Dışarıdan Yapılan Göçler

Nüfus defterlerinde göçler ile ilgili bilgiler net şekilde yazılmamıştır. Bizler

nüfus defterlerindeki göçlerin olup olmadığını belirten notlar verilmiş olmasa dahi

elimizde 2 ardışık defter olduğu için kıyaslayarak yorum yapabilmekteyiz. 1833

yılında kaydedilen kişilerin yaş grafiğine 12’şer yıl ekleme yapıldığında 1845 yılının

nüfusunun bazı karyelerde fazla bazı karyelerde az olduğu yani yer yer göç alıp göç

verdiği tespit edilmiştir. 1833-1845 yılları nüfus defterine bakıldığında Divle’ye

dışarıdan göç yapılmış olduğu lakaplar kısmında menşei belirten lakaplar ve yer

bildiren lakaplarda özellikle ülke dışından Divle Kazasına göçlerin yapıldığı

anlaşılmaktadır. Bölgede Türkmen, Tatar, Boşnak, Arap ve Rum kökenli ailelerin

olduğunu nüfus defterlerinden anlıyoruz. Bu kökenlere hem 1833 hem de 1845

defterlerinde rastlanılmaktadır. Ayrıca bazı kişiler Mısırlı, Arabistanlı, Bosnalı gibi

yer bildiren lakaplara sahip olduğu görülmüştür. Bu bilgilerden yola çıkarak bu

kişilerin oralı olup, bu bölgede ikamet ettiği bölgeye uzak bölgelerden de göç

yapıldığını da göstermektedir.

1833-1845 yıllarında Divle Kazasına yakın illerden de göçler yapıldığı

görülmektedir. Bunları da yine yer bildiren lakaplar kısmında ki kişilerin “Aladağlı,

Borlu, Kantaşlı, Kayserili, Karamanlı” gibi kullanımlarından anlaşılmaktadır. Bu

kullanımlarda yine kişilerin oralı olup Divle Kazasına göç ettikleri öngörülmektedir.

2. DOĞUMLAR

Nüfusun temel etkenleri doğumlar ve ölümlerdir. Doğum oranları ile ölüm

oranları arasındaki fark doğal nüfus artışını vermektedir. Bir yerin nüfusu artış hızını

sadece doğumlar ve ölümler etkilememektedir. Bunların dışında savaşlar, hastalıklar,

ülkenin gelişmişlik düzeyi gibi etkenler de nüfus artış hızını etkilemektedir. Gelişmiş

ülkelerde doğum oranları düşük, yaşam süreleri uzundur. Ancak modern öncesi

toplumlarda durum tersi yönündedir. Doğum oranları da ölüm oranları da yüksektir.

Nüfus defterleri her iki bilgiye de ulaşabilme adına önemli kaynaklardır. Kayıtlarda

hem yeni doğanların hem de vefat edenlerin bilgisine ulaşmak mümkündür.

137

Divle nüfus defterlerinde kayıtlar 1 yaşından itibaren tutulmaya başlanılmıştır.

Bu nedenle bölgedeki doğum oranları hesapları bir yaşındaki bebekler üzerinden

yapılmıştır. 1833 yılında 1 yaşında çocuk sayısı 103’tür. 1845 yılında ise bu sayı 105

olmuştur.

Tablo 20: 1833-45 Divle Kazası 1 Yaş Bebek Sayısı

138

1833

1845

To

pla

m

Merkez Mah.

25

25

Melik Beğ Mah.

16

16

Cami Medresesi Mah.

7

7

Taşbaşı Mah.

12

12

Halil Efendi Mescidi Mah.

13

13

Divle Merkez

54

73

127

Karye-i Başlamış

2

1

3

Karye-i Kureyş-i Kebîr

8

12

20

Karye-i Kureyş-i Sağîr

10

1

11

Karye-i Çat

3

1

4

Karye-i Kıramani

15

6

21

Karye-i Berendi

11

11

22

Toplam

103

105

208

1833-45 yılları arasında en fazla doğum 127 kişi ile Divle merkezde olmuştur.

Bu sayı ayrıca nüfusun en kalabalık olduğu yerlerdir. Bu sıralamayı Berendi (22),

Kıramani (21), Kureyş-i Kebîr (20), Kureyş-i Sağîr (11), Çat (4), Başlamış (3) takip

etmektedir. 1833 yılında Kureyş-i Sağîr’de doğum 10 kişi iken; 1845 yılında sadece 1

kişidir. Bu karyede doğum oranında ciddi bir düşüş vardır. Berendi karyesinde iki yılda

da doğum sayısı değişmemiştir.

137

_{Özlem Işık, agm. , s. 59.}

3. ÖLÜMLER

Ölümler doğal nüfus artışını etkileyen unsurlardan biridir. Ancak yalnızca nüfus

artış hızını etkilememektedir. Aynı zamanda bölgenin ekonomik-sosyal düzeyi

hakkında da bilgi vermektedir. Bununla birlikte bölgede yaşanan savaş, hastalık, kıtlık

ya da doğal afetler hakkında fikir edinmemizi de sağlamaktadır. Ölen kişilerin yaş

aralığı bölgenin gelişmişlik düzeyini gösterirken, toplu ölümler salgın hastalığa, doğal

afetlere, savaşlara vb. işaret etmektedir.

139

Osmanlı İmparatorluğunda sık sık salgın

hastalıklar görülmüştür. Bu hastalıkların en önemlisi “veba” hastalığıdır. Panzac’ın

belirlemelerine göre 1700-1850 yılları arasında nerdeyse aralıksız hafif, orta ve

şiddetli salgınlara sebep olan veba hastalığı görülmektedir.

140

_{19. yy. ilk yarısına kadar}

veba salgını Osmanlı İmparatorluğunu vurmuştur. 75 bin kişinin ölümüne neden

olmuştur. Salgına karşı alınan önlemler hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla

kentlerin varoşlarında tutulan insanlar ve hayvanlar karantinaya alınmıştır.

141

Osmanlı Devleti’nde görülen bir diğer salgın hastalık ise koleradır. Osmanlı

topraklarında kolera ilk defa 1822 senesinde görülmüş ve bundan sonra gerek büyük

salgınlar gerekse ara salgınlar halinde Osmanlı topraklarından eksik olmamıştır.

142

Osmanlı Devleti’nde görülen diğer bir salgın hastalık çiçek hastalığıdır. Çiçek

hastalığıyla mücadelede önemli problemlerden birisi yeteri derecede aşı memuru ve

tıbbı malzemenin bulunamamasıydı. Tayin edilen aşı memurlarına düzenli olarak

maaş ve harcırah verilemediği, bazen ödemelerin bütçeden, bazen ise belediye

bütçesinden karşılandığı anlaşılmaktadır.

143

_{Ele aldığımız 1833-45 nüfus}

defterlerinden sadece 1833 defterini inceleyeceğiz. Çünkü 1845 defterinde “fevt”ler

kayıt altına alınmamıştır.

139

_{Özlem Işık, agm. , s. 61.}

140

_{Daniel Panzac, Osmanlı İmparatorluğu’nda Veba (1700-1850). İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları,}

1997, s.102.

141

_{Baki Sarısakal, “ Osmanlı Devleti’nde Salgın Hastalıklar ve Samsun’da Kolera”, s. 1.}

142

_{Özgür Yılmaz, “1847-1848 Kolera Salgını ve Osmanlı Coğrafyasındaki Etkileri”, Avrasya}

İncelemeleri Dergisi, VI/1, 2017, s. 23

143

_{Abdülkadir Gül, “XIX. Yüzyılda Erzincan Kazasında Salgın Hastalıklar (Kolera, Frengi, Çiçek Ve}

Kızamık)”, ATATÜRK ÜNİ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S: 41, Erzurum, 2009, s. 263.

Tablo 21: 1833 Divle Kazası Fevt(Ölü) Sayısı

0 -4 5 -9 10 -14 15 -19 20 -24 25 -29 30 -34 35 -39 40 -44 45 -49 50 -54 55 -59 60 -64 65 -69 70 -74 75 -79 80 -84 85 -89 90 -94 95+ To p la m Merkez 14 1 1 8 1 3 2 3 4 5 6 7 4 1 1 1 62 Berendi 2 5 2 1 1 1 1 13 Kıramani 4 1 1 1 7 Kureyş-i Kebîr 1 2 3 Kureyş-i Sağîr 1 1 2 Başlamışlı 1 1 Çat 1 1 2 Genel 22 1 8 11 2 0 4 4 3 5 7 8 7 4 2 1 1 0 0 0 90

Tablo 21’e göre; 1833 yılında Divle’nin genelinde vefat eden erkek sayısı 90’dır.

En fazla fevt olanların sayısı 62 kişi ile Divle merkezdedir. Divle merkezden sonra

Berendi (13), Kıramanî (7), Kureyş-i Kebîr (3), Kureyş-i Sağîr (2), Çat (2) ve

Başlamışlı (1) gelmektedir. 1833 Divle’de fevtlerin yaş ortalamalarına bakıldığında,

genellikle 0-4 yaş arası çocukların ölümlerini (12 tanesi 1 yaşında bebek ölümü) yoğun

olarak yaşandığı görülmektedir. Bu durum bize bu dönemde salgın bir hastalık

olabileceğini düşündürmektedir. Diğer ölümlerin ise 15-19 yaşlarındaki gençlerde

görülmesidir. Bu durum ise; bize genç kişilerin hayatlarını askerde kaybettiklerini

düşündürmektedir. En az fevt sayısı 5-9, 75-79 ve 80-84 yaş aralıklarında

görülmektedir.

SONUÇ

Divle Kazasının tarihi, ilkçağdan günümüze kadar uzanmaktadır. Hititler,

Romalılar, Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu burada hüküm sürmüşlerdir.

Bazı kaynaklarda Hıristiyanlık dininin Anadolu’da ilk yayıldığı yerin Divle Kazası

olabileceğini söylemektedir. Bölgenin eski bir tarihe sahip olduğunu kanıtlayan en

önemli kalıntılardan bir tanesi de kazada bulunan balbal taşlarıdır. Divle, hakkında çok

fazla yazılı kaynak bulunmamaktadır. Salnameler ve Nüfus Defterlerinin yardımı ile

bölgenin tarihi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Ayrancı tarihi çalışan kişiler

kısa deyişlerle Divle Kazasını anlatmaya çalışmışlardır. Divle Kazasının tarihine

damgasını vuran Hâlimzâdeler’dir. Eski Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın oğlu

İbrahim Paşa’nın Abdülhalimzade Mehmet Ağa’yı Divle Kazasına Ayan olarak

ataması ile bölge halkı zor günler yaşamıştır. Kendisinin refah ve bolluk içinde yaşayıp

halka zulüm etmesi kendisinin sonunu hazırlamıştır. Halimzâde Mehmet Ağa yaklaşık

olarak sekiz yıl kadar Divle Kazası’nda görev yapmıştır ve 1841 yılında da

katledilmiştir.

Amacımız 1833-45 yılları arası, geçen 12 yıllık süre zarfında Divle Kazasında

demografik eğilimlerin hangi yönde ve nasıl seyrettiğini tespit etmek, ortaya çıkan

sonucun hangi etmenlerden kaynaklandığını sorgulamak idi. Bu bağlamda 1833-45

yılları arasında Divle Kazasında demografi hareketleri ile ilgili elde edilen sonuçlar şu

şekildedir: İki defterin yazım şekilleri birbirinden farklıdır. 1833-45 yıllarında nüfus

sürekli olarak artmıştır. İki defterde de çekirdek aile yapısının yüksek olarak görüldüğü

görülmüştür. Çekirdek ailenin yanında az miktarda da geniş aile yapısı da

görülmektedir. Bir ailede 1-3 kişi yaşamaktadır. Tabi ki bazı karye ve mahalleri

incelediğimizde bir ailede 9-12 erkeğin bir arada yaşadığı da görülmüştür. Küçük yaşta

babasını kaybettiği için hane reisi olarak kaydedilen küçük çocuklar ile 95 yaşında

hane reisi olarak kaydedilen yaşlı kişiler de bulunmaktadır.

Osmanlı Devleti nüfus sayımlarını özellikle asker toplama amaçlı yapmıştır.

Defterler incelendiğinde bu amaca göre tutulduğu görülmüştür. Sayımlarda kişilerin

eşkâlleri, mesleği, sağlık durumu ve yaşı gibi bilgiler alınmıştır. Kişilerin eşkâl yapısı

sonucu Divle genelinde yaşayan erkelerin orta boylu olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu

durum bize Türk erkek karekteristik yapısı ile örtüştüğü için önemlidir. Askerî amaçlı

alınan bir diğer bilgi kişilerin sağlık durumu ile ilgili olmuştur. Fiziksel bir engeli ya

da özrü bulunan kişilerin yanına not düşülmüş, ne tür rahatsızlığı (fıtık, çolak) varsa

belirtilmiştir. Bazı kişilerin nüfus sayımını yapan kâtiplere (memur) yanlış bilgiler

vererek askerlik görevinden kaçmaya çalıştığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte askere

gitmek istemeyen bazı gençlerin ise yaşlarını 10-20 yaş arasında büyük yazdırdığı

görülmüştür. Bunlara rağmen Divle kazasından azımsanmayacak miktarda askerlik

görevinde olanların olduğu görülmüştür.

Divle Kazasının, 1833-45 yıllarında ekonomisi tarım ve hayvancılığa

dayanmaktadır. Kişiler çoğunlukla çiftçilik ve rençberlik meslekleri ile

ilgilenmektedirler. Bölgede yoğun şekilde bir göç olayı olmamıştır. Birkaç kişi ticaret

amaçlı ya Ereğli’ye ya da Karaman’a gitmiştir. Çok yoğun olmamakla birlikte dışarıya

göç olmuştur. Dışarıya göçün sebeplerinden biri de, bölgede eğitim şartları el

vermediği için kişiler eğitim amaçlı başka şehirlere gitmişlerdir.

Bölgenin nüfus yoğunluğunun en geniş kısmını çocuklar ve gençler

oluşturmaktadır. 65 yaş üstü kişilerin sayılarının düşük olması bölgede yaşam

süresinin çok uzun olmadığını göstermektedir. Fevtlerin yazımı bir tek 1833 sayımında

olmuştur. 1845 defterinde fevtler sayıma dâhil edilmemiştir. Divle’de 0-4 yaş arası

çocuk ölümlerinin yoğun olduğu görülmektedir. Bu durum bize bölgede salgın hastalık

olduğunu göstermektedir.

Türk toplumunda görülen gelenekçi yapı ve ataerkil sistem Divle Kazasında

kendisini göstermiştir. Bu anlamda özellikle aile yapısının, çocuklara konulan

isimlerin, hane reislerinin yaşının ve hatta sakal bırakma alışkanlığının buna göre

şekillendiğini söylemek mümkündür. Çalışma genel hatlarıyla gösteriyor ki kişilerin

hayatta kalma mücadeleleri özellikle askere alım sırasında kendisini sağlıksız

göstermeye çalışarak veya yaşlarını büyük ya da küçük göstererek ortaya koymaktadır.

Kişilerin askerdeyken bile firar etmeye çalışmaları ama yine de redife nakledilmeleri

ile bölgede yine de askere giden sayısı çok da düşük değildir.

KAYNAKÇA

1. ARŞİV BELGELERİ

387 Muhasebe Defteri

DAGM, NFS. d. , 03400, s. 1-116.

DAGM. HAT. 1438/59106.

DAGM, NFS. d. , 03391, s. 1-63

2. SALNAMELER

Bayezit Devlet Kütüphanesi 496 No'lu Konya Vilayeti Salnamesi sayfa: 171 Tarih: H.

1317 (M. 1899).

Ereğli Kazası’na İlhakına ve Müdürlüğüne dair Belge Hicri 30. m. 1268, Miladi 15

Kasım 1951.

3. KİTAP VE MAKALE

ABDURRAHMAN, Varis, “ Türklerin Ad Koyma Gelenekleri Üzerine Bir İnceleme”,

Milli Folklor, 2004, S: 61, 2016.

AKARLI, Engin Deniz, “Ottoman Population in Europe in The 19th Century; its

Territorial, Racial, And Religious Composition”, Madison, University of

Wisconsin Unpublised Thesis (M. A. ), 1972.

AKYEL, Salih – SERTEL Savaş, “Osmanlı Nüfus Defterlerinin Tarih Yazımındaki

Yeri: 1840 Tarihli Çarsancak Kazası Gayrimüslim Nüfus Defteri Örneği”,

Journal of History and Future Cilt: 1, Sayı: 1, ss. 78-98, Aralık 2015 Volume:

1, Issue: 1, pp. 78-98, December 2015, s. 78-98.

ARAS, Özgü, “Ad Koyma”, DİA, C. I, İstanbul 1988, s. 333.

ARSLAN, Ferhat – ÇAĞLAR, İlker Mümin – GÜRBIYIK Cengiz, “Kültürel Miras

Kapsamında Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Meslekler: Turgutlu Örneği”,

Studies Of The Ottoman Domain, Cilt 7, Sayı 13, Ağustos 2017, s. 211-247.

AYDIN, Mahir, “Sultan II. Mahmud Döneminde Yapılan Nüfus Tahrirleri”, Sultan II.

Mahmud ve Reformları Semineri 28-30 Haziran 1989, Edebiyat Fakültesi

Basımevi, İstanbul 1990, s. 81, 83, 86, 87.

BAL, Hüseyin – AYGÜL, Hüseyin – UYSAL Meryem – OĞUZ Nuran, “Muhtarların

Sosyal-Ekonomik Özellikleri Ve Mahalle - Kentsel Sorunlara Yaklaşımları

(Isparta Örneği)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler

Fakültesi Dergisi, Y. 2012, C. 17, S. 2, s. 17-40.

BEHAR, Cem, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ve Türkiye’nin Nüfusu, (Ed. Şevket

Pamuk), C. 2, TÜİK (DİE) Yay. , Ankara, 2011.

BOYRAZ, Şeref, “Lakaplar Konusunda Bazı Dikkatler Ve Bir Yöre Örneği”, Türklük

Bilimi Araştırmaları, VII. Sayı, Sivas 1998.

BOZKURT, Nebi, “Nüfus”, TDVİA, C. 33, Ankara 2007, s. 293-298.

ÇADIRCI, Musa, “Türkiye’de Muhtarlık Teşkilatının Kurulması Üzerine Bir

İnceleme”, Belleten, C. 34, No:135, 1970, s. 409-416.

ÇETİN, Sadık – DOĞAN Ayhan, “Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye Ordusunun

Kurulması ve Amasya’ya Yansımaları”, Gaziantep University Journal of Social

Sciences, 17 (3), 1174-1185, Submission Date: 29-12-2017, Acceptance Date:

09-07-2018, s. 1174-1185.

Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı İdaresinde Kıbrıs (Nüfusu-arazi dağılımı

ve Türk Vakıfları), T. C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü

Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın No: 43, Cumhurbaşkanlığı Basımevi,

Ankara, 2000.

EKİCİ, Süleyman, TUNCEL Gökhan, ’’Göç ve İnsan’’, Birey ve Toplum Dergisi, C.

V, S. 9, Bahar 2015, s. 9-22.

ERTEN, Hayri, Konya Şer’iyye Sicilleri Işığında Ailenin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel

Yapısı (XIII. Y. Y İlk Yarısı), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.

GÖYÜNÇ, Nejat, “Hane Deyimi Hakkında”, s. 331-348.

GÜL, Abdülkadir, “XIX. Yüzyılda Erzincan Kazasında Salgın Hastalıklar (Kolera,

Frengi, Çiçek Ve Kızamık)”, ATATÜRK ÜNİ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü

Dergisi, S: 41, Erzurum, 2009, s. 239-270.

GÜL, Caner – GÜLMEZ, Kerim, “49 Numaralı Nüfus Defteri (1285-1295 I 1870-

1880)”, Lefkoşa, 2005.

GÜLGÖNÜL, Ebubekir, “1831 Nüfus Sayımına Göre Esbkeşan Kazasının Nüfus Ve

Demografik Yapısı”, Konya, 2017.

GÜNEŞ, Mehmet, “Osmanlı Dönemi Nüfus Sayımları ve Bu Sayımları İçeren

Kayıtların Tahlili (Censuses in the Ottoman Period and Analysis of These

Censuses)”, Akademik Bakış, C:8, S:15, Kış 2014.

HANÇERLİOĞLU, Orhan, Felsefe Ansiklopedisi, “Kavramlar ve Akımlar”, C:1,

Remzi Kitabevi, İstanbul, 1976.

IŞIK, Özlem, “XIX. Yüzyılın Ortalarında Ereğli Kazasına Bağlı Köylerin Nüfusu

(1838-1845)”, Konya, 2018, s. 24.

KARPAT, Kemal H. , Osmanlı Nüfusu (1830-1914), Çev: Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı

Türk Yayınları, İstanbul, 2013.

KARTAL, Kazım, KARTAL, Serpil Sevim, “H. 1256/M. 1840-41 Tarihli Müslim

Nüfus Defterlerine Göre Karahisar-I Develi (Yeşilhisar) Kazâsı:

Sosyoekonomik Ve Demografik Yapısı’’, Sosyal, Beşerı Ve Idarı Bılımler

Alanında Yenılıkçı Yaklaşımlar, Cılt 2, Gece Akademi, s. 113-130.

KARTAL, Kazım, UYSAL Mustafa Ali “ Tanzimat Öncesi İncir Kazasının

Demografik Yapısı’’, Asos Journal The Journal of Acedemic Social Science

(Akademik Sosyal Araştırma Dergisi), Sayı:81, Kasım 2018, s. 533-553.

KENG, Hsi-men- AYUB, Tursun, Oğuz-nâme, 1980, Pekin.

KOÇAK, Yüksel, TERZİ Elvan, “Türkiye’de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere

Olan Etkileri ve Çözüm Önerileri”, KAÜ-İİBF Dergisi, C. III, S. 3. Yıl 2012, s.

165-180.

KONYALI, İbrahim Hakkı, Konya Tarihi, Yeni Kitap Basımevi, Konya, 1964.

Lütfi Tarih-i, C. 3.

MUŞMAL, Hüseyin – ŞAHİNKAYA Müjgan, “Nüfus Ve Temettuat Defterlerine

Göre Bozkır Kaza Merkezi’nin Demografik Yapısı, Sosyal Ve Ekonomik

Özellikleri (1840–1845)”, Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze

Bozkır, s. 329-346

MUŞMAL, Hüseyin – ŞAHİNKAYA, Müjgan, “1844 Tarihli Nüfus Sayımına Göre

Beyşehir Kazası”, Turkish Studies International Periodical For The Languages,

Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/1, 2015, s. 477-510.

ORTAYLI, İlber, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840-1880),

Ankara, 2000.

Osmanlı Araştırmaları Ansiklopedisi, “Nüfus”, Enderun Yayınevi, C. VIII, İstanbul,

1994.

OZANKAYA, Özer, Toplumbilimine Giriş, 3. Basım, Ankara Üniversitesi, SBF

Yayınları, No: 431, Ankara, 1979.

ÖZEL, Muzaffer, Ayrancı Tarihi ve Bugünü, Çapa Matbaası, İstanbul, 2008.

ÖZTAN, Bilge, Medeni Hukukun Temel Kavramları, Turhan Kitabevi Yayınları,

Ankara, 2004.

PANZAC, Daniel, Osmanlı İmparatorluğu’nda Veba (1700-1850). İstanbul, Tarih

Vakfı Yurt Yayınları, 1997.

SAK, İzzet, 47 Numaralı Konya Şeriye Sicili (1128-1129/1716-1717), Tablet

Yayınevi, Konya 2006.

SAMİ, Şemsettin, Kâmûs-ı Turkî, İstanbul, 2005.

SARISAKAL, Baki, “ Osmanlı Devleti’nde Salgın Hastalıklar ve Samsun’da Kolera”,

s. 1-5.

SÜMER, Faruk, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı Destanları, Türk

Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1992.

ŞAHİN, Musa – IŞIK, Esra, “Osmanlı’dan Cumhuriyete Mahalle Yönetimi”,

Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:30, Ağustos 2011, s.

221-230.

Şikârî, Karamannâme: Zamanın Kahramanı Karamanîler'in Tarihi, Haz. Metin Sözen

- Necdet Sakaoğlu, İstanbul, 2005.

TABAKOĞLU, Ahmet, ‘‘Osmanlı Toplumunda Aile’’, Sosyo-Kültürel Değişme

Sürecinde Türk Ailesi, Ankara 1992.

TOPKAYA, Âdem, “Salnâmelere Göre Konya Vilayeti(Sosyo-Ekonomik Ve Kültürel

Yapı)’’, Konya, 2007.

TUŞ, Muhittin, Sosyal ve Kültürel Açıdan Konya, Tablet Yayınları, Konya 2007.

YARAMIŞ, Ahmet, “Yeniçeri Ocağı’nın Kaldırılması ve Yerine Asâkir-i Mansûre-i

Muhammediye’nin Kurulması”, Türkler Ansiklopedisi, C:12, 2002, s. 697-703.

YEDİYILDIZ, Bahaeddin, ‘‘Osmanlı Toplumu’’, Osmanlı Devleti Tarihi, II, İstanbul

1999, s. 481-483.

YILMAZ, Mehmet, “Tanzimat Döneminde Yapılan Nüfus Sayımlarına Göre Kulu”,

Göç ve Tarımın Şehri Kulu Sempozyumu Bildirileri(19-21 Ekim 2012 ), Kitap

Dünyası Yayınları, Konya, 2013.

YILMAZ, Özgür, “1847-1848 Kolera Salgını ve Osmanlı Coğrafyasındaki Etkileri”,

Avrasya İncelemeleri Dergisi, VI/1, 2017, s. 23-55.

YÖRÜK, Doğan – KARADOĞAN, Aynur, “Çayan Derbendinde Demografik

Eğilimler (1840-45)”, History Studies, Volume 7, Issue 3, September, 2015, s.

168-190.

4. İNTERNET

https://www. karamandan. com/Koyler-DIVLE_UCHARMAN_KOYU-f62107. html

http://www. ayranci. org/ucharman. htm

http://yunus. hacettepe. edu. tr/~mehoz/soseko/osmanlitoplumu. tdvia. pdf

file:///C:/Users/win7/Downloads/Meslek%20nedirMeslek%20Se%C3%A7imi%20N

edir. pdf

http://www. acikders. org. tr/pluginfile. php/4161/mod_resource/content/1/TUBA13.

pdf

EKLER

EK-1: 3391 NUMARALI DEFTERİN TRANSKRİPSİYONU

Divle Merkez

Hn Kn Adı Baba Adı Yakınlığı Lakabı Eşkali Baba Lakap Mesleği Yaşı

1 1 Mehmed Ahmed Hane Reisi İnce Kara Bıyıklı Zade 36

2 Ahmed Mehmed Oğlu Emred 13

3 Osman Mehmed Oğlu 11

4 Abdi Mehmed Oğlu 8

5 Mehmed Ali Mehmed Oğlu 8

6 Yusuf Mehmed Oğlu 3

7 İbrahim Mehmed Oğlu 1

8 Halil Ahmed Kardeşi Kara Bıyıklı Zade 24

9 Mustafa Halil Yiğeni 3

2 10 Abdullah Halil Hane Reisi Efendi Kırca Sakallı Hacı 51

11 Mahmud Abdullah Oğlu Emred 13

3 12 Ahmed Bedreddin Hane Reisi Efendi Kara Sakallı El-Hac Hatip 35

13 Bedreddin Ahmed Oğlu 4

14 İsmail Bedreddin Kardeşi Kara Sakallı El-Hac 25

15 Halil İsmail Yiğeni 1

4 16 Abidin Seyid Hane Reisi Kara Bıyıklı Efendi Hatip 30

5 17 Mustafa Mehmed Hane Reisi Kara Sakallı Çiftçi 35

18 Ömer Mustafa Oğlu 4

6 19 Mehmed Mehmed Hane Reisi Kara Sakallı 31

7 20 Ahmed Mehmed Hane Reisi Kumral Sakallı 25

8 21 Ahmed Ali Hane Reisi Kırca Sakallı 50

22 Ahmed Ahmed Oğlu 9

23 Ali Ahmed Oğlu 3

9 24 Durmuş Ahmed Hane Reisi Köse Sakallı 25

10 25 Mustafa İsa Hane Reisi Kara Sakallı Topal Çiftçi 30

26 Durmuş Mustafa Oğlu 1

27 Mehmed İsa Kardeşi Şabb-ı Emred Topal 15

11 28 Mehmed Mehmed Hane Reisi Ter Bıyıklı Sarı 18

12 29 Mehmed Hasan Hane Reisi Kırca Sakallı 45

30 Hasan Mehmed Oğlu Emred 13

31 Ahmed Mehmed Oğlu 11

32 Mehmed Mehmed Oğlu 8

33 Osman Mehmed Oğlu 4

13 34 Hüseyin Mehmed Hane Reisi Ak Sakallı 81

14 35 Abdullah Ali Hane Reisi Kırca Sakallı Hacı 65

36 Halil Abdullah Oğlu Emred 15

37 Musa Abdullah Oğlu 11

38 Salih Abdullah Oğlu 8

Hn Kn Adı Baba Adı Yakınlığı Lakabı Eşkali Baba Lakap Mesleği Yaşı

15 40 Mustafa Ali Hane Reisi Kara Sakallı Yezid Çiftçi 45

41 Mehmed Mustafa Oğlu Emred 15

42 Nebi Mehmed Üvey Oğlu Ter Bıyıklı 21

16 43 Nasuh Hasan Hane Reisi Köse Sakallı Yanaklı 42

17 44 Mehmed Mehmed Hane Reisi Köse Sakallı Yanaklı 50

45 Mehmed Mehmed Oğlu 4

46 Mehmed Mustafa Yiğeni Askerde 21

18 47 Mustafa Hasan Hane Reisi Sarı Sakallı 35

48 Hasan Mustafa Oğlu 4

19 49 Abdurrahman İbrahim Hane Reisi Sarı Sakallı Çiftçi 52

50 İbrahim Abdurrahman Oğlu Emred 13

51 Mustafa Abdurrahman Oğlu 2

20 52 İsmail Veli Hane Reisi Kara Sakallı Kulu Çiftçi 35

21 53 Mehmed Osman Hane Reisi Kırca Sakallı Çiftçi 50

54 Mehmed Mehmed Oğlu Emred 12

55 Osman Mehmed Oğlu 5

56 Musa Mehmed Oğlu 1

22 57 Halil Osman Hane Reisi Kara Sakallı 35

58 Halil İbrahim Halil Oğlu 4

23 59 Abdurrahman Süleyman Hane Reisi Kara Sakallı 31

60 Mustafa Abdurrahman Oğlu 5

61 İbrahim Abdurrahman Oğlu 2

24 62 Osman İbrahim Hane Reisi Molla Şabb-ı Emred Helvacı İmam 20

63 Mustafa İbrahim Kardeşi Emred Helvacı 14

25 64 Mehmed Halil Hane Reisi Kırca Sakallı 60

65 Mehmed Mehmed Oğlu Emred 12

26 66 Halil İbrahim Hane Reisi Ak Sakallı 55

67 Mehmed Halil Oğlu Emred 15

27 68 Nasuh Hüseyin Hane Reisi Kırca Sakallı 52

69 Ali Nasuh Oğlu Emred 13

70 Bekir Nasuh Oğlu 9

71 Süleyman Nasuh Oğlu 1

28 72 Mehmed Hasan Hane Reisi Köse Sakallı Çiftçi 55

73 Mehmed Mehmed Oğlu Emred 13

74 Hasan Mehmed Oğlu 8

29 75 Hüseyin İbrahim Hane Reisi Kır Sakallı 50

76 İsa Hüseyin Oğlu Emred 13

77 İbrahim Hüseyin Oğlu 6

30 78 Mustafa İbrahim Hane Reisi Kara Sakallı 35

79 İbrahim Mustafa Oğlu 7

80 Mehmed Mustafa Oğlu 5

81 Hasan Mustafa Oğlu 2

31 82 Mehmed İbrahim Hane Reisi Emred Yolcu 12

Hn Kn Adı Baba Adı Yakınlığı Lakabı Eşkali Baba Lakap Mesleği Yaşı

84 Mahmud Osman Oğlu Emred 15

33 85 İsa Mehmed Hane Reisi Kara Sakallı 50

34 86 Mehmed Mehmed Hane Reisi Ter Bıyıklı Dölek Çiftçi 25

87 Mehmed Mehmed Oğlu 5

88 Hasan Mehmed Oğlu 1

89 Veli Mehmed Kardeşi Dölek 11

35 90 İsmail Mehmed Hane Reisi Hacı Kara Sakallı 45

91 Mustafa Mehmed Kardeşi 11

36 92 Hüseyin Halil Hane Reisi Hacı Kırca Sakallı Yeğan Çiftçi 50

93 Ali Hüseyin Oğlu 3

37 94 Ali Memiş Hane Reisi Ter Bıyıklı Tahta Sakal 25

38 95 Ömer Bekir Hane Reisi Köse Sakallı Arızalı 35

96 Bekir Ömer Oğlu 1

39 97 Ahmed İdris Ali Hane Reisi İnce Bıyıklı 25

98 Mustafa İdris Ali Kardeşi Emred 15

40 99 Ali Mehmed Hane Reisi Kara Bıyıklı Yumuk 25

100 Mehmed Ali Oğlu 1

41 101 Musa İbrahim Hane Reisi Kumral Sakallı 30

102 Halil İbrahim Kardeşi Emred 18

103 Mehmed Hüseyin Üvey Oğlu 12

104 Süleyman Üvey Oğlu 7

105 Hüseyin Üvey Oğlu 2

106 Süleyman Veledani

42 107 Mustafa Osman Hane Reisi Sarı Bıyıklı 25

Belgede Divle kazasının nüfus yapısı(1833-1845) (sayfa 60-152)