AraĢtırmada 32 adet örnek incelenmiĢ olup, bu örneklerin tamamının teknik özelliklerinin aynı, renk ve kompozisyon özelliklerinin farklı olduğu saptanmıĢtır. Örnekler desen özellikleri açısından farklılık göstermektedir. Kolan dokumanın en ölçüsüne göre kullanım alanın değiĢtiği görülmüĢtür. En ölçüsü fazla olanların yük eĢyalarının taĢınmasında, daha ince olanlarının ise çocukların taĢınmasında ve giysiler üzerinde foksiyonel özellik taĢıyan ürünler olarak kullanıldığı tespit edilmiĢtir.
Hammadde açısından bakıldığında incelenen bütün örneklerde atkı ve çözgü ipliği olarak yün, keçi kılı ve pamuk kullanıldığı görülmüĢtür.
Ġncelenen örneklerde genellikle kahverengi – bej (krem), siyah – krem(beyaz) gibi ikili renk gruplarının tercih edildiğine rastlanmıĢtır.
Sadece "göz kolanı" olarak bilinen dokumanın birkaç farklı desenden oluĢtuğu saptanmıĢtır. Bu dokuma örneğinde diğerlerinden farklı olarak kırmızı, turuncu, sarı ve kahverengi renkler kullanılmıĢtır.
Aksaray Ġli Eskil ilçe merkezini konu alan seminer çalıĢmamda, yöreye özgü "kuĢ oturağı" desenli kolan dokumaların Bozkır ilçe merkezinde "nakıĢlı" olarak isimlendirildiği tespit edilmiĢtir. Her iki bölgede de "diĢ diĢli" ve "zigzag" motiflerin kullanıldığı dokuma örneklerine rastlanmıĢtır. Bu benzeĢme, Orta Anadolu bölgesi için önemli bir veri niteliğindedir.
Ġncelenen kolan dokumaların ebatlarına bakıldığında, en ölçülerinin genellikle 3 – 8 cm, boy ölçülerinin ise 200 x 500 cm arasında değiĢiklik gösterdiği görülmüĢtür.
Günümüzde dokuma iĢleminin zor olarak nitelendirilmesi ve kullanım alanların kısıtlı hale gelmesinden dolayı dokuma iĢiyle uğraĢan kiĢilerin kalmaması üzücüdür. Bu sonuçtan
hareketle dokumacılığın canlandırılması gerektiği düĢünülmektedir. Ġlçe merkezinde geleneksel olmakla birlikte günümüz ihtiyaçlarına yönelik ürünlerin dokunmasını kapsayan bazı projeler geliĢtirilmelidir. Bu tür projeler sonucu üretilecek dokumalar, turistik amaçlar doğrultusunda pazarlanabilir. Ayrıca yörede dokunan ürünlerin teknik ve desen özellikleri, yöresel özellik taĢıyan bazı düzenlemeler ile yeniden değerlendirilmelidir.
Kolan dokumaların bugün yalnızca sandıklarda saklanan ürünler olarak yaĢatılması, ayrıca bazı evlerin bahçesinde atılmıĢ olması ile gereken önemin verilmemesi gelecek kuĢaklar için olumsuz bir geliĢmedir. Kurs merkezleri açılarak dokuma iĢi ile uğraĢmak isteyen ve ilgisi olan kiĢilere destek olunmalıdır. Pazarlama açısından Konya merkezde bulunan ticarethanelerden yardım alınmalı ve bu tür faaliyetleri destekleyen projelere olanak sağlanmalıdır.
Dokuma kültürünün korunarak sonraki nesillere aktarılması konusunda, bu iĢin eğitimini almıĢ araĢtırmacılar tarafından nitelikli çalıĢmalar yapılmalıdır. Bu araĢtırmalardan elde edilen örnekler kayıt altına alınarak korunmalı, yeni örneklere rehberlik etmesi sağlanmalıdır.
Bu tür uygulamalar doğrultusunda bölgede günümüz Ģartlarına uygun olarak kolan dokuma üretimi yapılabileceği düĢünülmektedir.
KAYNAKÇA
Acar, Belkıs (1975). Kilim Ve Düz Dokuma Yaygılar, Ak Yayınları, Ġstanbul.
Acar, Balpınar Belkıs (1982). Kilim, Cicim, Zili, Sumak Türk Düz Dokuma Yaygıları, Eren Yayınları, Ġstanbul.
Akpınarlı, Feriha H. , Ortaç Serpil H. (2007). "Ankara Çubuk Ġlçesi Çarpana Dokumaları", I. Uluslararası Türk El Dokumaları Kongresi Bildirileri, Konya: S.Ü. Selçuklu AraĢtırmaları Merkezi BaĢkanlığı Yayınları, Konya. s.81.
Anonim, (1988). 1984 Sonrası Konya, Dönmez Offset, Ankara.
Anonim, (2007), El Sanatları Teknolojisi Çarpana Dokuma, M.E.B., Ankara.
Anonim, (2007), El Sanatları Teknolojisi Çarpana Dokumaya Hazırlık, M.E.B., Ankara. Atlıhan, ġerife (2002). “Sultan Kaftanlarında Yer Alan Dokuma Bantlar”, Antik Dekor, Sayı: 70, Ġstanbul. s.70.
Atlıhan, ġerife (2012). “Kondu Tezgahında Yapılan Dar Dokumalar”, 7.Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri, Gaziantep.
Aytaç, Çetin (1982). El Dokumacılığı Temel Ders Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, Ġstanbul. Erbek, Güran (1980). Çarpana Dokumaları, Türkiyemiz Sayı: 30, Ġstanbul. s.7.
Ergenekon, Cavidan (2000). "Çarpana Dokumacılığı ve ÇağdaĢ GeliĢimi Açısından Öneriler ve Örnekler", III. Ulusal Türk El Dokumalarına YaklaĢım ve Sorunları Sempozyum Bildirleri, S.Ü. Selçuklu AraĢtırmaları Merkezi BaĢkanlığı Yayınları, Konya. s.75-76.
Er Binnaz, Demir Fatma (2009). "Manisa ili Gördes Ġlçesi Kalemoğlu Köyü Kolan Dokumacılığı ve Kullanım Alanları", II. Uluslararası Türk El Dokumaları (Tekstil) Kongresi ve Sanat Etkinlikleri, S.Ü. Selçuklu AraĢtırmaları Merkezi BaĢkanlığı Yayınları, Konya. s.290.
Gündüz, Ġbrahim (1993). Karapınar El Dokumaları ve Kök Boyacılık, Karapınar Belediyesi Kültür Yayınları, Konya.
Uçan, Fevzi, (1997). Üniversitelerimizde Konya Ġli (YaĢadığımız Yer – Yakın Çevremiz), Pratik Öğretim Yayınları, Konya.
Kahvecioğlu, Habibe (2009). "Denizli Kocadere Köyü Kolan Dokumacılığı", II. Uluslararası Türk El Dokumaları (Tekstil) Kongresi ve Sanat Etkinlikleri, S.Ü. Selçuklu AraĢtırmaları Merkezi BaĢkanlığı Yayınları, Konya. s.282.
Kosswig, Leonore (1970). “Çarpanacılık ve Ġstanbul Topkapı Saray Müzesinde Bulunan Çarpana Dokumaları”, Türk Etnografya Dergisi, Sayı: XII., Ankara. s.87-90.
Meriç, Atanur (1997). “Türk El Sanatları’nın ve Sanatkarlarının Bugünkü ve Yarınki Meseleleri ve Bunların Çözümüne Dair GörüĢler”, Türk El Sanatları’nın Dünü-Bugünü- Yarını Sempozyumu Tebliğleri, S.Ü. Türk El Sanatlarını Uygulama ve AraĢtırma Merkezi, Sayı:1, Konya. s.18.
Onuk, Taciser ; Akpınarlı F. , Ortaç S. Ve ark. (2005). Ankara Ġli El Sanatları Besleme Kültürü, Atatürk Kültür Merkezi BaĢkanlığı Yayınları T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sitesi (2006) Ankara.
Özbel, Kenan (1961). KuĢaklar ve Kolonlar, Kılavuz Kitaplar: XX.Ġstanbul. Sönmez, Tuna Demir (1995). El Dokumacılığı ve Çarpana Dokuma, Ankara.
Tazecan, Hakan (1997). “Türk Dokumacılığının Dünü, Bugünü ve Yarını”, Türk El Sanatları’nın Dünü-Bugünü-Yarını Sempozyumu Tebliğleri, S.Ü. Türk El Sanatlarını Uygulama ve AraĢtırma Merkezi, Sayı:1, Konya.
Tosun, Bekir (2001). Tarihte Bozkır ve Çevresi – Yelbeği Tarihi, Ekip Basım, Ġstanbul. Yarar, Abdüssettar (2004). Konya ve Ġlçeleri Tarih, Kültür ve Doğal Zenginlikleri, Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Konya.