Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?
araştırma sorusuna ve alt kategorilerine yönelik verilen cevaplara ilişkin görüşlerin dağılımı tablo 16, 17 ve 18’de gösterilmiştir.
51
Tablo 16. Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?”
başlığında, “eğitim sisteminden kaynaklı sebepler nelerdir” sorusuna ilişkin görüşlerinin dağılımı
Görüşler f %
Çocuğumun ödevlerine yardımcı olmakta zorlanma 23 27,05
Çocuğumun ders içeriklerinin zor olması 19 22,35
Veli katılımının zorunlu olmaması 14 16,48
Etüt merkezinden destek alma 15 17,64
Eğitim programlarını anlamama 14 16,48
Toplam 85 100
Tablo 16 incelendiğinde ailelerin, çocuklarının eğitim sürecini engelleyen etmenler araştırılmış ve bu çerçevede eğitim sisteminden kaynaklanan sebepler belirlenmeye çalışılmıştır. Velilerden 23 (%27,05)’ü çocuğunun ödevlerine yardımcı olmakta zorlandığını, 19 (%22,35)’u çocuğunun ders içeriklerinin zor olmasını, 14 (%16,68)’ü veli katılımının zorunlu olmamasını, 15 (%17,64)’i etüt merkezlerinden destek almak zorunda kaldığını, 14 (%16,68)’ü eğitim programlarını anlamama şeklinde eğitim sisteminden kaynaklanan sebepler olarak belirttikleri anlaşılmaktadır.
Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?”
başlığında, “eğitim sisteminden kaynaklı sebepler nelerdir” sorusuna verdikleri cevaplara ilişkin örnek görüşlere ve yorumlara aşağıda yer verilmiştir.
K2: “Zaman ve imkânlar uygun olmuyor”, K4: “Eğitim öğretim sisteminin tam olarak oturmamış olmasını ve sürekli değişmesini bir engel olarak görüyorum.”, K26:
“Yoğun iş temposundan dolayı zamanın yetmemesi.”, K34: “Ders kitaplarının yeterince açıklayıcı ve aydınlatıcı olmaması.”, K39: “Çocuğumun ödevleri karmaşık geliyor bu yüzden ödevlerine yardım etmek konusunda zorlanıyorum.”, K41: “Veli katılımı etkinlikleri zorunlu değil bundan dolayı katılım konusunda imkânları zorlamıyoruz.”, K47:
“Çocuğuma genelde yardımcı olmaya çalışıyorum ama bir üst sınıflara geçtiğinde açıkçası konular zorlaşıyor ve bende yardımcı olmakta zorlanıyorum.” şeklinde cevap verdikleri görülmektedir.
Ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler “eğitim sistemi” açısından değerlendirildiğinde, velilerin çoğunlukla eğitim sisteminin ve buna bağlı olarak uygulamaların sürekli değişmesinden şikâyetçi olduklarını belirttikleri görülmektedir.
Bunun yanında ilkokul öğrencisine göre konuların zor olması, yeri geldiğinde kendilerinin de yardımcı olmakta zorlandıklarını ifade ettikleri görülmektedir. Ders kitaplarının yeterince açıklayıcı ve aydınlatıcı olmaması bir sorun olarak görülmekte, ders kitaplarının zenginleştirilerek herhangi bir kaynak kitaba ihtiyaç duyulmadan eğitim öğretim
52
faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade ettikleri anlaşılmaktadır. Öğretim programlarımızın günümüz ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde çocuklarımızın ilgi ve ihtiyaçlarını karşılayacak bir biçimde güncellenmesi gerektiği de yapılan değerlendirmeler sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Tablo 17. Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?”
başlığında, “okuldan kaynaklanan sebepler nelerdir” sorusuna ilişkin görüşlerinin dağılımı
Görüşler f %
Okulun eve uzak olması 13 39,39
Okulun taşımalı sisteme sahip olması 8 24,24
Öğretmenle iletişim problemi yaşama 7 21,22
Okul yönetiminin velilere karşı duyarsız davranması 5 15,15
Toplam 33 100
Tablo 17 incelendiğinde ailelerin, çocuklarının eğitim sürecini engelleyen etmenler araştırılmış ve bu çerçevede okuldan kaynaklanan sebepler belirlenmeye çalışılmıştır.
Velilerden 13 (%39,39)’ü okulun evine uzak olmasını, 8 (%24,24)’i okulun taşımalı sisteme sahip olmasını, 7 (%21,21)’si öğretmenle iletişim problemi yaşamasını, 5 (%15,15)’i okul yönetiminin velilere karşı duyarsız davranmasını okuldan kaynaklanan sebepler olarak belirtmektedir.
Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?”
başlığında, “okuldan kaynaklanan sebepler nelerdir” sorusuna verdikleri cevaplara ilişkin örnek görüşlere ve yorumlara aşağıda yer verilmiştir.
K11: “Öğretmenimizle istediğimiz zaman görüşemiyoruz. Velileri ile ilgili neredeyse hiçbir çalışma yapmıyor. Çocuğumuz ile ilgili konuşmak istediğimizde kendisine zor ulaşıyoruz. Sadece veli toplantılarında değerlendirme yapma fırsatı buluyoruz. O da tüm velilerle yeteri kadar görüşemiyor.”, K17:“Okul yönetimi velilere yönelik etkinlikler gerçekleştirmiyor. Yapılan çalışmalar sadece öğrencilere yönelik çalışmalar. Velilere karşı bir ilgisizlik ve duyarsızlık söz konusu açıkçası bu bir engeldir.”, K20: “Okulumuz ile evimiz arasında ki mesafe oldukça fazla, okula istediğim zaman gidip gelmekte problem yaşıyorum.”, K29: “Okulumuz taşımalı bir okul bu sebeple hem çocuklarımız okula gitmek için mesafe gidiyorlar hem de bizim arabamız olmadığı için okula istediğimiz zaman gidemiyoruz. Çocuklarımız ile ilgili çalışmalara katılamıyoruz.”, K31: “Okulun velilerin katılımına yönelik çalışmasının olmamasını bir engel olarak görüyorum.” şeklinde cevap verdikleri görülmektedir.
Ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler “okuldan kaynaklanan sebepler” açısından değerlendirildiğinde, taşıma merkezli okullardaki veliler çoğunlukla çocuklarının okul için uzun mesafe gitmesini problem olarak görmektedirler. Bu durum
53
velilerin istediği zaman okula gitme noktasında ve ailelerin eğitim sürecine katılımında problem yaşadıklarını göstermektedir. Öğretmen ve okul yönetiminin zaman zaman isteksiz ve ilgisiz olması da ailelerin eğitim sürecine katılmasına engel teşkil ettiği anlaşılmaktadır. İfadelerde belirtildiği şekliyle, okullarda ailelere yönelik katılım çalışmalarının artırılması ve öğretmen-veli-okul yönetimi arasındaki bağın güçlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Tablo 18. Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?”
başlığında, “kişisel sebepler nelerdir” sorusuna ilişkin görüşlerinin dağılımı
Görüşler f %
İnsanlarla iletişim kurmakta zorlanma 8 24,24
Kendimi ifade edememe 7 21,21
Çalışma saatlerimin uymaması 5 15,15
Eğitim düzeyimin yetersiz olması 7 21,22
Sağlık probleminin olması 6 18,18
Toplam 33 100
Tablo 18 incelendiğinde ailelerin, çocuklarının eğitim sürecini engelleyen etmenler araştırılmış ve bu çerçevede kişisel sebepler belirlenmeye çalışılmıştır. Velilerden 8 (%24,24)’i insanlarla iletişim kurmakta zorlanma, 7 (%21,21)’si kendini ifade edememe, 5 (%15,15)’i çalışma saatlerinin uymaması, 7 (%21,21)’si eğitim düzeyinin yetersiz olması ve 6 (%18,18)’sı sağlık probleminin olmasını kişisel sebepler olarak belirtmektedir.
Velilerin “ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler nelerdir?”
başlığında, “kişisel sebepler nelerdir” sorusuna verdikleri cevaplara ilişkin örnek görüşlere ve yorumlara aşağıda yer verilmiştir.
K1: “Genellikle insanlarla hemen konuşup kaynaşamam, yeni insanlarla tanışma konusunda kendimi yetersiz görüyorum. Bu açıdan eksikliğimi kabul ediyorum.”, K9:
“Yoğun iş hayatına kapılıp gidiyoruz, çocuklarımızın eğitimleri ile yeteri kadar ilgilenemiyoruz.”, K16: “Velilerin gelişime ve değişime açık olmamasını engel olarak görüyorum. İnsanlar klasik şeylere alışkın farklı bir çalışma olduğunda kendilerini yapılan çalışmalara karşı kapatıyorlar.”, K24: “Haftanın altı günü çalışıyorum. Çalışma saatlerimde okul saatlerine denk geliyor. Bu yüzden gerekenleri hemen yapamıyorum.
Belki bu kadar yoğun çalışmasak, çalışma saatlerimiz okul saatlerine denk gelmese belki daha farklı olurdu.”, K30: “Velilerin duyarsız olması bence bir engeldir. Veliler her şeyi okuldan bekliyor, iş kendilerine düşünce hiçbir şey yapmıyorlar, sadece iste sadece eleştir.
Şuan ki durumu böyle özetleyebilirim.”, K33: “Çocuğuma yardımcı olmak istiyorum ama ortaokuldan sonra okumadığım için karmaşık geliyor bazen çalışmalar, çocuklarım benden yardım istiyorlar ama onlara yeteri kadar destek olamıyorum. Komşunun çocuklarından
54
yardım almaya çalışıyoruz ama o da her zaman mümkün olmuyor.”, K47: “Bazı rahatsızlıklarım var tedavi için il dışına çok sık gidip geliyoruz. Eşimde benimle gelmek zorunda kalıyor. Şehir dışında olduğumuz zamanlarda ya da hastanede olduğum dönemlerde babaannesi ve dedesi çocuklarla ilgileniyor. Çocuklar bizden ayrı kalınca da zor oluyor çocuklar için.” şeklinde cevap verdikleri görülmektedir.
Ailelerin eğitim sürecine katılımını engelleyen etmenler “kişisel sebepler”
açısından değerlendirildiğinde, velilerin büyük bir çoğunluğunun insanlarla iletişim kurmakta zorlandığını, girdiği ortamlarda kendisini rahat ifade edemediğini belirttikleri görülmektedir. Anne ve babanın çalıştığı ailelerde velilerin çalışma saatlerinin okul saatleri ile aynı zamanda olması sebebiyle aile katılım faaliyetlerine katılmakta zorlandıklarını ifade ettikleri görülmektedir. Velilerin bir bölümü de eğitim seviyesinin yetersiz olması sebebiyle çocuklarına yardımcı olamadıklarını, bazen başkalarından yardım olmak zorunda kaldıklarını ifade ettikleri anlaşılmaktadır. Aileler, yeterli zamanın olması, eğitim seviyesinin yeterli olması, insanlarla iletişim kurmada problem yaşanmadığında eğitim sürecine daha rahat bir şekilde katılabileceklerini ifade ettikleri görülmektedir.