Cinsiyete göre çeĢitli değiĢkenlerin incelenmes

Öğrencilerin cinsiyetlerine göre, erkek ve kız öğrencilerin BKİ, VYY, VSY, enerji, protein, yağ ve karbonhidrat yüzdeleri ile enerji harcanmasının aritmetik ortalamaları, standart sapmaları ve t testi sonuçları incelenmiş sonuçları Tablo 19‟da verilmiştir.

55 Tablo 19. Öğrencilerin Cinsiyetlerine Göre, Erkek Ve Kız Öğrencilerin BKĠ, VYY, VSY, Alınan Enerji, Protein, Yağ ve Karbonhidrat Yüzdeleri Ġle Enerji Harcanmasının Aritmetik Ortalamaları, Standart Sapmaları ve t Testi Sonuçları DeğiĢkenler Erkek Kız _t Testi P • ••_S • ••_S BKİ 19.21 3.414 19.50 3.48 0.672 0.502 VYY 12.95 6.94 21.03 7.63 8.569 0.000* VSY 63.34 6.63 57.81 5.58 7.245 0.000*

Alınan Enerji (kkal) 2624.49 551.28 2321.50 563.25 4.251 0.000*

Protein (%) 13.47 3.04 12.54 2.61 2.631 0.009*

Yağ (%) 35.98 8.34 36.07 7.22 0.084 0.933

Karbonhidrat (%) 50.51 8.88 51.42 7.33 0.896 0.371

Enerji harcanması (kkal) 3209.32 703.63 2946.08 534.48 3.430 0.002*

• _:Ortalama •• _{S: Standart Sapma *P<0.05}

Tablo 19‟da görüldüğü gibi erkek öğrencilerin BKİ ortalamaları 19.21, kız öğrencilerin BKİ ortalamaları 19.50 olarak bulunmuştur. Bu ortalamalara bakıldığında erkek öğrencilerin BKİ ortalamaları ile kız öğrencilerin BKİ ortalamalarının birbirine yakın olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür (t=0.672; p>0.05).

Araştırmaya alınan erkek öğrencilerin VYY ortalamaları (12.95), kız öğrencilerin VYY ortalamalarından (21.03) daha düşük olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki bu farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (t=8.569; p<0.05). Belçika‟da 4-16 yaş çocuklarda BKİ 85. ve 95. persantil aralıklarında bütün yaş gruplarında kız çocuklarının oranının erkeklerinkinden fazla olduğu saptanmıştır (Massa, 2002). Bu araştırmaya bakıldığında değerlendirildiğinde çalışmamızda elde edilen vücut yağı düzeyinin yukarıdaki araştırmalarla uyumlu olduğu söylenebilir.

Erkek öğrencilerin vücut oranı sıvı ortalamaları (63.34), kız öğrencilerin VSY ortalamalarından (57.81) daha yüksek olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki bu farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (t=7.245; p<0.05).

56 Araştırmaya alınan erkek öğrencilerin günlük enerji alımı ortalamaları (2624.49), kız öğrencilerin günlük enerji alımı ortalamalarından (2321.50) daha düşük olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki bu farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (t=4.251; p<0.05).

Erkek öğrencilerin proteinden gelen enerji yüzdesi ortalamaları (13.47), kız öğrencilerin enerjiden gelen protein yüzdesi ortalamaları (12.54) daha yüksek oranda olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki bu farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (t=2.631; p<0.05).

Araştırmaya katılan erkek öğrencilerin yağdan gelen enerji yüzdesi ortalamaları 35.98, kız öğrencilerin enerjiden gelen yağ yüzdesi ortalamaları 36.07 olarak bulunmuştur. Bu ortalamalara bakıldığında erkek öğrencilerin enerjiden gelen yağ yüzdesi ortalamaları ile kız öğrencilerin enerjiden gelen yağ yüzdesi ortalamalarının birbirine yakın olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür (t=0.084; p>0.05).

Araştırmaya katılan erkek öğrencilerin karbonhidrattan gelen enerjiden yüzdesi ortalamaları 35.98, kız öğrencilerin enerjiden gelen karbonhidrat yüzdesi ortalamaları 36.07 olarak bulunmuş ve öğrencilerin enerjiden gelen karbonhidrat yüzdesi ortalamalarının birbirine yakın olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür (t=0.896; p>0.05).

Araştırmaya alınan erkek öğrencilerin günlük enerji harcaması ortalamaları (3209.32), kız öğrencilerin günlük enerji harcamaları ortalamalarından (2946.08) daha düşük olduğu görülmektedir. Ortalamalar arasındaki bu farkın anlamlı olup olmadığı t testi ile kontrol edilmiş ve ortalamalar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (t=3.430; p<0.05).

57

Tablo 20. Öğrencilerin BKĠ, VYY, VSY, Günlük Enerji Alımı, Enerjiden Gelen Protein, Yağ ve Karbonhidrat Yüzdeleri Ġle Günlük Enerji Harcanmasının Aritmetik Ortalamaları, Standart Sapmaları, ANOVA (F testi) ve Turkey Testi Sonuçları

DeğiĢkenler N • ••_{S F p Gruplar Arası Önemlilik}

BKĠ Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız Erkek Kız

VSY 1-Zayıf 30 44 68.34 63.85 1.80 3.12 50.894 157.923 0.000* 2-Normal 42 99 64.25 57.27 3.01 3.11 0.000* 1-2, 3-1, 2-3 1-2, 3-1, 2-3 3-Şişman 25 25 55.83 49.34 8.06 4.17 VYY 1-Zayıf 30 44 6.64 12.77 2.45 4.27 101.283 158.296 0.000* 2-Normal 42 99 12.21 21.77 4.13 4.26 0.000* 1-2, 3-1, 2-3 1-2, 3-1, 2-3 3-Şişman 25 25 21.77 32.60 4.96 5.67 G ü n lü k En er ji Alım ı 1-Zayıf 30 44 2663.37 2525.02 618.77 465.44 0.469 4.048 0.627 2-Normal 42 99 2562.64 2253.55 590.62 533.95 0.019* - 1-2 3-Şişman 25 25 2681.76 2232.44 380.92 742.94 Pro te in % 1-Zayıf 30 44 13.83 11.43 2.52 2.06 1.877 6.310 0.159 2-Normal 42 99 12.80 13.06 2.98 2.37 0.002* - 1-2 3-Şişman 25 25 14.16 12.44 3.56 3.68 Ya ğ% 1-Zayıf 30 44 35.00 38.65 7.12 7.27 4.707 4.848 0.011* 2-Normal 42 99 34.19 34.73 8.15 6.46 0.009* 1-3, 2-3 1-2 3-Şişman 25 25 40.20 36.80 8.83 8.82 Ka rb o n h id ra t % 1-Zayıf 30 44 51.23 49.86 7.27 7.01 6.276 1.763 0.003* 2-Normal 42 99 52.97 52.27 7.91 7.06 0.175 1-3, 2-3 - 3-Şişman 25 25 45.52 50.80 10.38 8.65 G ü n lü k En er ji H ar ca n m ası 1-Zayıf 30 44 2596.80 2507.11 390.57 301.42 33.416 63.834 0.000* 2-Normal 42 99 3308.40 2964.05 541.51 409.88 0.000* 1-2, 3-1, 2-3 1-2, 3-1, 2-3 3-Şişman 25 25 3777.92 3647.52 687.16 521.40 *P<0.05

58 4.4. BKĠ’lerinin çeĢitli değiĢkenlere göre incelenmesi

Tablo 20‟de, cinsiyete göre BKİ ortalamalarının aritmetik ortalamaları, standart sapmaları, ANOVA sonuçları ve ANOVA sonucunda aralarında anlamlı ilişki bulunduğu belirlenen gruplar arasında anlamlı ilişki olup olmadığı anlamak için yapılan Turkey sonuçları verilmiştir.

Yapılan ANOVA (F testi) sonucunda erkek öğrencilerin VYY, VSY, enerjiden gelen yağ, karbonhidrat yüzdeleri ve günlük enerji harcanması ile BKİ arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Proteinden gelen enerji yüzdesi ve günlük enerji alımı ile BKİ arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05).

Erkek öğrencilerde VYY ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında belirlemek için yapılan Turkey testi sonuçlarına bakıldığında VYY, düşük BKİ öğrenciler ile normal BKİ ve yüksek BKİ öğrenciler arasında sırasıyla 5.57 ve 15.13 fark olduğu saptanmıştır. Normal öğrenciler ile yüksek BKİ öğrenciler arasında 9.56 fark bulunmuş ve bu farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

Erkek öğrencilerde VSY ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında belirlemek için yapılan Turkey testi sonuçlarına bakıldığında VSY zayıf öğrenciler BKİ ile normal ve şişman BKİ gruplar arasında sırasıyla 4.08 ve 12.50 fark olduğu saptanmıştır. Normal BKİ öğrenciler ile şişman öğrenciler arasında 8.42 fark bulunmuş ve bu farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

Erkek öğrencilerin günlük enerji alımı ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p>0.05).

Erkek öğrencilerin enerjinin besin ögelerine göre protein yüzdesi ile BKİ arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p>0.05).

Yapılan ANOVA testinde erkek öğrencilerin enerjinin besin ögelerine göre yağ yüzdesi ile BKİ arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu gösterilmiştir (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla Turkey testi yapılmıştır. Turkey

59 testi sonuçlarına bakıldığında normal BKİ grup ile yüksek BKİ grup ortalamaları arasında 5.20 ve 6.00 fark bulunmuş ve bu farklılığın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür.

Erkek öğrencilerin enerjinin besin ögelerine göre karbonhidrat yüzdesi ile BKİ arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p<0.05). Turkey testi sonuçlarına bakıldığında düşük BKİ grup ile yüksek BKİ grup ortalamaları arasında 5.71 fark olduğu saptanmıştır. Normal BKİ grup ile yüksek BKİ grup ortalamaları arasında 7.45 fark bulunmuş ve bu farklılığın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür.

Günlük enerji harcaması ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu yapılan ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Turkey testi yapılmıştır. Turkey testi sonuçlarına bakıldığında Günlük enerji harcaması düşük BKİ öğrenciler ile normal BKİ ve yüksek BKİ öğrenciler arasında sırasıyla 711.60 ve 1181.12 fark olduğu saptanmıştır. Normal öğrenciler ile şişman öğrenciler arasında 469.51 fark bulunmuş ve bu farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

Yapılan ANOVA (F testi) sonucunda kız öğrencilerin VYY, VSY, enerjiden gelen protein ve yağ yüzdeleri ve günlük enerji harcanması ile BKİ arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Karbonhidrat gelen enerji yüzdesi ile BKİ arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05).

Kız öğrencilerde VYY ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında belirlemek için yapılan Turkey testi sonuçlarına bakıldığında VYY, düşük BKİ öğrenciler ile normal BKİ ve yüksek BKİ öğrenciler arasında sırasıyla 8.99 ve 19.82 fark olduğu saptanmıştır. Normal öğrenciler ile yüksek BKİ öğrenciler arasında 10.83 fark bulunmuş ve bu farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

Kız öğrencilerde VSY ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında belirlemek için yapılan Turkey testi sonuçlarına bakıldığında VSY zayıf öğrenciler BKİ ile normal ve şişman BKİ gruplar arasında sırasıyla 6.57 ve 14.50 fark olduğu saptanmıştır. Normal

60 BKİ öğrenciler ile şişman öğrenciler arasında 7.92 fark bulunmuş ve bu farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

Kız öğrencilerin günlük enerji alımı ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Turkey testi yapılmıştır. Turkey testi sonuçlarına bakıldığında günlük enerji alımının düşük BKİ öğrenciler ile normal BKİ öğrenciler arasında 271.46 kkal farklılık bulunmuştur. Bu farklılık istatistiksel olarak önemlidir (p<0.05).

Kız öğrencilerin enerjinin besin ögelerine göre protein yüzdesi ile BKİ arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p>0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Turkey testi yapılmıştır. Turkey testi sonuçlarına bakıldığında düşük BKİ öğrenciler ile normal BKİ öğrenciler arasında 1.62 farklılık bulunmuştur. Bu farklılık istatistiksel olarak önemlidir (p<0.05).

Yapılan ANOVA testinde kız öğrencilerin enerjinin besin ögelerine göre yağ yüzdesi ile BKİ arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu gösterilmiştir (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla Turkey testi yapılmıştır. Turkey testi sonuçlarına bakıldığında düşük BKİ grup ile normal BKİ grup ortalamaları arasında 3.92 fark bulunmuş ve bu farklılığın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür.

Kız öğrencilerin enerjinin besin ögelerine göre karbonhidrat yüzdesi ile BKİ arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p<0.05).

Günlük enerji harcaması ile BKİ arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu yapılan ANOVA sonucunda anlaşılmıştır (p<0.05). Bu ilişkinin hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Turkey testi yapılmıştır. Turkey testi sonuçlarına bakıldığında Günlük enerji harcaması düşük BKİ öğrenciler ile normal BKİ ve yüksek BKİ öğrenciler arasında sırasıyla 456.93 ve 1140.40 fark olduğu saptanmıştır. Normal öğrenciler ile şişman öğrenciler arasında 683.46 fark bulunmuş ve bu farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

61 BÖLÜM V