Balıkesir İli İle İlgili Bilgiler 1.Balıkesir İle İlgili Genel Bilgiler

Balıkesir, çok yönlü özelliklere sahip olması ve coğrafi konumu sebebiyle, tarih boyunca bir çok kavimlerin yerleşim bölgesi olmuştur. Bölgede bilinen yerleşim zamanı, Yortan kazılarında ortaya çıkan bilgilere göre, M.Ö. 3200 yıllarına, ilk tunç çağına uzanır. İvrindi çevresinde bulunan yerleşim yeri paleolitik çağdaş kalmadır. Havran bölgesinde yapılan araştırmalar, bilinmeyen en eski çağlara ışık tutmaktadır. Bu devirden sonra, Marmara ve Ege sahillerine yerleşen pelasg kolonileri ise M.Ö. 2000'lere dayanır.

Osmanlı döneminde Balıkesir ve çevresi sakin bir hayat sürdü.1862'den itibaren konar-göçer Yörük aşiretleri zorla bölgede iskana geçirildi. 1878 sonunda gelen muhacirler bölgede yeni köyler kurdular.

İzmir'in işgalinin hemen ertesi 16 Mayıs 1919'da Balıkesir'de toplanan Redd-i İlhak cemiyeti silahlı direniş kararı aldı. 28-29 Mayıs 1919'da Ayvalık'a asker çıkaran işgal kuvvetleri karşısında sivil güçlerden oluşan bir ceple buldu. Kısa zamanda gelişen karşı hareketi sonucu Akhisar, Ayvalık, İvrindi ceplerinde düşmanın önünde 13 ay direnildi. 30 Haziran 1920'de işgal edilen Balıkesir 6 Eylül 1922'de kurtuldu (Anonim, 2008 b)

Balıkesir ilinin büyük bir kısmı Güney Marmara'da yer almakla birlikte, hem Marmara hem de Ege Bölgesi'nde toprakları bulunmaktadır. Doğuda Bursa, Kütahya, güneyde İzmir, Manisa; batıda Ege Denizi, Çanakkale ve kuzeyde Marmara Denizi ile çevrilidir. Balıkesir ili 39a 06 ' ve 40° 39' kuzey enlemleri ile, 26° 39' ve 28° 58' doğu boylamları arasında yer almaktadır.

Balıkesir ili 18 ilçe ve merkeze bağlı 3 beldeden oluşmuştur. Bu ilçeler; Merkez ilçesi, Savaştepe, Sındırgı, Bigadiç, Dursunbey, Kepsut, Susurluk, Bandırma, Erdek, Manyas, Balya, İvrindi, Havran, Edremit, Burhaniye, Gümeç, ile Ayvalık, Marmara’dır. Ayrıca Merkez İlçeye bağlı Kocaavşar, Pamukçu ve Şamlı beldeleri bulunmaktadır.

Kaplıcalar, Kuşcenneti Milli Parkı, Kaz Dağları ve Kapıdağ bölgemiz turizmine çeşitlilik kazandırmaktadır. Termal Turizm Kaplıcalar, Pamukçu Kaplıcaları, Gönen Kaplıcaları, Gönen Dağ Ilıcası (Ekşidere Gençlik İçmesi), Edremit-Güre Kaplıcası, Edremit- Derman Kaplıcası, Balya-Ilıca Kaplıcası, Bigadiç- Hisarköy Kaplıcası, Sındırgı- Hisaralan Kaplıcası, Sındırgı-Emendere Kaplıcası, Susurluk-Acı Madensuyu (Anonim, 2008 c).

Güzel Sanatları: Balıkesir’in çevresinde ve içinde bir çok eski medeniyetin kalıntılarına rastlanır. İlin çeşitli semtlerinden Selçuklu ve Osmanlı devrinden kalan 25 kadar cami, ayrıca türbeyle hanlar vardır. Ancak bunların içinde, ilk yapıldığı biçimi koruyabilmiş olanı pek azdır. Bunlar Osmanlı devrinin ilk zamanlarında görülen üsluptadır.

Şekil:29 Balıkesir İl Haritası (Anonim,2008 c)

2.2.1.2. Gönen İlçesi İle İlgili Genel Bilgiler

Gönen, Marmara Bölgesinin Güney Marmara Bölgesi içinde Balıkesir iline bağlı bir ilçedir. Kaplıcaları ile ünlüdür. Doğusu Manyas ilçesi, kuzeydoğusu Bandırma ilçesi, batısı Biga ve Yenice ilçeleri, kuzeyi Marmara Denizi ve Erdek Körfezi, güneyi Balya ilçesi ile çevrilidir.

Kaplıcalar çevresinde yapılan hafriyatlar sırasında ortaya çıkan mozaikler, yazılı taşlar, sütun başlıkları, madeni paralar gibi tarihi eserler Gönen’in yerleşim yeri olarak kullanılmasının M.Ö.’ne dayandığını göstermektedir. M.S. II.yy. ait bulunan kitabelerde şehrin adı “Sıcak Su Şehri, Thermi”, hamamlarda “Granikaion Hamamları” olarak geçmektedir.

Şekil:30 Gönen İlçe Haritası (Anonim, 2008 d)

Antik çağda Lydia, Bithynia, Roma ve Bizans yönetiminde kalan bölge 13.yy’da Anadolu Selçukluların eline geçmiş, bu devletin dağılmasından sonra Karesi Beyliği yönetiminde kalmış ve nihayet 1334 yılında Osmanlı idaresine katılmıştır.

Gönen, Bolu ve çevresinden gelen aşiretler tarafından antik Gönen şehri üzerine kurulmuştur. 19.yy.da Kırım ve Kafkasya’dan, 20. yy.da Rumeli’den gelen göçmenlerin buraya yerleşmesi ile büyümüştür. Kurtuluş savaşı sırasında iki yıl Yunan işgalinde kalmış, 6 Eylül 1992 yılında kurtulmuştur (Anonim, 1987: 602).

Verimli topraklara sahip Gönen Ovasında tarım çağdaş tekniklerle yapılmakta, hemen her türlü sebze, hububat, bakliyat, endüstri ve yem bitkileri ile meyve yetiştirilmektedir

Gönen sahip olduğu şifalı sularıyla çok eskiden beri bilinen bir beldedir. İlçenin turizmi kaplıcalara dayalıdır. Son yıllarda ‘’Oya Pazarı’’ na alışveriş için gelenler İlçe turizmine hareketlilik getirmektedir. Özellikle yaz aylarında büyük ilgi gören Ekşidere köyündeki ‘’Dağ Ilıcası’’’da büyük ilgi görmektedir. Alacaoluk Kalesi, babayaka Kalesi ve Güvercinli Köprü Gönen’in çevresindeki başlıca tarihi kalıntılardır.

Ayrıca yöremize özgü iğne oyası çok ilgi gördüğünden Gönen Oya Çeyiz Fuarı düzenlenmektedir. Bu etkinlik aynı zamanda Gönen’in düşman işgalinden kurtuluşunun yıl dönümü olan 6 Eylül tarihini de içine alması nedeniyle dolu dolu bir kültür haftası yaşanmaktadır (Anonim,2008 b).

Gönen İlçesinin Tarihi Zenginlikleri

Güvercinli Köprü (İskender Köprüsü): Gönen’e 17km mesafede ve Denizkent yolu üzerinde bulunan Güvercinli köprü M.Ö. IV. yy.da Büyük İskender tarafından Gönen çayı üzerinde yaptırılmıştır.

Müze: Termal kaplıcalar bölgesinde Park Otelinin yanındadır. M.S. V.yyda yapıldığı sanılan Bizanslılardan kalma Artemea şehrine ait bir kilisenin mozaik işlemeli kalıntıları, mezar kalıntıları, mezar taşları, sütun başlıkları, küpler bulunmaktadır.

Kaleler: Alacaoluk kalesi, Babayaka Kalesi, Dereköy Kızkesen Mağarası, Üçpınar Kilisesi.

Anıtlar: Cumhuriyet alanında Atatürk Anıtı, Ömer Seyfettin alanında Ömer Seyfettin Anıtı, 1974 Kıbrıs Barış harekatında şehit olan Gönenliler anısına yapılan Şehitler Anıtı vardır.

Camiler-Mescitler-Çeşmeler: Çarşı cami, Kurşunlu cami, Rüstem cami, Malkoç cami, Pilevne cami, Tırnova cami, Mehmet Efendi Cami, Tırnova Mescidi, Yeşil Mescit, Yanık çeşme, Rüstem çeşmesi, Kurşunlu çeşme, Beypazarı çeşmesi’dir. Gönende Mahalli Kıyafetler :

Dallı, (Üçetek) Şitari, Ferace, Kuşak, Şalvar, Potur

Dallı: kadife veya ipek mongol üzerine sim sarma pul ve boncuklarla işlenmiş giysiler. Dallı elbise gelinlik, etek, ceket, gelinlik, şalvar cepken diye isimlenir ve gelinlik olarak giyilir.

Üçetek (Şitari): Elbise biçiminde yanlardan yırtmaçlı, önden yırtmaçlı üç parça halinde kollarda yırtmaçlı eskiden giyilen gelinlik.

Ferace: Yörenin en geleneksel giysimi feracedir. Kara bir kumaştan yapılıp biçim açısından estetik bir değeri olmayan bol ve düz kesimlidir. Genelde mantı yeyine günlük kullanılır, kadın giysisidir.

Kuşak: Genellikle yaşlılar ve beli ağrıyanlar kullanılır. Yapağıdan dokunur. Yapağı önce eğrilerek ip durumuna getirilir. Bu ip uzun bir şerit biçiminde dokunur. Bu kuşak bele dolanarak sarılır.

Şalvar: Kadın giysisidir. Gönen’in yerli halkı iş yaparken bazen giyer. Bazı köylerin önemli bir giysisidir. Basmadan yapılır. Bazı Yörük köylerimizde kadife, ipekli ve simli parlak kumaşlardan yapılır. Özelliği normal pantolonların ağına oranla ağının çok bol olması, paçalarının hemen hemen olmamasıdır. Ağı yere değecek düzeydedir

Gelin kıyafeti: Çok eskilerde sim, pul, işli kadife dallılar kullanılırmış Renkleri ekseriyetle güvez, beyaz ve açık mavi olurmuş. Daha sonraları sedef pullu (pembe, mor ve al renkli) ipek mongol, boncuk süslü gelinlikler kullanılmaya başlanmış. Gelin Başı: Krepten mukavva üstüne hotoz takılırmış. Rengi, gelinliğin rengiyle aynı renkte hazırlanırmış. Gelinin yüzüne duvak, şırşır kumaştan saçlar, aşağıya salık telle sarılır. Yüze pul, yıldız, balık işlemeli pullar yapıştırılırmış. Ayrıca çeneye, değişik pullar yapıştırılırmış. Gelinin ayakkabısı, ince topuklu, üstü tokalı parlak süslü olurmuş (Anonim, Halk Eğitim Dosyası).

Fotoğraf:2 Geleneksel Gelin Kıyafeti Fotoğraf:3 Yöresel Erkek Kıyafeti (Çalışkan, Tanıktan)

Takı: Boyuna kıskı ( altınlar sıralanıp ortasına büyük altın konup sıralanan dizi) takarlarmış. Erkeklerde saat olarak köstekli saat kullanırmış. İnci, armalı, aynalı, sarı lira, beşi birlik kadınların en gözde süsleridir. Göğse elmas iğne ve kulaklara elmas küpe takılırmış. Bele altın işli kemer, gümüş kemerler ile kumaş kemerler takılırmış (Anonim, Halk Eğitim Arşivi).

Mahalli Yemekler

Gönen ve çevresinde kış için tarhana, erişte, kavurma, kelle peyniri, beyaz peynir, turşular, bulgur, bamya, biber gibi sebzeler ile elma, armut, ayva, dut gibi meyveler kurutulur, çeşitli meyvelerden pestil ve reçel yapılır.

Yörede her türlü yaş ve kuru sebzelerin yemekleri yapıldığı gibi saçaklı mantı, kocakulak, tarhana, erişte, kaçamak, akıtma, peynirli, kıymalı, ıspanaklı ve

kabaklı kol börekleriyle, peynir helvası (höşmerim), peynir tatlısı sevilen yemek ve tatlılardır.

El Sanatları

Dokumacılık: Gönenin köylerinin bazılarında dokumacılık devam etmektedir. Çakmak, Gaybular, Kumköy, Kocapınar ve Ilıcaoba köyleridir.

Alaşal kilimi aynı ipliklerle dokunan bir kilim cinsidir. Kilim örnekleri, yanal, küçük üzümcük, büyük üzümcük, yaprak, kıvrım.

Cendil: Öne iş yaparken bağlanan önlüktür. İpi çok ince eğrilir, çulfalık adlı bir tezgâhta dokunur. Örneklerine göre isimlendirilirler. Yedi bala, çaltıpulu, mürsüleyman en meşhurlarıdır. Paçalı don için polemink ipliğinden dokunur. Bu ipler dokuyan tarafından hazırlanır. Nakışları içinde gene aynı ip kullanılır. Kırmızı ve mavi renk çok kullanılmaktadır.

Kılçuval: Keçi kılından eğrilerek elde edilir. Tezgâhı aynı, dokuması aynı çift kat bükülüp çıkrıkta sarılır, çözülmesi kilim gibidir, ekin arpa koymakta kullanılır. Aynı ipten heybe yapılıp turistik ürün olarak satılmaktadır.

Ağaç işleri

Fıçı: Keresteler bıçkıdan geçirilip işin cinsine göre inceltiliyor, sonra pılanya makinesinde rendeleniyor, yapılacak fıçı ölçüsünde boy boy kesiliyor, bu işin bitiminde çemberlemeye geçiriliyor. Fıçının genişliğine göre yedi veya onüç onbeş tahtada kullanılabiliyor. Ufak fıçılara dört çelik çember, büyüklere de beş tane kullanılmaktadır. Çember işinden sonra fıçının dip açımında, ağız kısmını açmada sapı kısa el keseri kullanılır. Açım esnasında testere gibi girintileri olan tırtır aleti ile fıçının dip kısmı kazınıp düzeltilir. Fıçının akmaması için tahtaların aralarını sıkıştırmada saz hasır kullanılır. Kapağı da bulunabilirse ağız genişliğinde bütün iki buçuk santim kalınlığında yuvarlak, üstten saplı; bütün tahta bulunmazsa fıçıdaki

gibi tahtaların yan yana birleştirilmesiyle fıçının ağzına göre bir kapak hazırlanır. Kenarlar tırtıklı olmasın diye zımparalanır.

Yayık: Oniki tahtanın birleştirilmesinden meydana gelir. Altı geniş üstü dar ayran dövmede kullanılır. Yapımında beş çember kullanılır ve fıçı yapımıyla aynı işlemleri görür.

Yemek Safralığı (Yastaç) : Üzerinde yemek yenilen ve hamur açılan genişliği 65 cm ve daha fazla olan sofralar.

Tabaklık: Raf sayısı isteğe göre yapılan raflarına tabak konulan dikdörtgen şeklindeki dolap.

Kaşıkçılık: En iyi kaşık Hodul Köyünde ve akça ağaç cinsinden yapılmaktadır. Kaşıklar beyaz olur sıcağa dayanıklıdır, kolay kolay çatlamaz ve uzun ömürlüdür. At arabası: Gönende az sayıda at arabası kalmıştır. Yazın turistlerin gezmesi için fayton şeklinde hazırlanmış at arabaları daha çok rağbet görmektedir.

Örücülük

Çorap Örme: Koyun yününden tek kat eğrilerek beş şişle burundan başlanarak örülür. Erkeklerinki beyaz, kadınların ki renkli ve çok nanışlı (desenli) örülür. Çorapların nanışlarına göre adları: Elmalı çorap, kiraz budağı, dolamalı, güllü adlarında nanışları vardır. Aynı örgüyle çetik de örülür.

Kazak, Eldiven, Şal, Atkı Örgüleri: Bu örgüler genelde herkes tarafından bilinir. Kışlık giysilerini yaşlı olsun, genç olsun kendileri örüp giyerler.

Taş İşlemeciliği (Süslemecilik)

Mermercilik: En çok yapılan işler: Mezar taşları, şadırvan, mimber, mihrap, sehpa, masa, yazı işleri, levha, tabela, banyo küveti, çeşme altlığı, mutfak tezgahları, soba

altları, pencere işleri, tuvalet taşları vb. Mermer işlemeciliğinde kullanılan araçlar- gereçler: Perdah, elmas, tertere, siprel, zımpara, tel zımpara ve su.

Turistik Eşya Yapımcılığı Gönen İğne Oyaları

Turistlere en makbul hediye olarak sunulan el emeği göz nuru olarak bilinen iğne oyacılığının geçmişi yüzeli yıl öncesine dayanır. Önceleri ipek kozalarından elde edilen ipekten yapılan oya örnekleri ipeğin fiyatının çok artması nedeniyle bugün naylon iplikten yapılmaktadır.

Gönende yapılan iğne oyası örnekleri yurt çapında üne sahiptir. Halk Eğitim merkezi araştırmaları yüzyıl öncesine ait gönen iğne oyaları örneklerin isimlerini tespit etmiştir. Gönen’de iğne oyacılığı bir sanattan çok gelir getirici bir kaynak olarak sürmektedir. Yapılan ürünler: sehpa örtüleri, masa örtüleri, yazma, namaz başörtüsü, mevlit başörtüsü, bohça kenarları, karyola eteği, bebek yüz örtüsü, tepsi örtüleri gibi birçok ürün yapılıp satışa sunulmaktadır.

Halk Eğitimin Yaptığı Araştırmalara Göre:

Gönen İğne Oyarlının deseni için faydalanılan kaynaklar; bitkiler, canlılar (Kuşlar, böcekler), geometrik şekiller, semboller, eski iğne oyası motifleri ve halı, kilim, perde desenleridir.

İplik olarak önceleri yörede koza ipeği kullanılmasına karşın, zamanla koza ipeğinin pahalı olması nedeniyle yapay liflerden elde edilmiş ipler kullanılmaya başlanmıştır. Kullanılan iplikler: ibrişim, çamaşır ipeği, çapa yumak (kuka), merserize, naylon ve polyester ipliktir.

180 Yıl Öncesi Oyalar (Dosyada bu başlık adı altında yazılmış. Bu dosyanın hazırlanış tarihi belirlenememiştir.)

Yirik Müdür, Demirhindi, Horoz İbiği, Aslan Ağzı, Zeran Kadeh, Dut, Kiraz, İlik Oya, Şimşir . Bunlar koza ipeğinden yapılmışlardır.

80 Yıl Öncesi Yapılan Çember Oyaları.

Çark Oya, Büyük Oya, Dut Oya, Gelin Tacı, İbrikli Kollu Karanfil, Kabak Çiçeği, Üçlü Kiraz, Menekşe, Kelebek, Gül Göbek . Bu oyalar Çamaşır ipeği ve ibrişimden yapılmıştır..

60 Yıl Öncesi Yapılan Oyalar

İbrikli Kollu Karanfil, Kabak Çiçeği, Menekşe, Gelin Tacı, Tükürüklü Beşli Kiraz, Tepeli Oya, Erik Çiçeği, Beşli Kiraz, Yıldız Oya, Beş Parmak Oya, Payton, Pırpır, Bacak Oya, Sepette Gül, Cilveli Pırpır, Saray Süpürgesi, Tek Tükürük, Paket Taşı, Gül Göbek, Mecnun Oya, Kırlangıç Oya, Avare, Tek Menekşe, Kasımpatı, Tek Tükürük, Bülbül Tükrüğü

Günümüzde Kullanılan İğne Oyası Motifleri

Bahar Dalı, Katır Tırnağı, Berber Aynası, Armut Oya, Biber Oyası, Yelpaze, Çilek, Dut, Kelebek, Menekşe, Karanfil, Mecnun Yuvası, Pırpır, Kollu Bebek, Karpuz Çekirdeği, Beşli Kiraz, Gül Göbek, Kabak Çiçeği, Horoz İbiği, Gül Oya, Yonca, Lale gibi.

Halk oyalarını daha çok ilçedeki oya pazarında satmaktadır. Elde ettiği gelirle aile bütçesine katkıda bulunmaktadır. Bu katkı hanımların ekonomik bağımsızlığı açısından önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. 6-9 Eylül Ulusal oya ve çeyiz fuarında oya yapan hanımlar tezgah açarak oya satarken boş durmayıp yeni oyalar yapmaya devam etmekte ve bu şekilde iğne oyası yapımını da uygulamalı olarak ziyaretçi ve müşterilere göstermektedir.

Fotoğraf: 4 Tezgâhın başında müşteri beklerken oya yapan kadınlar

İğne danteli yapımında motiflerin geniş ve uzun olması nedeniyle ipliğin uzun tutulması gerekmektedir. İpliğin iğneye tek kat geçirilmesi halinde iplik uzun olmakta düğüm atılması sırasında zorluk yaşanmakta, ayrıca ipliğin katlara ayrılmasına neden olmaktadır. Gönenli Bayanlar buna da bir çözüm bulmuşlardır.

‘Gönen Tanıtım Araştırma İletişim Bilim Proje ve Rehberlik Merkezi’ Başkanı, Araştırmacı-Yazar A. Kadir Demircan İnternet sitesinde tanıtım amaçlı, Gönen oyası araştırmasında fotoğraflarla oyaları tespit ederek oyalar hakkında aşağıdaki bilgileri vermiştir.

_Oya Türkiye’nin bütün yörelerinde yapılmaktadır. Diğer bölgelerden Gönen’i ayıran en ayrıcalıklı özelliği ise “Gönen Oya Pazarı”nın olmasıdır. Oyanın makbul olanı naylon iplikle yapılanıdır. Gönen’de yapılan iğne oyacılığının Türkiye ve Dünyada bir numara olarak, sanatsal içerik ve işçilik değeri açısından kalite ve otoritesini koruduğu çeşitli kişi ve kaynaklarca da doğrulanmış olmasıdır. Ancak ne yazık ki Gönen oyasının tanıtımı ülke genelinde yeterince yapılamadığı için hak ettiği yere gelememiştir.

Oyacılığın geliştirilmesi, ülke ve dünya pazarlarında ve fuarlarında tanıtılması, emeklerin korunması, mağduriyetlerin önlenmesi için 2006 yılında ‘GönOyaDer’ ismiyle Gönen Oyacılık, El Sanatları ve Çeyizcilik Eğitim Yardımlaşma Tanıtım ve Pazarlama Derneği ismiyle bir dernek kurulmuştur. Dernek büyük bir oya sitesinin kuruluşu ve 10.000 adet oya katalogunun basılıp yayınlanmasıyla ilk ve en büyük faaliyetini tanıtım ve reklâmla başlatmayı planlamaktadır.

Gönen oyasının yurt dışına ihracatı henüz söz konusu değildir. Gönen oyası Yurt dışına sadece Türkler ve yakın komşumuz Yunanlı ve Bulgaristanlı turistler tarafından çıkarılmaktadır.

Gönen’de oya satışları kaplıcalara bağlı olarak gelişmektedir. Kaplıcalar için gelen yerli turistlerin neredeyse tamamı Gönen oyasını bilmekte ve büyük bir ilgi göstermektedir. Gelen turistlerin neredeyse dörtte ikisi geri dönerken yanlarında süs eşyası, takı, hediyelik eşya ve Gönen hatırası olarak kendisine ve yakınlarına birkaç parça Gönen Oyası alıp götürmektedir.

Gönen Oyalarının internet üzerinden satışını yapan www.gonenoyası.com sitesinin sahibi Erkan Yapıcı ile yapılan görüşmede Gönen oyası ile ilgili aşağıdaki görüşlerini bildirmiştir.

_ Site Mart 2005’te Sedef Yapıcı ile birlikte hazırlandı. Kuruluş amacı Gönen ilçesini tanıtmakla birlikte, iğne oyası talepleri doğrultusunda iğne oyası satışları için çevredeki bayanlardan oyaları alıp fotoğrafları çekilerek siteye konulmaktadır. Satılan ürünler kargoyla gönderilmektedir. Şu ana kadar en çok altı parçalı oda takımı talep edilmiştir. En fazla talep İstanbul’dan gelmektedir. Amerika’dan bir Tekstil firması parça ürün siparişi yapmış, yurt dışından henüz başka talep gelmemiştir.

Erkan Yapıcı’nın gönen iğne oyasının pazarlanması ile ilgili önerileri:

-Gönen iğne oyalarını tanıtmak için mesela Ankara’da Gönen iğne oyalarının sergisi yapılabilir. TV. Kanallarında belgesel olarak gönen oyalarına yer verilmesi sağlanabilir. Bunun için, gönenin yerel yönetiminin özel çaba sarfetmesi gerektiği, Gönen Oyalarını tanıtmayı hedef edinen, maddi durumu iyi olan, girişimci, başka işi olmayan bir kişi olması gerekmektedir.

Gönen Oyalarını başka yörede yapılanları ile karşılaştırıldığında; Gönen oyalarının iğne örgüsünün daha sık yapıldığı ve kullanılan motiflerin uyum içinde bir bütünlük arz ettiğini belirtmektedir. Bayanlar motiflerin tasarımını kâğıda çizmeden tasarlayıp, uygulamaya koymaktadırlar.

Gönen Halk Eğitim Müdürlüğünün Kuruluşu ve Gelişimi

Gönen Halk Eğitim Müdürlüğü 1966 yılında Belediye binasında tek bir odada açılmış ve hizmet vermeye başlamıştır. İlk müdür Nazmi Akdeniz’dir. 1974’de yerine Yusuf Ziya Erin atanmış olup, 1974 yılında Kemalettin Özden görevi devralmıştır. 1979 tarihinde o zamanki Jandarma Karakol binasına taşınmıştır. 1982 yılında Müdürlüğe Nevzat Danış getirilmiştir. 1983 yılında Okulun adı değişmiş ve bu günkü adı olan Gönen Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü

olmuştur. 1987’de bünyesinde Çıraklık Eğitimi Merkezi Müdürlüğü açılmış 1992’de bağımsız müdürlük olarak başka bir binaya taşınmıştır. 1993’de Bekir Turna Müdürlüğe atanmıştır. 1995 yılında Gündoğdu Mahallesi Harmanlı Mevkiinde tahsis edilen 2644 m² arsa üzerine bugünkü Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü binası inşaatı başlamış, 1997 Kasım ayında tamamlanmıştır. 1998 tarihinde yeni binaya taşınılmıştır. 2004 yılında Müdürlüğe Erol Dağ atanmıştır.

Fotoğraf 5: Balıkesir-Gönen Halk Eğitimi Merkezi

2.2. İlgili Araştırmalar

Yapılan literatür taramasında, araştırma konusuyla doğrudan ilgili kaynaklara rastlanmamıştır.

Araştırma konusuyla ve araştırmanın içeriğindeki konularla ilgili görülen eserler yayın tarihine göre özetlenmiştir.

Eşberk (1936) “Türkiye’de Köylü El Sanatlarının Mahiyeti ve Ehemmiyeti” adlı eser Türkiye’de el sanatları alanında yayınlanan ilk eserdir. Eserde el sanatlarının önemi üzerinde durulmakta ve Türkiye’de köy halkının ürettiği el sanatları hakkında detaylı bilgiler verilmektedir. Köy halkının dokuduğu halı, kilim, işleme, oya vb. ürünlerin

kullanım alanları, hammadde ve araç-gereç özellikleri ayrıntılı olarak ortaya koyulmaktadır.

Özbel (1949) “Oya ve Oya Çeşitleri” adlı eserinde oyanın tanımı, tarihi gelişimi, çeşitleri, oyalara konu olan motif adları, oyanın kullanıldığı yerler ve kompozisyon özellikleri hakkında genel bilgiler verilmekte, Nallıhan iğne oyalarının geleneksel ve gelir açısından yapımı ve amacı üzerinde durmaktadır.

Baykasoğlu (1986) “Tavşanlı İğne Oyaları” adlı yayımlanmamış yüksek lisans tezinde Kütahya- Tavşanlı ilçesindeki tespit edilen iğne oyası örneklerini araç, gereç, teknik, konu, renk, biçimlendirme ve kompozisyon özellikleri ele alınarak bilgi formu olarak kataloglama çalışması yapılmıştır. Araştırmada bilgiler kaynak tarama ve oyaların derlenmesi yoluyla elde edilmiştir. Bilgi formundan elde edilen veriler