hizmet birimleri içinde, KÖSEM, eğitsel etkinliklerle doğrudan ilişkili bir birimdir.1990’da KOSGEB’e devredilen Sınai Eğitim ve Geliştirme Merkezi ve Küçük Sanayi Geliştirme Teşkilatının (KÜSGET) tüm eğitsel görevlerini üstlenmiştir.

2.4.13.2.7. Sınai Eğitim Geliştirme Merkezi (SEGEM)

SEGEM, ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda kamu ve özel sektör sanayi kuruluşlarında görevli teknik ve yönetim personelinin bilgi ve becerilerini arttırarak ülke kalkınmasına yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Teknik ve yönetim konularında kurs, seminer, konferanslar düzenlenmektedir.

2.4.13.2.8. Küçük Sanayi Geliştirme Teşkilatı (KÜSGET)

BM Kalkınma Örgütü ile uluslar arası anlaşma çerçevesinde 1983 yılında 83/6744 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile açılan bu kurumda küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinin finansman, teşkilatlanma, danışmanlık hizmetleri, enformasyon eksikliği, eğitim, pazarlama, teknoloji, hammadde temin tedarik, araştırma-geliştirme gibi sorunlarda hammadde girişinden mamul çıkışına kadar her türlü destek verilerek sanayicinin eğitimi sağlanmıştır.

2.4.13.2.9. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB)

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı bir kamu kuruluşudur. KOSGEB’de işletmelere yönelik hizmet içi eğitim faaliyetleri önemli bir yer tutmaktadır. Eğitim

60

hizmetlerinin yürütülebilmesi amacıyla, birçok ilde eğitim merkezleri ve eğitim enstitüleri kurulmuştur.

Özel ihtisas konularında Eğitim Uzmanlarının yetiştirilmesi, yaygın eğitim programlarının düzenlenmesi, işletmelerin eğitim ihtiyaçlarının tespiti ve gerekli eğitimlerinin sağlanması ile ilgili Uygulamalı Teknik Eğitim Merkezleri’ni kurmak ve bu konulardaki eğitimleri gerçekleştirmekte KOSGEB’in görevleri arasındadır.

KOSGEB’in hedefi, işlerini kurmak üzere olan ya da halen kurmuş bulunan kişilerdir. KOSGEB’in verdiği yaygın eğitim alanlarını:

• Ekonomi, işletme, maliye, iletişim, • Girişimcilik, uluslararası ilişkiler, • İleri düzey mesleki yabancı dil eğitimi, • Bilgisayar ve otomasyon,

• Endüstri, elektrik/elektronik, makine, metalürji ve malzeme seçimi, • Kimya, gıda, tekstil, çevre, orman endüstrisi,

• Kalite güvence sistemleri,

• Uluslararası teknik mevzuat uygulamaları olarak sayabiliriz (Ertam, 2011, s. 25)

2.4.13.2.10. Üniversiteler

Üniversitelerin yaygın eğitim faaliyetleri Osmanlı dönemindeki Darülfünun’da başlayan halka açık kurs ve konferanslar açma geleneği ile günümüzde bir çok üniversitede yaygın bir şekilde devam etmektedir (Murat, 2009, s. 136-137).

2.4.13.2.11. Özel Sektör

Özel kişi veya kuruluşlar tarafından örgün eğitim dışında bir çok özel dershane veya kurs açılarak yaygın eğitim faaliyetinin sürdürüldüğü bilinmektedir. Bunların yanı sıra işletmelerin kendi elemanlarını iş başında ya da hizmet içinde yetiştirmek üzere eğitim birimleri oluşturdukları veya bu amaçla özel olarak oluşturulmuş eğitim ve danışmanlık firmalarına değişik alanlarda eğitmek istedikleri elemanlarını gönderdikleri görülmektedir (Murat, 2009, s. 139).

61

2.4.13.2.12. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR)

Türkiye’de mesleki eğitim programlarını belirleyen kuruluşların en başında eski adı İş ve İşçi Bulma Kurumu, yeni adıyla ise Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) gelmektedir. İŞKUR; istihdamın arttırılması ve işgücü piyasasının nitelikli işgücü gereksinimlerini karşılaması amacıyla, aktif işgücü programları çerçevesinde çeşitli işgücü yetiştirme faaliyetlerinde bulunmaktadır. Bunlar; istihdam garantili işgücü yetiştirme kursları, kendi işini kurmak isteyenlere yönelik meslek edindirme kursları, özürlülere yönelik mesleki eğitim ve rehabilitasyon faaliyetleri, hükümlülerin mesleki eğitimine yönelik çalışmalar ve işsizlik sigortası kapsamında işsizlere verilen eğitimlerdir.

“İstihdam Garantili İşgücü Yetiştirme Kursları” kuruma kayıtlı herhangi bir mesleği ya da iş piyasasında geçerli bir mesleği olmayan işsizlerin işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu mesleklerde yetiştirilerek istihdam edilmelerini amaçlayan kurslardır (Özsoy, 2007, s. 185- 186).

2.4.13.2.13. Sivil Toplum Örgütleri

Sayısı tam olarak bilinmeyen sivil toplum kuruluşları olarak da isimlendirilen binlerce gönüllü kuruluşun gerek kendi üyelerine gerekse geniş toplum kesimlerine yönelik olarak yaygın eğitim faaliyetinde bulundukları bilinmektedir. Bu gönüllü kuruluşlar; sosyal, siyasal, kültürel ve dini dernek ve vakıflardan işçi-işveren sendikalarına ve meslek odalarına kadar çok geniş bir alanda faaliyetlerini sürdürmektedirler (Murat, 2009, s. 139- 140).

2.4.13.2.14. Yerel Yönetimler

Yetişmiş insan gücünün en önemli kaynağı örgün eğitim kurumları olmakla birlikte, istidam ve mesleklerin yapısında meydana gelen yeni değişimlere örgün eğitim kurumlarının ve merkezi hükümetlerin yeterli düzeyde cevap verememesi ve başarısız olmaları nedeniyle, devreye bu defa yerel yönetimlerin yürütmekte oldukları yaygın eğitim programları girmektedir.

Yerel yönetimlerin okul öncesi eğitim dışında örgün eğitim faaliyetlerine girmelerine yasal olarak izin verilmezken, yaygın eğitim faaliyetlerine girmeleri ise hiçbir yasal sınırlama bulunmamaktadır.

62

Yerel yönetimlerin uygulamaya sokmuş olduğu eğitim programlarının; istihdam ve işgücünün nitelik düzeyinin artırılmasını sağlama yanında sosyal adalet ve bireysel gelişimi gerçekleştirme ile ekonomik ve sosyal faydalar sağlama gibi işlevleri de bulunmaktadır.

Yerel yönetimler, yeterli düzeyde mesleki ve beceri özelliklerine sahip olmayan hemşerilerine beceri kazandırma ve bunun sonucunda da emek piyasalarında daha rahat bir şekilde iş bulma ve istihdam edilebilmelerini sağlama amacını da gütmektedir. Yerel yönetimlerin yaygın eğitim programlarına katılıp başarılı şekilde bu kursları bitirenlere iş bulma gibi yasal bir zorunlulukları bulunmamakla birlikte, böyle bir göreve talip olmalarının önünde de bir engel bulunmamaktadır. Şayet yerel yönetimler emek piyasalarında böyle bir rol üstlenip başarılı olabilirlerse hem istihdam kurumlarına hem de ülke geneli ile kendi bölgelerindeki önemli bir sorun olan işsizliğin çözümüne belli ölçüde yardımcı olmuş olacaklardır (Murat, 2009, s. 140).

İl belediyelerinde uygulanan kurslar şunlardır; BELMEK ve BELTEK(Ankara Belediye El Becerileri ve Meslek Edindirme Kursları), İZEM (İzmir Büyükşehir Belediyesi Eğitim Merkezleri), EBMM (Erzurum Büyükşehir Belediyesi Meslek Kursları), KOMEK (Konya Meslek Eğitimi Kursları), BUSMEK (Bursa Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları), KO-MEK (Kocaeli Meslek ve Sanat Eğitimi Kursları), ASMEK (Antalya Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları), KAYMEK (Kayseri Büyükşehir Belediyesi Meslek ve Beceri Kursları), GAMEK (Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları), KAPEM (Nevşehir Belediyesi Kapadokya Eğitim Merkezi) ve İSMEK (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları) belediyelerin sunduğu yaygın eğitim faaliyetleri örnekleridir (Murat, 2009, s. 149).