NESRE ÇEVİRİSİ
3 Düşünce ‘aķs-i ruĥuň ŝafģa-i merāyāya
Bilindi vech ü mezāyā-yı ĥilķat-i ādem 4 Esince baģr-i şühūda nesā’im-i cūduň
Çıķardı mevce-i śūret kenāra bir ĥātem 5 Çü mažhar oldı vücūduň vücūb-ı imkāna
Göründi mürtesim āyíne-i ģudūś-ı ķadem 6 Bu ders-ĥānede sensin netíce-i ícād
Muķaddimāt demekdir muģarrirāt-ı ķalem 7 ‘Alā’im-i śıfatıňdır teceddüdāt-ı umūr
Nişān-ı merģametiňdir bahār-ı ĥoş-maķdem 8 Eśāret olmaķ içün lušf u ķahrıňa yoĥsa
Bu cilvegāhda olmazdı híç nūr u žulem 9 Rüsūm-ı levģa-i ķudret nuķūş-ı evsāfıň
Kitāb-ı ĥulķ-ı güzídeň ŝāģife-i ‘ālem 10 Ģesābsız derecāt-ı mu‘ādelāt-ı lebiň
Bu nükteden mütenāhí degil ķuvā-yı raķam 11 Şümār eder idi manšıķ muģāsib-i devrān
‘Adād-ı mu‘cizeňi gūş edeydi cezr-i aŝam 12 Gelip ifāde-i mi‘rāca peyk-i Sübģāní
Ģarím-i ‘izzzetiňe ser-be-ĥāk meh-i tev’em 13 Dedi seniň için ey nāzenín urup refí‘
Zemíne tā-be-semā ķurdı nūrdan süllem 14 ‘Azímet etdiň o dem da‘vete icābet edip
3
15 Melā’ik oldı semend-i bülendiňe pā-māl Baŝınca šāķ-ı berín-i şidād-ı seb‘a ķadem 16 Gül-i ĥuceste şemím-i ģādiķa-i esrār
Hezār-ı naġme-i şi‘ār bahār-ı feyż-i etem 17 Emín-gān-ı emānāt-ı kişver-i lā-reyb
Kilíd-i genc-i kerāmet ü şāh-ı vaģy-ı ‘ilm 18 Ĥidiv-i mülk-i nübüvvet emín-i pür-şefķat
Mühíb-i cāh-ı risālet şeh-i serír-i kerem 19 ‘Alāķa-bend-i ‘ubūdiyyet ü rebūbiyyet
Şuā‘-ı meş‘al-i vaģdet fürūġ-ı mihr-i ķadem 20 Ģabíb-i Ģażret-i Mevlā Muģammed-i dü-serā
Nebí-i Leyle-i İsrā resūl-i pāk-şiyem 21 Sen āfitāb-ı cihān-ı şühūdsun kim bir
Sitāredir saňa nisbetle enbiyā vü ümem 22 Seniň sebū-keşi-i bezm-i iftirāķıň ile
Ķıbāb-ı ‘arbede-perdāz devr eder her dem 23 Görünce ķāmet-i serv i‘tidāliňi Šūbā
Taĥayyülüňle aňa lerze geldi ser-be-ķadem 24 Ayāġ-ı fikret ü ģayrāni-i cemāliň ile
Sürūşlar ser ü pā ķaldı vālih ü sersem 25 Šuyunca ķıŝŝa-i cān-baĥşi-i melāģatiňi
Sücūda vardı sipihr içre Ìsi-i Meryem 26 Mürüvvetiň eder ehl-i ŝafāyı cūş-ā-cūş
4
27 Vücūd-ı cūd-ı nümūduň çü nūr-ı Yezdāní Sevād-ı sāyen olur lā-muģāle naķş-ı ‘adem 28 Žahír-i dād-ı gerā Aģmed-i ‘alā-ķadrā
Ĥıdív-i ‘arş-ı serírā eyā şeh-i efĥam 29 Seniňdir efser-i Levlāk ü taĥt-ı Erselnāk
Seniňdir evvel ü āĥir celāl ü cāh u ģaşem 30 Kemín-i ĥāk-i deriň ķurre-i ‘üyūn-ı ‘Arab
Ġubār-ı reh-güzeriň kühl-i çeşm-i Rūm u ‘Acem 31 Seģāb-ı rif‘at ile ser-be-evc-i istiġnā
Çü sāye-bān-ı firāķıňda oldı müstaĥdem 32 Cüyūş-ı küfr-i ēalālet šutardı āfāķı
Sen olmasaydıň eger ey şeh-i ferişte ĥadem 33 İdince ref‘-i tütuķ nev ‘arūs-ı ģükmüň ĥalķ
Hep oldu ĥaclegeh-i istiķāmete maģrem 34 Šaríķatiň gibi yoķdur šarík-i fevz ü necāt
Şerí‘atiň gibi olmaz ribāš-ı müstaģkem 35 Sen ol medíne-i ‘ilm ü kemālsin ki saňa
‘Alí-i şāh-ı vilāyet olur der-i a‘žam 36 Olunca nušķ-ı bedí‘in şeref-peźír ŝadver
Suĥenverān-ı ‘Arab ķaldı ebsem ü bí-dem 37 Kelām-ı eblaġıň ārāyiş-i ĥazíne-i ġayb
Ģurūf-ı efŝaģiniň her birisi genc-i ģikem 38 Beyān-ı menķabetiň herkesi eder ĥāmūş
5
39 Süvār-ı Refref-i vaģdetsin ey Ebu’l Ķāsım N’ola riķāb-ı faĥímiň olursa cāy-ı ķasem 40 Ne dil ki šurra-i pür-çínine olup ber-dār
Ġamıňla olmaya mānend-i zülf-i ĥam-der-ĥam 41 Ne cān ki gevher-i źevķ ü sürūru bāda verip
Hevā-yı ‘aşķıň ile almaya ķabā-yı elem 42 Nevā-yı lušfuň ümíd eylesin esef-ĥˇārān
Ŝafā-yı raģmıňı yād etmesin dil-i bí-ġam 43 Benim o raĥne-keş-i neşter-i günehkārí
Ki zaĥmıma olur ancaķ merāhemiň merhem 44 Benim o müźnib-i nevmíd kim dehānımda
Simāta zerre-i Lā-taknatū olur pür-ĥam 45 Verir siyāhí-i rūyum ŝabāģ-ı ‘afva sevād
Benim reís-i güneh-píşe-gān-ı yevm-i žulem 46 Görünce cürm ile ser-şār-ı cām-ı a‘mālim
Dü díde ĥūn ile pür oldu ‘ayn-ı saġar-ı Cem 47 Vesíle cürm ü ĥašādır şefā‘ate líkin
Ģadíś-i nükte veren elde hüccet-i muģkem 48 Taģassürüňle o pür-dāneyim ki şām u seher
Yanar serāy-ı derūnumda şem‘e-i mātem 49 Tüter gözümde ġubār-ı güher-niśār-ı rehiň
Ĥarāb-ı firķatim ey tūtiyā-yı çeşm-i ümem 50 Ķalırsa böyle göňül vādi-i ma‘āŝíde
6
51 O düşmeni ederim ĥāk-i pāyıňa iģżār Geçerse deste giríbānı vaķt-i şūr u nedem 52 Meded meded alıver intiķām u dil-ĥˇāhum
Amān amān neler etdi baňa ki ol ažlem 53 Be-dāġ-ı síne-i ‘uşşāķ u āh-ı şām-ı firāķ
Be-vāridāt-ı seher-gāh verziş-i şebnem 54 Be-ģaķķ-ı maģşer ü mízān be śābití-i Śıraš
Be-źevķ-i bāġ-ı na‘ím ü be cevr-dār-ı elem 55 Be-germ-ĥízi-i ŝaģn-ı šavāf-ı ehl-i vedād
Be-sāģa-i ‘Arafāt ü be-Ka‘be-i ekrem 56 Be-ŝabr u çille-i Eyyūb u ģasret-i Yūsuf
Be-eşk-i díde-i Ya‘ķūb u çeşme-i Zemzem 57 Be-Šūr-ı berķ-i tecellí be-ŝoģbet-i Mūsā
Be-rūģ-ı ķuds-i Mesíģā be-‘ismet-i Meryem 58 Be-ŝıdķ-ı ekmel-i Būbekr ü Fāruķí-i ‘Ömer
Be-ģıfž-ı Cevdet-i Ośmān be-muŝģaf-ı muķsem 59 Be-Ģaydarí-i ‘Alí vü be-ģürmet-i aŝģāb
Be-Fāšıma be-Ģüseyn ü Ģasan be-āl-i ģarem 60 Be- ģādiśāt-ı latíf ü be-mu‘cizāt-ı müníf
Be-şān-ı mihr-i şeríf-i nübüvvet-i peyġam 61 Be-nažm-ı Kün feyekün ü be-sašr-ı Bismi’llāh
Be-levģ-i ‘ilm-i ilāhí be-remz-i Nūn u Ķalem
62 Zülāl-i la‘liň ile ķandır Eşref-i zārı
7
63 Bıraķma ĥāk-i meźelletde rūz-ı sūz u güdāz Eyā şefi‘-i ‘uŝāt-ı meded-res-i ‘ālem
64 Bahār-ı pür ĥas u ĥār-ı ziyānda ķaldım āh Çıķar kenāre-i sūda beni be-dest-i himem 65 Civār-ı dergehiň özler dil-i ġaríķ-i günāh
Dü-çār-ı ŝadme-i girdāb arar çü sāhil-i yemm 66 Zebān-ı šab‘ımı nā‘atiň güşād eder dā’im
Diríġ açılmaya bí-hūde miśl-i tíġ-i dūdum 67 Revān-ı pākiňe her bār ola hezār-ı ŝalāt
Cemí‘-i ‘izze ve aŝģābıňa selām-ı etemm
III
Fe‘ilātün/ Fe‘ilātün/ Fe‘ilātün/ Fe‘ilün
1 Ŝad füsūs ey göňül ol nefs-i le’ím-i fettān Eyledi pek beni rencíde-i tíġ-i ‘udvān 2 Raĥneler açdı baňa deşne-i düşnāmı ile
Ķalmadı çekmege āzārını hiç tāb u tüvān 3 Öyle dil-ĥaste-i nevmíd-i ĥarāb etdi beni Ki taģarrí edemem derdime aŝlā dermān 4 Yalıňız nefse de isnād-ı fesād eyleyemem
Arasam kendime kendim çıķarım düşman-i cān 5 Revş-i efkārıma tahmíl-i śiķāl-i fıtrat
Dest-i sun‘umdur eden kimseye etmem bühtān 6 Bulamaz merhem-i bihbūd-ı nedāmetle şifā
Açdıġım kendime ŝad dāġ-ı elím-i ‘iŝyān
8
7 Saķašāt-ı suĥenim ķābil-i ta‘dād degil Türrehāt-ı dehenim híç olunmaz tebyān 8 Benim ol sefsefe- gūyā-yı güźergāh-ı hevā
Benim ol zemzeme-efzā-yı zemín-i šuġyān 9 Bir dem āzād olamam ķayd-ı šama‘kāríden Benim ol mücrim-i pā-beste-i dām-ı ĥüsrān 10 Öyle ālūde-i çirk-āb-ı ġurūrum ki beni
Ŝāf ü pāk eyleyemez mevce-i eşk-i aģzān 11 ‘Alil-i mehleke-i cürm ile oldum çü ĥayāl
Çehre-i zerdüme ģayret eder evrāķ-ı ĥazān 12 Aķlıma gelse heves-kārí-i tenkíģ-i derūn
‘Uķdeler ģādis olur rişte-i fikrimde hemān 13 Şeb degil žāhir olan ‘aķs-i sevād-ı rūyum
Böyle tārík eder reng-i nehārí her ān 14 Mürġ-ı işkeste-i pür-bend-i ĥutebānum ki
Meskenim künc-i belā cilve-gehim ceyb-i zebān 15 Híç pervāz edemem sāģa-i emniyyetde
Ederim evc-i ēalāletde edersem cevlān 16 ‘Āķır-ı nāķa-i ŝāliģ daĥı nisbetle baňa
Ŝuleģādan ŝayılır böyle günehkārım amān 17 Farš-ı ye’sim o ķadardır ki ķabūl eyleyemem
Bi’l-farż sāmi‘ama gelse tebāşir-i cinān 18 Düşmez endíşeme ĥˇāhişger-i źevķ-i behişt
9
19 Çeşm-i ümmídime gelmez ŝuver-i fevz ü necāt Gūş-ı fikrim duyamaz müjde-i ‘afv u ġufrān 20 Emr-i melĥūž degil menzil-i maķŝūda vüŝūl
Gezerim deşt-i melāmetde fütān-ı ĥízān
21 Giremez defter-i a‘mālime naķş-ı ģasenāt
Tāb ü revnaķ-ı emākinime bí- pāyān 22 Tesliyet-yāb olurum ŝūret-i tevfíķi eger
Görsem āyíne-i kārımda müşevveş bir ān 23 Cevherim aŝl-ı ŝalāģ ile degildir me’lūf
Ki niyāz eyleyeyim ‘afv-ı ķuŝūr u noķŝān 24 Ķorķarım dūzaĥiyān ede teberí benden
Bulamam dār-ı ‘uķāb içre daĥı belki mekān 25 Nice taĥlíŝ-i giríbān edemem maģşerde
Seyyiātim olıcaķ ģāżır-ı ŝaģn-ı mízān 26 Meger imdād- resim ola şehen-şāh-ı rüsül
Ki anıň rāyetidür bārgeh-i emn ü emān 27 Bā‘is Levģ ü Ķalem vech-i žuhūr-ı ‘ālem
Ruģ-ı eşbāģ-ı ümem ķurre-i ‘ayn-ı i‘yān 28 Nüsĥa-i raģmet-i Ģaķ nükte-i ġayb-ı mušlaķ
Sāye-yi Rabb-ı felaķ māye-yi lušf u iģsān 29 Nūr-ı ķandíl-i ŝafā berķ-i tecellā-yı Ĥudā
Şu‘le-i şem‘-i beķā lem‘a-i sırr-ı Sübģān 30 Kār-fermā-yı maķām-ı ceberūt u lāhūt
Tāc-dār-ı melekūt-ı ģaşem-ārā-yı cihān
10
31 Lí ma‘Allāh şerefiňe süvār Refref Dürre-i nüh ŝadef ü ġurre-i şarķ-ı íķān 32 Sefer-üftād-ı nişínim ki Ķābe Ķavseyn
‘Āzim-i da‘vet- i tenhā-yı Cenāb-ı deyyān 33 Vāŝıl-ı ‘izzet-i mihmān-gede-i ķurbü’l ķurb
Nā’il-i rü’yet-i cāvíd ü ģabíb-i raģmān 34 Rehber-i nehc-i Hüdā nefĥakeş mā-ı vaģí
Hādi-i her dü serā bādí-i naķş-ı ekvān 35 Şāfi‘-i rūz-ı cezā Aģmed-i mürsel kim odur
Dest-gír-i żu‘afā melce-i āzürde dilān 36 Şāh-ı evreng-i şefā‘at ki zülāl-i raģmı
Dem-i pür-sūz eder fevc-i ‘uŝātı reyyān 37 Neyyir-i burc-ı risālet ki cemāliyle anıň
İşti‘āl eyledi ruĥsāre-i bedr-i ímān 38 Ġonce-i bāġ-ı lešāfet ki şemím-i ĥulķı
Ķıldı şerm ile gül-ābı varaķ-ı gülde nihān 39 Dāye-yi ķudret edip nūrını perverde-i nāz Ķondu gehvāre-i imķāna mevālid o zamān 40 Šal‘atı vermese gülzār-ı vücūda zínet
Terk-i iķlím-i ‘adem etmez idi kevn ü mekān 41 Olmasa debdebe-pírā-yı teferrüc źātı
Ŝaģn-ı ícāda ķurulmazdı ĥıyām-ı gerdān 42 Sāye-baĥş olmasa ma‘mūre-i Erselnāke
11
43 Terbiyyet itmese eczā-yı ġubār-ı ģaremi Lā-cerem ‘anber-i eźfer olamaz müşg-efşān 44 Müstefíż olmasa bí-şāfi-i envārından
Şem‘-i ĥāver olamaz šāķ-ı felekde tābān 45 Nerm olur āb-ŝıfat ġayrı geçüp saĥtíden
Gühere emr-i girān ķadri ederse ceryān 46 Sím-i ĥāliŝ eder iksír gibi sím-ābı
Deheninden ģüküm-efrūz olursa fermān 47 Menba‘-ı cevr ü mürüvvet idigin gūş etmiş
Cān atar çeşme-i inŝāfına Āb-ı Ģayvān 48 Ĥˇān-ı yaġmā-yı kerem dāire-yi lušfunda
Basš ü temhíd olınur ‘āleme rūzān u şebān 49 İktiģāl etmek için ĥāk-i gühernākinden
Çarĥda şems ü ķamer dā’im ederler devrān 50 Śābitāt-ı felegiň ŝanma sükūnu bí-aŝl
Her biri cünbüş-i ‘aşķí ile olmuş ģayrān 51 Beźl ider naķd-i sirşkin ‘araķ-ı aķdesine
Ŝanma giryende eden bülbüli verd-i ĥandān 52 Kelimāt-ı nüket-āmízini gūş itdikde
Lāl ü dem-beste olur hep fasiģā-yı ‘adnān 53 Ŝarf edip mā-meleki fehm-i rumūzātında
‘Aczin iķrār eder āĥır büleġā-yı ķaģšān 54 İltifātı olıcaķ perde-ber-endāz-ı ŝudūr
12
55 Varamaz vaķt-i evŝāfına eźhān-ı ‘uķūl Edemez şānını tebcíl ‘uķūl-ı eźhān 56 Gelmemiş dersi daĥı tekmile-i rif‘atine
‘Aķl-ı küll olsa da ser-ĥˇāce-i fenn-i irfān 57 Ĥüsrev-i mültemesā pādişāh-ı dāver-sā
Ey şeref-yāfte-i mesned-i ķurb-ı Yezdān 58 Sensin ol zíver-i eyvān-ı serír-i Levlāk
Sensin ol şāh-ı ‘alā-cāh-ı nübüvvet ‘unvān 59 Necm-i iķbāliniň üftādesidir devlet ü cāh
Mihr-i iclāliniň āşuftesidir şevket ü şān 60 Sen o şāhen-şah-ı evreng-i ‘ināyetsin ki
Olamaz milket a‘šāfıňa ģadd ü pāyān 61 Sāye-bānıň iken etmiş keff-i cūduň ta‘lím
Ŝadefe baĥş-ı le’ālí eder ebr-i nísān 62 Ĥādim-i ĥāŝ-ı ģarímiň idiginden oldı
Mefĥār-ı ŝınf-ı melek peyk-i emín-i furķān 63 İntisāb etse saňa diyü taríd-i dāreyn
Girmege ravża-i Rıēvāna bulurdu imkān 64 Nice rencūr-ı caģím ola buġāt-ı ümmet
Var iken sen gibi sulšān-ı ‘amímü’l iģsān 65 Bāb-ı elšāfıňa ŝad-‘acz ile rūmal olup
Ķıldım aģvāl-i períşānımı bir nebźe beyān 66 Şarš-ı ādāb degil ģālimi ta‘ríf ammā
13
67 Ĥār ĥār-ı dil-i nā-çār-ı sefāhatkārum Saňa ma‘lūmdur ey pādişah-ı vaģy-ı nişān 68 O zamān kim açılır maģkeme-i Rabbāní
Žālimānı getirip ģaķķın alır mažlūmān 69 O zamān kim šuralar ģüccet-i iflās-ı be-kef
Teng-destān-ı sefālet-zede-i dār-ı fiġān 70 O zamān ki olalar zír ü zeber ehl-i ēalāl
O zamān kim bula ehvāl-i ķıyāmet meydān 71 O zamān kim edeler baģś-i kitāb-ı a‘māl
Fikr-i encām ile ma‘ķūd ola herkesde zebān 72 O zamān kim ederim girye-yi ģüznü tesbíl
Seyl-i eşkim göricek rākid olur āb-ı revān 73 Dest-i lušfuňla beni sevķ-i kenār-ı sūd it
O zamān kim ola pā-māl-i šuġāt-ı insān 74 Ķalmasın ĥāk-i meźelletde siyeh-rūz Eşref
Vaķt-i pür-şūr-ı mecāzātda zār u giryān 75 Mažhar-ı şefķatiň olmaz isem eyvāh baňa
Ķanġı dergāha cebín-sāy olayım ben o zamān 76 Mā-ģaŝal müstenidim evvel ü āĥır sensin
Sen edersin beni vāreste-i cevr-i nírān 77 Āsitānıňda ‘aceb mi günahım olsa sevāb
‘Itr eder ĥūnunı çün mülk-i Ĥıšāda círān 78 Olurum kāle-i zer devr-i felāģa mālik
14
79 Dilerim píşgehiňde ola şāyān-ı ķabūl Ķıldım itģāf-ı taģiyyāt u ŝalāt ez dil ü cān