Avrupa ülkeleri, mobil pazarlamayı yıllardır kullanmaktadır. Çünkü mobil pazarlamanın, geleneksel pazarlamaya göre avantajlarını keşfetmişlerdir. Geleneksel pazarlamada karşılaşılan öncül problem, bu pazarlama yöntemlerinin kurumsallaşmış olmasından kaynaklanmaktadır. Örneğin geleneksel pazarlamada firmalar, jenerik reklamlarına ve markalara odaklanırken, tüketicilerin problemlerini çözmeye odaklanmazlar. Bu tür reklamlar genellikle televizyon ve radyolarda yayınlanır ve bu tür reklamlardan geri dönüş oranı genellikle %1’den daha az olmaktadır (Richmond, 2008:5).
Forrester tarafından Shop.org için gerçekleştirilen ve 68 online mağazanın katıldığı “Online Perakendeciliğin Durumu 2011: Pazarlama, Sosyal Medya ve Mobil” araştırmasına göre Amerika’da bulunan mağazalar mobil ve online ticarete yoğunlaştığı görülmektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre mağazaların % 91’inin mobil pazarlama stratejisi mevcuttur ya da mağazalar bir strateji üzerinde çalışmaktadır. Bu rakam 2010 yılı verilerine göre % 74 artış göstermiştir (Uygun, 2011).
Yine, 2012 yılında gerçekleşen, Dünya Mobil Kongresi’nde, Data trafiğinde dünyada 5 yıl içinde 18 kat büyüme beklendiği, tüm telefonlar içinde akıllı telefonların oranının %12 olmasına karşın, akıllı telefonların %80 data trafiği kullandığı belirtilmiştir (Şener, 2012: 45).
2011 yılında düzenlenen Mobil Pazarlama Sohbetleri’nde Türkiye’nin bu alandaki durumu da tartışılmış ve mobil pazarlamanın Türkiye’deki büyüme hızının üç yıl içerisinde üç kat artacağı belirtilmiştir. Ayrıca, Türkiye’nin Avrupa’da da mobil pazarlamanın önde gelenleri arasında yer alacağı belirtilmiştir. Gelecek on yıl içinde, mobil reklam, mobil para, mobil pazarlama ve mobil ödeme gibi uygulamalar giderek yaygınlaşacaktır (www.reklam.com, Erişim Tarihi: 17.06.2017).
Turkline tarafından yayınlanan infografik, mobil kullanım modelleri, mobil alışveriş, mobil pazarlamanın şimdiki ve geleceği hakkında çok önemli bilgiler sunmaktadır. Buna göre; akıllı telefon kullanıcılarının sadece %8'i telefonlarını aramak için kullanmaktadır. Mesajınızı girin, internete girin ve e-postanızı kontrol edin. Bir telefon görüşmesi yapmadan önce yapılanlardır (Atasoy, 2012).
Yine yapılan pazarlama sohbetlerinde mobil pazarın özellikle Türkiye’de çok hızlı bir büyüme kaydettiğine, dünyadaki %14’lük akıllı telefon oranının Türkiye’de % 16 olduğuna dikkat çekilmiştir. Türkiye’de 66 milyon abone sayısına karşılık 136
milyon cep telefonu bulunduğunu kaydedilirken, “Mobil pazarlama ve reklamcılık alanında Türkiye’de geliştirilen uygulamaların diğer ülkelere yayılmakta olduğu ifade edilmiştir (Özgürel, 2012).
Türkiye'deki mobil uygulamalarda Turkcell, ilk çalışmaları şirket tarafından gerçekleştirildi. Turkcell'i diğer operatörler Vodafone ve Avea takip etti. 3G ile tüm GSM şirketleri belirli ücretler için mobil internet erişimi ve mobil internet bağlantı hizmetlerine erişebilir. Bu hizmetler arasında müzik, parça seçme, dosya paylaşımı, haber paketi vb. hizmetler gösterilebilir (mobilhayat.info, Erişim Tarihi: 17.06.2017).
Yapılan bir röportajda, 3G teknolojisi özel bir bilgi işlem şirketi Oğuz Haliloğlu'nun, Türkiye'deki içerik sektöründeki 500 milyon dolarlık büyüklüğünün, üç yıl içinde iki katına çıkacağını, genel olarak konuşarak, katma değerli 3G ağ yatırımının başarısı tüm bu gelişmelerin ve katma değerli hizmetlerin 3G ile gelişimini yaşayacaktır. Haliloğlu, Türkiye'deki mobil aboneler arasında katma değerli hizmet kullanımı; Avrupalı ortalamanın üzerinde olup, operatörlerin gelirlerinin % 12-14'ünü oluşturmaktadır (Yasaroğlu, 2009).
Mobil Pazarlama Derneği Türkiye şubesinin yaptığı araştırmada Türkiye ile Avrupa ülkeleri bir arada değerlendirildiğinde, Türkiye’de hangi mobil pazarlama uygulamalarının ön plana çıktığı aşağıdaki tabloda özetlenmektedir.
Tablo 1. Mobil Pazarlama Uygulamaları Mobil internet Mobil reklam İzinli pazarlama Oyun uygulamaları Mobil CRM Mobil kampanya Avusturya Avusturya Avusturya Avusturya Avusturya Avusturya
Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa
Almanya Almanya Almanya Almanya Almanya Almanya
İrlanda İrlanda İrlanda İrlanda İrlanda İrlanda
İspanya İspanya İspanya İspanya İspanya İspanya
G.Afrika G.Afrika G.Afrika G.Afrika G.Afrika G.Afrika
Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye
İngiltere İngiltere İngiltere İngiltere İngiltere İngiltere
İtalya İtalya İtalya İtalya İtalya İtalya
Kaynak: www.mmaturkiye.org
Tabloya göre, koyu renk harflerle yazılı dernek üyeleri ülkeler, ilgili mobil pazarlama kategorisinde hızlı gelişim göstermiştir. Buna göre aynı gelişim Türkiye için değerlendirildiğinde, mobil reklam, izinli pazarlama, mobil CRM ve mobil
kampanyaların Türkiye’de hızlı gelişme gösteren mobil pazarlama uygulamaları olduğu görülmektedir (www.mmaturkiye.org, Erişim Tarihi: 17.06.2017).
Türkiye’de mobil pazarlama faaliyetlerinin onun üzerinde sektörde yoğunlukla kullanıldığını bilinmektedir. Özellikle İletişim, Gıda, Hazır giyim, Finans sektöründeki firmalar, katıl-kazan kampanyaları ile farklılık yaratmaya çalışmaktadırlar (Karaca vd., 2010)
3. MOBİL REKLAM ve BİLEŞENLERİ
Reklamın, ikna edici iletişim biçimi olarak çok önemli avantajları vardır. Ayrıca halkla ilişkiler uygulamalarında çok önemli bir araçtır. Pazarlama faaliyetlerinde en önemli karar alanlarından birini oluşturan reklam, yüksek maliyet ve etki yaratmaktadır (Taşçı, 2010: 17).
Reklamlar, pazarlamaya konu olabilen her öğenin seçilmiş amaçlar doğrultusunda ikna edici kitlesel iletişim yöntemleriyle ve bedeli ödenmiş olarak gerçekleştirilen benimsetme çabaları olarak ifade edilmektedir (Babacan, 2005: 11).
Gelişen teknolojilerin reklamları da etkilemesi sayesinde, marka yöneticilerinin tüketiciler ile daha markanın yaratım aşamasında doğrudan iletişime geçmelerine olanak tanınmaktadır. Böylece, tüketiciler aynı zamanda markanın da yaratıcısı konumunda olmaktadır. Tüketicinin, markanın yaratım aşamasına katılarak aktifleşmesi, marka satın alma davranışını ve sadakat oluşumunu kolaylaştırmanın yanı sıra, iletişim mesajlarının tüketiciye etkili bir şekilde ulaşmasını da sağlamaktadır (Tosun, 2010: 391).
Günümüz teknolojisindeki gelişmeler, reklam verenlerin reklamlarından en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamıştır. 2011 yılında, Türkiye'de toplam reklam harcamalarının % 8'ini oluşturan dijital reklamlara ayrılan paydır (Ismgconnected.com, Erişim Tarihi: 05.07.2017).
Geleneksel Reklamcılık anlayışında gündelik yaşamda tüketiciler sürekli reklam mesajları ile karşılaştığı için; çoğu reklam dikkat edilemez hale gelmiş ya da pek çok reklam tüketiciler tarafından dikkate değer bulunmaz hale gelmiştir. Bu aşamada mobil reklamların devreye girmesi mobil reklamlara son derece önem kazandırmaya başlamıştır. (Ismgconnected.com, Erişim Tarihi: 05.07.2017).