Tablo 4.1’de çalışmanın antropometrik, kan basıncı ölçümleri, biyokimyasal analiz sonuçları gösterildi. Tabloda kategorik değişenlerin cinsiyetle arasındaki ilişkisine Pearson Ki-kare testi, sayısal değişenlerin cinsiyetle arasındaki ilişkisine ise Mann-Whitney U testi ile bakıldı. Kadın ve erkeklerin sigara ve alkol kullanımları, vücut kitle indeksi, obezite durumu, kalça çevresi, boyun çevresi, bel-kalça oranı, fiziksel aktivite durumu, günlük alınan toplam enerji, total kolesterol ve HDL-kolesterol dağılışları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık belirlendi.
Çalışmaya dahil olan tüm kadınların sigara ya da alkol kullanmadığı, erkeklerin ise
% 22’sinin hiç sigara kullanmadığı, % 60’ının aktif içici olduğu, % 54’ünün ise alkol tüketmekte olduğu tespit edildi. Vücut kitle indeksi (VKİ) ortalamasının erkeklerde 26.5 kg/m2 kadınlarda ise 28.5 kg/m2 olduğu, obezite (VKİ≥30kg/m2) görülme sıklığının kadınlarda %40, erkeklerde ise %26 olduğu belirlendi. Fiziksel aktivite skoru erkeklerde ortalama 2718 (met/min/hafta) iken kadınlarda 1014 (met/min/hafta), toplam alınan günlük enerji miktarı ise erkek ve kadınlarda sırasıyla 2400 kcal/gün ve 1976 kcal/gün bulundu.
Çalışmadaki 288 kişide NCEP/ATP III kriterine göre metabolik sendrom komponentleri hesaplandı. Hiçbir kriteri sağlamayanların 40’ı (%53) erkek, 35’i (%47) kadın olmak üzere toplam 75 kişiydi. Tek komponent sağlayan 28’i (%42) erkek, 39’u (%58) kadın olmak üzere toplam 67 kişiydi. İki komponent sağlayan 26’ı (%41) erkek, 38’i (%59) kadın olmak üzere toplam 64 kişiydi. Üç komponent 18’i (%42) erkek, 25’i (%58) kadın olmak üzere toplam 43 kişiydi. Dört komponent sağlayanların 15’i (%58) erkek, 11’i (%42) kadın olmak üzere toplam 26 kişiydi. Beş komponent sağlayan 2 (%15) erkek ve 11 (%85) kadındı. Toplam ATP III kriterine göre metabolik sendrom tanılı kişi sayısı 82 kişi bulundu (Şekil 4.1). Bu sonuca göre popülasyonda metabolik sendrom prevalansı % 28.4 olup erkeklerde %27, kadınlarda ise % 29.5 olduğu görüldü.
Tablo 4.1. Çalışmanın genel antropometrik, kan basıncı, biyokimyasal analiz sonuçları
Kohort Toplam Erkekler Kadınlar P-değeri
Sayı 288 (100) 129 (44.8) 159 (55.2)
Yaş 43.1±15.2 42.1±15.6 43.9±14.9 0.24
Sigara kullanımı:
Sigara hiç kullanmayan(%) 188 (65) 29 (22) 159 (100)
0.001
Aktif içici(%) 77 (27) 77 (60) 0 (0)
Eski içici 23 (8) 23 (18) 0 (0)
Alkol kullanımı:
Kullanan 69 (24) 69 (54) 0 (0) 0.001
Kullanmayan 219 (76) 60 (46) 159 (100)
Kan basıncı :
Sistolik kan basıncı (mm Hg) 120±24 121±22 120±26 0.32
Diastolik kan basıncı (mm Hg) 79±11 80±10 79±12 0.35
Antropometrik ölçümler:
VKİ (kg/m2) 27.6 ± 5.8 26.5±4.6 28.5±6.5 0.006
Normal kilolu 104 (36) 54 (42) 50 (31)
0.036
Fazla kilolu 88 (31) 42 (33) 46 (29)
Obez 96 (33) 33 (26) 63 (40)
Bel çevresi (cm) 94±13 95±13 92±14 0.11
Kalça çevresi (cm) 103±11 99±7 106±12 0.001
Boyun çevresi (cm) 36±4 38±3 34±3 0.001
Bel /kalça oranı 0.9±0.1 0.95±0.1 0.87/0.1 0.001
Fiziksel aktivite
(met/min/hafta) 1867±3120 2718±4073 1014±1615 0.001
Toplam enerji (kcal/gün) 2167±653 2400±583 1976±647 0.001 Biyokimyasal ölçümler:
Total kolesterol (mg/dl) 189±47 181±46 196±47 0.008
LDL (mg/dl) 113±41 109±39 117±42 0.10
HDL (mg/dl) 50±14 45±12 55±12 0.001
Trigliserid (mg/dl) 130±92 140±91 122±92 0.2
Açlık glukozu (mg/dl) 100±36 101±40 99±31 0.29
HbA1c (%) 5.6±1.1 5.5±1.1 5.7±1.1 0.06
Sonuçlar ortalama standart sapma veya sayı (%) ile verilmiştir.
Şekil 4.1. Cinsiyete göre metabolik sendrom komponentleri (frekans) dağılımı (NCEP/ATPIII)
Metabolik sendrom prevalansına IDF-2005 tanı kriterlerine göre de bakıldı.
Bu kriterlere göre tüm popülasyonda 89 kişide metabolik sendrom bulundu, bu da 288 kişinin %30.9 oranında metabolik sendromlu olduğunu göstermektedir.
Toplam populasyonda bozulmuş açlık glukozunun %31.6 (91kişi) olduğu,
%68.4’ün (197 kişi) normoglisemik olduğu bulundu.
Tip 2 diyabet tanısı olan ve diyabet tanısı olmayıp AKŞ≥126 mg/dl olan veya HbA1c değeri ≥ % 6.5 olan kişiler 33 kişi olmakla birlikte bunların % 48.5’unun (16 kişi) tip 2 diyabet tanısı daha önce almadığı belirlendi. Bu kişilerin %51.5’inde (17 kişi) ise daha önceden tip 2 diyabet tanısı olduğu görülmüştür. 16 diyabet tanısı olan kişilerin de sadece 2’sinin insülin kullandığı görülmüştür.
Hipertansiyon tanısı olan ve hipertansiyon tanısı olmayıp muayene sırasında kan basıncı ≥140/90 mmHg olan kişi sayısı 71 olarak bulundu. Bu kişilerin
%34.6’sının daha önceden hipertansiyon tanısı almadığı, %65.4’ün hipertansiyon tanısı olduğu bulundu.
Cinsiyet ile metabolik sendrom komponent sayısı dağılışları arasında yapılan χ2 (Pearson kikare testi) sonucunda kadın ve erkeklerin dağılışları arasında anlamlı
hiç kriter tutmuyor
tek kriter tutan
iki kriter tutan
üç kriter tutan
dört kriter tutan
beş kriter tutan 0
10 20 30 40 50 60 70 80
Erkek Kadın Toplam
Metabolik Sendrom Komponentleri
Frekans
farklılık bulunmadı (χ2= 9.35, p=0.096). Buna rağmen, cinsiyet ile metabolik sendrom komponent dağılışı metabolik sendrom durumuna göre kategorize edilerek ayrı ayrı test edildiğinde, sadece metabolik sendromu olan grupta kadın ve erkeklerin komponent sayıları anlamlı farklılık gösterdi (p<0.05). Üç kriteri tutan, 4 kriteri tutan ve 5 kriteri tutanlar için yapılan alt grup analizlerinde kadın ve erkeklerde 3 ile 4 kriteri tutanlar arasında (χ2= 1.05, p= 0.304), 3 ile 5 kriteri tutanlar arasında (χ2= 3.36, p= 0.106) anlamlı fark bulunmadı. Kadın ve erkeklerdeki anlamlı farklılık 4 ile 5 kriteri tutanlar arasından kaynaklanmaktadır (χ2= 4.70, p= 0.03). Buna göre metabolik sendromlu olan grupta üç kriteri tutan kişi yüzdesi erkek ve kadınlarda benzer iken erkeklerde %42.9, kadınlarda %23.4’ünün dört kriteri sağladığı görülmüştür. Beş kriteri sağlayanlar erkeklerin %5.7’sini oluştururken kadınların ise
%23.4’ünü oluşturduğu gözlenmiştir (Tablo 4.2).
Tablo 4.2. Metabolik sendrom komponentlerinin cinsiyete göre dağılış ilişkisi (NCEP/ATPIII)
Metabolik sendrom
komponent sayısı
Toplam N=288
Erkek N= 129
Kadın
N=159 χ
2/ P-değeri
Metabolik sendromu olmayan
Hiç kriteri
tutmayan 75 (%36.4) 40 (%42) 35 (%31.2)
2.83/
0.24 Tek kriteri tutan
67 (%32.5) 28 (%30) 39 (%34.8) İki kriteri tutan
64 (%31.1) 26 (%28) 38 (%33.9)
Toplam n=206 94 112
Metabolik sendromlu olan
Üç kriteri tutan 43 (%52.4) 18 (%51.4) 25 (%53.2 )
6.85/
0.032 Dört kriteri tutan 26 (%31.7) 15 (%42.9) 11 (%23.4)
Beş kriteri tutan 13 (%15.9) 2 (%5.7) 11 (%23.4)
Toplam n=82 35 ( %42.7) 47 (%57.3)
Tüm katılımcılarda ve metabolik sendromlu kişilerde metabolik sendrom komponentlerinin erkek ve kadınlardaki dağılışlarının analiz sonucu Tablo 4.3’te verilmiştir. Tüm katılımcılarda hiperglisemi, hipertriglisemi, düşük HDL-kolesterol ve hipertansiyon açısından iki grup arasında anlamlı fark görülmemiştir (p≥0.05).
Buna rağmen, abdominal obezite kadınlarda %65 oranında görülürken erkeklerde ise bu oran % 30 olarak tespit edilmiş ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).
Tablo 4.3. Tüm katılımcılarda ve metabolik sendromlularda cinsiyete göre metabolik sendrom komponentleri prevalansı
Metabolik sendrom
komponentleri Toplam Erkek Kadın
χ2/P-değeri
Tüm katılımcılar 288 129 159
Hiperglisemi 91 (%31.6) 47 (%36.4 ) 44 (%27.4) 2.52 (0.11) Hipertrigliseridemi 88 (%30.6) 47 (%36.4) 41 (%25.8) 3.80 (0.051)*
Düşük HDL-K 102 (%35.4) 44 (%34.1) 58(%36.5) 0.17 (0.67) Hipertansiyon 71 (%24.7) 28 (%21.7) 43 (%27 ) 1.09 (0.29) Abdominal obezite 141 (%49) 38 (%29.5) 103 (%64.8) 35.5 (0.001) Metabolik
sendromlular
82 35 47
Hiperglisemi 63 (%76.8) 30 (%85.7) 33 (%70.2) 1.90(0.16) Hipertrigliseridem
i
59 (%72) 29 (%82.9) 30 (%63.8) 2.71(0.09)
Düşük HDL-K 59 (%72) 24 (%64.8) 35 (%74.5) 0.11(0.73) Hipertansiyon 47 (%57.3) 15 (%42.9) 32 (%68.1) 4.23(0.04) Abdominal obezite 70 (%85.4) 26 (%74.3) 44 (%93.6) 4.55(0.03)
Metabolik sendromlu bireylerde metabolik sendrom komponentleri prevalansına bakıldığı zaman benzer şekilde bu popülasyonda da en sık rastlanan komponent abdominal obezite olup, metabolik sendromluların %85.4’ünde görüldü.
Bu grupta elde edilen test sonucuna göre abdominal obezitenin yanı sıra hipertansiyon dağılışları da kadın ve erkeklerde anlamlı farklılık oluşturmakta idi (p<0.05). Hem hipertansiyon hem de abdominal obezitenin metabolik sendromlu kadınlarda erkeklere göre daha yüksek olduğu belirlendi.
Çalışma popülasyonun sosyo-demografik durumu sorgulandı (Tablo 4.4).
Eğitim durumu, medeni hali, aile büyüklüğü, çalışma durumu, ilaç kullanımı (herhangi bir ilaç kullanımı: antihipertansif, OAD, antilipidemik, proton pompa inhibitörü, antiagregan, levotiroksin, beta-bloker, NSAİD) ve ayrıca antihipertansif ilaç kullanımı (en sık kullanılan ilaç) faktörlerine göre inceleme yapıldı. Eğitim
durumu, medeni hali, aile büyüklüğü, çalışma durumu ile metabolik sendrom arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki görülmedi. Çalışma durumu ile metabolik sendrom arasında anlamlı ilişki tespit edildi ( p<0.05). Metabolik sendromu olanların
%56’sını çalışmayanlar, %28’ini masabaşı/ pasif çalışanlar ve %16’sını ise aktif çalışanlar oluşturmaktaydı. İlaç kullanımı ile metabolik sendrom arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuş olup metabolik sendromlu kişilerin %63’nün ilaç kullanmadığı, %37’sinin ise herhangi bir ilaç kullanımı olduğu görüldü (p<0.05).
Aile riski ile metabolik sendrom arasında da benzer şekilde anlamlı ilişki bulundu.
Metabolik sendromluların %73’ünün aile riski olduğu görüldü (p<0.05).
Tablo 4.4. Sosyo-ekonomik durum ve metabolik sendrom arasında ilişki (NCEP/ATP III)
Kohort Toplam
n/%
Metabolik sendromu olmayan n/%
Metabolik
sendromlun/% P-değeri Eğitim durumu:
Okuyazar-İlkokul 6 (2) 5 (3) 1 (1)
6.04/0.11
Ortaokul 55 (19) 46 (22) 9 (11)
Lise 184 (64) 126 (61) 58 (71)
Üniversite 43 (15) 29 (14) 14 (17)
Medeni hali:
Bekar 75 (26) 51 (25) 24 (29)
0.40/0.52
Evli 213 (74) 155 (75) 58 (71)
Aile büyüklüğü:
1-3 kişi 77 (27) 49 (24) 28 (34)
4.68/0.96
4-5 kişi 136 (47) 105 (51) 31 (38)
≥6 kişi 75 (26) 52 (25) 23 (28)
Çalışma durumu:
Çalışmıyor 149 (52) 103 (50) 46 (56)
7.24/0.027
Pasif/masabaşı 63 (22) 40 (19) 23 (28)
Aktif/hereketli 76 (26) 63 (31) 13 (16)
İlaç kullanımı:
Hiç ilaç kullanmayan 234 (81) 182 (88) 52 (63) 22.3/0.0001
İlaç kullanan 54 (19) 24 (12) 30 (37)
Aile
riski(DM,HT,KAH,SVO,PAH)
Yok 103 (36) 81 (39) 22 (27)
3.96/0.046
Var 185 (64) 125 (61) 60 (73)
Sonuçlar sayı/ % ile verilmiştir.
Tablo 4.5’de vücut kitle indeksi, kalça çevresi, boyun çevresi, bel-kalça oranı, total kolesterol, LDL-kolesterol, HbA1c gibi değişenler metabolik sendrom kriterlerine dahil edilmese de metabolik sendromla ilişkili olabileceği düşünülerek bunların da dağılışları arasındaki farklara bakıldı. Tüm faktörlerin metabolik sendrom gruplarındaki dağılış ortancaları arasında anlamlı farklılık bulundu (p<0.001). Tüm kişilerin VKİ ortalaması 27.6 kg/m2 olup, metabolik sendromu olmayanlarda ortalama VKİ’nin 26 kg/m2, metabolik sendromlu grupta ise 31.6 kg/m2 olduğu bulundu. Benzer Şekilde kalça çevresi için bakıldığında tüm popülasyonun ortalama kalça çevresi 103 olarak bulundu ve metabolik sendromu olmayanlarda ortalama kalça çevresi 100 cm iken metabolik sendromu olanlarda 109 cm olduğu görüldü. Yine Bel/kalça oranına bakıldığı zaman metabolik sendromlularda bu oranın ortalama değeri 0.95 olduğu görülerek metabolik sendromu olmayanlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştır. Total kolesterol için bakıldığında tüm kişiler için hesaplanan ortalama değerin 189 mg/dl olduğu görüldü.
Metabolik sendromu olmayanlarda total kolesterol ortalamasının 180 mg/dl olduğu, metabolik sendromlularda ise 213 mg/dl olduğu bulundu. LDL-kolesterol için benzer Şekilde metabolik sendromu olmayanlarda 106 mg/dl, metabolik sendromlularda ise 131 mg/dl olduğu görüldü. Tüm kişilerdeki ortalama açlık glukozu 100 mg/dl olarak bulunmuş olup metabolik sendromu olmayanlarda bu ortalamanın 93 mg/dl olduğu görülürken metabolik sendromlu grupta 118 mg/dl olduğu bulundu. Ortalama HbA1c’nin de yine metabolik sendromlularda (%6.3) metabolik sendromu olmayanlara göre (%5.4) daha yüksek olduğu görüldü.
Tablo 4.5. Antropometrik ve biyokimyasal göstergelerin metabolik sendroma göre dağılışı ( NCEP-ATP III )
Metabolik sendromu olmayan grup
( n=82)
Metabolik sendromlu grup
(n=206)
Toplam (n=288)
P değeri X´
±SD
Medyan X´ ±SD Medyan X´
±SD
Medyan
VKİ (kg/m2) 26 ±5 25 31.6±5.3 30.9 27.6±5.8 27 0.001
Boyun çevr.
(cm)
35±4 35 37.8±3 38 36±4 36 0.001
Kalça çevresi (cm)
100±10 99 109±10 106 103±11 102 0.001
Bel çevresi (cm)
89±12 88 103±10 105 93±13 94 0.001
Bel/kalça 0.89±0.07 0.88 0.95±0.09 0.95 0.9±0.08 0.9 0.001 LDL-k
( mg/dl)
106 ±40 100 131±40 125 113±41 110 0.001
Tot-kol (mg/dl)
180±44 176 213±48 209 189±47 185 0.001
HbA1c (%) 5.4±0.9 5.3 6.3±1.4 5,9 5.6±1.1 5.4 0.001
AKŞ (mg/dl) 93±32 89 118±37 107 100±36 92 0.001
Tablo 4.6’da bel/kalça oranı ile metabolik sendrom arasındaki ilişkiye bakıldı.
Erkekler için bel/kalça oranı <1 ve ≥1, kadınlar için<0.8 ve ≥0.8 olanlar kategorize edildi. Bel/kalça oranı ile metabolik sendrom arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (p<0.05). Metabolik sendromlu olanların %85’inde bel/kalça değeri belirlenen sınırları aşmakta iken ( erkek ≥1, kadın ≥0.8 ), metabolik sendromu
%15’inde ise normal olduğu görüldü.
Tablo 4.6. Metabolik sendrom ve Bel/kalça arasındaki ilişki Bel/kalça
(E<1, K<0.8)
Bel/kalça
(E≥1, K≥0.8) Toplam P Değeri Metabolik sendromu
olmayan 98 (%48) 108 (%52) 206 (%100)
0.001 Metabolik sendromlu 12 (%15) 70 (%85) 82 (%100)
Sonuçlar sayı/% ile verilmiştir.
Populasyon yaş gruplarına göre ayrılarak erkekler ve kadınlar 20-29, 30-39, 40-49, 50-59, 60-69 ve ≥ 70 yaş gruplarına göre seçildi. Yaş grupları ile metabolik sendrom oranı ve metabolik sendrom komponentleri arasındaki ilişkiye bakıldı (Tablo 4.7). Erkeklerin yaklaşık %27’sinde, kadınların ise % 30’unda metabolik sendrom saptandı. Hem erkeklerde hem de kadınlarda yaş ile metabolik sendrom arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05). Özellikle çalışmaya dahil olan 50-59 yaş erkeklerin %50’sinde metabolik sendrom saptandığı görüldü. Aynı zamanda erkeklerde yüksek kan basıncı ve açlık kan glukozunun yaş grupları ile arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulundu (p<0.05). Yüksek kan basıncı 20-29 yaş grubunda %2.7 olarak görülürken, 60-69 yaş grubunda % 58.3’e kadar arttığı görüldü. Yine yüksek açlık glukozu 20-29 yaş grubunda %17’den doğru orantılı Şekilde 70 yaş grubuna kadar %67‘e kadar arttığı görüldü. Trigliserid ve HDL-kolesterol düşüklüğü ile yaş grupları arasında anlamlı farklılık bulunmadı (Tablo 4.7).
Kadınlarda da metabolik sendrom ile yaş grupları arasında anlamlı ilişki bulundu (p<0.001), yaşla birlikte metabolik sendrom rastlanma durumunun giderek arttığı, 70 yaş üzeri grupta %80 e kadar yükseldiği görüldü. Kadınlarda hiperglisemi ve hipertrigliseridemi ile yaş grupları arasında anlamlı ilişki bulundu (p<0.05).
Analiz sonuçlarına göre kadınlarda 60-69 yaş grubunda metabolik sendromun yaklaşık 2 kat arttığı görüldü.
Tablo 4.7. Erkek ve kadınlar için metabolik sendrom komponentlerinin yaş gruplarına göre ayırımı Metabolik Sendrom ve
komponentleri
20-29 n(%)
30-39 n(%) 40-49 n(%)
50-59 n(%)
60-69 n(%)
70≥
n(%)
Toplam
n(%) P değeri
Erkekler 37 30 20 24 12 6 129
Metabolik sendrom 1(3) 7(23) 8(40) 12(50) 4(33) 3(50) 35(27) 0.001
B.Ç>102 cm 0(0) 6(20) 9(45) 13(54) 6(50) 4(66) 38(30)
-KB≥130/85 mmhg 1(3) 2(7) 4(20) 11(46) 7(58) 3(50) 28(22) 0.001
TG>150 mg/dl 7(19) 13(43) 11(55) 10(42) 4(33) 2(33) 47(36) 0.10
HDL<40 (mg/dl) 8(22) 10(33) 11(55) 10(42) 4(33) 1(17) 44(34) 0.16
AKŞ>100 mg/dl 6(16) 12(40) 8(40) 12(50) 5(42) 4(67) 47(36) 0.03
Kadınlar 33 33 34 33 16 10 159
Metabolik sendrom 3(9) 4(12) 6(18) 13(39) 13(81) 8(80) 47(30) 0.001
B.Ç>88 cm 5(15) 16(49) 26(77) 31(94) 10(94) 10(100) 103(65)
-KB≥130/85 mmhg 0(0) 1(3) 6(18) 16(49) 12(75) 8(80) 43(27)
-TG>150 mg/dl 4(12) 5(15) 9(27) 13(39) 8(50) 2(20) 41(26) 0.02
HDL<40 (mg/dl) 12(36) 10(30) 12(35) 9(27) 9(56) 6(60) 58(37) 0.25
AKŞ>10 0mg/dl 3(9) 3(9) 9(27) 12(36) 10(63) 7(70) 44(28) 0.001
Beklenen değeri %20’yi aşan hücreler için p değeri verilmemiştir. Sonuçlar sayı/% ile kullanılmıştır
Şekil 4.2’de Cinsiyete göre ayırım yapılarak yaş grupları ile metabolik sendrom arasındaki ilişkiye bakıldığı zaman erkeklerde 20-29 yaş grubunda metabolik sendrom %3 olarak görülürken, 50-59 yaş aralığında % 50’ye ulaştığı ve 70 yaş ve üstünde de %50 olduğu gözlenmiştir. Kadınlarda da benzer şekilde 20-29 yaş grubunda %9 oranında metabolik sendrom görülmekte ve yaş arttıkça görülme yüzdesi de artarak 70 yaş ve üstünde %80’e ulaştığı bulundu.
Şekil 4.2. Yaş gruplarına göre erkek ve kadınlarda metabolik sendrom frekans dağılımı
Tablo 4.8’de metabolik sendromu olan ve metabolik sendromu olmayan kişilerde fiziksel aktivite durumu arasındaki ilişkiye Ki-kare testi ile bakıldı. Fiziksel aktivite ile metabolik sendrom arasında ilişki anlamlı olarak bulundu (p<0.05).
Düşük fiziksel aktiviteli ve orta fiziksel aktiviteli gruplar arasındaki sonuçlar ( χ2
=1.41, p= 0.23) ile orta ve yüksek fiziksel aktiviteli gruplar arasındaki analiz sonuçları ( χ2 =2.24, p= 0.13) anlamlı bulunmamıştır. Fiziksel aktivite ile metabolik sendrom arasındaki anlamlı farklılık düşük ve yüksek fiziksel aktiviteli gruplar arasından kaynaklanmaktadır (χ2 =7.0, p= 0.008). Sonuç olarak fiziksel aktivite arttıkça metabolik sendromlu olma oranı azalmakta olduğu görüldü.
20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 ≥70 0
10 20 30 40 50 60 70 80 90
Erkek Kadın
Yaş
Metabolik Sendrom Prevalansı (%)
Tablo 4.8. Fiziksel aktivite ve Metabolik sendrom arasındaki ilişki
Fiziksel aktivite durumu
Metabolik sendromu olmayan (%)
Metabolik sendromlu
(%)
P değeri Düşük fiziksel
aktiviteli 65.4 34.6
Orta fiziksel aktiviteli 72.7 27.3 0.02 Yüksek fiziksel
aktiviteli 84.9 15.1
Fiziksel aktivite lojistik regresyon sonuçları
Fiziksel aktivite OR (Odds Oranı) % GA Wald (p değeri) Fiziksel aktif
olmayanlar
1.77 1.05-2.96 4.63 (0.03)
Karşılaştırma grubu: fiziksel aktifler, *fiziksel aktif olan grup orta ve yüksek fiziksel aktiviteye sahip kişilerden oluşmaktadır.
Fiziksel aktivite skoru faktör değişkeni alınarak metabolik sendrom riskini belirlemek amacıyla yapılan lojistik regresyon analiz sonucunda fiziksel olarak aktif grup ile aktif olmayan grubun metabolik sendroma yakalanma riskleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05). Bu sonuca göre, metabolik sendromlu olma riski fiziksel olarak aktif olmayanlarda fiziksel aktif olanlara göre 1.77 kat daha fazladır.
Tablo 4.9’da metabolik sendrom komponentleri ile fiziksel aktivite durumu arasında ilişkiye bakıldı. Hiperglisemi (APG≥100 mg/dl), düşük HDL-kolesterol ( E:≤ 40 mg/dl, K: ≤ 50 mg/dl), hipertrigliseridemi (≥150 mg/dl) ile fiziksel aktivite arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı. Bel çevresi (p<0.05) ve kan basıncı yüksekliği (p<0.05) ile fiziksel aktivite arasında anlamlı ilişki bulundu.
Pearson Ki-kare testi ile yapılan analize göre, fiziksel aktivite arttıkça abdominal obezitenin daha az rastlandığı görüldü. Abdominal obezitesi olan kişilerin %55’i düşük fiziksel aktiviteli iken, sadece % 8’nin yüksek fiziksel aktiviteli olduğu bulundu.
Tablo 4.9. Metabolik sendrom komponentleri ile fiziksel aktivite arasında ilişki Metabolik Sendrom
komponentleri
Düşük fiziksel aktivite
Orta fiziksel aktivite
Yüksek fiziksel aktivite
P değeri Belçevresi
Kriteri sağlamayan 59 (%40) 47 (%32) 41 (%28) 0.001
Kriteri sağlayan 77 (%55) 52 (%37) 12 (%8)
Hipertrigliseridemi
Kriteri sağlamayan 89 (%45) 74 (%37) 37 (%18) 0.31
Kriteri sağlayan 47 (%54) 25 (%28) 16 (%18)
Hiperglisemi
Kriteri sağlamayan 89 (%45) 71 (%36) 37 (%19) 0.57
Kriteri sağlayan 47 (%52) 28 (%31) 16 (%17)
Hipertansiyon
Kriteri sağlamayan 94 (%43) 76 (%35) 47 (%22) 0.012
Kriteri sağlayan 42 (%59) 23 (%32) 6 (%8)
Düşük HDL-kolesterol
Kriteri sağlamayan 81 (%43) 66 (%36) 39 (%21) 0.16
Kriteri sağlayan 55 (%54) 33 (%32) 14 (%14)
Tablo 4.10’da fiziksel aktivite durumu inaktif (düşük fiziksel aktiviteli) ve aktif (orta ve yüksek fiziksel aktiviteli) olarak ayrıldı ve kadınlarda fiziksel aktivite ile yaş grupları arasında ilişkiye bakıldı..Yapılan istatistiksel analiz sonucunda kadınlarda 50-59 yaştan sonra fiziksel aktivitenin hızlı olarak azaldığı görüldü.
Fiziksel olarak aktif olan kadınların 50-59 yaş aralığında %22 olduğu, bunun 60-69 yaş arası kadınlarda ani olarak % 4’e gerilediği bulundu. Kadınlarda yaş ile fiziksel aktivite durumu arasındaki ilişki anlamlı olarak bulundu (p=0.008). Kadınlarda yaş ile fiziksel aktivite durumunun değiştiği, yaş arttıkça fiziksel aktivitenin azaldığı görüldü.
Tablo 4.10.. Kadınlarda fiziksel aktivite ile yaş grupları ilişkisi Fiziksel
aktivite 20-29
yaş 30-39
yaş 40-49
yaş 50-59
yaş 60-69
yaş 70≥ P
değeri
İnaktif 22
(%67)
13 (%39) 14 (%41) 17 (%52) 13 (%81) 8 (%80) 0.008
Aktif 11
(%33)
20 (%61) 20 (%59) 16 (%49) 3 (%19) 2(%20) Sonuçlar sayı/% ile verilmiştir.
20-29 yaş 30-39 yaş 40-49 yaş 50-59 yaş 60-69 yaş 70≥
0 5 10 15 20 25
İnaktif Aktif
Yaş Grupları
Fiziksel Aktvite
Şekil 4.3.Kadınlarda fiziksel aktivitenin yaş gruplarına göre dağılımı
Şekil 4.3’te NCEP/ ATPIII kriterlerine göre fiziksel aktivite ile metabolik sendrom arasındaki dağılışa bakıldı. Düşük fiziksel aktiviteli olanların %35’inin metabolik sendromlu olduğu, orta fiziksel aktivitelilerin % 27’sinin metabolik sendromlu olduğu ve yüksek fiziksel aktiviteye sahip olanların ise %15’inin metabolik sendromu olduğu belirlendi.
Düşük fziksel akt.
Orta fziksel akt.
Yüksek fziksel akt. 0
10 20 30 40 50 60 70 80 90
üçten az kriteri tutan üç ve daha fazla kriteri tutan
Fiziksel Aktvite
Metabolik Sendrom Prevalansı (%)
Şekil 4.4. Metabolik sendrom (NCEP/ATP III) ve Fiziksel aktivite kategorilerinin ilişkisi
Fiziksel aktivite ile metabolik sendrom arasında anlamlı ilişki bulunurken metabolik sendrom komponentleri ve diğer biyokimyasal-antropometrik göstergeler ile de fiziksel aktivite arasındaki ilişkiye bakıldı (Tablo 4.11). ANOVA testi ile yapılan analizlerde VKİ ile fiziksel aktivite durumu (p<0.05), total kolesterol ile fiziksel aktivite durumu (p<0.05) ve kalça çevresi ile fiziksel aktivite durumu (p<0.05) arasında ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Fiziksel aktivite arttıkça VKİ’nin azaldığı, düşük fiziksel aktiviteye sahip olanlarda ortalama VKİ’nin 28.3 kg/m2 iken yüksek fiziksel aktivitelilerde 26 kg/m2’e kadar gerilediği görüldü. Kalça çevresi ile de fiziksel aktivite arasındaki ilişkiye bakıldığı zaman benzer şekilde düşük fiziksel aktivitesi olanlarda ortalama kalça çevresinin 104 cm olduğu, yüksek fiziksel aktiviteli grupta ise 99 cm olduğu görüldü. Fiziksel aktivite ile bel çevresi ve boyun çevresi (p≥0.05) arasındaki ilişki ise istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı.
Tablo 4.11. Fiziksel aktivite durumu ile antropometrik, biyokimyasal ölçümler arasında ilişki
Düşük fiziksel aktiviteli
N=136
Orta fiziksel aktiviteli
N=99
Yüksek fiziksel aktiviteli
N=53
Toplam N=288
P değeri
Boyun çevresi (cm)
36±5 36±4 36±4 36±4 0.51
Kalça çevresi (cm) 104±12 102±9 99±11 103±11 0.017
Bel çevresi (cm) 95±14 93±13 91±13 93±13 0.165
Bel/kalça oranı 0.09±0.09 0.09±0.08 0.09±0.07 0.90±0.9 0.93 Trigliserid (mg/dl) 144±129 128±107 127±82 135±115 0.31
HDL (mg/dl) 51±15 50±15 47±10 50±14 0.12
LDL (mg/dl) 114±42 115±43 104±41 113±42 0.19
Total- Kolesterol (mg/dl)
194±46 190±48 175±48 189±47 0.045
VKİ (kg/m2) 28.3±6 27.7±5.4 26±5.5 27.7±5.8 0.050
Uyku süreleri ile metabolik sendrom arasında ilişkiye bakıldı (Tablo 4.12), istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (p=0.15). Yapılan analiz sonucuna göre 6 saatten az uyuyan kişilerde metabolik sendrom görülme oranı %38 iken 6-8 saat uyuyanlarda ve 8 saatten fazla uyuyanlar arasında ise metabolik sendrom görülme oranı daha az bulundu.
Tablo 4.12. Uyku süresi ile Metabolik Sendrom arasında ilişki Uyku Süre Metabolik
sendromu olmayan
Metabolik sendromlu
χ2/P-değeri
< 6 saat 43 (%62) 26 (%38) 3.80 (0.15)
6-8 saat 121 (%75) 41 (%25)
>8 saat 42 (%74) 15 (%26)
Tablo 4.13’te ise uyku süresi 6 saatten az, 6-8 saat ve 8 saatten fazla olan grupların yaş dağılışları arasında fark olup olmadığına tek yönlü varyans analizinin parametrik olmayan karşılığı Kruskal Wallis Varyans analizi testi ile bakıldı. Test sonucunda en az iki grubun yaş ortancaları istatistiksel olarak birbirinden farklı bulundu. Genel olarak 6 saatten az uyuyanların yaş ortancası 50 iken, 8 saatten fazla uyuyanların yaş ortancası 35 olarak bulundu. Bu farklılık nedeni ile yaşın metabolik sendrom üzerinde etkileyici olabileceği düşünülerek yaş düzeldikten sonra lojistik regresyon analizi yapılarak uyku süresi ile metabolik sendrom riski arasında ilişkiye bakıldı, fakat anlamlı sonuç elde edilmedi (p≥0.05).
Tablo 4.13. Uyku süresi ile yaş dağılışı arasında ilişki Uyku Süresi Kişi
sayısı
Ort±SS Medyan χ2 (p değeri)
<6 saat 69 50.8±14.8 50 25.69 (0.0001)
6-8 saat 162 41.9±14.6 39.5
>8 saat 57 37.4±14.2 35
Tablo 4.14’te uyku süresi ile metabolik sendrom komponentleri arasındaki ilişkiye bakıldı. Uyku süresi ile hiperglisemi (p≥0.05), hipertrigliseridemi (p≥0.05), düşük HDL-kolesterol (p≥0.05) arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı.
Yüksek kan basıncı (p<0.05) ve abdominal obezite (<0.05) ile uyku süresi arasında anlamlı ilişki bulundu. Ki-kare testi ile yapılan analizde 6 saatten az uyuyanlarda yüksek tansiyon görülme oranı % 36 iken, 8 saatten fazla uyuyanlarda yüksek tansiyon görülme oranı %16 olarak bulundu.
Tablo 4.14. Uyku süresi ile Metabolik sendrom komponentleri arasında ilişki Metabolik sendrom
komponentleri
< 6saat 6-8 saat >8 saat P değeri Hiperglisemi
Kriteri sağlamayan 46 (%67) 109 (%67) 42 (%73) 0.62
Kriteri sağlayan 23 (%33) 53 (%33) 15 (%27)
Abdominal obezite
Kriteri sağlamayan 20 (%29) 89 (%55) 38 (%67) 0.0001
Kriteri sağlayan 49 (%71) 73 (%45) 19 (%33)
Düşük HDL-kolesterol
Kriteri sağlamayan 45 (%65) 109 (%53 ) 32 (%56) 0.31
Kriteri sağlayan 24 (%35) 53 (%33) 25 (%44)
Hipertansiyon
Kriteri sağlamayan 44 (%64) 125 (%77) 48 (%84) 0.023
Kriteri sağlayan 25 (%36) 37 (%23) 9 (%16)
Hipertrigliseridemi
Kriteri sağlamayan 49 (%71) 116 (%72) 35 (%61) 0.33
Kriteri sağlayan 20 (%29) 46 (%28) 22 (%39)
Sonuçlar sayı/% ile verilmiştir.
Çalışmaya dahil edilen bireylerin besin tüketim sıklıkları değerlendirildi.
Günlük alınan protein miktarı (g/gün), protein yüzdesi (%), hayvansal protein miktarı (g/gün) ve bitkisel protein miktarı (g/gün), günlük karbohidrat miktarı (g/gün) ve karbohidrat yüzdesi (%), posa alımı (g/gün) hesaplandı. Tüm popülasyonda ve metabolik sendrom kriterlerini sağlayan ve sağlamayan gruplar için Mann-Whitney U testi yapıldı. İstatistiksel olarak metabolik sendromu olan ve olmayan gruplarda günlük alınan protein miktarı, yüzdesi, hayvansal ve bitkisel protein miktarı, günlük karbohidrat miktarı, yüzdesi, günlük posa miktarı arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (Tablo 4.15). Metabolik sendromu olan ve olmayan gruplar arasında günlük alınan toplam yağ miktarı, yağ yüzdesi, doymuş ve doymamış (tekli ve çoklu) yağ miktarı, omega 3, omega 6, oleik asit, EPA, diyetle alınan kolesterol miktarı arasındaki ilişki araştırıldı, fakat gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı. Benzer sonuçlar bireylerin vitamin alım miktarların da aynı şekilde bulunmuş, alınan vitamin miktarının metabolik sendrom ile ilişkisi bulunmadı.
Tablo 4.15. Metabolik sendromu olan ve metabolik sendromu olmayan bireylerin enerji, karbonhidrat, protein, posa ve yağ alım miktarlarının ortalama ( ´X ), standart sapma (SD), medyan, alt ve üst sınır değerleri
Metabolik sendromu olmayan grup
( n=206) Metabolik sendromlu grup(n=82) Toplam(n=288) P
değeri
X´ ±SD Medyan(alt-üst) X´ ±SD Medyan(alt-üst) X´ ±SD Medyan(alt-üst)
Enerji (kkal/gün 2169±653 2146(741-4018) 2162±658 2098(985-3992) 2167±653 2132(741-4017) 0.87
Karbonhidrat (g/gün) 346.8±118 346(89-726) 347.7±126 346.3(123 -733) 347.1±120 346(89-733) 0.845
Karbonhidrat (%) 64.7±7.25 65(32-80) 64.8±7.5 65(36-77) 64.6±7.3 65(32-80) 0.692
Posa (g/gün) 55.1±39.9- 45.2(4.6-321) 67.1±42 54(9.4-242) 58.5±40.7 47.5(4.6-321) 0.225
Protein (g/gün) 68.4±21.8 68(16.8-130) 67.1±21.5 62(25.3-114) 68 ±21.7 68(16.8-130) 0.50
Protein (%) 12.8±1.6 13(7-19) 12.7±1.6 12(10-17) 12.8±1.6 13(7-19) 0.20
Hayvansal protein (g/gün) 21.4 ±10.5 20(3.8-62) 20.7±10.0 19(6-52.6) 21.2±10.4 19.4(3.8-62.4) 0.569
Bitkisel protein (g/gün) 47.1±16.7 48(8.2-83) 46.3±17.7 47(15.6-88.7) 46.9±17 48(8.2-88.7) 0.561
Toplam yağ(g/gün) 52.9±19.2 50.2(20-140) 52.2±16.2 49.9(23-100) 52.8±18.5 50.2(20-140) 0.84
Toplam yağ yüzdesi (%) 22.3±6.8 22(10-55) 22.5±6.9 21.5(11-50) 22.4±6.8 22(10-55) 0.99
Doymuş yağ asidi (g/gün) 20.2±8.1 18.3(5.5-47.3) 26.2±85.9 19.6(8.5-35) 20.1±7.7 18.3(5.5-47.3) 0.83
Tekli doymamış yağasidi
(g/gün) 16.1±6.1 15.2(5.4-35.8) 15.3±5.3 14.3(6.7-31.4) 15.9±5.9 14.8(5.4-35.8) 0.36
Çoklu doymamış
yağasidi(g/gün) 12.9±6.9 11.4(4.7-42.2) 12.6±8.9 10.9(4-103.7) 12.7±8.4 11(4-103.7) 0.59
n-3 yağ asidi (g/gün) 1.1±0.7 0.9(0.3-7.6) 1.2±0.7 1(0.4-3.8) 1.6±0.7 0.9(0.3-7.6) 0.25
n-6 yağ asidi (g/gün) 11±5.8 9.7(3.3-40.5) 11.6±6.6 10(3.8-41) 11.2±6 9.8(3.3-41) 0.69
EPA (g/gün) 0.04±0.07 0.02(0-0.5) 0.04±0.07 0.03(0-0.3 0.04±0.07 0.02(0-0.5) 0.13
Oleik asit (g/gün) 14.2 ±5.6 13.2(4.7-32) 14.3±4.6 12.6(5.7-27.1) 13.9 ±5.2 13.1(4.7-32) 0.33
Kolesterol (mg/gün) 193±117.1 163.8(41.3-558) 184.2±99.1 151(48.2-542) 190.5±112 160.7(41.3-558) 0.82
A Vitamini (mcg RE/gün) 531.8±380 485.9(177.4-2681) 629.6±1727 436(92.1-24750) 601.7±1474 447.8(92.1-24750) 0.4
E Vitamini (mg/gün) 10.6±5.6 9.8(2.9-44.4) 11.7±7.2 9.5(2.5-47) 11.1±6.1 9.7(2.5-47) 0.7
Niasin (mg/gün) 22±7.3 21.4(6-49.3) 21.8±6.8 20.3(7.4-38) 22±7.2 21.1(6-49.3) 0.7
Folik asit (mcg/gün) 374.6±134 376.1(72-1450) 371.3±123 361.3(103-706) 373.7±131 374.2(72-1450) 0.7
B2 Vitamini (mg/gün) 1.3±0.4 1.2(0.4-2.1) 1.3±1.3 1.2(0.3-19.1) 1.3±1.1 1.2(0.3-19.1) 0.7
B6 Vitamini (mg/gün) 1.3±0.4 1.2(0.5-2.5) 1.3±0.7 1.2(0.3-6.6) 1.3±0.6 1.2(0.3-6.6) 0.2
B12 Vitamini (mcg/gün) 2.36±1.5 2(0.6-8.8) 2.73±3.9 2.1(0.3-53.8) 2.62±3.4 2.1(0.3-53.8) 0.6
Çalışmaya dahil olan kişilerin besin tüketim sıklığı sorgulanarak günlük aldıkları enerji, karbohidrat, yağ, lif miktarı Bebis sistemi üzerinden hesaplandı.
Bireylerin cinsiyete göre aldıkları enerji, yağ, protein, karbohidrat, lif miktarı arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulundu (Tablo 4.16). Erkeklerin günlük ortalama aldığı enerji miktarı 2400 kcal iken kadınları aldığı enerji miktarı 1976 kcal, erkeklerin günlük aldığı ortalama protein miktarı 77.8 gr iken kadınlar için 60.1gr olarak bulundu. Yine erkeklerin günlük aldığı ortalama karbohidrat miktarı 380 g iken kadınlar için 320 g olarak bulundu. Analiz Mann-Whitney U testi ile yapıldı.
Yaş gruplarına göre çalışma popülasyonu ayrıldıktan sonra erkek ve kadınlar için günlük alınan enerji, yağ, protein, karbohidrat, diyet kolesterolü, posa alımının değişimine bakıldı ( Tablo 4.17). Erkeklerde sadece diyet kolesterolü alımının yaşla birlikte azaldığı görüldü, bu istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.05). Kadınlar için yaş gruplarına göre alınan besin içerikleri miktarı arasında anlamlı farklılık bulunmadı.
Tablo 4.16. Günlük alınan enerji, protein, karbohidrat, yağ, lif miktarının cinsiyete göre dağılımı
Erkek( n=129) Kadın (n=159) Toplam (n=288) P
değeri
X ±SD´ Medyan
(alt-üst) X ±SD´ Medyan
(alt-üst) X ±SD´ Medyan
(alt-üst)
Enerji 2400±583 2432(965-3818) 1976±647 1887 (740-4017) 2167±653 2131(741-4017) 0.001
Protein 77.8±19.4 77.7(31.5-129.4) 60.1±20.3 56.6(17-130) 68±22 68(17-129) 0.001
Yağ 59.5±19.6 57.3(23.9-140.4) 47.3±15.6 43.7(20-98) 53±18.5 50.1(20.2-140.4) 0.001
Karbohidrat 380±105.7 382.4(128-634) 320±125 301(89-733) 347±120 346(89-733) 0.001
lif 27.1±8.9 26.2(10.6-80) 23.2 ±9.2 21.9±(5.6-65) 24.9±9.3 24.5(5.6-80) 0.001
Tablo 4.17. Yaş gruplarına göre erkek ve kadınların ana besin öğeleri arasında farklılık
20-29 X´ ±SD
30-39 X´ ±SD 40-49 X´ ±SD
50-59 X´ ±SD
60-69 X´ ±SD
70≥
X´ ±SD P değeri
Erkekler 37 30 20 24 12 6
Enerji (kcal/gün) 2468±643 2539±549 2269±661 2255±504 2333±564 2440±338 0.54
Protein (g) 83.2±22 83±17.8 73.4±20.4 70.2±15 71.8±17.1 76.1±13.9 0.06
Yağ (g) 63.1±24.1 65.1±20.5 57.6±14.6 50.7±10.8 55.5±19 58.7±16.8 0.07
Karbohidrat (g) 382.8±113.3 396.1±101.4 357.2±121.7 371.9±97.4 378.3±104.2 394.3±76.4 0.92 Diyet kolesterolü
(g)
268.1±134 253.4±132.8 235.5±116.5 184.7±103 225.2±172 192.1±73 0.03*
Posa (g) 53.4±16.1 55.4±12.7 116.5±207.2 50.9±13.1 50.3±11.8 57.4±11.9 0.89
Kadınlar 33 33 34 33 16 10
Enerji (kcal/gün) 1984.2±729 1821.5±611 2070 ±510 2003 ±669 2127 ±872 179 ±319 0.46
Protein (g) 59.9±21 78.6 ±123.8 63.2 ±16.6 60.8 ±23.8 60.7 ±25.5 55.3 ±10.3 0.74
Yağ (g) 47.6±13.6 44.7±5.8 49.5 ±16.7 48.8 ±17.4 45.8 ±15.4 43.5 ±12.1 0.88
Karbohidrat (g) 319.7±145.3 291.4 ±121.7 334.8 ±96.4 323 ±120 360.4 ±171.9 240.3 ±64 0.58 Diyet kolesterolü
(g)
147.3±63.7 161.6 ±83.4 152 ±77.3 155 ±95.2 138.4 ±70.2 162 ±70.6 0.82
Posa (g) 41.7±18.9 39.7 ±17.4 45.3 ±14.2 40.9 ±17.5 45.1 ±24.2 40.6 ±8 0.14
X´ – ortalama, SD- standart sapma
Kişilerin tükettiği protein, yağ, karbohidrat yüzdesi bazı sınır değerler kullanılarak tüm popülasyon düşük, normal ve yüksek protein, karbohidrat ve yağ tüketimine göre gruplandırıldı. Düşük protein tüketimi % 12’nin altı, normal protein tüketimi % 12-15, yüksek protein tüketimi ise % 15’in üstü olarak alındı. Düşük karbohidrat tüketimi % 55’in altı, normal karbohidrat tüketimi %55-60, yüksek karbohidra tüketimi ise %60’ın üstü olarak alındı. Düşük yağ tüketimi %25’in altı, normal yağ tüketimi %25-35, yüksek yağ tüketimi %35’in üstü olarak kabul edildi [94]. Bu gruplara göre popülasyonun metabolik sendrom ile olan ilişkisine bakıldı (Tablo 4.18). Her üç gruba göre metabolik sendrom ile farklılık bulunmadı (≥0.05).
Bu sonuçlara göre hem sağlıklı kişiler (metabolik sendromu olmayanlar) hem de metabolik sendromluların sırasıyla %70 ve %80’inin normal proteinli beslendiği görülmektedir. Yine benzer şekilde hem sağlıklı kişiler, hem de metabolik sendromluların sırasıyla %27 ve % 29’unun normal yağlı beslendiği bulundu. Diyet karbohidrat yüzdesi ise hem metabolik sendromu olmayanlar, hem de metabolik sendromlulara bakıldığı zaman popülasyonun sırasıyla %79 ve % 77’sinin yüksek karbohidratlı beslendiği görüldü.
Tablo 4.18. Metabolik sendrom ve protein, yağ, karbohidrat tüketimi arasında ilişki
Protein Düşük
proteinli (n/
%)
Normal proteinli
(n/ %)
Yüksek proteinli
(n/ %)
P değeri Metabolik
sendromu olmayan 30 (15) 165 (80) 11 (5) 0.23
Metabolik sendromlu
18 (22) 58 (71) 6 (7)
Yağ Düşük yağlı
(%)
Normal yağlı (%)
Yüksek yağlı (%)
P değeri Metabolik
sendromu olmayan
137 (67) 59 (29) 10 (5) 0.95
Metabolik
sendromlu 56 (68) 22 (27) 4 (5)
Karbohidrat Düşük karbohidratlı
(%)
Normal karbohidratlı
(%)
Yüksek karbohidratlı
(%)
P değeri
Metabolik
sendromu olmayan 21 (10) 23 (11) 162 (79) 0.25
Metabolik sendromlu
5 (6) 14 (17) 63 (77)