sistemi
Kısmi entegre fren
Motosikletinizde kısmi entegre bir fren sistemi mevcuttur. Bu fren sisteminde el freni kolu ile ön ve arka fren birlikte devreye girer.
Ayak freni kolu ise sadece arka frene müdahale eder.
BMW Motorrad Integral ABS sis-temi ABS ayarlama işlemli bir frenleme esnasında ön ve arka tekerlek freni arasındaki fren kuv-veti dağılımını motosikletin yü-küne göre ayarlar.
DİKKAT
Ön tekerlek freni çekilmiş-ken arka tekerleğin patinaj yapması (Burn Out), Integral fonksiyonu tarafından engel-lenir.
6
103
z Ayrıntılı teknik bilgiler
Arka tekerlek freni ve debriyaj hasarı.
Burn Out yapmayın.
ABS nasıl çalışır?
Yola aktarılabilen azami fren kuv-veti başka etkenlerin yanı sıra yol yüzeyindeki sürtünme katsayısına da bağlıdır. Çakıl, buz, kar ve ıslak yollar, kuru ve temiz asfalt yollara kıyasla daha kötü bir sürtünme katsayısına sahiptir. Yolun sür-tünme katsayısı ne kadar kötüyse, fren mesafesi o kadar uzar.
Sürücü tarafından fren basıncı ar-tırıldığında aktarılabilir azami fren kuvveti aşılırsa, tekerlekler bloke olmaya başlar ve sürüş stabilitesii yok olur; devrilme riski söz konu-sudur. Bu durum yaşanmadan önce ABS sistemi devreye girer ve tekerlekler dönmeye devam edecek ve sürüş dengesi yoldan bağımsız olarak korunacak şekilde fren basıncını aktarılabilir azami fren kuvvetine göre uyarlar.
Yol bozuk olduğunda ne olur?
Yoldaki engebeler ve bozukluk-lardan dolayı lastik ile yol yüzeyi arasında kısa süreli temas kaybı yaşanabilir ve aktarılan fren kuv-veti sıfıra kadar düşebilir. Bu du-rumda fren yapılırsa, yolla temas sağlandığında sürüş stabilitesini tekrar sağlamak için ABS sistemi fren basıncını düşürmelidir. Bu anda BMW Motorrad Integral ABS sistemi sürtünme değer-lerinin oldukça düşük olduğunu varsayacaktır (çakıl, buz, kar); böy-lece çekiş tekerlekleri her du-rumda dönebilir ve dolayısıyla sü-rüş dengesi sağlanabilir. Gerçek durum algılandıktan sonra sistem tekrardan optimum fren basıncını ayarlar.
BMW Motorrad Integral ABS sistemini sürücü nasıl fark eder?
Yukarıda açıklanan durumlardan dolayı ABS sistemi fren kuvvetini düşürmek zorundaysa, el freni kolunda titreşimler hissedilir.
El freni koluna basılırsa, Integral fonksiyonu aracılığıyla arka teker-lekte de fren basıncı oluşturulur.
Ancak bundan sonra ayak frenine basılırsa, oluşmuş olan fren ba-sıncı, ayak frenine el freni koluyla birlikte veya daha önce basılma-sıyla oluşan karşı basınçtan önce hissedilir.
Arka tekerleğin yer temasının kesilmesi Yol ile lastik arasındaki yüksek yol tutuşlarındaki sert frenlemelerde bile ön tekerlek çok geç bloke olur veya hiç olmaz. Duruma uy-gun olarak ABS kontrolü de çok geç müdahalede bulunur veya hiç bulunmaz. Bu durumda arka
te-6
104
z Ayrıntılı teknik bilgiler
kerlek havalanabilir ve motosiklet takla atabilir.
UYARI
Güçlü frenleme nedeniyle arka tekerleğin yer teması-nın kesilmesi.
Düşme tehlikesi
Güçlü bir frenleme yaparken ABS ayarlama işleminin her durumda, arka tekerleğin ha-valanmasını önleyemediğini unutmayın.
BMW Motorrad Integral ABS sistemi nasıl çalışıyor?
BMW Motorrad Integral ABS sis-temi fizik sınırları içerisinde her zeminde sürüş dengesini sağ-lar. Bu sistem, arazide veya yarış pistinde yarışma koşulları altında ortaya çıkan özel ihtiyaçlar için optimize edilmemiştir.
Özel durumlar
Tekerleklerin bloke olmaya eği-limini tespit etmek için ayrıca ön ve arka tekerleğin devir sayıları karşılaştırılır. Uzun bir süre bo-yunca uygunsuz değerler algı-lanırsa, güvenlik nedenlerinden dolayı ABS fonksiyonu kapatılır ve bir ABS arızası gösterilir. Bir arıza mesajı verilmesi için koşul, kendi kendine diyagnoz işleminin tamamlanmasıdır.
BMW Motorrad Integral ABS sis-temindeki sorunların yanında uy-gunsuz sürüş durumları da bir arıza mesajına neden olabilir.
Olağandışı sürüş durumları:
Rölantide veya vitese takılıyken ana sehpa veya yardımcı sehpa üzerinde motoru ısıtma.
Uzun süre boyunca motor fre-niyle bloke edilen arka tekerlek, örn. gevşek zeminlerde.
Yukarıda açıklanan sürüş durum-larının birinden dolayı bir arıza
mesajı ortaya çıkarsa, kontak ka-patılıp açılarak ABS fonksiyonu tekrar etkinleştirilebilir.
Düzenli bakımın önemi nedir?
UYARI
Düzenli bakımı yapılmamış fren sistemi.
Kaza tehlikesi
ABS sisteminin her zaman en uygun bakım durumunda ol-masını sağlamak için, öngörü-len bakım aralıklarına mutlaka uyulmalıdır.
Güvenlik payı
BMW Motorrad Integral ABS sis-temi, fren mesafelerini kısalttığı için dikkatsiz sürüşlere sebep ol-mamalıdır. Bu sistem öncelikle, acil fren durumları için bir güven-lik payı oluşturmaktadır.
Virajlarda dikkat ediniz! Viraj-larda fren yaparsanız buna
iliş-6
105
z Ayrıntılı teknik bilgiler
kin fizik yasaları devreye girer ve BMW Motorrad Integral ABS sis-teminin bile telafi edemeyeceği sonuçlar doğurabilir.
ABS fonksiyonunun ABS Pro fonksiyonuna geliştirilmesi
Şimdiye kadar BMW Motorrad, ABS ile düz sürüşte frenleme sı-rasında büyük ölçüde güvenlik sunuyordu. Şimdi ABS Pro viraj-lardaki frenleme sırasında da daha fazla güvenlik sunuyor. ABS Pro hızla frenleme durumunda teker-leklerin bloke edilmesini engeller.
ABS Pro özellikle ani frenleme-lerde tutarsız direksiyon kuvveti değişikliklerini ve buna bağlı ola-rak aracın istem dışı durmasını azaltır.
ABS kontrolü
Teknik açıdan bakıldığında ABS Pro ABS kontrolünü, ilgili sürüş durumuna bağlı olarak,
motosikletin eğiklik durumu açısına göre ayarlar. Motorun eğiklik durumunu belirlemek için kayma ve dönme hızı oranı ve çapraz hızlanma sinyallerini kullanır. Bu sinyaller devir sezicisinden kaynaklanır, bu sezici zaten Dinamik Çekiş Kontrolü DTC ve Dynamic ESA için kullanılmaktadır.
Eğiklik durumu arttığında fren ba-sıncı gradyanı frenleme başlan-gıcında her zaman daha fazla sı-nırlanır. Böylece basınç oluşumu yavaşlar. Ayrıca ABS kontrolü alanında basınç modülasyonu da dengeli hale gelir.
Sürücü için avantajlar ABS Pro'nun sürücüye sağladığı avantaj, virajlarda bile hassas bir tepki ve yüksek bir frenleme ve sürüş stabilitesini mümkün olan en iyi gecikmeyle sunmasıdır.