Ülke Düzeyi Sektörel İşgücü ve İzmir İli Sektörel İşgücü Gelişiminin Karşılaştırması

3.3. Ülke Düzeyi Sektörel İşgücü ve İzmir İli Sektörel İşgücü Gelişiminin Karşılaştırması

Tablo 3.11’de, İzmir il bütünü için 1970-2000 arasında TÜİK tarafından 1970, 1975, 1980, 1985, 1990 ve 2000 yılı Genel Nüfus Sayımları’ndan elde edilen sektörel düzeyde çalışan sayıları sunulmuştur. Bu veri ayrıca Şekil 3.10’da grafik olarak yer almaktadır. Tablo 3.11 ve Şekil 3.10 incelendiğinde, iki sektör dışında (Madencilik ve taş ocakçılığı ve İyi tanımlanmamış faaliyetler) kalan sektörlerdeki çalışan sayısının, artan nüfusla birlikte arttığı gözlemlenmektedir.

Tablo 3.12’de ise sektörel düzeyde çalışan sayılarının toplam içindeki payları yüzde olarak sunulmuştur. Bu veri ayrıca Şekil 3.11’de grafik olarak yer almaktadır. Tablo 3.12 ve Şekil 3.11 incelendiğinde, Türkiye’deki eğilime paralel olarak, İzmir ilinde Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektörünün payının veri kapsamının başlangıç tarihi olan 1970’li yıllardan itibaren düşüş içinde olduğu görülmektedir. Madencilik ve taş ocakçılığı; İyi tanımlanmamış faaliyetler; İnşaat; Ulaştırma, haberleşme ve depolama ve İmalat sanayi

Şekil 3.9. Türkiye’de 1970-2030 Yılları Arasında Bağımlılık Oranına (Nüfus/İşgücü) İlişkin Gözlem (1970-2000) ve Tahmin (2005-2030) Değerleri

sektörlerde ise görece olarak yatay bir eğilim gözlemlenmektedir. Diğer sektörlerinin ise düzenli bir artış içinde olduğu görülmektedir.

Tablo 3.13 ve Şekil 3.12’de TÜİK tarafından tekli klasifikasyon olarak adlandırılan 10 ana sektör için İzmir ilindeki sektörel işgücü dağılımının Türkiye’deki sektörel işgücü dağılımından farkı verilmiştir. Tablo 14 ve Şekil 3.12’de sunulan İzmir ilindeki sektörel işgücü dağılımının Türkiye’deki sektörel işgücü dağılımından farkı incelendiğinde, en büyük farkın Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektöründe olduğu görülmektedir. 1970-2000 Yılları arasında sektörel dağılım açısından İzmir ili, Türkiye genelinden bu sektör bazında

%23.4 ile %17.0 arasında değişen oranlarda fark bulunmaktadır. İzmir ili Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektöründe çalışan sayısının sektörel dağılımı açısından Türkiye düzeyinin altında kalmıştır. Ancak, İmalat sanayi, Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller ve Toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler sektörlerinde, 1970-2000 yılları arasında çalışan sayısının sektörel dağılımı açısından Türkiye düzeyinin üzerindedir. Bu fark bu üç sektörde de yaklaşık %5 düzeyinde kalmış, İmalat sanayi sektöründe %8.9’a kadar çıkmıştır (Tablo 3.13 ve Şekil 3.12). Şekil 3.13’de bu oranlar sektör düzeyinde ayrıştırılarak grafiğe dökülmüştür.

Tablo 3.14’te İzmir ili için hesaplanan yıllık ortalama çalışan sayısı büyüme hızları, Tablo 3.15’te ise sektör bazında yıllık ortalama büyüme hızlarının Türkiye ortalamasından farkları sunulmuştur. Yıllık ortalama farklarına ilişkin grafik ise Şekil 3.14’te sunulmuştur. Tablo 3.14 ve Şekil 3.14 incelendiğinde, iki sektördeki, Elektrik, Gaz ve Su ve Madencilik ve taş ocakçılığı, 1970-2000 yılları arasında İzmir ilinde yıllık ortalama büyüme hızlarının Türkiye’den farkların daha marjinal değerlere ulaştığını ve daha dalgalı bir eğilim izlediği görülmektedir. Diğer sektörlerde ise İzmir ili ve Türkiye arasındaki farkın görece olarak daha sabit seyrettiği söylenebilir.

Tablo 3.11. İzmir İli’nde 1970-2000 Yılları Arasında 10 Ana Sektörde Çalışan Sayıları (Veri Kaynağı: TÜİK 1970, 1975, 1980, 1985, 1990 ve 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımları)

Sektör 1970 1975 1980 1985 1990 2000

Ziraat, Avcılık,

Ormancılık ve Balıkçılık 276.445 384.995 302.516 320.844 348.413 365.627 Madencilik ve taş

ocakçılığı 3.794 1.155 2.587 1.933 1.913 1.929

İmalat sanayi 93.576 100.782 158.575 175.528 212.937 257.380

Elektrik, Gaz ve Su 685 487 1.302 1.142 4.233 4.347

İnşaat 27.336 32.682 45.720 49.528 68.521 67.829

Toptan ve perakende

ticaret, lokanta ve oteller 49.843 65.110 81.990 100.135 134.536 186.299 Ulaştırma, haberleşme ve

ve kişisel hizmetler 86.410 129.342 152.849 182.404 207.391 281.110 İyi tanımlanmamış

23.857 6.879 10.724 5.921 12.479 1.380

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN SAYISI: İZMİR İLİ (1970-2000)

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Ziraaat, avcılık, ormancılık ve balıkçılık

Madencilik ve taş ocakçılığı

İmalat Sanayii

Elektrik, gaz ve su

İnşaat

Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller

Ulaştırma, haberleşme ve depolama

Mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri

Toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler

İyi tanımlanmamış faaliyetler

Tablo 3.12. İzmir İli’nde 1970-2000 Yılları Arasında 10 Ana Sektörde Çalışan Sayılarının Dağılımı

Sektör 1970 1975 1980 1985 1990 2000 taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, Yardımcı İş

Şekil 3.10. İzmir İli’nde 1970-2000 Yılları Arasında 10 Ana Sektörde Çalışan Sayıları

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI (%) - İZMİR İLİ (1970-2000)

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Ziraaat, avcılık, ormancılık ve balıkçılık

Madencilik ve taş ocakçılığı

İmalat Sanayii

Elektrik, gaz ve su

İnşaat

Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller

Ulaştırma, haberleşme ve depolama

Mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri

Toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler

İyi tanımlanmamış faaliyetler

Şekil 3.11. İzmir İli’nde 1970-2000 Yılları Arasında 10 Ana Sektörde Çalışan Sayılarının Dağılımı

Şekil 3.12. İzmir İlindeki Sektörel İşgücü Dağılımının Türkiye’deki Sektörel İşgücü Dağılımından Farkı (1970-2000)

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI İZMİR-TÜRKİYE FARKI (%) (1970-2000)

-30.0%

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Ziraaat, avcılık, ormancılık ve balıkçılık

Madencilik ve taş ocakçılığı

İmalat Sanayii

Elektrik, gaz ve su

İnşaat

Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller

Ulaştırma, haberleşme ve depolama

Mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri Toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler

İyi tanımlanmamış faaliyetler

Tablo 3.13. İzmir İlindeki Sektörel İşgücü Dağılımının Türkiye’deki Sektörel İşgücü Dağılımından Farkı (1970-2000)

Sektör 1970 1975 1980 1985 1990 2000

Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve

Balıkçılık -21,1% -17,0% -22,5% -23,4% -21,4% -19,8%

Madencilik ve taş ocakçılığı -0,1% -0,5% -0,5% -0,5% -0,4% -0,2%

İmalat sanayi 7,2% 4,8% 8,9% 8,8% 7,8% 7,5%

Elektrik, Gaz ve Su 0,0% -0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

İnşaat 1,7% 1,2% 1,5% 1,8% 1,3% 0,7%

Toptan ve perakende ticaret,

lokanta ve oteller 3,9% 3,9% 4,3% 4,4% 4,5% 4,9%

Ulaştırma, haberleşme ve

depolama 1,2% 1,1% 0,9% 0,8% 1,0% 1,1%

Mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, Yardımcı İş Hizmetleri

0,9% 0,6% 1,1% 1,5% 1,7% 1,5%

Toplum hizmetleri, sosyal ve

kişisel hizmetler 4,2% 6,4% 5,8% 6,4% 4,9% 4,5%

İyi tanımlanmamış faaliyetler 2,0% -0,4% 0,4% 0,1% 0,5% 0,0%

Şekil 3.13. Sektör Düzeyinde İzmir İlindeki İşgücü Dağılımının Türkiye’deki İşgücü Dağılımından Farkı (1970-2000)

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Ziraaat, avcılık, ormancılık ve balıkçılık

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Madencilik ve taş ocakçılığı

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

İmalat Sanayii

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Elektrik, gaz ve su

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Ulaştırma, haberleşme ve depolama

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

İnşaat

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

İKTİSADİ FAALİYET KOLUNA GÖRE ÇALIŞAN ORANI:

İZMİR - TÜRKİYE FARKI

taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, Yardımcı İş Hizmetleri

5,22% 9,00% 6,93% 7,22% 3,04%

Toplum hizmetleri, sosyal ve

kişisel hizmetler 8,40% 3,40% 3,60% 2,60% 3,09%

İyi tanımlanmamış faaliyetler -22,02% 9,29% -11,20% 16,08% -19,76%

Toplam 5,19% 1,12% 2,22% 3,65% 1,72% taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, Yardımcı İş

3.4. İzmir İli İlçelerinin Sektörel İşgücü Dağılımının ve Gelişiminin