SONUÇ VE ÖNERİLER
SONUÇLAR
Bu bölümde okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısıyla çalışma ortamlarının değerlendirilmesine ilişkin sonuçlar ve araştırma süreci içinde oluşan öneriler sunulmaktadır.
Araştırmada, Ankara’daki resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin çalıştıkları ortamı nasıl değerlendirdikleri incelenmiştir.
Öğretmenlere kişisel bilgi formu ve okul öncesi ortamı için değerlendirme anketi uygulanmıştır. Ankette çalışma ortamı eğitsel, sosyal ve fiziksel olmak üzere üç bölüme ayrılarak ele alınmıştır. Anket çoktan seçmeli sorular halinde düzenlenmiştir. Anketten öğretmenlerin çalışma ortamlarının niteliğine ilişkin olarak çıkan sonuçlar SPSS paket programında çözümlenerek değerlendirilmiş, yüzde tabloları halinde düzenlenmiştir. Öğretmenlerin çalışma ortamına ilişkin veriler frekans ve yüzde dağılım tabloları şeklinde sunularak bulgular farklı kaynaklar da kullanılarak tartışılmıştır.
Araştırmadan öğretmenlerin kişisel bilgilerine ilişkin olarak elde edilen sonuçlar incelendiğinde, öğretmenlerin çoğunlukla;
¾ Genç yaş grubunda ve bayan oldukları,
¾ Eşit oranda bekar/evli oldukları,
¾ Yüksek okul veya üniversite mezunu oldukları,
¾ En uzun süre üç büyükşehirde yaşadıkları,
¾ Öğretmenlik yapma sürelerinin 1-4 yıl arasında olduğu,
¾ Bulundukları okullarda aralıksız 1-5 yıldır çalıştıkları, çocuklarla birlikte olmayı sevdikleri için ve bayanlara uygun bir meslek olarak gördükleri/görüldüğü için bu mesleği seçtikleri,
¾ Mesleklerini yeniden seçiyor olsalar aynısını seçeceklerini,
¾ Başka bir meslekten okul öncesi öğretmenliğine geçmedikleri, başka meslekten geçen az sayıda öğretmenin de atama nedeniyle geçtiği,
¾ Bedensel, sosyal ve kültürel aktivitelerden kitap ve gazete okuma, sinemaya, geziye ve tiyatroya gitme ile spor yapmayı seçtikleri,
¾ Okul öncesi eğitime ilişkin sertifika aldıkları yan alanların drama ve müzik olduğu,
ortaya çıkmıştır.
Araştırmada öğretmenlere uygulanmış olan çalışma ortamı anketinden elde edilen sonuçlar incelendiğinde, öğretmenler çoğunlukla;
¾ Çalıştıkları kurumlarda velilere çocukları hakkında bilgi sahibi olmaları için bireysel görüşme, toplantı ya da seminer ve telefon görüşmelerinin yapıldığını,
¾ Velilerin düzenlenen etkinlik ve toplantılara katıldıklarını, eğitim etkinliklerinde bazen yardımcı olduklarını, çocukların okula düzenli devamını sağladıklarını, çocukların okul sorunlarını ve evden kaynaklanan sorunlarını çözmede okulla işbirliği yaptıklarını, çocukları okula zamanında bırakıp aldıklarını, hasta olan çocuklarını okula bazen gönderdiklerini, çocukların yedek kıyafetlerinin temizliğine ve zamanında
okula getirilmesine önem verdiklerini, çocukların etkinliklere katılımını zorlaştıran değerli takı ve gösterişli giysilerle ilgili uyarıları dikkate aldıklarını,
¾ Varolan yardımcı personeli yeterli bulduklarını,
¾ Çalıştıkları kurumlarda, öğretmenlerin çoğunluğunun; yardımcı öğretmenlerin ve bakıcı annelerin ise yaklaşık yarısının okul öncesi eğitim alanında eğitim almış olduğunu,
¾ Çalıştıkları kurumlarda okul öncesi eğitim ile ilgili yayınların bulunduğu (ayrı veya genel) bir kütüphane olduğunu ve bu kütüphaneden yararlandıklarını,
¾ Çalıştıkları kurumlarda teknolojik araçlardan kaset/ Cd çalar, VCD / DVD, tepegöz ve bilgisayar, fotoğraf makinesi, video, kamera ve projeksiyon aleti bulunduğunu ve bu araçlardan yararlandıklarını,
¾ Okul Öncesi Eğitim Yaklaşımlarından MEB Okul Öncesi Eğitim Programı’nı kullandıklarını,
¾ Okulda birlikte eğitim programı hazırladıklarını ve hazırlarken müdürün / eğitim uzmanının öneri ve eleştirilerini gözönünde bulundurduklarını,
¾ Eğitim programlarını hazırlarkengüçlük çekmediklerini,
¾ Eğitim programlarını uygularken güçlük çekmediklerini ve zamanı yönetmekte zorlanmadıklarını,
¾ Kendi yeterliklerine ilişkin olarak; çocukların gelişimlerini değerlendirmede zorlanmadıklarını, özel eğitime ihtiyaç duyan çocukları saptayarak gerekli önlemlerin alınmasını sağlayabildiklerini, sınıf yönetimiyle ilgili ilkeleri uygulayabildiklerini,
¾ Sorunlarla karşılaştıklarında konuyla ilgili yazılmış kitap ve dergileri okuyup doğru cevapları bulmaya çalıştıklarını,
¾ Çalıştıkları kurumun işleyişiyle ilgili olarak; yönetimle ilgili kararlara katılımlarının sağlandığını; gruplarına eğitim araç-gereçleri alınırken söz hakkına sahip olduklarını ve alınan eğitim araç-gereçlerinin çocukların gelişimsel düzeyine uygun, sağlam ve temizliği kolay nitelikte olduğunu;
kahvaltı, yemek ve ikindi kahvaltısı menülerinin çocukların yaş ve gelişimine uygun olarak hazırlandığını; yöneticilerinin kendilerine etkili rehberlik yapabildiğini,
¾ Hizmet öncesi eğitimlerini yeterli bulduklarını ve hizmet öncesi eğitimlerine ek olarak eğitim almak istemediklerini,
¾ Hizmet içi eğitim etkinliklerinden yararlanabildiklerini,
¾ Okullarında hizmet içi eğitim alanında düzenlenen eğitim etkinliklerinin yeterli olduğunu ve hizmet içi eğitim etkinlikleri planlanırken, katılacak öğretmenlerin sorun ve önerilerinin dikkate alındığını,
¾ Kurumlarında ya da mesleklerinde yükselmeyi hedeflediklerini, çalıştıkları kurumun öğretmenlerine yüksek lisans, doktora gibi eğitim çalışmalarını sürdürmesi için izin verdiğini,
¾ Çalıştıkları koşullardan ve iş yaşamlarından memnun olduklarını,
¾ Fiziksel, sosyal ve eğitsel çalışma ortamlarında hiç bir sorun olmadığını,
¾ Eğitim-öğretimle ilgili kararların kendilerine zamanında bildirildiğini, yönetimle etkili bir iletişim kurulabildiğini, etkinliklerin işbirliği içinde yürütülebildiğini, idarecinin düzenli olarak toplantı yaparak tüm personelin katılımını sağlayabildiğini,
¾ Yönetimin velilerin aile katılımı çalışmalarına katılımını sağlayabildiğini,
¾ Müfettişlerle öğretmenler arasındaki ilişkinin etkili olduğunu,
¾ Çalıştıkları kurumların sağladığı sigortanın düzenli olduğunu, kurumlarıyla bağlantılı bir sağlık hizmetinden yararlandıklarını,
¾ Gün içinde dinlenme saatlerinin olduğunu, bu süreyi dinlenerek, kitap okuyarak değerlendirdiklerini,
¾ Çalıştıkları okullarda okul öncesi eğitime ayrılan bütçeyi yeterli bulduklarını,
¾ Tuvalet ve lavaboların çocuk sayısına göre yeterli ve uygun nitelikte olduğunu, dolap ve vestiyerlerin çocuk sayısına göre yeterli ve kullanışlı olduğunu, etkinlik masaları ve sandalyelerinin boyutlarının çocuklara uygun olduğunu, ilkyardım araçları ile donatılmış sağlık odasının okulda bulunmadığını, sağlık odası olmayan okullarda ilkyardım araçlarının yeterli olduğunu,
¾ Okul binasının çocuklar için ayrılmış bahçesi olduğunu, bahçedeki oyun alanının çocuklar için yeterli büyüklükte olduğunu, bahçede kaydırak, salıncak, denge tahtası olduğunu, bahçedeki oyun araçlarının çocuk sayısına göre yeterli ve uygun nitelikte olduğunu,
¾ Çalıştıkları okullarda öğretmenler odası olduğunu ancak okulundaki öğretmenler odasının uygun koşullara sahip olup olmadığı konusunda bir fikri olmadığını, araç-gereçlerin koyulabileceği depolar olduğunu ve depolara ihtiyaç duyulduğunu, yeterli büyüklük ve nitelikte idare odaları olduğunu,
¾ Grup odası ve oyun odaları ile yemekhane ve tuvalet gibi ortak alanların temizliğinin düzenli olarak yapıldığını,
¾ Gruplarındaki çocuk sayısının 15 ve altında olduğunu ve gruplarındaki çocuk sayısının fazla olmadığını,
¾ Gruplarının aynı yaştaki çocuklardan oluştuğunu ve aynı yaştaki çocuklardan oluşmasını tercih ettiklerini,
¾ Grup odalarının çocuk sayısına göre yeterli olduğunu, ayrıca oyun, bilişsel-dil, drama-müzik ve sanat etkinlikleri için yeterli olduğunu,
¾ Sınıf dışında bir oyun salonu olduğunu, okuldaki aydınlatma ve havalandırma özelliklerinin sağlık için uygun olduğunu,
¾ Kavram eğitimi ve sanat eğitimi materyallerinin, müzik aletlerinin, oyuncakların ve kasetçalar / Cd çaların yeterli sayıda olduğunu,
¾ Kahvaltı ve yemek saatlerinde yemekhane/mutfağın kullanıldığını,
¾ Uyku saatlerinde kampet kullanıldığını, kullanılan malzemeleri sağlıklı buldukları için uygun olduğunu düşündüklerini,
ifade etmişlerdir.
Bu aşamaya kadar sunulan sonuçlar çoğunluğun verdiği olumlu cevapları yansıtmaktadır. Nitekim çalışma ortamlarında kişisel, eğitsel, sosyal ve fiziksel açıdan en çok karşılaştıkları sorunlar sorulduğunda öğretmenlerin çoğunluğu sorun olmadığını söylemiştir. Ancak aynı görüşte olmayanların varlığı da unutulmamalıdır. Çalışma hayatında eğitsel, fiziksel ve sosyal açılardan sorun yaşayan öğretmenler ;
¾ Velilerin çocukların düzenli öğünlerle beslenmelerine özen göstermediklerini,
¾ Okulda yedek kıyafetlerle ilgili karışıklık yaşandığını ve bunun en büyük nedeninin,velilerin kıyafetlerin üzerine isim yazmaması olduğunu,
¾ Gruplarında devamlı yardımcı personel bulunmadığını,
¾ Çalıştıkları okulların yaklaşık yarısında bir eğitim felsefesi olmadığını, eğitim felsefesine sahip olan okulların ise eğitim felsefelerini “çocukların geleceğe en iyi şekilde hazırlanması” olarak açıkladıklarını,
¾ Eğitim programlarını hazırlarken, çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun hedef ve hedef davranışların seçilmesinde zorlandıklarını,
¾ Eğitim programlarını uygularken, özel günler ve haftalar için düzenlenen provalar nedeniyle etkinliklerinin bölündüğünü ve farklı gelişim özellikleri olan çocukları sınıfta kaynaştırmakta zorlandıklarını,
¾ Belirli gün ve haftalarda/özel günlerde yapılan kutlama etkinliklerini gösteri amaçlı hazırlamalarının beklendiğini, ancak bu tür etkinliklerin amacının çocuğun strese girmeden eğlenmesi olması gerektiğini,
¾ Okul müdürünün günlük çalışmalar sırasında sınıfa düzensiz aralıklarla geldiğini ve sınıfa geldiğindekısaca bir göz attığını,
¾ Yöneticilerinin kendilerini bir değerlendirme ölçeğiyle değerlendirmediğini, değerlendiren azınlığın ise aslında bir değerlendirme yöntemi olmayan -toplantı yöntemini kullandığını, yöneticilerin yaptığı değerlendirmenin öğretmenlerin eğitim performansına olumlu olarak yansıdığını, öğretmenlerin yöneticiyi değerlendirmediğini, değerlendiren azınlığın ise yine - aslında bir değerlendirme yöntemi olmayan – kayıt alınmayan gözlem yöntemiyle değerlendirdiğini, yapılan öğretmen değerlendirmesinin yöneticide bir değişiklik yaratıp yaratmadığıyla ilgili bir fikri olmadığını,
¾ Hiçbir hizmet içi eğitim etkinliğinden yararlanmayanların, vakit bulamadıkları için yararlanamadıklarını,
¾ Çalıştıkları kurum içinde yükselme olanaklarının olmadığını,
¾ Yükselme hedeflerini gerçekleştirmek için yaklaşık yarısının hiç bir şey yapmadıklarını, geriye kalanların da kendini geliştirmeye çalıştıklarını,
¾ Fiziksel çalışma ortamlarında en büyük sorunun sınıfların küçük olması olduğunu,
¾ Sosyal çalışma ortamlarında en büyük sorunun çalışma saatlerinin fazla olması olduğunu,
¾ Eğitsel çalışma ortamlarında en büyük sorunun eğitim olanaklarının kısıtlı olması olduğunu,
¾ Personel arasında bazen iletişim güçlükleri yaşandığını,
¾ Bazı öğretmenlere diğer öğretmenlere verilmeyen görev ve sorumlulukların verilmediğini, bu tür sorumlulukların verilmesinin okulun işleyişini olumlu yönde etkileyeceğini düşündüklerini,
¾ Personel için kültürel ve sosyal etkinlikler düzenlenmediğini,
¾ Kurumlarındaki maddi olanaklardan yararlanamadıklarını, ekders ücreti ya da kıdem artış tazminatı almadıklarını,
¾ 7,5 – 9 saat arasında çalıştıklarını ve çalışma saatlerinin süresini fazla bulduklarını,
¾ Maaşlarını yeterli bulmadıklarını,
¾ Gruplarındaki çocuk sayısının 16 ve üstünde olduğunu ve gruplarındaki çocuk sayısının fazla olduğunu,
¾ Uyku ve dinlenme saatlerinde uyku odasının kullanılmadığını (sınıf, oyun odası veya drama sınıfının kullanıldığını)
ifade etmişlerdir.
ÖNERİLER
¾ Velilerle ilişkiler çoğunlukla olumlu olmasına rağmen, velilerin çocukların düzenli öğünlerle beslenmelerine özen göstermedikleri ortaya çıkmıştır.
Çocukların sağlıklı ve düzenli beslenmeleri konusunda ailelere bilgi verilmesine yönelik çalışmalar düzenlenebilir.
¾ Velilerin kıyafet karışıklıklarına neden olabilecek davranışlarını değiştirmeye yönelik çalışmalar düzenlenebilir.
¾ Gruplarda devamlı çalışacak yardımcı personel bulundurulması gereklidir.
¾ Öğretmenlerin çocukların yaş ve gelişim düzeyine uygun hedef ve hedef davranışların seçilmesinde yaşadıkları güçlüklerin azaltılması için, onlara verilen hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim yeterliklerinin yeniden gözden geçirilmesi gereklidir.
¾ Öğretmenlerin farklı gelişim özellikleri olan çocukların sınıfta kaynaştırılması konusunda bilgilendirilmesi, bu tür çocukların destek almakta olduğu özel eğitim kurumları ile temasa geçmelerinin sağlanması ve kaynaştırma sürecinde öğretmene destek sağlanması gereklidir.
¾ Özel gün ve haftalar için düzenlenen etkinliklerin, çocukları yorucu ve zorlayıcı nitelikte olmaması; bunun yerine günün önemini kısa ve öz olarak anlayabilecekleri etkinliklerin günlük eğitim programları içinde uygulanması, ağır provalarla çocukların strese girmesinin engellenmesi gereklidir.
¾ Okul öncesi eğitim kurumlarında, personel ve idarenin bir araya gelerek okul için ortak amaçlar ve okula uygun bir felsefe belirlemeleri ve benimsemeleri gereklidir (eğitimde ortak bir görüşe karar verme).
¾ Eğitimde kalite felsefesi benimsenmeli, kalite düzeyi ile paylaşılacak misyon ve vizyon belirlenmeli, kalite yönetiminin sürekliliği sağlanmalıdır.
¾ Okul müdürlerinin günlük çalışmaları düzenli takip etmeye teşvik edilmeleri gereklidir.
¾ Okullarda değerlendirme yapılmalı ve bu değerlendirme öğretmen-yönetici, yönetici-öğretmen, veli-öğretmen, öğretmen-veli gibi karşılıklı değerlendirmeler şeklinde uygulanmalıdır.
¾ Hizmet içi eğitim etkinliklerinden, vakti olmadığı için yararlanamayan öğretmenlere gereken fırsatlar sağlanmalıdır.
¾ Öğretmenlere çalıştıkları kurum için yükselme olanağı / olanakları sağlanmalıdır. Yükselmeyi hedeflediği halde bu konuda bir çabası olmayan öğretmenlere gerekli teşvik ve fırsatlar yaratılmalıdır.
¾ Çocuk sayılarına göre yeterli büyüklükte sınıfların planlanması ve eğitim olanaklarının arttırılması gereklidir.
¾ Öğretmenlerin çalışma saatlerinin çok fazla olduğu ortaya çıkmıştır.
Çalışma saatlerinin azaltılması, rotasyonlu hale getirilmesi ya da esnekleştirilmesinin sağlanması, okul öncesi eğitimin kalitesini arttıracaktır.
¾ Okul öncesi eğitim kurumlarında personel arasındaki ilişkileri olumlu yönde geliştirecek kültürel ve sosyal etkinlikler düzenlenmelidir.
¾ Öğretmenlere kurumlarındaki maddi olanaklardan yararlanma imkanı verilmelidir. Performans değerlendirme sistemi uygulanmalı, ücretler performansa bağlı olarak belirlenmelidir.
¾ Uyku ve beslenme saatlerinde çocukların kullandıkları mekanlara ilişkin düzenlemeler yapılmalıdır. Uygun ve sağlıklı koşullara sahip olmayan okul öncesi eğitim kurumları, uygun hale getirilmelidir.
¾ Okulun ve öğretmenlerin ihtiyaçları belirlenerek karşılanmalıdır.
¾ Anketlerin doldurulma sürecinde, bazı öğretmenlerin yönetimden çekinerek sorulara samimi cevaplar veremedikleri gözlenmiştir. Okul öncesi eğitim kurumlarında, yönetim ile öğretmenler arasında açık bir iletişim tarzı gelişitirilerek benimsenmelidir. Sorunlar, karşılıklı konuşma ve konulara uygun çözümleri beraber arama yoluyla çözülmelidir. Ayrıca öğretmenlerin önceden doldurdukları anketlerin ait olduğu araştırmaların sonuçlarıyla ilgili geribildirim almadıkları için, anket doldurmada isteksiz oldukları gözlenmiştir. Araştırma sonuçlarının bir özeti, uygulama yapılmış olan okullara ulaştırılmalıdır. Bunun yapılması, araştırmaların güvenirliği açısından önem taşımaktadır.
¾ Kurumlarda görev tanımları ve rol dağılımlarının doğru bir şekilde yapılmaması, sistemde rol çatışmaları ve organizasyonla ilgili karışıklıklar yaşanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle kurumlardaki yöneticilerin ve çalıştırılan personelin görevleri gözden geçirilmeli, belirlenmeli ve toplantılar yapılarak yazılı ve sözlü olarak personele bildirilmelidir.
¾ Kurum yöneticileri yönetim alanında eğitim almalıdır.
KAYNAKÇA
AÇEV, (21-22 Nisan 2005) Okul Öncesi Eğitiminde Kaliteyi Etkileyen Faktörler Konusunda Üniversitelerden Toplanan Anket Sonuçları. Okul Öncesi Eğitimi’nde Kalite Toplantısı Yayımlanmamış Raporu, İstanbul.
Akın, E. (2006). Mutsuz Çalışanlar. Business Week Türkiye, 9, 53-59.
Alkan, C. (1992). Eğitim Ortamlarının Düzenlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara, no: 168.
Argun, Y. ve İkiz, E. (5-11 Ekim 2003). Okul Öncesi Öğretmenliği Programının Öğrencilerin Mesleki Tutum ve Algılarına Etkilerinin İncelenmesi. OMEP 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferans Bildirileri Kitabı (3. Cilt), YA-PA Yayınları, s. 395-411.
Argun, Y. ve İkiz, E. (2004). Anaokullarında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Kişisel ve Sosyal Uyumları İle Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. OMEP 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildiri Kitabı (1. cilt), YA-PA Yayınları, s. 284-302.
Atalay, F. (1994). Yuva Öğretmenlerinin Psikolojik İhtiyaç Örüntüleri.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Atasavun, M. M. (1994). Okul Öncesi Eğitimde Yönetmenler İle Öğretmenler Arasında İlişki Bozuklukları Yaratan Konular. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Aydın, M. (2000) Eğitim Yönetimi. Ankara. Hatipoğlu Yayınevi.
Başaran, İ. E. (2000). Yönetim. Ankara: Feryal Matbaası.
Bedir, G. (2005). Denetmen, Okul Yöneticisi ve Öğretmen Bağlamında İlköğretim Denetmenlerinin Rehberlik ve Teftiş-Değerlendirme Yeterlilikleri. Gazi Mesleki Eğitim Dergisi. Cilt 7.(13), 51-62.
Bilgin, N. , Ergenç, A. ve Timurcanday, Ö. N. (1984). Bireylerce Algılanan Şekliyle Yaşam Kalitesi. 3. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Psikologlar Derneği Yayınları, s. 233-243.
Celep, C. (1997). Öğretmen Yeterlik Duygusu. Yaşadıkça Eğitim, 50, s. 27-32.
Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve Davranışı. (3. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çelik, N. (1995). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerine Yönelik Hizmetiçi Eğitim Etkinliklerinde Karşılaşılan Sorunların Belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çelikten, M. (2003). İdeal Bir Okul Müdürü Portresi. Eğitim Araştırmaları, 13, 138-145.
Çetin, K., Vural, C. (2006). Performans Değerlendirme, Mesleki Teknik Orta Öğretim Kurumlarında Stratejik Planlama ve Performans Değerlendirme Kriterleri.
Eğitime Bakış, 7, s. 60-67.
Çorbacı, A., Haktanır, G. ve Dinçer, Ç., (2003). 0-6 Yaşındaki Türk Çocukları ile İlgili Olarak Yapılmış Olan Araştırmaların Değerlendirilmesi. OMEP 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildiri Kitabı (1. cilt), YA-PA Yayınları, s.91-117.
Çulha, M. (13-15 Eylül 1984). Personelde Kullanılabilecek Bir Sınıflama ve Kariyer Danışma Test Baterisi. 3. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Cilt 1, 302-309.
Demiriz, S. , Karadağ, A. ve Ulutaş, İ. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Eğitim Ortamı ve Donanım. Ankara: Anı Yayıncılık.
Deniz, A. (2004). Eğitim Yöneticilerine Öneriler. (1. basım). İstanbul: Zambak Yayınları.
Dinçer, Ç. (27-30 Eylül 2000). Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı Öğrencilerinin Mesleğe Yaklaşımları. IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Özet Kitapçığı, s. 1-14.
Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitimin Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri (10-11 Şubat 2004). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, no: 194, Ankara.
Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar. Web:
http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/programlar_icerikler.htm 15 Nisan 2007’de alınmıştır.
Eğitimciler Birliği Sendikası. (2004). Öğretmen Sorunları Araştırması. Ankara : Uyum Ajans.
Ercan, L. G. (2001). Kaynaştırılmış Ortamdaki Normal Gelişim Gösteren Çocukların 8-11 Yaşları Arasındaki Öğrenme Güçlüğü Olan Akranlarına Karşı Tutumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erdoğan, İ. (2006). Avrupa Birliği ve Eğitim. Türkiye Özel Okullar Birliği Bülteni, 11, 28-29.
Erdoğan, İ. (2007). 17. Milli Eğitim Şurası Üzerine Bir Değerlendirme. Türkiye Özel Okullar Birliği Bülteni, 15, 4-6.
Ese, A. (8 Mayıs 2004). Öğretmenlerde Performans Değerlendirme Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma. 2. Özel Okullar Birliği Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar Bilgi Şöleni, s. 61-73.
Fetihi, L. (1998). Okul Öncesi Eğitimde Yönetici-Öğretmen İlişkisi.
Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Gelfer, J.I., Xu, Y., Perkins, P.G. (2004, October). Developing Portfolios to Evaluate Teacher Performance in Early Childhood Education. Early Childhood Education Journal, 32, 127-132.
Gündoğan, A. (2002). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlar (Denizli İli Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Haktanır, G., Dinçer, Ç., Küçükturan, G., Turcan, A.İ. ve Şen, M. (10-11 Şubat 2004). Okul Öncesi Eğitim Sisteminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri.
Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitimin Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı Yayımlanmamış Raporu, Ankara.
Haktanır, G. (21-22 Nisan 2005). Erken Çocukluk Eğitimi ve Üniversitelerde Kalite. AÇEV Okul Öncesi Eğitimi’nde Kalite Toplantısı Yayımlanmamış Raporu, İstanbul.
Haktanır, G. (1 Şubat 2007). Okul Öncesi Öğretmeni’nin Niteliği. ÖZOKBİR Okul Öncesi Eğitim Sempozyumu Yayımlanmamış Raporu, Antalya.
Kalemci, F. (1998). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Çevre Düzenlemesi ve Çalışan Eğitimci Personelin Nitelikleri Yönünden İncelenmesi. (1. basım). Ankara:
Aydoğdu Ofset.
Kandır, A., Çaltık, İ. (2006). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Görevli Öğretmenlerin Okulların Fiziksel Koşullarına ve Sınıflarındaki İlgi Köşelerinin Özelliklerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Mesleki Eğitim Dergisi. Cilt 8, (15), 40-62.
Kantarcıoğlu, S. (1999). Okul Öncesi Eğitiminde Beden Eğitimi. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Kapıkıran, N.A. (2003). Okul Öncesi Öğretmenlerde Tükenmişliğin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim Araştırmaları, 13, 73-78.
Karakaş, U.U. (2002). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Yeterlikleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kargı, E., Haktanır, G. (7-9 Mart 2003). Okul Öncesi Öğretmenliği Programında Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Benlik Algıları İle Mesleki Olgunluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 13. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresinde sunuldu, Ankara.
Kerem, E. A. ve Cömert, D. (2004) Okul Öncesi Eğitimin Sorunlarına Genel Bir Bakış. Eğitim Araştırmaları Dergisi, sayı:13.
M.E.B. (2002). Okul Öncesi Eğitim 2002 Verileri. Araştırma Planlama Kurulu Başkanlığı Yayımlanmamış Raporu. Ankara.
M.E.B. (2004). Ankara: 2003-2004 Milli Eğitim Araştırma Planlama Kurulu Başkanlığı Sayısal Verileri (10.04.2005’de indirildi ). Web: http://apk.meb.gov.tr
M.E.B. (2004). Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği. Ya-pa Yayınları, İstanbul.
M.E.B. (2004). Öğretmenlik Mesleğinin Genel Yeterlikleri Taslağı. Temel Eğitime Destek Programı “Öğretmen Eğitimi Bileşeni” Yayımlanmamış Raporu, Ankara.
MEB (2006). Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü 36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı, Ankara.
MEB (2006). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara.
MEB (2007). Yayımlanmamış Hizmetiçi Eğitim Seminer Notları, İstanbul.
Oktay, A. (1985). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Sorunları ve Öneriler. Ya-pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması II.-III. Semineri, İstanbul: Ya-pa Yayın Pazarlama, s. 107-114.
Oktay, A. (1999). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem, 1. Baskı, İstanbul:
Epsilon Yayıncılık.
Oktay, A. (2006). Avrupa’da ve Türkiye’de Reform Çalışmaları. Özel Okullar Birliği Bülteni, 14, 8-17.
Özer, S., Özer, K. (2004). Çocuklarda Motor Gelişim. İstanbul: Nobel Yayınları.
Özgün, Ö. (2005). The Relationship of Novice Turkish Early Childhood Education Teachers Professional Needs, Experiences, Efficacy Beliefs School Climate For Promoting Early Childhood Learning and Job Satisfaction.
Yayımlanmamış doktora tezi, Syracuse University, NewYork.
Öztop, H. (1994). Anne ve Babaların Ebeveyn Eğitimine İlişkin Bilgi İhtiyacının Belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özgüven, İ. E., (1992). Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı.
Ankara: Psikolojik Danışma, Rehberlik ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.
Performansı Düşük Çalışanı Ne Yapmalı. (1 Mayıs 2005). Sabah İnsan Kaynakları, s.8.
Shantz, D. (2005). Öğretmen Eğitiminde Yenilikçi Bir Yaklaşım mı Yoksa Geleneksel Bir Anlayış mı? (Çev. E. Gökçe, C. Demirhan). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt 38. (2), 187-195. (Orjinal makalenin yayım tarihi, 1995)
Solmaz, E. N. (16-18 Mayıs 2006). 1. Ulusal Okul Öncesi Eğitimi Öğrenci Kongresi Bildiri Kitapçığı, s. 17-26.
Şahin, A. E. (21-22 Nisan 2005). Eğitim Hizmetlerinde Kalite. AÇEV Okul Öncesi Eğitimi’nde Kalite Toplantısı Yayımlanmamış Raporu, İstanbul.
Tahta, F. (1995). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tekışık, H. H., (2003). Öğretmenin Eğitme-Öğretme Yeterlilikleri ve Görevleri.
Eğitimde Yansımalar: VII. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.181-204.
Telman, N., Ünsal, P. (2004). Çalışan Memnuniyeti. İstanbul: Epsilon Yayınları.
Tevrüz, S. (1984). Çalışma ve İş Kavramlarının İncelenmesi. 3. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, s. 293-301.
Tok, E. (2002). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Yönetim Sorunları.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Töremen, F. (2006). Eğitim Kurumlar Sosyal Sermaye ve Yönetimi. Eğitime Bakış, 7, 28-32.
Turan, S. (2006). Avrupa Birliği Sürecinde Eğitim ve Okulun İşlevini Yeniden Düşünmek. Eğitime Bakış, 7, 3-9.
Tümkaya, S. (1994). Öğretmenlerde Tükenmişlik ve Bunu Gidermeye Yönelik Çalışmalar. 1. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı (cilt 1), s. 263-268.
Türkün, T., Çelik, H., Ergen, Ç. (16-18 Mayıs 2006). 1. Ulusal Okul Öncesi Eğitimi Öğrenci Kongresi Bildiri Kitapçığı, s.11-16.
Uysal, O. (7 Ocak 2007). Türkler Şirketlerini Neden Sevmiyor? Sabah İşte İnsan, s.1-2.
Ünal, S. (2000). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Yöneticilerin Kişilik Özellikleri İle Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Varol, N. (1995). Aile Eğitim Çalışmalarının Planlanması. Eğitim ve Bilim, 96, 31-37.
Vorkink, A. (20-21 Ocak 2006). AB Vizyonu. Türkiye’de Eğitim ve Özel Okullar Sempozyumunda sunuldu, Antalya.
Yazıcı, Z., Yellice, B., Özer, D. (2003). Okul Öncesi Eğitim Ortamlarının Değerlendirilmesi. OMEP 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildiri Kitabı (3. cilt), YA-PA Yayınları, s. 113-123.
Yeşilyaprak, B. (2002). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. (1. baskı). Ankara:
Pegem Yayıncılık.
Yıldız, V. ve Öner, S. (1997) İzmir Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Kaliteyi Olumsuz Yönde Etkileyen Nedenler ve Çözüm Önerileri. I. Ulusal Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, s. 623-635.
EK 1. OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİ İÇİN KİŞİSEL BİLGİ FORMU