Bankacılık Denetleme Ve Düzenleme Kurumu Tarafından

Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmış olup, bu yönetmeliğin bazı maddeleri, 24.07.2007 tarih ve 26592 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle değiştirilmiştir.

Bu bölümde, yönetmelikle getirilen değişiklikler genel şartlar itibariyle incelenmiş olup, bankacılık faaliyetine özgü düzenlemeler konumuz dışında olduğundan ele alınmamıştır.

Yönetmeliğin 5.maddesinin 4.fıkrası Yeni Türk Ticaret Kanun Taslağı ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan yönetmelikle paralellik arzetmektedir.

Bu fıkraya göre, bağımsız denetim faaliyetleri Kanun ve Kanuna ilişkin düzenlemeler, diğer ilgili düzenlemeler ile uluslar arası denetim standartları dikkate alınarak gerçekleştirilecektir.

Mesleki İlkeler ve Yasaklar

Yönetmeliğin 11.maddesinde düzenlenmiştir. 11.maddenin 1.fıkrasında “yetkili denetim kuruluşları, ortakları ve bağımsız denetçileri, 3568 sayılı Kanun ve TÜRMOB tarafından belirlenen ilkeler ile uluslar arası denetim standartlarında benimsenen meslek ilkelerine uymakla yükümlüdür. Bu yükümlülük asgari olarak, yetkili denetim kuruluşlarının ve bağımsız denetçilerin faaliyetlerin yürütürken gösterecekleri mesleki özen ve titizlik ile bağımsızlıklarına, doğruluk ve tarafsızlıklarına, gizliliğe, mesleki şüpheciliğe, mesleki itibarın zedelenmemesine ve mesleki yeterliliğin kazanılmasına ve korunmasına dair tüm sorumlulukları kapsar” denilmektedir.

Yönetmeliğin 11.maddesinin 2.fıkrasında, yetkili denetim kuruluşları, ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri ve yöneticileri ile istihdam ettikleri bağımsız denetçilerin, iş elde etmek için dolaylı veya dolaysız reklam yapamayacakları, reklam sayılabilecek faaliyetlerde bulunamayacakları ve iş öneremeyecekleri belirtilmiştir.

Bağımsızlık İlkesi ve Bağımsızlığı Ortadan Kaldıran Haller

Yönetmeliğin 12.maddesinin 1.fıkrasında bağımsızlık, yetkili denetim kuruluşlarının ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, denetçileri ile yöneticilerinin ve istihdam ettikleri bağımsız denetçilerin mesleki faaliyetlerini doğruluk, tarafsızlık ve mesleki şüphecilik ilkeleri çerçevesinde yürütmelerini sağlayacak davranışlar ve anlayışlar bütünü olarak tanımlanmıştır. Maddenin geri kalan fıkralarında ise bağımsızlığı ortadan kaldıran haller sıralanmıştır. Buna göre bağımsız denetçiler,

- çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek menfaat ilişkisinden uzak kalmak, dürüstlük ve tarafsızlıklarını etkileyebilecek hiçbir müdahaleye imkan vermemek, bağımsız denetim sonucunda ulaştıkları görüşlerini, kendilerinin ya da başkalarının doğrudan veya dolaylı menfaatlerini düşünmeksizin raporlarında açıklamak zorundadırlar.

- Bağımsız denetimin etkin bir şekilde yapılmasını engelleyecek herhangi bir menfaat ilişkisine giremezler. Herhangi bir menfaat ilişkisinin oluşması ya da menfaat ilişkisi oluşmasına yol açacak bir teklif veya

vaatte bulunulması halinde, sorumlu ortak baş denetçiler tarafından yetkili denetim kuruluşunun yönetim kuruluna ve Kuruma yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.

- Bankanın ve bankanın doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettiği ortaklıkların yönetimi ile ilgili karar alma sürecine katılamaz, bunlar ile bağımsızlık ilkesini zedeleyecek mali, ticari veya herhangi bir ilişki içinde ise bağımsız denetim faaliyetinde görev alamaz.

- yetkili denetim kuruluşları ile ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri, yöneticileri ve bağımsız denetçileri ile bunların üçüncü derece dahil kan ve ikinci derece dahil kayın hısımları ile eşleri ve bu kuruluşlarla hukuki bağlantısı bulunan yurt içinde kurulu diğer kuruluşlar, aynı yetkili denetim kuruluşunun denetlediği bankaya veya bankanın doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettiği ortaklıklara, bağımsız denetim faaliyetleri ve 3568 sayılı Kanun çerçevesinde finansal tabloların ve vergi beyannamelerinin vergi mevzuatı hükümlerine uygunluğu bakımından incelenmesi, uygunluğunun tasdik edilmesi veya yazılı görüş verilmesi faaliyetleri ile eğitim faaliyetleri hariç, aşağıdaki hizmetleri veremezler.

1- Finansal bilgi sisteminin tasarımının yapılması ve uygulanması, 2- Bilirkişi raporu hazırlanması,

3- Aktüeryal hizmetler verilmesi,

4- Yönetim veya insan kaynakları yönetimi ile ilgili hizmet verilmesi, 5- Yatırım danışmanlığı hizmeti verilmesi.

- denetim ücretinin ödenmemesi, denetim ücretinin denetim sonuçları ile ilgili şartlara bağlanmış olması veya denetim işleminin tamamlanmasından sonra belirlenmesi durumunda bağımsız denetim faaliyetinde bulunamaz.

- Bağımsızlıklarını ya da yasal düzenlemelere uygunluğu tehlikeye düşürecek hususları ve bunları önleyici tedbirleri çalışma kağıtlarına aktarmak ve sorumlu ortak baş denetçileri bilgilendirmekle yükümlüdür.

- Görevden ayrıldıktan sonra iki yıl geçmeden, denetledikleri banka veya bankanın doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettiği ortaklıkların yönetiminde görev alamazlar.

- Bağımsız denetçiler aynı bankanın bağımsız denetim çalışmalarında birbirini izleyen azami beş hesap dönemi için görev alabilirler.

- Yetkili denetim kuruluşunun ortakları, yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, denetçileri, yöneticileri ve istihdam ettikleri bağımsız denetçiler bir bankada yönetim kurulu başkanı, üyesi, denetçe, genel müdür, genel müdür yardımcısı veya imza yetkisini haiz banka personeli olamaz.

- yetkili denetim kuruluşunun ortakları, yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, denetçileri, yöneticileri ve bağımsız denetçileri başka bir bağımsız denetim kuruluşunda, değerleme veya derecelendirme hizmeti veren kuruluşlarda, yönetim kurulu başkanı ya da üyesi, denetçi, yönetici veya ortak olamaz, bağımsız denetim, derecelendirme veya değerleme faaliyeti ile iştigal eden personel olarak çalışamazlar.

2.3. ULUSAL VE ULUSLAR ARASI ALANDA HİLE İLE İLGİLİ DİĞER