Milli Değerlerin Tanıtımlarının Daha İyi Yapılabilmesi Amacıyla 3 Boyutlu ve Çok Kullanıcılı Sanal Ortamlardan Yararlanılması

Bölüm 3’te incelenmiş olan Topkapı Müzesi hakkında sanal doku yöresinde bulunan başlıca iki bilgi kaynağı gerek içerikleri gerekse sunum yöntemleri bakımından tartışmaya açık bulunmuştur.

Tüm dünyanın ilgisini çeken ve TC’nin başlıca milli kültürel hazinelerinden biri olan Topkapı Sarayı için bu tanıtımların yeterli olup olmadığı sorusu gündeme gelmiştir. Neden akademik ve mimari çevrelerde defalarca 3 boyutlu ayrıntılı modelleri üretilmiş olan Topkapı Sarayı’nın erişimlenebilir sanal doku yöreleri 2 boyutla sınırlandırılmıştır? Topkapı 3 boyutlu sanal bir gerçeklik olarak sunulamaz mı? Topkapı’nın sanal gerçekliği, içersinde her milletten insanın birbiriyle, mekanla ve objelerle etkileşimde bulunabileceği çok kullanıcılı bir ortam olarak kurgulanamaz mı?

Tez kapsamında Topkapı Sarayı’nda yapılan anketler turistlerin daha ayrıntılı bilgi içeren kaynaklar istediklerini açığa çıkarmıştır. Fakat arzu edilen kaynaklar sanal doku siteleri değil, yazılı kitapçıklardır. Anket bulgularından bir diğeri de insanların müzelere gitmeden önce açılış, kapanış saati, ücreti ya da tarihi ve içeriği hakkında bilgi edinmek için İnternet’ten faydalanmadıklarıdır. Ziyaretçilerden, mimar olanlar haricinde hiçbiri, şu ana kadar herhangi bir gerçek binanın sanal benzetimini deneyimlememişlerdir. İnternet’i neredeyse her gün kullanan insanlar aslında sanal ortamın kendilerine ne tür alternatifler sunabileceğinin bilincinde değildirler. Mimarlar yaptıkları çalışmaların daha geniş kitlelere hitap etmesini beklerken kendi aralarında tartıştıkları konuları toplumun gündemine yansıtmalıdırlar. Değişen mekan kavramı toplum bilincine yerleşmediği sürece oluşturulacak çok kullanıcılı 3 boyutlu sanal doku yöreleri sadece kuramsal birer örnek olmaya mahkum kalacaktır.

KAYNAKLAR

Alejandro A., 2003, Heidegger and the Issue of Space. Thinking on Exilic Grounds,

Pennsylvania State University Press, 2003

Antoniades, A., C., 1992. Architecture&Allied Design: An Environmental Design Perspective. Kendall/Hunt Publishing, Iowa

Arthur, P.; R. Passini, 1992, Wayfinding: People, Signs and Architecture. New

York, McGraw-Hill Publishing Company.

Batty, M., 2001, Exploring Isovist Fields, Environment and Planning B. Volume

28:123-150

Benedikt, M. L., 1979, To take Hold of Space:Isovist and Isovist Fields.

Environment and Planning B. volume 6:47-65

Bermudez, J.; King, K., 1995 ‘Architecture in Digital Space http://faculty.arch.utah.edu/people/faculty/julio/cyber2.htm(Erişim tarihi:10.09.2005) Conroy, R., 2001, Virtual Navigation in Immersive Virtual Environments

http://undertow.arch.gatech.edu/homepages/rdalton/thesis.htm (Erişim tarihi:12.04.2005)

Çotton, B.; Oliver R., 1997, Siberuzay Sözlüğü: Multimedia’dan Sanal Gerçekliğe,

Çev: Arıkan Ö., Çenderoğlu Ö., Yapı Kredi, İstanbul

Darken, R. P.; T. Allard, et al., 1999, “Spatial Orientation and Wayfinding in Large-Scale Virtual Spaces II.” Presence 8(6): iii-vi.

Darken, R. P.; Sibert J. L., 1993, A Toolset for Navigation in Virtual Environments. ACM Symposium on User Interface Software &Technology ‘93,

Atlanta, GA, ACM.

De Kerckhove, D., 2001, The Architecture of Intelligence, Birkhauser, Basel

Do, E.; Gross, D., 1997 Tools for Visual and Spatial Analysis of CAD Models http://depts.washington.edu/dmgftp/publications/pdfs/caadfutures97-1.pdf

(Erişim tarihi: 09.01.2005)

Downs, R. M. ;D. Stea, 1973, Image and Environment: Cognitive Mapping and Spatial Behavior, Chicago, Aldine Publishing Company.

Doxa, M., 2001, Morphologies of Co-Presence in Interior Public Space in Places of Performance, A Working Session on 3-D City Modeling, Proceedings 3rd

International Space Syntax Symposium, Atlanta 2001

http://undertow.arch.gatech.edu/homepages/3sss/papers_pdf/16_doxa.pdf (Erişim tarihi: 23.05.2005)

Golledge, R. G., 1995. “Path Selection and RoutePreference in Human Navigation - A Progress Report.” Lecture Notes in Computer Science 988:207-222.

Hanson, J.; 1994, Deconstrucying Architect’s House, Environment and Planning B,

Volume 21

Heim, M., 1998, Virtual Realism, Oxford University Press, Inc., NewYork

Hillier, B.; Hanson, J., 1984, The Social Logic of Space, Cambridge University

Pres, Cambridge

Hillier, B., 1996, Space is the Machine, Cambridge University Pres, Cambridge Ieronutti, L.; Ranon, R.; Chittaro, L., 2001, A Visual Tool For Tracing User’s Behavior In Virtual Environments

hcilab.uniud.it/publications/ 2004-09/TracingUsersBehavior_AVI2004.pdf (Erişim tarihi: 03.11.2005)

2001, High-Level Visualisation Of User’s Navigation In Virtual Environments

hcilab.uniud.it/publications/2005-03/VisualizationUsersNavigation_INTERACT05.pdf –

(Erişim tarihi:11.01.2006)

Ittelson, W., H., 1960, Visual Space Perception. NewYork:Springer

Jeffcoate, J., 1995, Multimedia in Practice, RedwoodsBooks, Townbridge, Wiltshire Jeffrey, J., 1997, Personal Space in a Virtual Community

http://portal.acm.org/citation.cfm?id=286814&dl=ACM&coll=GUIDE (Erişim tarihi:05.02.2006)

Lang, J., 1987, Creating Architectural Theory: The Role of Behavioural Sciences in Environmental Design, Van Nostrand Reinhold, NY.

Lefebvre, H., 1991, The Production of Space, T.Donald Nicholson-Smith, Blackwell

Oxford

McReynolds, S., Reid, A., 2005, Bilişim Tenolojilerinin Temelleri I, çev. Yavuz, A.

Ç., Karataş, H., Önder, M., Sistem Yayıncılık, İstanbul

Mieczyslaw, B., 2002, 3d Models, Associate AIA

Muir, E., O’Neill, R., 1995., ‘Architecture of Digital Space’ http://www.arch.columbia.edu/DDL/research/ddl.human.html

(Erişim tarihi:04.12.2004)

Moore, G., 1976, The Development of Environmenteal Knowing: An Overview of An Interactional-Constructivist Theory and Some Data on Within Individual Development Variations, Canter, D. Ve Lee, T., Psychology and The Built

Environment, Architectural Pres, London, pg. 184-194

Negroponte, N., 1995, Being Digital, Knopf, NewYork.

Neisser, U., 1977, Cognition and Reality, Freeman, San Francisco

Norman, D., 1988, The Design of Everday Things. New York, Doubleday.

Opperman, R., Specht M., 2000, Context-sensitive Nomadic Exhibition Guide,

Proc. Ubicomp’02, Springer Verlag, Berlin, 127-142.

Penn, A., et al, 1997, Intelligent Architecture: New Tools for the three dimensional analysis of Space and Built Form, Space Syntax 1st International Symposium vol.II

30.1-30.19, Space Syntax Laboratory, UCL

Peponis, J. et al, 1997, On the Description of Shape and Spatial Configuration Inside Buildings: Convex Partitions and Their Local Properties, Environment and

Planning B 24:761-781

Peponis, J.; Zimring C., et al. (1990). “Finding the building in wayfinding.”

Environment and Behaviour 22(5): 555-590.

Pimantel, K.; Teixeira, K., 1995, Virtual Reality, Through the New Looking Glass,

McGraw-Hill, Inc., USA

Raubal, M.; Egenhofer, M. J., 1997, “Structuring Space with Image Schemata: Wayfinding in Airports as a Case Study – Spatial Information Theory - A Theoretical Basis for GIS, International Conference COSIT ‘97.” LectureNotes in Computer

Science 1329: 85-102.

Reingold, H., 1991, Virtual Reality, Simon&Schuster, NewYork

Ryan, M., 2002, Cyberspace, Virtuality and The Text, In Cyberspace Textuality:

Computer Technology and Literary Theory, sf.78-111, ed. Ryan, M., Indiana University Press, Bloomington

Schroeder, R.; Huxor, A.; Smith, A., 2001, Activeworlds:Geography and social interaction in virtual reality

http://www.casa.ucl.ac.uk/andy/papers/awgeog.pdf (Erişim tarihi: 02.03.2005)

Sommer, R., 1969 Personal Space: The Behavioral Basis of Design, Prentice Hall,

Englewood Cliffs, N.J(1969)

Thiel, P., 1981, Visual Awareness and Visual Perception. Seattle, University of

Washington Pres

Tolman, E., C., 1932, Purposive Behavior in Animals and Man, NewYork

Turner, A., Doxa, M., O'Sullivan, D. and Penn, A., 2001, From isovists to visibility graphs: a methodology for the analysis of architectural space. Environment

and Planning B: Planning and Design 28:103–121

Veron E., Levasseur M., 1983, Etnographie de L’Exposition, Bibliothque publique

d’Information, Centre Georges Pompidou, Paris

Wiener, J., M.; Franz, G., 2004, Isovists As a Means to Predict Spatial Experience and Behaviour, Spatial Cognition and Computation Series. Berlin: Springer.

Witmer, B. G.; Singer M. J., 1998, “Measuring Presence in Virtual Environments: A Presence Questionnaire.” Presence 7(3): 225-240.

Sanal Doku Kaynakları

http://www.graphcomp.com/grafman/vrml/index.html (Erişim tarihi: 16.01.2006) http://www.louvre.fr/llv/musee/visite_virtuelle.jsp?bmLocale=en (Erişim tarihi: 10.11.2006)

http://www.centrepompidou.fr/Pompidou/Accueil.nsf/Document/HomePage?OpenD ocument&L=2 (Erişim tarihi: 21.02.2006).

http://www.wales.gov.uk/assemblybuilding/index.htm (Erişim tarihi: 14.03.2006) http://www.museoscienza.org/english/museovr/Default.htm (Erişim tarihi: 22.10.2005)

http://webtalk.elet.polimi.it (Erişim tarihi: 24.10.2005)

www.museoscienza.org/IdealCity/default.htm (Erişim tarihi: 01.10.2005) http://www.activeworlds.com/ (Erişim tarihi: 19.09.2005)

http://www.activeworlds.com/products/download.asp (Erişim tarihi: 02.10.2005) http://www.casa.ucl.ac.uk/30days/ (Erişim tarihi: 17.03.2006)

http://www.casa.ucl.ac.uk/ajax/ (Erişim tarihi: 12.02.2006) http://www.vr.ucl.ac.uk/depthmap/ (Erişim tarihi: 03.02.2005)

http://www.kultur.gov.tr/portal/turkiye_tr.asp?belgeno=3704 (Erişim tarihi: 16.01.2006)

http://www.ee.bilkent.edu.tr/~history/topkapi.html (Erişim tarihi: 29.01.2006) http://www.armchairempire.com/Reviews/XBox/counter-strike.htm (Erişim tarihi: 24.04.2006)

EKLER

EK.A. ActiveWorlds Yazılımının Kullanımı 148 EK.B. Gerçek Mekandaki Gözlem Sonrasında Ziyaretçilere Uygulanan Anket 155 EK.C. AJAX V1.02 Yazılımının Özellikleri ve Kullanımı 157 EK.D. Topkapı Sarayı Hazine Bölümü’nde AJAX Uygulaması ile Üretilen Derinlik Haritaları 160

EKLER

Ek A. Active Worlds Yazılımının Kullanımı