Dünyada diğer örgütlerde olduğu üzere DAEŞ terör örgütü de bir takım amaçlar öne sürülmesi sonrası kurulmuştur. Amaçların gizli olanları kanıtlanmadığı sürece belirlenemeyeceği gibi öne sürülen amaçlarından bazıları; İslami kurallar doğrultusunda şeriat devleti kurma, dünya geneline hükmedebilecek Dünya İslam Devleti kurmaktır181.
176 İslam Profesörü olan Mehmet Görmez, 11.11.2010 tarihinden günümüze dek Diyanet İşleri
Başkanlığı görevini yürütmektedir. http://www.diyanet.gov.tr/kategori/prof-dr-mehmet-gormez/120 (Erişim tarihi: 10.12.2016)
177 Bozdoğan, a.g.e., s.16
178 Bülent Aras, Arap Baharı Sonrası Jeopolitik, İslam Devleti Ve Türkiye, Orsam Dergisi, Cilt: 6, Sayı:
65, 2015, s. 11
179 Bir dönem Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Genel Müdürlüğünü yapmış olan Ömer
Özkaya, Güneş Gazetesi yazarı, Turquie Diplomatique Gazetesi Yayın Yönetmeni olarak araştırmacı kariyerini devam ettirmektedir. Ayrıca yayınlanmış 6 kitabı bulunmaktadır. http://www.gunes.com/Yazarlar/omer-ozkaya-69?page=5 (Erişim tarihi: 11.12.2016)
180 Bozdoğan, a.g.e., s. 230 181
57
DAEŞ’in amacı konusunda Irak ve Suriye gibi ülkeler başta olmak üzere enerji kaynaklarının kontrolü, bölgede yaşayan vatandaşların başka bölgelere göç ettirilmesi doğrultusunda faaliyetlerini yürüttüğü, ayrıca örgütün bu bölgede oluşacak istikrarsızlık düzeninin oluşmasını sağlamaya çalıştığı söylenebilir182. Ayrıca yapılan
bazı tespitleri destekleyen verilerin de 2014 yılında ortaya çıktığı görülmektedir. Öyle ki DAEŞ, ele geçirdiği petrol rafineleri ile günlük 350 bin varil üretimi gerçekleştirebileceği ve buradan gelir elde ettiği tespit edilmiştir183
.
Chossudovsky yaptığı çalışmasında Irak ve Şam İslam Devleti veya 2014 yılı sonrasında kendilerine verdikleri ad ile İslam Devleti’nin kuruluşunun sadece İslami kökenlere dayanmadığını belirtmiştir. Yaptığı çalışmada terör örgütünün; Pakistan’ın Silahlı Kuvvetlerarası İstihbarat Müdürlüğü, İsrail’in İstihbarat ve Özel Operasyonlar Enstitüsü (Mossad), Suudi Arabistan’ın Genel İstihbarat Başkanlığı, İngiltere’nin Gizli Haber Alma Servisi (MI6) örgütlerinin desteği ile CIA tarafından kurulduğunu belirtmiştir184.
DAEŞ hakkında tüm bu iddialara rağmen Orta Doğu’da faaliyetlerine devam ettiği sırada 12 Haziran 2016 tarihinde “Amag” isimli internet sitelerinde yaptığı açıklamada liderleri Ebubekir el-Bağdadi’nin; ABD hava kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen hava saldırısı ile öldürüldüğünü açıklamış ve bu haber birçok ülkede son dakika gelişmesi olarak duyurulmuştur. Ancak bu iddialar sonradan yapılan araştırmalar dahilinde kanıtlanamamış ve 16 Aralık 2016 tarihinde ABD tarafından Ebubekir el-Bağdadi için 10 milyon Amerikan Doları para ödülünü iki buçuk kat arttırarak önceki yıllarda Usame bin Ladin için verdiği 25 milyon Amerikan Dolarına çıkarttığını açıklamıştır185. ABD ayrıca186;
a. Örgütte ikinci İsim olan Abdurahman Mustafa el Kaduli’e 7 milyon Amerikan Doları,
182 Bozdoğan, a.g.e., s.230
183 Göksedef Ece ve Kobal Melis, IŞİD Petrol A.Ş., Aljazeera, 30 Ekim 2014 Tarihli internet haberi,
http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/isid-petrol (Erişim tarihi: 02.01.2017)
184 Michel Chossudovsky, “Going After” the Islamic State. Guess Who is Behind the Caliphate Project?,
12 Eylül 2014 Tarihli Globalresearch internet haberi, http://www.globalresearch.ca/going-after-the- islamic-state/5401439 (Erişim tarihi: 12.12.2016), Çeviren: Bakan, İlker, İslam Devleti’nin “peşinde”: Halifelik Projesinin Arkasında Aslında Kim Var?, Bilim ve Ütopya, Sayı:244, ss.32-34, 2014, s.33.
185Kenasari Muhammed Bilal, ABD el-Bağdadi'nin başına koyduğu ödülü artırdı, Anadolu Ajansı, 16
Aralık 2016 tarihli İnternet Haberi, http://aa.com.tr/tr/dunya/abd-el-bagdadinin-basina-koydugu-odulu- artirdi/708006 (Erişim tarihi: 15.12.2016);
The Daily Star, U.S. boosts reward on Baghdadi to $25 million, 17 Aralık 2016 tarihli İnternet haberi, https://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2016/Dec-17/385688-us-boosts-reward-on-baghdadi- to-25-million.ashx (Erişim tarihi: 15.12.2016); Yenişafak, Başına 25 milyon Amerikan Doları ödül konulan Zerkavi kimdir?, 8 Haziran 2006 tarihli internet haberi, http://www.yenisafak.com/arsiv/2006/haziran/08/8813.html (Erişim tarihi: 20.12.2016)
186 Habertürk IŞİD'in 5'lisini getirene 30 milyon Amerikan Doları, 3 Temmuz 2015 Tarihli internet haberi,
http://www.haberturk.com/dunya/haber/1098483-isidin-5lisini-getirene-30-milyon-Amerikan Doları (Erişim tarihi: 10.12.016)
58
b. Örgüt sözcüsü Ebu Muhammed el-Adnani’ye 5 milyon Amerikan Doları, c. Örgütün askeri lideri Tarkan Batiraşvili’ye (Çeçen Ömer) 5 milyon Amerikan
Doları,
d. Tarık el Avni el Harzi (kaynaklar sorumlusu) 3 milyon Amerikan Doları,
ödül koyduğunu açıklamıştır. ABD ayrıca geçmişte Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’i yakalayana 200 bin Amerikan Doları187 ve Zerkavi için de 25 Milyon
Amerikan Doları ödül koymuştur. Bu ödüller ve örgüt mensupları dikkate alındığında 25 milyon Amerikan Doları ödül konulan kişilerin bir süre sonra yapılan operasyonlar ile öldürüldüğü görülmüştür. Dolayısı ile Bağdadi için konulan son ödül oranı dikkate alındığında kendisine yapılacak bu tür bir operasyonun yakın dönemde olabileceği düşünülebilecektir
.
DAEŞ, farklı taktik denemeleri ile dünya gündeminde birçok eylem ve açıklama ile faaliyetlerine devam etmektedir. Örgüt tarafından uygulanan farklı taktiklerden birisi de 2014 yılında yapılan açıklama ile 2015-2019 yılları arası 5 yıllık hedef haritasını ilan etmiştir. Haritaya bakıldığında (Harita 1) İspanya (Endülüs), Yunanistan, Bulgaristan (Orobpa), İran, Afganistan, Suudi Arabistan ve Türkiye gibi Avrupa’dan Orta Doğu’ya, Afrika’dan Asya’ya birçok ülkenin ele geçirilerek tek bir devlet oluşturma hedefinin olduğu görülmektedir.
187 Hürriyet, ABD Irak'ta yeni arananlar listesi hazırladı, 18 Şubat 2004 tarihli internet haberi,
59
Harita-1 DAEŞ’in Açıkladığı 5 Yıllık Hedef Haritası188
DAEŞ, amacına ulaşma adına birçok farklı taktiği denemesinin yanı sıra ilk olarak devletlerin kabinelerine benzer şekilde bir yönetim kadrosu oluşturmuş ve lojistik, güvenlik, intihar saldırıları, yabancı savaşçı organizasyonu, vilayetler arası iletişim ve planlama gibi farklı alanlarda yöneticiler belirlemiştir. Örneğin bu belirlemeler Bağdadi döneminde de devam etmiş ve Bağdadi’nin yardımcılığına Ebu Müslüm El-Türkmeni getirilmiştir189. Örgütün Bağdadi liderliğindeki yönetim kadrosu
ise aşağıdaki gibi olduğu tahmin edilmektedir.
DAEŞ terör örgütünün yapılanması dikkate alındığında örgütün profesyonelce oluşturulmuş bayrağı, hedef haritasında olduğu üzere yapılanmasında da benzer durum görülmektedir. Eylem gerçekleştirdikleri ve gerçekleştirecekleri bölgelere sorumlu (vali) görevlendirme yanı sıra kritik kararları alma birimi (kabine) ve eylem-mücadele amaçlı (savaş ofisi) oluşumlarının varlığı söz konusudur. Buradan anlaşılacağı üzere örgüt basit yapılanmadan uzak olması sebebi ile mücadelenin de boyutları doğru orantılı olarak artmaktadır.
188 Neriah, Jacques, The Structure of the Islamic State (ISIS), 8 Eylül 2014 Tarihli Jerusalem Center
For Public Affairs analizi, http://jcpa.org/structure-of-the-islamic-state/ (Erişim tarihi: 17.12.2016)
189
60