BEP Neleri İçerir?

İdeal olarak BEP bir çocuğun gelişimsel olarak hangi düzeyde olduğu, hangi amaçların gerçekleştirilmesi gerektiği, bu amaçların nasıl gerçekleştirileceği, ne zaman gerçekleştirileceği ve amaçların gerçekleştirildiğinin nasıl değerlendirileceği bilgisini açık

bir şekilde içerir (Heward ve Orlansky, 1992). Çocuk için böylesi önemli bilgilerin güncellenmesi için BEP’in en azında yılda bir kez ilgili ekip tarafından gözden geçirilmesi gereklidir (Howard, Williams ve Lepper, 2011).

BEP’in amacı, ekip üyelerinin kullanacağı eğitim programını günlük olarak planlamayı amaçlar. IDEAI her BEP’in içermesi gerekenleri şöyle sıralamaktadır (Howard, Williams ve Lepper, 2011):

1) Çocuğun eğitimsel ihtiyaçlarını ve yetersizlik durumundan kaynaklanan

gereksiminlerini karşılayacak ölçülebilir yıllık akademik ve işlevsel amaçları içerir.

2) Sadece ileri derecede zihinsel yetersizliği olan ve bu yüzden alternatif ölçme

araçları ile değerlendirilen çocuklar için gerekli olan kısa süreli öğretimsel amaçları içerir.

3) Etkililiği bilimsel araştırmalar ile desteklenmiş ve mümkün olduğunca kolay

uygulanabilir eğitimsel ve diğer destekleyici hizmetleri içerir.

4) Hizmetlerin başlayacağı tarihi ve ne kadar süreceğini içerir.

5) Özel gereksinimli bireyin genel eğitim ortamına ne derece dahil edileceğini

içerir.

6) Çocuğun yıllık hedefleri karşılayıp karşılamadığının belirlenmesi için

değerlendirme sürecinin tanımı ve düzenli bir şekilde değerlendirilmesi için bir takvim içerir. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP), her bir engelli çocuk ile onların öğretmen ve ebeveynlerinin özel gereksinimlerini karşılamak için eğitim kurumu tarafından geliştirilen yazılı özel eğitim programlarıdır. Bireyselleştirilmiş eğitim programlarında yedi bölüm bulunur (Akçin, 2010). Bunlar çocuklarla ilgili olmak üzere;

1) Kimlik bilgileri; BEP formlarında çocuk hakkında demografik bilgilerin

kaydedileceği bölüm bulunur. Bu bölümde çocuğun adı, soyadı, doğum tarihi, okulu, sınıf, anne-baba adı vb. bilgiler yer alır (Akçin, 2010).

2) Performans düzeyi ifadeleri; BEP özel gereksinimli bireyin okulda halihazırda neler

yapabildiğini ve nelere ihtiyacı olduğunu belirtmelidir. Bu bilgiler genellikle yapılan testler ve değerlendirme sonuçlarına göre ortaya çıkar (Yıkmış, 2014). Değerlendirme sürecinin sonuçları çocuğa sunulacak hizmetleri ya da hangi hizmetlerin çocuğa uygun olduğunu belirlemeyi sağlar. Tüm bunların yanı sıra aile, öğretmen ve diğer hizmet verenler de birer bilgi sağlayıcı konumundadır. Kısaca mevcut performans, özel gereksinimli bireyin

yetersizliğinin genel müfredatta onun ilerlemesini ve katılımını ne derecede etkilediğidir. Öğrencinin performans düzeyi ölçülebilir ve gözlenebilir şekilde ifade edilmelidir, uzun ve kısa dönemli amaçlara temel oluşturmalı ve öğrencinin şimdiki durumunu yansıtır özellikte olmalıdır (Yıkmış, 2014).

3) Uzun ve kısa dönemli amaç ifadeleri; Uzun dönemli amaçlar, bir öğretim yılı sonunda

öğrencinin kazanması beklenilen davranışlardır ve öğretmene bir akademik yıl boyunca öğrenciye hangi davranışları kazandıracağını planlaması konusunda yardım eder. Uzun dönem amaç ifadeleri tıpkı performans düzeyi ifadelerinde olduğu gibi ölçülebilir ve gözlenebilir olmalıdır (Gürsel, 2003, akt. Yıkmış, 2014).

Kısa dönemli amaçlar, çocuğun şimdiki performans seviyesi ile daha uzun dönemdeki amaçları arasında anlamlı orta ve “ölçülebilir” çıktıları betimler. Öğretimsel hedefler, kısa dönemli amaçlardan çıkarılan ve genellikle bir ders süresinde öğrenilmesi planlanan hedeflere denir (Akçin, 2010). Uzun ve kısa dönemli amaçlar, okul ile aile arasında çocuğun bu amaç ve hedeflere ulaşacağına dair bir sözleşme değildir. Bunlar sadece çocuğun ilerlemesine yarayan bir yoldur.

4) Özel eğitim ve ilgili servisler: Bu basamakta hangi özel eğitim ve ilgili servislerin,

hizmetlerin çocuğun BEP’ inde yer alan amaçlara ulaşmasına yardımcı olacağına karar verilir. Çocuğun özür yapısı ve şiddeti, çocuğun günün belli bir kısmında özel sınıfta, özel bir okulda vb. eğitim görmesini gerektirebilir. BEP’in önemli bir özelliği de ebeveyne ve öğretmenlere, çocuğun nerede, ne kadar süre ile ilgili servislerden hizmet alacağı hakkında net bir bilgi sağlamasıdır (Akçin, 2010). Öğrencinin özelliklerine ve gereksinimlerine bağlı olarak öğrenciye sağlanacak ek hizmet türleri ya da ilgili servislerden alacağı hizmetlerin ne zaman, nerede, kim tarafından ve ne kadar süre ile sağlanacağı belirlenmelidir. Bu bilgilerin bireyselleştirilmiş eğitim programında yer alması özel gereksinimli bireyin ailesine, öğretmenine ve ek hizmet personeline ya da ilgili servis hizmetleri personeline kolaylık sağlayacaktır (Batu, 2005)

5) Genel eğitim uygulamalarına katılamayacağı alanlar: Yetersizliği olan çocuğunda

mümkün olan en fazla ölçüde genel eğitim uygulamalarına katılmaları beklenir. Ancak çocuğun her genel eğitim uygulamasına katılımı çocuğa yarar sağlamayabilir. Bu durumda BEP ekibi özel gereksinimli öğrencinin, diğer akranlarının arasına katılmayacağı dersler ile

akranları ile birlikte olabileceği ders dışı ve sosyal etkinlikleri planlamalıdır. Özel gereksinimli öğrenci üç alanda genel eğitim uygulamalarına katılabilir. Bunlar matematik, resim-iş vb. gibi ders etkinlikleri, teneffüs, toplantı, öğle yemeği vb. ders dışı etkinlikler, spor takımları, eğitici kollar, okul kulüpler gibi sosyal etkinliklerdir (Akçin, 2010).

6) Uygulanacak değerlendirme: Özel gereksinimli öğrencinin değerlendirme sırasında

gereksinim duyduğu herhangi bir uyarlama hakkında bir ifadenin yazılması gerekir. Değerlendirme sırasındaki uyarlamalar, özel gereksinimli öğrencilere diğer akranlarına oranla avantaj sağlamak için değil, öğrencinin bireysel gereksinimlerini karşılamak için yapılır. Değerlendirmede, dört ana uyarlama vardır: Zamanlama/ süre kullanımı, değerlendirme ortamı, sunum formatı, yanıt formatı (Akçin, 2010).

7) Ailenin bilgilendirme: BEP ekibinin bir üyesi olarak aile çocukları için amaçların

yazılmasına ve hizmetlerin belirlenmesine katılır. Ailenin bilgilendirilmesi konusunda BEP iki şeyi içermelidir. Bunlardan ilki, öğrencinin uzun dönemli amaçlar karşısındaki ilerlemesinin nasıl ölçüleceği diğeri ise, ailenin çocuklarının kısa dönemli amaçlar karşısındaki ilerlemesi hakkında düzenli olarak nasıl bilgilendirileceğidir (Akçin, 2010)