Dünyada Rüzgâr Enerji Santralleri ve Mevcut Ekonomik Durumu

Dünyada tüketilmekte olan enerjinin büyük bir bölümü yenilebilir enerji kaynaklarından sağlanmaktadır. 2011 yılı verilerine göre dünyada yenilebilir enerji tüketim miktarı 122.74.6 Mtep (milyon ton eşdeğer petrol) olarak hesap edilmiştir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının tüketiminde en büyük paya sahip olan enerji kaynakları sırası ile petrol (%33,1), kömür (%30,3) ve doğal gaz (%23,7) olarak tespit edilmiş durumdadır (Koç ve Şenel, 2013:1).

Günümüzde, yenilenebilir enerji kaynaklarına, özellikle rüzgâr enerjisine, ilginin ve talebin giderek arttığı görülmektedir. Ülkemizin genellikle batısında yoğunlaşan rüzgâr enerji santralleri ve elde edilen elektrik üretim miktarı yıllar itibari ile artsa da henüz dünya rüzgâr enerjisi üretiminde istenilen seviyede değildir. Dünya Rüzgâr Enerjisi Birliği (WWEA)’in 2015 yılında yayımlamış olduğu rapora göre dünyadaki en büyük rüzgâr enerjisine sahip olan ülke Çin’dir. Yine aynı rapora göre Amerika Birleşik Devletleri Çin’i takip eden ikinci ülke, Almanya ise üçüncü ülkedir (WWEA, 2015:4).

Aşağıdaki tablo 7’de Dünya genelindeki rüzgâr enerjisinin ülkeler itibari ile rüzgâr enerjisinin toplam kapasitesi ve katma değeri gösterilmiştir.

Tablo 7. Dünya Çapında Rüzgâr Enerjisi Sıra

NO

Ülke adı 2014 Yılı Sonu Toplam Kapasite [MW] 2014 yılı Katma Değer [MW] Büyüme Oranı % 1 Çin 114.763 23.350,00 25,7 2 ABD 65.879 4.854,00 7,8 3 Almanya 40.468 5.808,00 16,8 4 İspanya 22.987 27,50 0,1 5 Hindistan 22.465 2.315,10 11,5 6 Birleşik Krallık 11.998 1.467,00 13,9 7 Kanada 9.694 1.871,00 25,9 8 Fransa 9.296 1.042,00 12,6 9 İtalya 8.663 107,50 1,3 10 Brezilya 6.182 2.783,00 81,9 11 İsveç 5.425 1.050,00 21,4

Dünyanın Geri kalanı 47.300 7,000,(Tahmini) 16,0

Toplam 370,000 51,753 16,2

Kaynak: http://www.wwindea.org/wp-content/uploads/2015/02/top12.jpg 08.10.2015 23:22

Küresel Rüzgâr Enerjisi Konseyi (GWEC) Rüzgâr enerjisinin 2006’dan 2014 yılına kadar göstermiş olduğu gelişimin ve rüzgâr enerji gücü kapasitelerinin kıtalar açısından dağılım şekil 8 de verilmiştir. Şekil 8 incelendiğinde rüzgâr enerji gücünün en çok Asya kıtasında daha sonra Avrupa ve Amerika kıtalarında olduğu görülmektedir.

Kaynak: http://www.gwec.net/wp-content/uploads/2015/03/GWEC Global_Wind_ 2014 _Report_LR.pdf 09.10.2015 00:56

2.2.7.5. Türkiye’de Rüzgâr Enerji Santralleri ve Mevcut Ekonomik Durumu

Gerek nüfus yapısı olarak, gerek sanayi yapısı olarak ve gerekse ekonomik olarak her gün büyüme içerisinde olan Türkiye’nin enerji kaynaklarına olan ihtiyacı her gün giderek artmaktadır. Bu bağlamda fosil (tükenebilir) enerji kaynaklarının giderek tükendiği varsayımını da göz önünde bulundurduğumuzda, coğrafik olarak da Türkiye şartlarına uygun, çevre dostu ve temel kaynağı güneş olan rüzgâr enerjisine olan ilgi her geçen gün giderek artmaktadır. Ülkemizdeki RES yatırımların miktarlarına da bakıldığında bu yatırımların her yıl giderek arttığı görülmektedir.

Ülkemizde ilk rüzgâr enerjisi santrali 1998 yılında İzmir Çeşme’de faaliyete geçirilmiştir. Yap işlet ve devret modeli ile kurulan 1,5 Mega Watt Kurulu güce sahip bu enerji projesinden bir yılda 4,5 milyon kWh elektrik elde edilmiştir. Aynı yıl Alaçatı’da kurulan 7,2 Mega Watt Kurulu güce sahip ARES rüzgâr enerjisi santrali, yılda yaklaşık 22 milyon kWh elektrik üretebilecek kapasitededir. 2000 yılında Çanakkale Bozcaada’da kurulan 10,2 Mega Watt Kurulu gücü bulunan rüzgâr enerji santralinden bir yılda 35 milyon kWh elektrik enerjisi elde edilmektedir. Bu projelerin sayısı günümüzde daha da artmış durumdadır (Aydın, 2013:36).

Mevcut rüzgâr tribün teknolojisindeki gelişmeler ve ortalama bölgesel rüzgâr hızları dikkate alındığında ülkemizin rüzgâr türbinlerinden elde ettiği enerji miktarı 2014 yılında 803.650 MW olup bu miktar TUREB’in 2015 yılı Temmuz dönemine ait raporunda ilk altı ay için 430.700 MW olarak gerçekleşmiştir. Yine TUREB e ait 2015 yılı temmuz dönemine ait rapor incelendiğinde Türkiye’deki Rüzgâr Enerjisi Santralleri kapasitesinin her yıl giderek arttığı görülmektedir. Ülkemize ait Rüzgâr Enerjisi Santralleri için Kümülatif Kurulumu yıllar itibari ile aşağıdaki gibi olmuştur.

Kaynak: TUREB, Türkiye Rüzgâr Enerjisi İstatistik Raporu 2015 Temmuz;5.

Yukarıda Şekil 9 da verilen grafik incelendiğinde 2006 yılı ile 2015 yılları arasında Türkiye’de ki RES yatırımların bir önceki yıla göre sürekli olarak düzenli bir şekilde arttığı görülmektedir.

Şekil 10’daki Türkiye’deki Rüzgâr Enerji Santrallerinin Türkiye geneli dağılımına bakıldığında, RES yatırımların Ege ve Marmara bölgelerinde yoğunlaştığını, Türkiye’nin diğer bölgelerinde de az da olsa RES yatırımlarının olduğu görülmektedir.

Şekil 10. Türkiye RES Atlası

Kaynak: TUREB, 2015 Rüzgâr Santralleri atlası:1.

Ülkemizde yer alan RES yatırımların bölgelere göre dağılımı şekil 11’de gösterilmiştir.

Kaynak: TUREB, 2015 İstatistik Raporu:12.

Şekil 11’de görüldüğü gibi Türkiye’deki RES yatırımlar sıralamasında Ege bölgesi 1. Sırada olup Ege bölgesini Marmara, Akdeniz, İç Anadolu, Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimiz izlemektedir.

Türkiye’deki Rüzgâr Enerji Santrallerinin İllere göre dağılımı ise şöyledir;

Kaynak: TUREB, 2015 İstatistik Raporu:14.

Şekil 12’de görüldüğü gibi Türkiye’de rüzgâr enerjisi yatırımları başta Balıkesir olmak üzere İzmir, Manisa, Hatay ve Çanakkale illerimizde yoğunlaşmış bulunmaktadır. Balıkesir, Manisa ve İzmir illerimizdeki RES yatırımlar, Türkiye’deki toplam RES yatırımlarının % 51,32’sini yani yarısından fazlasını oluşturmaktadır.

TUREB’in 2016 yılında yayınlamış olduğu rüzgâr enerjisi istatistik raporuna göre ülkemizde 2015 yılı sonu itibariyle toplam rüzgâr enerjisi kurulu gücü 4,718 MW kapasiteye ulaşmıştır. Bu kapasite ülkemizin AB üye ülkeleri arasında kurulu rüzgar enerjisi kapasitesi bakımından 9. sırada yer almasını sağlamaktadır. Ancak ülkemizde şuan inşası devam eden 61 RES’in toplam kurulu gücü 1.868 MW’ı bulmaktadır. Bunlarında tamamlanması ile ülkemizde kurulu gücün 6.586 MW’a ulaşması beklenmektedir. 6.586 MW’lık kurulu güç yine TUREB’in 2015 yılında yayınlamış olduğu Avrupa rüzgar enerjisi istatistikleri raporuna göre ülkemizi Almanya, İspanya, Fransa, İtalya’nın ardından Avrupa üyesi ülkeler arasında kurulu rüzgar enerji

kapasitesi bakımından 5. sıraya taşımış olacaktır

(http://www.tureb.com.tr/turebsayfa/basin-bildirisi/7-subat-2016 23.07.2016 13:54).

III. SERMAYE BÜTÇELEMESİNDE KULLANILAN