Başarılı Girişimcilik Örnekleri Ferdinand Porsche

Babası yoksul bir musluk tamircisi olan Ferdinand Porsche 1875’te Avusturya’da doğdu. Çocukluğunda babasının yanında, elinde tamir takım çantasıyla çoğu kez işlere gitmiş, bu arada teknik işlere karşı merakı iyice artmıştı. Sadece iş zamanı de-ğil, boş zamanında da elektrik tamirleriyle uğraşan Porsche, liseyi bitirdikten sonra Teknik Üniversite’ye gitti fakat kaydolamadı, dinleyici öğrenci olarak dışarıdan ders-lere katıldı. Otomobile olan merakı genç yaşlarda başlayan Porsche, elektrik

motor-ları üreten bir firmada iş bularak daha sonra bir otomobil şirketinde çalışmaya başladı. Porsche burada kendi tasarımı olan otomobilini yapma fırsatı yakaladı. Elektrik motorunda iyice uzman-laşan Porcshe, istenildiği tarzda yerleştirilebilen dingilli elektrik motoruyla çalışan bir otomobil üreterek günümüze kadar başarısını koruyan bir otomotiv devini yarattı.

1.2. Steven Spielberg

On iki, on üç yaşlarından beri film yönet-meni olmak istediğini biliyordu. On yedi ya-şındayken bir hafta sonu Universal Stüdyola-rını gezmek için düzenlenen bir tura katılması, O’nun hayatını değiştirdi. Gerçek bir filmin çe-kimlerini izlemek için gruptan ayrıldı. Sonra da kendini, bir saat boyunca ilginç film hikâyelerini dinleyeceği Universal’in Yazı İşleri Müdürü’nün odasında, koyu bir sinema sohbetinin içinde bu-luverdi. Müdür de Spielberg’in senaryolarını ilgiyle dinliyordu. İlk ziyaretinden ders aldı ve olaylara yaklaşım biçimini değiştirdi. Ertesi gün, takım elbisesini giydi, baba-sından kalan ve içine sadece bir sandviç

ve iki şekerleme koyduğu evrak çantasını aldı ve sanki oranın kırk yıllık çalışanıymış gibi film setine tekrar gitti. O gün çok işi olan bir set görevlisi tavrı takınarak hızlı adımlarla içeri girdi. Kendisine terk edil-miş bir treyler buldu ve plastik harflerle kapıya “Steven Spielberg-Yönetmen” yaz-dırdı. Sonra tüm yaz boyunca, yazarlar, editörler ve yönetmenlerle tanışıp sohbet etmeye, en çok özlemini çektiği bu dün-yada oyalanıp her konuşmadan bir şeyler elde etmeye ve film dünyasını öğrenip kendini geliştirmeye devam etti. Spilberg, 20 yaşında kendi çektiği küçük bir filmi yöneticilere gösterdi ve hemen ardında bir televizyon dizisinin yedi yıl boyunca yönetmenliğini yapmak için teklif aldı.

Böylece rüyalarını gerçeğe dönüştürdü.

Resim 2.43: Ferdinand Porsche (1875-1951)

Resim 2.44: Steven Spielberg (1946-)

1.3. Canan Çelebioğlu Tokgöz

Babası Ali Cavit Çelebioğlu vefat ettiğinde kendisi 16, ağabeyi 19 yaşındaydı. Henüz lisede okurken kendisini babasının kurduğu ve uçaklara yer hizmeti veren şirketin içinde buldu. Uçak içi temizledi, bagaj attı, havaalanındaki bagaj trak-törlerini kullandı. Zorluklarla büyüttükleri hol-ding, bugün havacılık, gıda, turizm ve taşımacılık alanında çalışmaktadır.

1.4. Louis Renault

Louis Rena-ult 1877’de Paris’te doğdu. Babası iyi kazanan bir yün taciridir. Louis

ma-kine hastasıdır, daha 5 yaşındayken arkadaşlarından duyduğu lokomotifi görmek için istasyona koşarak buhar kazanını, pistonları, bacaları, çözmeye kalkar.

Louis genç yaşlarda satın aldığı bir arabayı ağa-beyleriyle birlikte adeta yeniden imal eder, bir sürü ilaveler yapar. Araçta üç ileri ve bir geri vitesli mekanik dişlisiyle yeni bir çığır açar. Üstelik motordaki gücü ka-yış ve zincirle değil sabit bir mil (şaft) aracılığı ile doğru-dan doğruya arka dingile aktarırlar. Araç daha verimli olur ve sessizliği ile dikkat toplar. Louis daha güçlü ve

d a h a devirli motorlar için uğraştığı günlerde je-neratör sistemlerine de el atar, getir-diği yeniliklerle adeta devrim yapar.

1898’de henüz 21 yaşında iken kar-deşleri ile ilk şirketini kurar.

1899 yılında Paris-Trouvil-le arasında düzenParis-Trouvil-lenen bir yarışta Renault’lar yaptıkları özel otomobille yarışı rahat kazanırlar. Bunun üzerine çok miktarda sipariş almaya başlar-lar. Ancak Louis Renault asla “Tamam şimdi oldu.” demez, daima daha mü-kemmeli arar. Nitekim kapalı karoseri

Resim 2.45: Canan Çelebioğlu Tokgöz (1966-)

Resim 2.46: Louis Renault (1877-1944)

Resim 2.47: İlk arabasıyla Louis Renault

olan ilk aracı da o yapar. Genç girişimci daha o yılın sonunda Billancourt’daki garajı fabrikaya çevirir ve yanında tam 110 kişiyi çalıştırmaya başlar. Talep katlana katlana artınca seri üretime geçer ve işçilerini ihtisas sahibi yapmaya bakar. Biri yalnız boya, öbürü sadece döşeme üzerinde derinleşir, işlerinde uzman olurlar. Şirket kuruluşun-dan 9 yıl sonra New York, Londra ve Berlin’de şubeler açar, derken gemi ve uçak mo-torları üretmeye başlar. 1914 yılında 4400 işçisiyle bir sanayi devi olur, bundan dört yıl sonra da 1918 çalışanların sayısı 22 bini aşar. Bugün çok sayıda otomotiv şirketini de bünyesine katan bu otomotiv devi faaliyetlerine her gün bir yenisini katmaya devam etmektedir.

1.5. Max Grundig

1908´de Almanya’nın Nürnberg şehrinde doğan Max Grundig yoksul bir ailenin çocuğuydu.

Max Grundig zor koşullar altında büyüdü. Babası ambar işçisiydi ve kendisi 12 yaşındayken vefat etti.

Max derslerinde başarılı değildi ama makinelere karşı sevgisi ve tutkusu vardı.

Max Grundig, ailesinin içinde bulunduğu zorluğu bilerek yaşadığı şehirdeki dükkânlarda iş aramaya başladı, sonunda bir dükkâna çırak olarak girdi. Dükkân sahibinin bir de tamir atölyesi vardı.

Satış dükkânında bir iki yıl çalıştıktan sonra tamir atölyesine alındı ve 18 yaşına kadar burada çalış-tı. Daha sonra aynı atölyenin daha büyük üretim fabrikasına yönetici olarak atandı. En büyük tut-kusu Almanya’da 1926’da yayına geçen radyo işini yapmaktı. Çünkü el becerisi kuvvetliydi, radyoyu da seviyordu, imkânı olsa kendi eliyle yüzlercesini üretebilirdi. Ancak elinde biriktirdiği çok az parası

vardı. Bir tanıdığının yardımıyla kendi şirketini kurarak radyo kanallarını çeken trans-formatörü üretti. Grundig ilk büyük fabrikasını kurduğunda 40 yaşındaydı. O yıl yeni düğmeleriyle, ses ayarlarıyla, orta ve uzun dalgalarla birlikte kısa dalgayı da bulan Grundig, radyoda çığır açtı. Onun getirdiği yenilik, radyonun en uzak mesafelerden dinlenebilmesini sağlıyordu.

1950´li yıllardan sonra Grundig, dünyanın en büyük radyo üreticisi oldu. 1952 yılında televizyon ve alıcılarını üretmeye başladı. Kendi ülkesinde şube açmakla kal-madı, dış ülkelere de şubeler açtı. Fiyatları makul düzeyde tutarak satışları arttırdı ve kârını katladı.

1.6. Sakıp Sabancı

Sakıp Sabancı, 7 Nisan 1933 tarihinde Kayseri’nin Akçakaya köyünde fa-kir bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Çok genç yaşlarda, Bossa Un

Resim 2.48: Max Grundig (1908-1989)

Fabrikası´nda veznedarlıkla iş hayatına başladı. Sırasıyla, Çiftlik Müdürü ve Bossa Tekstil İşletmesi Müdürü oldu. Babasının 1966 yılında vefatından sonra kurulan hol-dingin yönetim kurulu başkanlığına getirildi.

1964 yılından itibaren, 25 yıl süreyle Adana ve Kocaeli Sanayi Odaları; Türkiye Sa-nayi ve Ticaret Odaları Birliği Üyeliği ve Baş-kanlığı yaptı. 1986 yılında Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği TÜSİAD´ın Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı üstlenen Sakıp Sabancı, 1987 - 1990 yılları arasında Yüksek İstişare Konseyi Başkanlığı’nı yaptı. Sabancı, Hacı Ömer Sabancı Vakfı (VAKSA)´nın kurucuları arasındaydı.

Sakıp Sabancı´ya 1997 yılında Cumhur-başkanı tarafından “Devlet Üstün Hizmet Ma-dalyası”; İsviçre-Zürih´teki Avrupa Ekonomi Enstitüsü tarafından “Avrupa Kristal Dünya Ödülü” verilmiştir. Sakıp Sabancı 1999 yılında New York´da FABSIT Vakfı tarafından “Yılın İşa-damı” ödülünü, Türk-Amerikan İşadamları Derneği (TABA) tarafından “Türkiye Tanı-tım Ödülü” almıştır.

1.7. Sinan Öncel

Sinan Öncel, 1965 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Çalışmaya ilkokulda baş-layan Öncel, ortaokul sıralarındayken bir kuaförde çıraklık yapıyordu. Üniversite yıl-ları da hem iş hem ticaret arasında geçti.

1989 yılında, Cağaloğlu’nda bir dükkân sa-hibi olmuştu. Terlik macerası da bu yıllarda başladı. Küçücük dükkânında fason olarak terlik yaptırıp satmaya başladığında Öncel 24 yaşındaydı. Bir kampanyadan elde ettiği gelirle ünlü bir ayakkabı markasının Türkiye temsilciliği ardından da dünyanın en büyük terlik üreticilerinden birinin distribütörlü-ğünü aldı. 2000 yılında kendi terlik marka-sını piyasaya sürdü. Bir terlikten beklenme-yecek ölçüde yenilikçi bir çizgisi ile taraftar terliklerinin ardından asker ve aileleri için hazırladığı terlikleri pazara sundu.

Resim 2.49: Sakıp Sabancı (1933-2004)

Resim 2.50: Sinan Öncel

1.8. Bill Gates ve Paul Allen

Bill Gates Harvard Üniversitesine hukuk okumak için girmesine rağmen özel ilgisi bilgisayar programcılığıydı. 1 Ocak 1975 tarihinde yayınlanan bir dergide gör-düğü bilgisayara program yüklemek istediğini söylediğinde elinde ne bilgisayar ne de göstermeyi taahhüt ettiği program vardı. Bill Gates ve arkadaşı Paul Allen sekiz haftada programı yazdılar ve bilgisayar üstündeki denemeleri başarılı oldu. Bill Ga-tes, Harvard’ı bıraktı ve bilgisayar firmasının üretim yaptığı şehre taşınarak kendi şirketini kurdu. Her ne kadar Bill Gates kadar ön plana çıkmasa da şirketin kurucu ortaklarından olan Paul Allen da Washington Eyalet Üniversitesi’ndeki eğitimini bıra-karak şirketin kurulmasını sağladı. Nitekim Bill Gates’in Harvard’ı bırakmasında Paul Allen’ın etkisi büyüktür. Bir dünya devi olan bilgisayar şirketleri sayesinde Bill Gates en zenginler sıralamasında çoğu zaman ilk sırada yer alırken Allen, 22 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zenginleri arasında ilk 10’daki yerini korumaya devam ediyor.

1.9. Luciano Benetton

İtalya’da zorlu savaş sonrası dönemde gazete sa-tarak ailesine katkıda bulunmaya çalışan Luciano Be-netton, kız kardeşi Guiliana çok güzel örgü ördüğü için küçük bir kazak şirketi kurmaya karar verdi. İngiltere’ye giderek yünü boyama tekniğini öğrendi. 1963´´te ilk mağazalarını açtılar ve buna zaman içinde yenileri eklendi. 1966 yılında, Luciano Benetton, sonradan şirketin merkez ofisi olan Villa Minelli’yi satın aldı ve ilk fabrikasını kurdu. 1969´´da Paris’teki mağazalarını açtıklarında Benetton’un stili, renkleri ve hedeflediği müşteri kitlesi markanın yükselmesini sağladı. Markası 2005 yılında tam 120 ülkedeydi.

Resim 2.51: Bill Gates

(1955-) Resim 2.52: Paul Allen

1953-)

Resim 2.53: Luciano Benetton