Denizli Merkez’ de Bulunan Bütün Yapılar İçin Muhtemel Depremlerde Oluşacak Hasar Dağılımlarının Elde Edilmesi ve CBS’ de Değerlendirilmes

MAHALLE ADI: Bina Adres Bilgiler

XII- Yok Edic

5. DENİZLİ’DE SEÇİLEN PİLOT BÖLGE İÇİN YAPILAN ÇALIŞMANIN DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ VERİLERİ KULLANILARAK TÜM

5.3. Denizli Merkez’ de Bulunan Bütün Yapılar İçin Muhtemel Depremlerde Oluşacak Hasar Dağılımlarının Elde Edilmesi ve CBS’ de Değerlendirilmes

Üçüncü bölümde anlatılan PAÜ yaklaşımında belirtildiği gibi bu aşamaya kadar yapılan hasar tespit çalışmalarında parametreleri sahada tespit edilen gerçek binalar incelenmiş ve mahallelerin senaryo depremini üreteceğini öngördüğümüz Karakova- Akhan ve Pamukkale faylarına uzaklığına dayanarak 8 deprem senaryosu için verilerle hasar miktarları hesaplanmıştır. Bu bölümde ise DİE (2000) verileri PAÜ yaklaşımı kullanılarak ve 8 deprem senaryosu ile değerlendirilmiştir.

Şekil 5.6 Denizli Merkez’deki mahalleleri, mahalle merkezlerini ve faylara göre konumlarını göstermektedir. CBS yardımıyla mahalle merkezlerinin faylara olan uzaklıkları konum analizleriyle hesaplanmıştır. Pilot bölgede sokak taraması sırasında incelenen mahalle merkezlerinin Karakova-Akhan fayına olan uzaklıkları 5-7 km. aralığında iken, 54 mahalleyi kapsayan çalışmada faya olan uzaklıkların 5-9 km. arasında, pilot bölgenin Pamukkale fayına olan uzaklıkları 10-12 km. aralığında iken, 54 mahallenin faya olan uzaklıkların 6-15 km. arasında değiştiği tespit edilmiştir.

Denizli Merkez’ de bulunan bütün yapılar için muhtemel depremlerde oluşacak hasar dağılımları CBS ile hazırlanan haritalar ile gösterilmiştir. Seçilen mahallelerde yapılan envanter çalışmaları, binalara ait kat sayısı bilgilerinin hasarı kontrol eden en önemli faktör olduğunu göstermiştir.

Şekil 5.7’de görüldüğü gibi Karakova-Akhan fayı M6.0 depremi için tüm binaların %60’ında hafif, orta, ağır ve göçme hasarı görülmektedir. Bu oran tüm betonarme binalarda %55’lere düşerken, tüm yığma binalarda % 75’lere çıkmaktadır. Yığma binaların deprem performansının düşük olduğu görülmektedir.

Şekil 5.8’de görüldüğü gibi Karakova-Akhan fayı M6.3 depremi için tüm binaların %76’sında hafif, orta, ağır ve göçme hasarı görülmektedir. Bu oran tüm betonarme binalarda %75’lere düşerken, tüm yığma binalarda % 82’lere çıkmaktadır. Şekil 5.9 ‘da BA2 için ağır hasar ve göçme %7’lerde iken bu oran BA3 için %32’lere çıkmaktadır.

Şekil 5.6 Mahalleler, mahalle merkezleri ve faylara göre konumu

Bu oran kat sayısı artıkça deprem performansının değişimini net bir şekilde göstermektedir. Şekil 5.10’da Karakova-Akhan fayı M7.0 depremi için tüm binalarda %88’inde hafif, orta, ağır ve göçme hasarı görülmektedir. Yığma binaların %45 göçmekte, %25’i ağır hasar almaktadır.

Şekil 5.11’de Pamukkale fayı M6.0 depremi için tüm binalarda %43’ünde hafif, orta, ağır ve göçme hasarı görülmektedir. BA3 türü binalarda orta, ağır ve göçme hasarı %62’lere çıkmaktadır. Şekil 5.12’de görüldüğü gibi Pamukkale fayı M6.3 depremi için tüm yığma binalarda göçme ve ağır hasar %7’dir. Bu oran betonarme binalarda %4, yığma binalarda de %8’lerde olduğu görülmektedir. BA1 için hasarsızlık %65’lere varırken BA3 %38’lere düşmektedir.

Şekil 5.13’de Pamukkale fayı M6.5 depremi için tüm binalarda göçme ve ağır hasar % 12’lerde, Pamukkale fayı M7.0 için tüm binalarda göçme ve ağır hasar %23’lerdedir (Şekil 5.14). Yaklaşık 2 katı olan bu oran tüm betonarme ve tüm yığma

binalar içinde aynıdır. İki deprem büyüklüğü için oldukça ciddi bir hasar artışı olduğu gözlemlenmektedir.

Karakova-Akhan ve Pamukkale faylarınının M7.0 depremi için hasar sonuçlarına bakıldığında tüm binalarda Karakova-Akhan fayında %38 ağır hasar ve göçme olurken Pamukkale fayında bu oran %22’lerdedir. İki fay arasında M7 depreminde bu fark talep spektrumlarını uzaklığa bağlı değişimin önemini göstermektedir.

CBS kullanılarak hazırlanan Şekil 5.15’den Şekil 5.23’ye kadar olan şekiller mahalle bazında bina taşıyıcı sistem ve hasar türlerine göre dağılımları görülmektedir. Yığma binaların olduğu yerde betonarme binaların az olduğu, betonarme binaların olduğu yerde yığma binaların olmamasından dolayı hasar dağılımlarından bu dağılımda net olarak görülebilmektedir.

Pelitlibağ gibi hem yığma hem betonarme binaların yoğun olduğu mahallelerde hasar oranları birbirine yakındır. Yığma binalarda hasarlı bina yüzdesi daha fazladır. Örneğin Karakova-Akhan fayı M7.0 büyüklüğü için betonarme binalarda orta, ağır, göçme hasarı yüzdelerinin toplamı %55, yığma binalarda bu yüzde %85’dir. Betonarme binalar için bu hasar yüzdeleri toplamındaki ağırlıklı hasar orta hasar, yığma binalarda ise göçme hasarıdır. Bunun başlıca sebebi yığma binaların çoğunluğunun 1975 öncesinde yapılmış olması ve kalite bakımından güvenirliğinin düşük olması nedeniyle puanlarda cezalandırma almalarıdır.

Şekil 5.24’den Şekil 5.30’a kadar olan şekillerde her bir mahalle için göçme ve ağır hasar alan binaların yüzdelerini bina türüne göre ayrı şekillerde göstermektedir. Karakova-Akhan fayı M6.0 için betonarme binalarda %10-%20, yığma binalarda % 10- 45 arasında ağır hasar ve göçme görülmektedir (Şekil 5.24). Karakova-Akhan fayı M7.0 için betonarme binalarda %10-%30, yığma binalarda % 40-85 arasında ağır hasar ve göçme görülmektedir (Şekil 5.27). Bu dağılımlara bakıldığında deprem büyüklüğü arttıkça yığma binalarda hasar yüzdelerinin daha fazla arttığı görülmektedir.

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Tüm Bina Tüm BA Tüm YG BA1 BA2 BA3 YG1