Araştırmanın bu bölümünde, alt problemlerin çözümlemesi yapılmış ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Hizmet içi eğitimin değerlendirilmesinde amaç ve kapsam alt ölçeğinde yer alan maddelerin aritmetik ortalama, standart sapma ve önem sırası değerleri Tablo 3’te verilmiştir.
Tablo 3
Amaç ve Kapsam Maddelerinin Ortalama, Standart Sapma ve Önem Sırası Değerleri
Amaç ve Kapsam C S Sıra
1. Eğitim programının amacı uygun şekilde ifade
edildi. 3.92 .74 3
2. Eğitim programı önemli bir ihtiyacı karşılayacak
nitelikteydi. 3.83 .66 4
3. Eğitim faaliyetinin zamanlaması iyiydi. 3.76 .67 5 4. Eğitim programı düzenlenmeden önce eğitim ihtiyaç
saptaması yapıldı. 3.73 .95 6
5. Eğitim programının kapsamı iyi belirlenmişti. 3.95 .76 2 6. Eğitim programının içeriği programın amaçlarıyla
uyumluydu. 3.96 .76 1
7. Program içeriği katılımcıların ihtiyaçlarına dönüktü. 3.92 .82 3
Tablo 3’e göre, TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin amaç ve kapsam açısından değerlendirilmesine yönelik görüşlerinin genel olarak olumlu olduğu belirtilebilir. Amaç ve kapsam açısından en yüksek düzeyde katılım gösterilen maddeler “Eğitim programının içeriği programın amaçlarıyla uyumluydu.” (C =3.96), “Eğitim programının kapsamı iyi belirlenmişti.” (C =3.95) ve “Eğitim programının amacı uygun şekilde ifade edildi.” (C =3.92) ve “Program içeriği katılımcıların ihtiyaçlarına dönüktü.” (C =3.92) şeklinde sıralanmıştır. Bu alt ölçekte en düşük
düzeyde katılım gösterilen madde ise “Eğitim programı düzenlenmeden önce eğitim ihtiyaç saptaması yapıldı.” (C =3.73) ifadesidir.
Hizmet içi eğitimin değerlendirilmesinde eğitim ortamı ve ulaşım alt ölçeğinde yer alan maddelerin aritmetik ortalama, standart sapma ve önem sırası değerleri Tablo 4’te verilmiştir.
Tablo 4
Eğitim Ortamı ve Ulaşım Maddelerinin Ortalama, Standart Sapma ve Önem Sırası Değerleri
Eğitim Ortamı ve Ulaşım C S Sıra
1. Eğitim ortamına ulaşım kolaydı. 4.37 .78 2
2. Eğitim ortamı temiz ve düzenliydi. 4.45 .65 1
3. İkram hizmetleri yeterliydi. 3.78 1.16 6
4. Dinlenme saatleri yeterliydi. 4.12 .84 5
5. Eğitim ortamları (sınıf, materyal, doküman, vb.)
yeterliydi. 4.20 .77 3
6. Eğitim ortamları ders içeriklerine uygun
düzenlenmişti. 4.19 .81 4
Tablo 4’teki eğitim ortamı ve ulaşım alt ölçeğinin maddeleri incelendiğinde, en olumlu görüşün eğitim ortamının temizliği ve düzenliliği konusunda olduğu görülmektedir (C =4.45). Bunu sırasıyla, eğitim ortamına ulaşımın kolay olması (C =4.37) ve eğitim ortamlarının (sınıflar, ders materyalleri, dokümanlar, vb.) yeterli olması (C =4.20) durumu izlemiştir. Bu boyutta sunulan ikram hizmetleri ( C =3.78) ise diğer özelliklere göre daha yetersiz olarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, TBMM idari personelinin düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerini eğitim ortamı ve ulaşım açısından büyük ölçüde yeterli gördükleri yorumu yapılabilir.
Hizmet içi eğitimin değerlendirilmesinde öğretim süreci alt ölçeğinde yer alan maddelerin aritmetik ortalama, standart sapma ve önem sırası değerleri Tablo 5’te verilmiştir.
Tablo 5
Öğretim Süreci Maddelerinin Ortalama, Standart Sapma ve Önem Sırası Değerleri
Öğretim Süreci C S Sıra
1. Kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri etkiliydi. 3.97 .74 2 2. Eğitim için ayrılan zaman yeterliydi. 3.74 .81 9
3. İşlenen konu ve örnekler günceldi. 4.01 .80 1
4. Teorik dersler yeterliydi. 3.89 .80 7
5. Yeterince uygulama-araştırmaya yer verildi. 3.56 .90 10 6. Öğretim süreci katılımcıların aktif katılımını
sağlayacak şekilde düzenlendi. 3.91 .80 5
7. Derslerde öğrenmeye ilişkin yeterli motivasyon
sağlandı. 3.90 .78 6
8. Öğretim süreci mesleki yaşamda karşılaşılan
sorunlarla ilişkiliydi. 3.85 .85 8
9. Öğretim araç ve gereçleri etkili şekilde kullanıldı. 3.96 .73 3 10. Öğretim sürecinde katılımcıların bilgi ve
tecrübelerinin paylaşımına olanak sağlandı. 3.94 .77 4
Tablo 5 incelendiğinde, hizmet içi eğitim faaliyetlerinin öğretim süreci açısından değerlendirilmesinde en olumlu görüş “işlenen konu ve örneklerin güncel” olması ile ilgilidir (C =4.01). Ayrıca, kullanılan öğretim yöntem ve tekniklerinin yeterliliği (C =3.97) ve öğretim araç ve gereçlerinin etkili şekilde kullanılma ( C =3.96) düzeyi idari personel tarafından büyük ölçüde yeterli görülmektedir. Öğretim süreci açısından en düşük düzeyde katılımın olduğu madde ise “Yeterince uygulama-araştırmaya yer verildi.” (C =3.56) maddesi olmuştur. Eğitim için ayrılan zamanın yeterliliği ( C =3.74) ve öğretim sürecinin mesleki yaşamda karşılaşılan sorunla ilişkili olması (C =3.85) da idari personel tarafından genel olarak olumlu değerlendirilmiştir. Buna göre, TBMM idari personelinin düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerinin öğretim sürecini büyük ölçüde yeterli gördükleri bununla birlikte daha fazla uygulama ve araştırmaya yer verilmesi gerektiğini düşündükleri söylenebilir.
Hizmet içi eğitimin değerlendirilmesinde öğretim elemanları alt ölçeğinde yer alan maddelerin aritmetik ortalama, standart sapma ve önem sırası değerleri Tablo 6’da verilmiştir.
Tablo 6
Öğretim Elemanları Maddelerinin Ortalama, Standart Sapma ve Önem Sırası Değerleri
Öğretim Elemanları C S Sıra
1. Öğretim elemanları konu alanlarına hakimdiler. 4.25 .65 3 2. Öğretim elemanları güler yüzlü ve istekli şekilde
ders işlediler. 4.27 .61 2
3. Öğretim elemanları ders zamanını etkili kulandılar. 4.16 .61 6 4. Öğretim elemanları açık ve anlaşılır şekilde
konuştular. 4.23 .68 4
5. Öğretim elemanı ile öğrenciler arasında olumlu bir
iletişim ortamı oluştu. 4.16 .64 6
6. Öğretim elemanları öğrencilerin derse aktif
katılımını sağladılar. 4.04 .72 7
7. Öğretim elemanları derslere hazırlıklı geldiler. 4.22 .63 5 8. Öğretim elemanları derslere düzenli geldiler. 4.34 .63 1
Tablo 6’ya göre, hizmet içi eğitim faaliyetlerinde görev alan öğretim elemanlarına ilişkin ifadelerden en yüksek düzeyde katılım “Öğretim elemanları derslere düzenli geldiler.” (C =4.34), “Öğretim elemanları güler yüzlü ve istekli şekilde ders işlediler.” (C =4.27) ve “Öğretim elemanları konu alanlarına hakimdiler.” (C =4.25) ifadelerine gösterilmiştir. Öğretim elemanlarına ilişkin olarak en düşük düzeyde katılımın olduğu madde ise “Öğretim elemanları öğrencilerin derse aktif katılımını sağladılar.” (C =4.04) maddesi olmuştur. Bununla birlikte, TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinde görev alan öğretim elemanlarına ilişkin olarak genellikle olumlu bir değerlendirme yaptıkları belirtilebilir. Öğretim elemanlarının derslere düzenli olarak girmesi, güler yüzlü ve istekli olması ve konu alanı hakimiyeti gibi özellikleri büyük ölçüde yeterli görülürken, öğrencilerin derse daha aktif katılımlarının sağlanmasının da gerekliliği dikkat çekmektedir.
Hizmet içi eğitimin değerlendirilmesinde genel değerlendirme alt ölçeğinde yer alan maddelerin aritmetik ortalama, standart sapma ve önem sırası değerleri Tablo 7’de verilmiştir.
Tablo 7
Genel Değerlendirme Maddelerinin Ortalama, Standart Sapma ve Önem Sırası Değerleri
Genel Değerlendirme C S Sıra
1. Eğitim programı genel olarak amacına uygun
şekilde tamamlandı. 4.08 .68 1
2. Gerçek anlamda iyi bir eğitim programı düzenlendi. 3.93 .72 4 3. Eğitim programından çok şey öğrendim. 3.85 .76 7 4. Eğitim programından öğrendiklerimle işimi daha iyi
yapabileceğimi düşünüyorum. 3.90 .77 5
5. Eğitim programına katıldığım için gerçekten
mutluyum. 4.07 .75 2
6. Eğitim programı beklentilerimi karşıladı. 3.87 .77 6 7. Yetkililer ilgili ve sorun çözmeye istekliydi. 4.03 .79 3 8. Böyle bir programa tekrar katılmak isterim. 4.07 .76 2
Tablo 7 incelendiğinde, TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin genel değerlendirmelerinin büyük ölçüde olumlu olduğu görülmektedir. Genel değerlendirme açısından en yüksek düzeyde katılım olan ilk üç madde “Eğitim programı genel olarak amacına uygun şekilde tamamlandı.” (C =4.08), “Eğitim programına katıldığım için gerçekten mutluyum.” (C =4.07) ve “Yetkililer ilgili ve sorun çözmeye istekliydi.” (C =4.03) şeklinde sıralanmıştır. Bu boyutta en düşük düzeyde katılımın olduğu madde ise “Eğitim programından çok şey öğrendim.” (C =3.85) biçiminde ifade edilmiştir. Genel değerlendirme açısından en düşük düzeyde katılım gösterilen maddenin aritmetik ortalama değerinin 3.85 olduğu dikkate alındığında, TBMM idari personelinin düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerinin genel değerlendirmesine ilişkin büyük ölçüde olumlu bir görüş içinde olduğu belirtilebilir.
TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinin alt ölçekler bazında aritmetik ortalama, standart sapma ve önem sırası değerleri Tablo 8’de verilmiştir.
Tablo 8
Alt Ölçeklerin Ortalama, Standart Sapma ve Önem Sırası Değerleri
Alt Ölçekler C S Sıra
1. Amaç ve kapsam 3.86 .57 5
2. Eğitim ortamı ve ulaşım 4.19 .65 2
3. Öğretim süreci 3.87 .62 4
4. Öğretim elemanları 4.21 .54 1
5. Genel değerlendirme 3.98 .63 3
Tablo 8 incelendiğinde, hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin alt ölçekler bazında en olumlu değerlendirmenin öğretim elemanlarına yönelik olduğu görülmektedir (C =4.21). Araştırmaya katılan TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin düzenlendiği eğitim ortamlarına ve buralara ulaşım olanaklarına ilişkin katılım düzeyleri de yüksek bulunmuştur (C =4.19). Ayrıca, TBMM idari personelinin genel değerlendirmeye (C =3.98), öğretim sürecine ( C =3.87) ve amaç ve kapsama (C =3.86) ilişkin görüşlerini de büyük ölçüde olumlu olduğu belirtilebilir.
TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinin alt ölçekler bazında cinsiyet değişkenine göre t-testi sonuçları Tablo 9’da verilmiştir.
Tablo 9
Cinsiyet Değişkenine Göre t-Testi Sonuçları
Alt Ölçekler Cinsiyet n C S t p
1. Amaç ve kapsam Erkek 95 3.84 .59 -.731 .466
Kadın 74 3.90 .55 2. Eğitim ortamı ve ulaşım Erkek 95 4.21 .62 .536 .593 Kadın 74 4.16 .68
3. Öğretim süreci Erkek 95 3.85 .60 -.474 .636
Kadın 74 3.90 .64
4. Öğretim elemanları Erkek 95 4.16 .56 -1.432 .154
Kadın 74 4.28 .50
5. Genel değerlendirme Erkek 95 3.92 .63 -1.381 .169
Kadın 74 4.05 .62
Tablo 9 incelendiğinde, TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin olarak amaç ve kapsam (t=-.731, p>.05), eğitim ortamı ve ulaşım (t=.536, p>.05), öğretim süreci (t=-.474, p>.05), öğretim elemanları (t=-1.432, p>.05) ve genel değerlendirme (t=-1.381, p>.05) boyutlarındaki görüşleri cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılıklar göstermemiştir. Başka bir anlatımla, hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesinde cinsiyet değişkenine anlamlı bir etkisi yoktur. Bununla birlikte, amaç ve kapsam, öğretim süreci, öğretim elemanları ve genel değerlendirme açısından kadın idari personelin görüşlerinin erkeklere göre daha olumlu olmasına karşın, aradaki farkın istatistiki olarak anlamlı olmadığı bulunmuştur.
TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinin alt ölçekler bazında mesleki kıdem değişkenine göre Kruskal-Wallis H testi sonuçları Tablo 10’da verilmiştir.
Tablo 10
Mesleki Kıdem Değişkenine Göre Kruskal-Wallis H Testi Sonuçları Alt Ölçekler 1-10 yıl (n=15) 11-20 yıl (n=63) 21(+) yıl (n=91) X2 p
Sıra Ort. Sıra Ort. Sıra Ort.
1. Amaç ve kapsam 74.37 80.13 90.13 2.354 .308
2. Eğitim ortamı ve ulaşım 98.37 84.64 83.04 1.287 .525
3. Öğretim süreci 95.57 85.73 82.75 .910 .634
4. Öğretim elemanları 82.10 86.57 84.39 .135 .935
5. Genel değerlendirme 82.77 87.32 82.82 .344 .842
Tablo 10’daki analiz sonuçlarına göre, TBMM idari personelinin düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerinin amaç ve kapsam (X2=2.354, p>.05), eğitim ortamı ve ulaşım (X2=1.287, p>.05), öğretim süreci (X2=.910, p>.05), öğretim elemanları (X2=.135, p>.05) ve genel değerlendirme (X2=.344, p>.05) boyutlarına ilişkin görüşlerinde mesleki kıdem değişkenine göre anlamlı farklılıklar yoktur. Başka bir anlatımla, idari personelin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin etkililiğine ilişkin değerlendirmeleri mesleki kıdemlerine bağlı olarak değişmemiştir. Bununla birlikte, amaç ve kapsam açısından 1-10 yıllık kıdemi olanların değerlendirmeleri diğerlerine göre daha olumsuzdur. Ayrıca, eğitim ortamı ve ulaşım ile öğretim süreci açısından ise 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip olanların değerlendirmelerinin daha olumsuz olduğu, 1-10 yıllık idari personelin eğitim ortamı ve ulaşım ile öğretim üzerine ilişkin daha olumlu bir değerlendirme yaptığı belirtilebilir.
TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinin alt ölçekler bazında eğitim düzeyi değişkenine göre Kruskal-Wallis H testi sonuçları Tablo 11’de verilmiştir.
Tablo 11
Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Kruskal-Wallis H Testi Sonuçları Alt Ölçekler İlköğretim (n=3) Ortaöğretim (n=9) Yükseköğretim (n=157) X2 p
Sıra Ort. Sıra Ort. Sıra Ort.
1. Amaç ve kapsam 34.67 81.78 86.15 3.331 .189 2. Eğitim ortamı ve ulaşım 31.83 71.06 86.82 4.556 .102 3. Öğretim süreci 50.17 74.78 86.25 2.027 .363 4. Öğretim elemanları 29.50 93.11 85.60 4.233 .120 5. Genel değerlendirme 42.83 76.11 85.79 2.622 .270
Tablo 11 incelendiğinde, TBMM idari personelinin düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerinin amaç ve kapsam (X2=3.331, p>.05), eğitim ortamı ve ulaşım (X2=4.556, p>.05), öğretim süreci (X2=2.027, p>.05), öğretim elemanları (X2=4.233, p>.05) ve genel değerlendirme (X2=2.622, p>.05) boyutlarında değerlendirilmesine ilişkin görüşleri arasında eğitim düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılıkların bulunmadığı görülmektedir. Başka bir anlatımla, idari personelin hizmet içi eğitim faaliyetlerini değerlendirme düzeyleri eğitim durumlarına göre değişmemiştir. Gruplar arasında anlamlı farklılıklar olmamasına karşın, açık bir şekilde ilköğretim mezunu idari personelin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin tüm boyutlarında daha olumsuz bir değerlendirme yaptığı görülmektedir. Özellikle, amaç ve kapsam, eğitim ortamı ve ulaşım ve öğretim elemanları açısından ilköğretim mezunu idari personelin değerlendirmesi ortaöğretim ve yükseköğretim mezunlarına oranla daha olumsuz olmuştur. Bu durum, ilköğretim mezunu personelin yeterli eğitime sahip olmadığı için hizmet içi eğitim faaliyetlerine uyum sağlayamadığı biçiminde yorumlanabilir.
TBMM idari personelinin hizmet içi eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinin alt ölçekler bazında hizmet sınıfı değişkenine göre Kruskal-Wallis H testi sonuçları Tablo 12’de verilmiştir.
Tablo 12
Hizmet Sınıfı Değişkenine Göre Kruskal-Wallis H Testi Sonuçları
Alt Ölçekler Gİ (n=134) Yİ (n=4) S (n=9) T (n=17) D (n=5) X2 p Sıra Ort. Sıra Ort. Sıra Ort. Sıra Ort. Sıra Ort. 1. Amaç ve kapsam 83.01 66.25 97.72 92.91 103.60 2.609 .625 2. Eğitim ortamı ve ulaşım 85.77 59.63 85.22 80.82 98.40 1.632 .803 3. Öğretim süreci 80.55 74.75 101.00 104.88 116.10 7.112 .130 4. Öğretim elemanları 84.08 73.50 93.28 92.06 79.90 .957 .916 5. Genel değerlendirme 81.60 68.25 93.61 98.88 109.30 4.089 .394
Gİ: Genel İdari; Yİ: Yardımcı İdari; S: Sağlık; T: Teknik; D: Diğer
Tablo 12’deki verilere göre, TBMM idari personelinin düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerinin amaç ve kapsam (X2=2.609, p>.05), eğitim ortamı ve ulaşım (X2=1.632, p>.05), öğretim süreci (X2=7.112, p>.05), öğretim elemanları (X2=.957, p>.05) ve genel değerlendirme (X2=4.089, p>.05) boyutlarında değerlendirilmesine ilişkin görüşlerinde görevli oldukları hizmet sınıfı değişkeni açısından anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Başka bir anlatımla, idari personelin hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin görüşleri hizmet sınıflarına bağlı olarak değişmemiştir. Gruplar arasında anlamlı farklılıklar olmamasına karşın, yardımcı idari hizmetler sınıfında çalışan idari personelin hizmet içi eğitimin amaç ve kapsam, eğitim ortamı ve ulaşım, öğretim süreci, öğretim elemanları ve genel değerlendirme açısından daha olumsuz bir değerlendirmede bulunduğu belirtilebilir.
BÖLÜM – V