1. BÜYÜK DEFTER
1.2. Düzenleme Kuralları
1.2. Düzenleme Kuralları
Diğer tüm tutulacak defterlerde olduğu gibi, büyük defter kayıtlarının da Türkçe tutulması zorunludur (VUK.M.215).
Kayıtlarda Türk para birimi kullanılır (VUK.
M.215).
Yazma işlemlerinde mürekkepli kalem veya makine kullanılır (VUK. M.
216).
Yanlış kayıtlarda, yanlış yazılan rakam ve yazı okunacak şekilde çizilir, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılarak düzeltilir (VUK.
M.217).
Kayıtlar arasında boş satır bırakılamaz, satır atlanamaz. Ciltli defterlerde sayfalar ciltten koparılamaz (VUK. M. 218).
Kayıtlar zamanında yapılır (VUK. M. 219).
Günümüzde teknolojik gelişmeler nedeniyle defter kayıtları bilgisayar ortamında yapıldığından yazma işlemleri de bilgisayar yazıcıları aracılığıyla yapılmaktadır. Bilgisayar, işlemlerin yapılış
………HESABI
B A
Datasoft muhasebe paket programında Alacak Senetleri Hesabının büyük defter sayfasının ekran görünümü yukarıdaki gibidir.
Örneğin 10.10.2006 tarihinde müşterimiz AHMET ŞAHİN’E 35 numaralı fatura ile 100 YTL değerinde malı veresiye olarak satıyoruz. Bu işlemin yevmiye kaydı şöyle olacaktır.
10.10.2006 120-ALICILAR HESABI
600-YURT İÇİ SATIŞLAR HS 391-HESAPLANAN KDV Veresiye mal satışı
5 118,00
100,00 18,00
Yukarıdaki kaydı her mal satışınızda yapmanız gerekir. Ay sonu geldiğinde AHMET ŞAHİN’ in sizden ne kadar mal aldığını ve ne kadar borcu olduğunu anlayabilmeniz için bir aylık yevmiye kayıtlarını tek tek inceleyerek rakamları bir araya getirip toplamlarını almanız gerekir.
Oysa tuttuğunuz büyük defter kayıtları size bu bilgiyi sunmaya hazırdır. Eğer bir de yardımcı defteriniz var ise bilginin daha ayrıntılı olmasını sağlayabilirsiniz.
50 120-ALICILAR HESABI
50
10.10.06 5 A.Şahin’e veresiye mal satışı
118,00
300 600- YURT İÇİ SATIŞLAR HS
300
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
10.10.06 5 Veresiye mal satışı…
100,00
81 391- HESAPLANAN KDV
81
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
10.10.06 5 Mal satış KDV’si… 18,00
Yevmiye defteri bize her muhasebe olayını, olayın olduğu günü kaydetme imkânı verir. Büyük defter ise bu kayıtları sadeleştirilerek özelliklerine göre bir araya toplar. Böylece
1.4.Açılış İşlemlerinin Büyük Deftere Aktarılması
Büyük defter kayıtları bilgisayar ortamında yapılıyor ise bilgisayar programları otomatik olarak bu kayıtları yapar. Ancak bu deftere kayıt el ile yapılıyor ise ciltli defterler kullanılır.
Her hesap için belirli sayılarda sayfa ayrılır (Örneğin, 1-20 sayfalar Kasa Hesabı için, 21-35 sayfalar Bankalar Hesabı için). Sayfanın üzerine hesabın adı ve kod numarası yazılır.
İşletmelerin dönem başı açılış yevmiye kayıtlarının büyük defterlere aktarılması gerekmektedir. Bu işlem aşağıda verilen örnekte olduğu gibi yapılacaktır.
Örnek 1:
ŞAHİN Ticaret 01.01.2006 tarihli Kasa Hesabına ait bilgileri aşağıdaki gibidir.
Büyük Defter kayıtlarını birlikte yapalım.
01.01.2006 100-KASA HESABI
102-BANKALAR HESABI 153-TİCARİ MALLAR HS.
320-BORÇ
Yukarıda verilen yevmiye kaydında yer alan hesapların tutarlarını büyük defterde ayrılan sayfalara aşağıdaki gibi kaydedilecektir.
Yevmiye defterinde Kasa Hesabının borç tutarı 100,00 YTL büyük defterde yer ayırdığımız kasa hesabı sayfasının borç tarafına yazılacaktır.
Buna göre kasa hesabına ait büyük defter kaydını şöyle yapacaksınız.
01 100- KASA HESABI 01
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 01.01.06 001 Açılış 100,00
Bankalar Hesabının yevmiye defterinde yazılı değeri 1.200,00 YTL’dir. Bu tutarı büyük defterde ayrılan sayfada Bankalar Hesabına ait borç tarafına şöyle kaydedeceksiniz.
21 102- BANKALAR HESABI 21
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR
TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 01.01.06 001 Açılış 1.200,00
Ticari malların yevmiye defterindeki değeri 2.500,00 YTL’dir. Bu tutarı da büyük defterde ayrılan sayfada Ticari Mallar Hesabına ait borç tarafına şöyle yazacaksınız.
35 153- TİCARİ MALLAR HESABI 35
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR
TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 01.01.06 001 Açılış 2.500,00
Yevmiye defterinin alacaklı taraf hesaplarının kayıtları ise yine büyük defterin alacaklı tarafına yazılarak kaydedilir.
Buna göre borç senetleri hesabının yevmiye defterindeki 800,00 YTL’lik değerini büyük defterde ayrılan sayfada şöyle kayıt yapacaksınız.
120 320- BORÇ SENETLERİ HESABI 120
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR
TUTAR
01.01.06 001 Açılış 800,00
Sermaye hesabı da yevmiye defterinde alacaklı taraftadır. Dolayısıyla büyük defterde de kendisine ayrılan sayfanın alacak tarafına 3.000,00 YTL’nin kaydı yapılacaktır.
200 500- SERMAYE HESABI 200
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR
TUTAR
01.01.06 001 Açılış 3.000,00
UYGULAMA FAALİYETİ
İşlem Basamakları Öneriler
Büyük defter temin ediniz.
Kendiniz çiziniz veya paket program kullanarak büyük defterin yazıcıdan çıktısını alarak görünüz.
Defterin sol yaprağının borç, sağ yaprağının alacak tarafı olduğunu görünüz.
Defter şeklini kendiniz çizerek öğrenmeye çalışınız.
Sağ ve sol yaprağa aynı numara verildiğini görünüz.
Defter sayfalarının
numaralanmasına dikkat ediniz.
Ortaya hesabın adının
yazılışını görünüz.
Hesap isimlerini ve kod
numaralarını Hesap planından yararlanarak belirleyiniz.
Hesabın, yevmiyede borç tarafında ise borca, alacak tarafında ise alacağa yazıldığını görünüz ve yevmiye maddesinin tarih ve numarasını oluşturunuz.
Hesapların nasıl borçlu ve alacaklı olduklarını tekrarlayınız.
Açıklamayı yazınız.
Büyük defter açıklamalarını oluştururken yevmiye kayıtlarından yararlanınız.
Tutarı yazınız. Tutarları yevmiye defteri
maddelerinden alınız.
Kullanılan her hesap için ayrı ayrı büyük defter sayfası oluşturunuz.
Büyük defter sayfalarının oluşturulmasında hesapların kullanılma sıklığını dikkate alınız.
Büyük defter dökümleri için muhasebe paket programında
“defterler” seçeneğine giriniz.
Farklı muhasebe paket
programlarını inceleyiniz.
Paket programında
“Defterler” seçeneğinin altında yer alan
“Büyük Defter “ seçeneğini inceleyiniz.
Paket programlarda “Büyük Defter” seçeneğinin bir rapor ünitesi olduğunu görünüz.
Paket programda “Büyük
Defter” çıktısını almadan önce filtre seçeneği ile çıktının şeklini belirleyiniz.
Farklı paket programlarda bu seçeneğin uygulama yöntemlerini inceleyiniz.
Kullanılan paket programa Yazıcı yardımı ile bir çıktı
UYGULAMA FAALİYETİ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruların uygun seçeneklerini işaretleyiniz.
1. Yevmiye defterine kaydedilmiş olan işlemleri sistemli bir şekilde hesaplara dağıtan ve düzenli olarak bu hesaplarda toplayan defter hangisidir?
A) Yevmiye B) Mizan C) Defterikebir D) Bilanço
2. Büyük defter kayıtlarında esas alınan defter hangisidir?
A) Kasa Defteri B) Yevmiye Defteri C) Bilanço D) Karar Defteri 3. Büyük defterin sol tarafına ne denir?
A) Borç B) Alacak C) Kayıt D) Sonuç
4. Büyük defter şeklinde hangisinin bulunması zorunlu değildir?
A) Hesap Adı B) Tutar C) Açıklama D) Tarih
5. Büyük defterler için hangisi söylenemez?
A) Kayıtlar Türkçe tutulur. B) Para birimi Türk lirasıdır.
C) Yanlışlar düzeltilebilir. D) Kayıtlar arasında boşluk bırakılabilir.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde uyguladıysanız “Evet”, Uygulamadıysanız “Hayır” kutucuklarını X ile işaretleyiniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1.
Büyük defter temin ettiniz mi?
2.
Defterin sol yaprağının borç, sağ yaprağının alacak tarafı olduğunu gördünüz mü?
3.
Sağ ve sol yaprağa aynı numara verildiğini gördünüz mü?
4.
Ortaya hesabın adının yazılışını gördünüz mü?
5.
Hesabın, yevmiyede borç tarafında ise borca, alacak tarafında ise alacağa yazıldığını gördünüz mü ve yevmiye maddesinin tarih ve numarasını oluşturdunuz mu?
6.
Açıklamayı yazdınız mı?
7.
Tutarı yazdınız mı?
8.
Kullanılan her hesap için ayrı ayrı büyük defter sayfası oluşturdunuz mu?
9.
Büyük defter dökümleri için muhasebe paket programında “defterler” seçeneğine girdiniz mi?
10.
Paket programında “Defterler” seçeneğinin altında yer alan “Büyük Defter “ seçeneğine ulaştınız mı?
11.
Paket programda “Büyük Defter” çıktısını almadan önce filtre seçeneği ile çıktının şeklini belirlediniz mi?
12.
Kullanılan paket programa göre “F3” tuşunun fonksiyonunun incelediniz mi?
DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Hepsi “Evet”
ise bir sonraki öğrenim faaliyetine geçiniz.
ÖĞRENME FAALİYETİ 2
Bu faaliyette tahsil işlemlerini büyük deftere kaydedebileceksiniz.
Bu öğrenme faaliyeti öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:
1. Büyük defterlerin işletmelerde hangi ortamlarda nasıl düzenlendiklerini araştırınız.
2. Bilgisayarların büyük defter kayıtlarını nasıl yaptığını inceleyiniz.
3. Çevrenizdeki bir serbest muhasebeci ve mali müşavirlik bürosunu ziyaret ederek büyük defter kayıtlarını nasıl düzenledikleri ile ilgili bilgi toplayınız.
2. TAHSİL İŞLEMLERİNİ AKTARMAK
İşletmelerin faaliyetleri sırasında yapmış oldukları her türlü tahsilat işlemlerini kasa hesabında takip ve kontrol ettiklerini biliyoruz. Kasa hesabında oluşan bilgilerin bu hesap için ayrılan büyük defter sayfalarına da aktarılarak yapılan kayıtların doğruluğu test edilebilir.
Şimdi bununla ilgili örnekler yapalım.
Örnek 1:
ERDEM Ticaret 10.02.2006 tarihinde müşterisi Ali ÇALIŞKAN’a 200,00 YTL tutarında malı peşin satmıştır (%18 KDV HARİÇ).
ÖĞRENME FAALİYETİ 2
AMAÇ
ARAŞTIRMA
10.02.2006
100-KASA HESABI
600-YURT İÇİ SATIŞLAR HS
391-HESAPLANAN KDV
Peşin mal satışı 50
236,00
200,00 36,00
Önce Kasa Hesabının büyük defter kaydını yapalım.
10 100- KASA HESABI 10
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
10.02.06 50 Peşin mal satışı 236,00Büyük defterde Kasa Hesabı için ayrılan sayfanın borç tarafına yevmiye defterinden gelen rakamlar kullanılarak yukarıdaki gibi kayıt yapılır.
Yurt İçi Satışlar Hesabına yine Kasa Hesabından olduğu gibi yevmiye defterinden gelen rakamlar aktarılacak. Ancak burada Yurt İçi Satışlar Hesabının yevmiye
300 600- YURT İÇİ SATIŞLAR HS 300
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
10.02.06 50 Mal satışı… 200,00Aynı şekilde hesaplanan KDV Hesabı da Yurt İçi Satışlar Hesabı gibi alacaklı bir hesaptır. Dolayısıyla büyük defterde yazılacak rakamlar alacaklı tarafa işlenecektir.
110 391- HESAPLANAN KDV 110
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 10.02.06 50 Mal satış
KDV’si… 36,00
11.12.2006 100-KASA HESABI
102-BANKALAR HS Bankadan para çekilmesi
980
2.000,00
2.000,00
01 100- KASA HESABI 01
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 11.12.06 980 Bankadan çekilen 2.000,00
130 102- BANKALAR HESABI 130
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 11.12.06 980 Kasaya aktarılan. 2.000,00
Örnek 3:
BALIK Ticaret İşletmesi 30.10.2006 tarihinde müşterisi Aydın CİHAN’dan 500,00 YTL olan senetli alacağını tahsil ediyor. Yevmiye kaydı şöyledir.
30.10.2006
100-KASA HESABI
121-ALACAK SENETLERİ HS.
Aydın CİHAN’dan yapılan tahsilat.
80
500,00
500,00
Büyük defter kayıtlarını T çizerek yapalım.
B 121-ALACAK SENETLERİ HS A
………. 500,00
B 100-KASA HESABI A
500,00 …………..
……….. ……….
UYGULAMA FAALİYETİ
İşlem Basamakları Öneriler
Büyük defter şekli çizerek, defterin sol yaprağına borç, sağ yaprağına alacak kayıtlarını oluşturunuz.
Şekli çizerken daha iyi anlamanız açısından örnek şekle bakmayınız. Daha sonra şeklinizi karşılaştırınız.
Sağ ve sol yaprağa aynı numarayı veriniz ve ortaya hesabın adını yazınız.
Defter sayfalarının
numaralanmasında aynı hesaba ait sayfalara aynı numara vermeye dikkat ediniz. Hesap isimlerini ve kod numaralarını Tek Düzen Hesap Planından yararlanarak belirleyiniz.
Hesabın, yevmiyede borç tarafında ise borca, alacak tarafında ise alacağa yazıldığını görünüz ve yevmiye maddesinin tarih ve numarasını oluşturunuz.
Hesapların nasıl borçlu ve alacaklı olduklarını tekrarlayınız.
Açıklamayı ve tutarı yazınız.
Tutarları ve açıklamayı
oluştururken yevmiye defteri maddelerinden yararlanınız.
Kasa Hesabında tahsilat işlemleri için borç tarafını kullanınız.
Bu işlem için örneklerden
yararlanınız.
Büyük defter dökümleri için muhasebe paket programında
“defterler” seçeneğine giriniz.
Bir muhasebe paket programı seçerek Kasa Hesabı işlemlerini yapmaya çalışınız.
Paket programında
UYGULAMA FAALİYETİ
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde uyguladıysanız “Evet”, Uygulamadıysanız “Hayır” kutucuklarını X ile işaretleyiniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1.Büyük defter şekli çizerek defterin sol yaprağına
borç, sağ yaprağına alacak kayıtlarını oluşturdunuz mu?
2.
Sağ ve sol yaprağa aynı numarayı vererek ortaya hesabın adını yazdınız mı?
3.
Hesabın, yevmiyede borç tarafında ise borca, alacak tarafında ise alacağa yazıldığını görerek yevmiye maddesinin tarih ve numarasını oluşturdunuz mu?
4.
Açıklamayı ve tutarı yazdınız mı?
5.
Kasa Hesabında tahsilat işlemleri için borç tarafını kullanınız.
6.
Büyük defter dökümleri için muhasebe paket programında “defterler” seçeneğine giriniz.
7.
Paket programında “Defterler” seçeneğinin altında yer alan “Büyük Defter “ seçeneğini inceleyiniz.
8.
Paket programda “Büyük Defter” çıktısını almadan önce filtre seçeneği ile çıktının şeklini belirleyiniz.
DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” ler kazandığınız
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet ile hangi bilgi ve becerileri kazandığınızı aşağıda verilen ifadelere doğru ya da yanlış olarak cevap vererek belirleyiniz. Doğru olduğunu düşündüğünüz ifade için DOĞRU seçeneğine X, yanlış olduğunu düşündüğünüz ifade için YANLIŞ seçeneğine X işaretini yerleştiriniz.
SORULAR DOĞRU YANLIŞ
1. Büyük defterin tanımı TTK madde 71 ‘de belirtilmiştir.
2. Büyük defterde yevmiye madde numarası, tarih ve tutar bölümleri bulunur.
3. Büyük defterin şekli VUK ‘da belirtilmiştir 4. Tutulması zorunlu defter değildir.
5. Kayıt kuralları VUK ‘ da belirtilmiştir.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖĞRENME FAALİYETİ 3
Bu faaliyette tediye işlemlerini büyük deftere kaydedebileceksiniz.
Bu öğrenme faaliyeti öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:
1. Çevrenizdeki bir serbest muhasebeci ve mali müşavirlik bürosunu ziyaret ederek büyük defter kayıtlarını nasıl düzenledikleri ile ilgili bilgi toplayınız.
2. Yevmiye Defteri modülünden tediye işlemlerini inceleyiniz.
3.TEDİYE İŞLEMLERİNİ AKTARMAK
Tahsilat işlemlerinde olduğu gibi tediye (ödeme) işlemlerinde de büyük defterler önemli kolaylıklar sağlar. Örneğin ödemenin çok ayrıntıya inmeden ne zaman ve ne kadar yapıldığı, hesabın bakiyesinin ( kalanının) ne kadar olduğu gibi bilgiler sayfalarda kolayca görülebilir.
Şimdi ödeme kayıtları ile ilgili örnekler yapalım.
Örnek 1:
ŞANLILAR Ticaret 15.03.2006 tarihinde 300,00 YTL değerinde bir bilgisayarı peşin almıştır (%18 KDV HARİÇ). İşlemin yevmiyesi aşağıdaki gibidir. Büyük defter kayıtları nasıl olacaktır.
15.03.2006 150
255-DEMİRBAŞLAR HESABI
191-İNDİRİLECEK KDV 300,00
ÖĞRENME FAALİYETİ 3
AMAÇ
ARAŞTIRMA
Peşin Demirbaş alışı…
Kasa hesabına ait büyük defter kaydı aşağıdaki gibidir:
11 100- KASA HESABI 11
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 15.03.06 150 Demirbaş alışı…
354,00
Demirbaşlar hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibidir:
155 255- DEMİRBAŞLAR HESABI 155
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 15.03.06 150 Bilgisayar
alışı… 300,00
İndirilecek KDV hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibidir:
90 191-İNDİRİLECEK KDV 90
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 15.03.06 150 Bilgisayar
KDV’si… 54,00
Örnek 2:
YALIN ticaret işletmesi 02.05.2006 tarihinde kasasındaki nakdi değerlendirmek için tanesi 500,00 YTL’den 5 adet kamu kesimi tahvilini peşin satın alıyor.
Yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olan bu muhasebe olayının büyük defter kayıtları şöyle olacaktır.
02.05.2006
112-KAMU KESİM TAHVİL VE BONO HS 100-KASA HESABI Tahvil alışı
130
2.500,00
2.500,00
Kasa hesabının alacak tarafına 2.500,00 YTL kaydedilecektir.
10 100- KASA HESABI 10
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 02.05.06 130 Tahvil alışı… 2.500,00
Kamu kesim tahvil ve bonoları hesabının borç tarafına 2.500,00 YTL yazılacaktır.
125 112- KAMU KESİMİ TAHVİL VE BONOLARI HS. 125
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 02.05.06 130 Tahvil alışı… 2.500,00
UYGULAMA FAALİYETİ
İşlem Basamakları Öneriler
Büyük defter temin ediniz.
Kendiniz çiziniz veya paket program kullanarak büyük defterin yazıcıdan çıktısını alarak görünüz.
Defterin sol yaprağının borç, sağ yaprağının alacak tarafı olduğunu, sağ ve sol yaprağa aynı numara verildiğini görünüz.
Defter şeklini kendiniz çizerek öğrenmeye çalışınız, sayfaların numaralanmasına dikkat ediniz.
Hesabın adının, yevmiyede borç tarafında ise borca, alacak tarafında ise alacağa yazıldığını görünüz ve yevmiye maddesinin tarih ve numarasını oluşturunuz.
Hesap isimlerini ve kod
numaralarını Hesap Planından yararlanarak belirleyiniz.
Açıklamayı ve tutarı yazınız. Büyük defter açıklamalarını ve tutarları yevmiye defteri maddelerinden alınız.
Kasa Hesabının alacak
tarafına kayıt yapınız.
Tediye işlemlerinde Kasa
Hesabının alacaklı olduğuna dikkat ediniz.
Büyük defter dökümleri için muhasebe paket programında
“defterler” seçeneğine giriniz.
Farklı muhasebe paket
programlarını inceleyiniz.
Paket programında
“Defterler” seçeneğinin altında yer alan “Büyük Defter “ seçeneğini inceleyiniz.
Paket programlarda “Büyük
Defter” seçeneğinin bir rapor ünitesi olduğunu görünüz.
Muhasebe paket
programında “Büyük Defter” çıktısını almadan önce filtre seçeneği ile Kasa Hesabını filtrede işaretleyiniz.
Farklı paket programlarda bu seçeneğin uygulama yöntemlerini inceleyiniz.
Kullanılan paket programa göre “F3” tuşunun fonksiyonunu inceleyiniz.
Yazıcı yardımı ile bir çıktı almaya çalışınız.
UYGULAMA FAALİYETİ
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde uyguladıysanız “Evet”, Uygulamadıysanız “Hayır” kutucuklarını X ile işaretleyiniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1.
Büyük defter temin ettiniz mi?
2.
Defterin sol yaprağının borç, sağ yaprağının alacak tarafı olduğunu gördünüz mü?
3.
Sağ ve sol yaprağa aynı numara verildiğini gördünüz mü?
4.
Ortaya hesabın adının yazılışını görünüz mü?
5.
Hesabın, yevmiyede borç tarafında ise borca, alacak tarafında ise alacağa yazıldığını gördünüz mü ve yevmiye maddesinin tarih ve numarasını oluşturdunuz mu?
6.
Açıklamayı yazdınız mı?
7.
Tutarı yazdınız mı?
8.
Kullanılan her hesap için ayrı ayrı büyük defter sayfası oluşturdunuz mu?
9.
Büyük defter dökümleri için muhasebe paket programında “defterler” seçeneğine girdiniz mi?
10.
Paket programında “Defterler” seçeneğinin altında yer alan “Büyük Defter “ seçeneğini incelediniz mi?
11.
Paket programda “Büyük Defter” çıktısını almadan önce filtre seçeneği ile çıktının şeklini belirlediniz mi?
12.
Kullanılan paket programa göre “F3” tuşunun
fonksiyonunu incelediniz mi?
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu öğrenme faaliyetinde elde ettiğiniz becerileri gözlemlemeniz açısından yanıtlamanızı istediğimiz sorular oluşturduk. Bu soruları çözerek kendinizi sınayınız.
Aşağıdaki örnekleri öğrenme faaliyetinden yararlanarak yapmaya çalışınız.
1.
X işletmesi 3.000,00 YTL değerindeki taşıtı %18 KDV hariç peşin satın alıyor. Bu işlemin yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olduğuna göre büyük defter kayıtlarını yapınız.2.
X İşletmesi %18 KDV hariç 200,00 YTL tutarında kırtasiye malzemesini peşin alıyor.Yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olan bu kaydın büyük defter kayıtlarını yapınız.
02.10.2006
770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS 191-İNDİRİLECEK KDV
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖĞRENME FAALİYETİ 4
Bu faaliyette tediye işlemlerini büyük deftere kayedebileceksiniz.
1. İşletmelerde büyük defter kayıtlarının yapılışı ile ilgili örnekler toplayınız.
2. Yevmiye Defteri modülündeki mahsup işlemlerini inceleyiniz.
4.MAHSUP İŞLEMLERİNİ AKTARMAK
İşletmelerin kasasını ilgilendirmeyen işlemler için düzenlenen mahsup fişleri büyük deftere aktarılır.
Bunu bir örnek üzerinde görelim.
Örnek:
MUTLU Ticaret 20.04.2006 tarihinde Taha ŞANLI’ya %18 KDV hariç 500,00 YTL’lik mal satmıştır. Karşılığında 20.05.2006 tarihine düzenlenmiş bir senet almıştır. Bu işlemin yevmiye kaydı şöyle olacaktır.
20.04.2006 121-ALACAK SENETLERİ HS 250
ÖĞRENME FAALİYETİ 4
AMAÇ
ARAŞTIRMA
Yurt İçi Satışlar Hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır.
300 600- YURT İÇİ SATIŞLAR HS 300
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 20.04.06 250 Mal satışı… 500,00
Hesaplanan KDV hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır.
110 391- HESAPLANAN KDV 110
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 20.04.06 250 Mal satış
KDV’si… 90,00
Alacak Senetleri Hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır
.
190 121- ALACAK SENETLERİ HS 190
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR 20.04.06 250 Taha ŞANLI’ya
mal satışı
590,00
Örnek:
1. SEVGİ Ticaret 01.10.2006 günü 12345 Nu.lı fatura ile Alıcı Kerem ŞANLI ‘ya 100,00 YTL’lik malı % 18 KDV hariç veresiye satılıyor.
2. 15.10.2006 tarihinde Alıcı Kerem ŞANLI’dan 118,00 YTL tahsil ediliyor.
Örneğimizde verilen satış işlemi önce yevmiye defterine kaydedilir. 01.10.2006 tarihindeki olayda alıcı Kerem ŞANLI işletmemizden mal almış ancak karşılığında herhangi bir ödeme yapmamıştır.
Bu işlemin 01.10.2006 tarihli yevmiye kaydı şöyle olacaktır:
01.10.2006
Örneğimizin ikinci bölümünde ise alıcı Kerem ŞANLI borcunu 15.10.206 tarihinde nakit ödeyerek kapatıyor. Bu işlemin 15.10.2006 tarihli yevmiye kaydı ise şöyle olacaktır:
15.10.2006
100-KASA HESABI
120-ALICILAR HESABI
Kerem ŞANLI’dan tahsilat.
2
118,00
118,00
Buna göre; Alıcılar Hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır:
120- ALICILAR HESABI
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
01.10.06 200 Kerem ŞANLI’ya satış
118,00 15.10.06 750 Kerem ŞANLI’dan tahsilat
118,00
Ticari Mallar Hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır:
153- TİCARİ MALLAR HESABI
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
……….. …… ………. ……. 01.10.06 200 12345 Nu. lı fatura ile satış
100,00
Kasa Hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır:
100- KASA HESABI
Madde Madde
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
Tarih Nu.
AÇIKLAMALAR TUTAR
15.10.06 750 Kerem ŞANLI’
dan tahsilat
118,00
Hesaplanan KDV hesabının büyük defter kaydı aşağıdaki gibi yapılır:
391- HESAPLANAN KDV
Yukarıdaki kayıtlarında da anlaşılacağı gibi, büyük defter kayıtları yevmiye kayıtları ile
Yukarıdaki kayıtlarında da anlaşılacağı gibi, büyük defter kayıtları yevmiye kayıtları ile