Beşeri Faktörler

İnsanların yaşamak için yaptıkları her türlü faaliyet, ekonomik faaliyet olarak adlandırılmaktadır. Bu yönüyle yaş sebze ve meyve yetiştiriciliği de oldukça önemli bir ekonomik faaliyettir, fakat ülkemizde hububat tarımının alt kolu olarak görülmesi oldukça büyük bir eksiktir.

Türkiye genelinde olduğu gibi Karaman’da faaliyet gösteren yaş sebze ve meyve yetiştiricileri de, önemli oranda modern tarım anlayışından uzak ve geleneksel tarım yöntemlerini sürdürmektedirler. Kırsal alandaki mevcut yetiştiriciler önemli oranda polikültür yapıda, ürettiğini tüketen fazlasını piyasaya arz eden, pazarın fiyat, kalite ve miktar tercihlerini takip edemeyen çiftçilerdir.

Mevcut tarımsal yöntemler üretim faaliyetlerinin her aşamasında yetersiz kalmakta, üretimin miktar ve kalite olarak artırılabilmesi için alınması gereken önlemleri almada yetersiz kalmaktadırlar. Karaman İli’nde doğal faktörlerin yanı sıra beşeri faktörler de yaş sebze ve meyve yetiştiriciliğini etkilemektedir. Bunlar; nüfus, ilçelere göre yaş sebze-meyve yetiştiriciliği ve ulaşım-pazarlamadır.

1. Tarım İle Uğraşan Nüfus

Tarımda çalışanların %53,54’ü kadın; %46,46’sı ise erkek nüfustan oluşmaktadır. Tarım dışında çalışanların ise %85,20’si erkek, %14,80’i ise kadındır

(TÜİK, 2008). Görülmektedir ki Karaman İlinde çalışan nüfusun büyük bölümü tarım kesiminde istihdam edilmektedir, bununla birlikte tarımda istihdam edilen nüfus içinde kadınların oranı erkeklerden daha fazladır. Çalışan kadın nüfus içinde tarımda istihdam edilenlerin oranı da oldukça yüksektir. Tarım ile uğraşan nüfusun hemen hemen tamamı yaş sebze ve meyve üretimi ile de uğraşmaktadır.

Türkiye’de nüfus hareketlerinin büyük çoğunluğunu kırdan kente göç teşkil etmektedir. Göç alan illerin tamamı, sosyo-ekonomik bakımdan gelişmiş batı bölgelerinde, göç veren illerin çoğu ise doğu, İç Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde bulunmaktadır. Karaman ise göç alan iller arasındadır. Bunun sebebi ise tarıma dayalı sanayi yatırımlarının artması sonucu yeni istihdam alanlarının oluşmasıdır.

2. İlgili Kurum Ve Kuruluşlar

Araştırma konusu olan yaş sebze ve meyve yetiştiriciliği tarımın bir koludur. Dolayısıyla konu tarımla doğrudan ilişkilidir. Bu bölümde ilde bulunan ve tarımla ilgili faaliyet gösteren kuruluşlara yer verilmiştir.

Karaman İl Tarım Müdürlüğü:

Karaman İl geneline hizmet veren kurum gerek çiftçilerin eğitilmesi gerekse modern tarım yöntemleri konusunda ki hizmetleriyle Karaman çiftçisine her türlü desteği sağlamaktadır. Ayrıca damızlık fidan üretimi ve ithalatı da yapılmaktadır.

D.S.İ. Bölge Müdürlüğü:

İlde Devlet Su İşleri IV. Bölge Müdürlüğü Karaman Şubesi bulunmaktadır. 1954 yılında kurulmuştur. Kurulduğu tarihten bugüne kadar 1 adet regülatör, 7 adet baraj ve depolama, 17 adet gölet, 14 adet sulamaya yönelik, 3 adet de drenaja yönelik pompa istasyonu yapılarak Karaman çiftçisinin hizmetine sunulmuştur.

Köy Hizmetleri Bölge Müdürlüğü:

stabilize, 652 km. tesviye, 145 km. ham yol olmak üzere toplam 6.830 km. yol yapılmıştır. 611 köyde içme suyu çalışmaları yapılarak 254.074 kişinin kullanımına sunulmuştur.

Orman Bölge Müdürlüğü:

İl genelinde bulunan ormanların muhafazası ve ağaçlandırma çalışmalarının yürütülmesi faaliyetlerini yapmaktadır.

Toprak Mahsulleri Ofisi Bölge Müdürlüğü:

TMO Konya Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde Konya, Niğde, Aksaray ve Karaman olmak üzere 4 il yer almaktadır. Bölge Müdürlüğüne bağlı 9 Şube Müdürlüğü ve 27 Ajans Amirliği bulunmaktadır. 36’sı daimi işyeri, 11’i Koltuk Ambarı olmak üzere 47 birimde faaliyette bulunmaktadır. T.M.O. bir Kamu İktisadi Teşekkülü olup, amacı yurtta hububat fiyatlarının üreticiler yönünden normalin altına düşmesini ve tüketici aleyhine anormal derecede yükselmesini engellemektir.

T.C. Ziraat Bankası:

Merkez şubeden başka, 29.12.2010 tarihinde açılan T.C. Ziraat Bankası Karaman Tarımsal Bankacılık Şubesi hizmete girmiştir. Sadece tarımsal üretim faaliyetleriyle ilgilenen bu tür banka çeşitleri tüm tarımsal faaliyetlerde olduğu gibi yaş sebze ve meyve üretimini da desteklemektedir. Ayrıca Karaman Merkez’de iki; Ermenek, Kâzımkarabekir ve Ayrancı’da birer olmak üzere Karaman genelinde beş şubede hizmet vermektedir.

Kooperatifler

a) Tarım Kredi Kooperatifleri (T.K.K.): Tarım Kredi Kooperatifleri Konya Bölge Birliği halen Konya, Niğde, Aksaray ve Karaman illeri olmak üzere 4 il, 38 ilçe, 1182 kasaba ve köyde 80.000 ortağa 154 birim ile hizmet götürmektedir. Karaman’da faaliyet gösteren tarım kredi kooperatifleri sırasıyla:

Karaman Tarım Kredi Kooperatifi, Kıbasan Tarım Kredi Kooperatifi, Demiryurt Tarım Kredi Kooperatifi, Yollarbaşı Tarım Kredi Kooperatifi, Bucakkışla Tarım

Kredi Kooperatifi, Sudurağı Tarım Kredi Kooperatifi, Akçaşehir Tarım Kredi Kooperatifi, Yeşildere Tarım Kredi Kooperatifi’dir.

b) S.S. Karaman Ovası Sulama Kooperatifi: 11 Ocak 1995’te hizmet vermeye başlayan kooperatif, Gödet Sulama Tesisi’ni işletme ve bakım onarım işlerinin devrini almıştır. Ayrıca Deliçay Barajı ve 92 adet kuyu ile Karaman çiftçisine sulama hizmetleri vermektedir.

c) S.S. Merkez Sulama Kooperatifi: 1965’te kurulan kooperatif 8’i kapalı sistem olmak üzere 30 adet kuyu ile iki bölgeye hizmet vermektedir. İlk bölge Karaman Organize Sanayi Bölgesi yakınında, ikincisi ise Göztepe yolu üzerinde bulunan tarım alanlarına hizmet vermektedir.

3. Ulaşım ve Pazarlama

Modern ekonomi anlayışında üretime asıl yön veren ve geliştiren işletmecilik fonksiyonunu pazarlama oluşturmaktadır. Sanayi ürüne, güvenli bir pazar oluşmasını sağlayarak dışsal ekonominin işletmelere sağlayacağı avantajlardan yararlanma olanağı ortaya koyar. Pazarlama bir toplumun ihtiyaçları ile o toplumun bu ihtiyaçlara verdiği veya vereceği cevaplar arasında bir köprüdür. Pazarlama; modern işletmecilikte gittikçe önem kazanarak, işletmelerin en başta gelen fonksiyonlarından biri olmuştur. Bilinen genel pazarlama tanımlarının ışığı altında yaş sebze ve meyve ürünlerinin pazarlanması şu şekilde tanımlanabilir; ürünlerin ve hizmetlerin üreticiden tüketiciye ulaştırılıncaya kadar geçen bütün aşamaları, işlemleri ve kuruluşları kapsayan faaliyetlerin bütünüdür. Genel olarak bakıldığında il tarımının pazarlama konusunda büyük sorunlar yaşamadığı görülmektedir. Ülke genelinde olduğu gibi ilde de üreticiler dağınık ve örgütsüz bir durumdadır. Mevcut durumda tarımsal üretimde ihtisaslaşmış bir kooperatif bulunmamaktadır. Karaman’da kırsal kesimdeki örgütlenmenin yetersizliğini eğitim, yönetim, finansman ve benimsenen model üzerinde aramak gerekmektedir. Araştırmacılar bu oranı, ilde bulunan üreticilerin bu konudaki ilgi ve bilgi eksikliği ile yorumlamaktadırlar.

Karaman’da üretimi yapılan yaş sebze ve meyve; çoğunlukla il dışına, işlenmeden gönderilmektedir. Bu durumun ortaya çıkmasında Karaman’ın yüzey şekillerinin

kolaylık üretimi arttırmaktadır. Tarımsal üretimde pazarlama imkânları üretim miktarı ile doğru orantılıdır.

Ulaşımın kolaylığı Karaman açısından aynı zamanda bir şanssızlıktır. Mut, Silifke gibi önemli yaş sebze ve meyve üretim alanlarına olan yakınlık ve bu bölgelerde ki potansiyel pazara hâkimdir.

BÖLÜM IV: SEKTÖRDEKİ BAŞLICA SORUNLAR VE ÇÖZÜM