4389 say›l› Bankalar Kanununun 5 inci maddesinde Bankalar Ye-minli Murak›plar›n›n, Bankalar Kanununda yaz›l› görevleri ile s›n›rl› ol-mak üzere vergi inceleme yetkisine sahip olduklar› belirtilmifl olup dos-yada mevcut Baflbakanl›k Hazine Müsteflarl›¤› Bankalar Yeminli Mura-k›plar Kurulu Baflkanl›¤›n›n 29.8.2000 günlü ve R-6 say›l› k›sm› vergi in-celeme raporu üzerine davac› kurum ad›na vergi dairesince düzenlenen vergi ceza ihbarnamesinde incelemeyi yapan yetkili kifli yönünden yü-rürlükteki mevzuata ayk›r› bir yön bulunmad›¤›ndan bu gerekçe ile tar-hiyat› terkin eden mahkeme karar›n›n bozulmas› ve mahkemece iflin esas›n›n incelenmesi gerekti¤i oyu ile karara kat›lm›yorum.
6.
Temyiz Eden : Sultanbeyli Vergi Dairesi Müdürlü¤ü – ‹STANBUL Karfl› Taraf : ? Konfeksiyon Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited fiirketi Vekili : Av. ?
‹stemin Özeti : Davac› flirketin 2001 ve 2002 y›l› ifllemlerinin ince-lenmeye bafllan›lmas› üzerine tesis edilen ihtiyati haciz iflleminin iptali istemiyle dava aç›lm›flt›r.
‹stanbul 4.Vergi Mahkemesi 26.1.2004 günlü ve E:2003/1574, K:2004/166 say›l› karar›yla; 4811 say›l› Vergi Bar›fl› Yasas›n›n yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce davac› flirket hakk›nda 2001 ve 2002 y›llar›na iliflkin vergi incelemesi bafllat›ld›¤›, inceleme sonuçlanmadan 4811 say›l› Yasa-n›n yürürlü¤e girmesiyle 1998-2001 y›llar› için matrah art›r›m›nda bulu-nuldu¤u, inceleme sonucunda ise yükümlü flirketin 2001 y›l›nda indirim konusu yapt›¤› baz› katma de¤er vergilerini içeren faturalar›n sahte ol-du¤unun tespit edildi¤inden bahisle 2001/Aral›k döneminden 2002 y›l›-na devreden katma de¤er vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi sure-tiyle dava konusu ihtiyati haczin dayana¤› olan cezal› tarhiyatlar›n yap›l-d›¤›, bu tarhiyatlara karfl› aç›lan davada Mahkemelerinin 26.1.2003 gün-lü ve E:2003/1573, K:2004/165 say›l› karar›yla, davac› flirketin matrah ar-t›r›m›nda bulundu¤u dönem için inceleme yap›lamayaca¤› ve sözkonu-su dönem kay›tlar› esas al›narak tarhiyat yap›lmas›n›n mükerrer vergilen-dirme yarataca¤›, bu durumun 4811 say›l› Yasan›n matrah art›r›m›na ilifl-kin hükümleri ile sa¤lanmak istenen amaca ve vergilendirme ilkelerine ayk›r› oldu¤u gerekçesiyle cezal› tarhiyat›n kald›r›lmas›na karar verilmifl
oldu¤undan, dava konusu ihtiyati haczin dayana¤› vergi ve cezalar›n kald›r›lmas› nedeniyle dayana¤› kalmayan ihtiyati haciz karar›n›n iptali-ne karar vermifltir.
Vergi dairesi müdürlü¤ünün temyiz istemini inceleyen Dan›fltay Dokuzuncu Dairesi 22.12.2004 günlü ve E:2004/1193, K:2004/6901 say›-l› karar›yla; 4811 say›say›-l› Yasan›n 8 inci maddesinin 1 inci f›kras›nda kat-ma de¤er vergisi mükelleflerinin; her bir vergilendirme dönemine iliflkin olarak verdikleri (ihtirazi kay›tla verilenler dahil) beyannamelerindeki hesaplanan katma de¤er vergisinin y›ll›k toplam› üzerinden fiubat 2003 sonuna kadar idareye baflvurarak art›r›mda bulunmay› kabul etmeleri halinde, bu mükelleflerin nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri y›llara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma de¤er vergisi incelemesi ve tarhiyat yap›lamayaca¤›n›n hükme ba¤land›¤›, ay-n› maddenin 7 nci f›kras›nda ise; art›r›mda bulunulan y›llarla ilgili olarak kendileri hakk›nda sonraki dönemlere devreden indirilebilir katma
de-¤er vergileri ve ihraç kayd›yla teslimlerden veya iade hakk› do¤uran ifl-lemlerden do¤an tecil-terkin ve nakden ya da mahsuben iade ifllemleriy-le s›n›rl› olmak üzere, inceifllemleriy-leme ve tarhiyat hakk›n›n sakl› oldu¤u düzen-lemesinin yer ald›¤›, bu hükümlerin birlikte de¤erlendirilmesinden, yü-kümlülerin art›r›mda bulunduklar› y›llarla ilgili olarak sonradan vergi in-celemesi ve tarhiyat yap›lamayaca¤› anlafl›lmaktaysa da, bunlar hakk›n-da art›r›mhakk›n-da bulunduklar› y›llar›n Aral›k ay›nhakk›n-dan bir sonraki y›la devre-den katma de¤er vergileriyle s›n›rl› olmak üzere inceleme ve buna ba¤-l› olarak tarhiyat yap›labilece¤i hususunun aç›k bulundu¤u, bu durum-da, olaydurum-da, en son 2001 y›l› için art›r›mda bulunan yükümlü flirketin bu y›l›n Aral›k ay›ndan sonraki döneme devreden katma de¤er vergisinin sahte fatura kullan›m› nedeniyle azalt›lmas› suretiyle bir sonraki y›l›n muhtelif dönemleri için cezal› tarhiyat yap›labilece¤inden, mahkemece ihtiyati hacze iliflki bu davan›n iflin esas›na girilerek bir karar verilmesi gerekti¤i gerekçesiyle, karar› bozmufltur.
Bozma karar›na uymayan ‹stanbul 4.Vergi Mahkemesi 15.4.2005 günlü ve E:2005/573, K:2005/726 say›l› karar›yla; Mahkemelerince veri-len karar›n, ihtiyati haciz karar› al›nabilmesi için teminat alt›na al›nmas›
gereken bir amme alaca¤› bulunmas› gerekti¤i ve amme alaca¤›n›n ter-kinine hükmedilmesi nedeniyle ihtiyati haczin de iptali gerekti¤i gerek-çesine dayal› oldu¤u, dolay›s›yla bozma karar›nda belirtilen inceleme ve tarhiyat yap›labilece¤i ve iflin esas›na girilerek karar verilmesi gerekti¤i yönündeki gerekçeye kat›lma imkan› bulunmad›¤› gibi, katma de¤er vergisi yönünden davan›n kabulü ile cezal› tarhiyat›n terkini yolundaki karar›n bozulmas› üzerine ilk kararda ›srar edilerek vergi ve cezan›n kal-d›r›lmas›na karar verilmesi nedeniyle, dava konusu ihtiyati haczin daya-na¤› kalmad›¤›ndan iptali gerekti¤i gerekçesiyle ilk karar›nda ›srar etmifl-tir.
Israr karar› vergi dairesi müdürlü¤ü taraf›ndan temyiz edilmifl, ya-p›lan ifllemlerde yasaya ayk›r›l›k olmad›¤› ileri sürülerek karar›n bozul-mas› istenmifltir.
Savunman›n Özeti : ‹stemin reddi gerekti¤i savunulmufltur.
Dan›fltay Tetkik Hakimi ………..'›n Düflüncesi: Israr karar›n›n Da-n›fltay Dokuzuncu Dairesince verilen bozma karar›nda yer alan esaslar do¤rultusunda bozulmas› gerekti¤i düflünülmektedir.
Dan›fltay Savc›s› …………'›n Düflüncesi: Dan›fltay Dokuzuncu Da-iresinin 22.12.2004 tarih ve E:2004/1193, K:2004/6901 say›l› bozma kara-r›n›n dayand›¤› gerekçe karfl›s›nda temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi ›srar karar›n›n bozulmas› gerekece¤i düflünülmektedir.
TÜRK M‹LLET‹ ADINA
Hüküm veren Dan›fltay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gere¤i görüflüldü:
2001 ve 2002 y›l› defter ve belgelerinin incelenmesi sonucu düzen-lenen vergi inceleme raporuna dayan›larak 2002 y›l›n›n Temmuz ila Ka-s›m dönemleri için re'sen sal›nan vergi z›ya› cezal› katma de¤er vergisi nedeniyle davac› flirket ad›na tesis edilen 26.8.2003 günlü ve 2003-147 say›l› ihtiyati haciz karar›n›n iptali yolundaki vergi mahkemesi ›srar ka-rar› vergi dairesi müdürlü¤ünce temyiz edilmifltir.
6183 say›l› Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›nda Kanunun 13 üncü maddesinin (1) iflaretli bendinde; 9 uncu madde gere¤ince teminat istenmesini mucip haller mevcut ise ihtiyati haczin, hiçbir müddetle mu-kayyet olmaks›z›n alacakl› amme iadesinin mahalli en büyük memuru-nun karar›yla, haczin ne suretle yap›laca¤›na dair olan hükümlere göre derhal uygulanaca¤› düzenlemesi yer alm›fl, ayn› Kanunun 9 uncu mad-desinde de, 213 say›l› Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesi uyar›n-ca ceza kesilmesini gerektiren haller ile 359 uncu maddesinde say›lan hallere temas eden bir amme alaca¤›n›n sal›nmas› için gerekli muamele-lere bafllanm›fl oldu¤u takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yap›lan ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat istenece¤i öngörülmüfltür.
6183 say›l› Kanunun kamu alaca¤›n›n korunmas› ile ilgili hükümle-ri kapsayan Bihükümle-rinci K›sm›n›n ‹kinci Bölümünde yer alan teminat istenme-si, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk müesseseleri, henüz kamu alaca¤›
olma niteli¤i kazanmam›fl vergi ve cezalar›n, tahakkuk ettikleri tarihte karfl›lafl›labilecek tahsil imkans›zl›¤›na bir önlem olarak öngörülmüfltür.
Dolay›s›yla özel kanunlara göre henüz tahakkuk etmemifl vergi ve ceza-lar hakk›nda, kamu alaca¤›n›n güvenceye ba¤lanmas› amac›yla öngörü-len teminat isteme, ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati hacze karfl› aç›lacak da-valar›n, dava konusu edilmekle tahsili duran vergi ve cezalar hakk›nda yap›lacak yarg›lamadan ayr› ve ba¤›ms›z olarak incelenmesi ve hukuka uygunluk denetiminin de, tedbir mahiyetinde tesis edilen ifllemin tesis edildi¤i andaki hukuki duruma göre yap›lmas› gerekmektedir.
Bu durumda, dava konusu ihtiyati haciz karar› hakk›nda, belirtilen esaslar do¤rultusunda bir inceleme yap›larak karar verilmesi gerekirken, vergi mahkemesince, ihtiyati haciz ifllemi ile teminat alt›na al›nmak iste-nen amme alaca¤›n›n Mahkemelerince terkinine hükmedilmifl olmas› ne-deniyle ihtiyati haczin de iptali gerekti¤i gerekçesiyle ›srar karar› veril-mesinde hukuka uygunluk görülmemifltir.
Aç›klanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile ‹stanbul 4.Vergi Mahkemesinin 15.4.2005 günlü ve E:2005/573, K:2005/726 say›l› ›srar ka-rar›n›n bozulmas›na, yeniden verilecek kararda karfl›lanaca¤›ndan, yar-g›lama giderleri yönünden hüküm kurulmas›na gerek bulunmad›¤›na, 14.4.2006 gününde oybirli¤i ile karar verildi.
7.
Temyiz Eden : Liman Vergi Dairesi Müdürlü¤ü – MERS‹N Karfl› Taraf : ... Tur. ve Sey. ‹th. ‹hr. Tic. ve San. A.fi.
‹stemin Özeti : 1996 y›l›na ait defter ve belgelerini incelemeye ib-raz etmeyen yükümlü flirket ad›na 1997/fiubat dönemi için resen a¤›r ku-sur cezal› katma de¤er vergisi sal›nm›flt›r.
Tarhiyata karfl› aç›lan davay› inceleyen ‹çel 1.Vergi Mahkemesi 16.10.1998 gün ve E:1997/479, K:1998/449 say›l› karar›yla; defter ve bel-gelerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle katma de¤er vergisi in-dirimleri kabul edilmemiflse de, defter ve belgeler üzerinde mahkemele-rince yapt›r›lan bilirkifli incelemesi sonucunda ilgili dönemlerde indirim konusu yap›lan katma de¤er vergilerinin yer ald›¤› belgelerin yükümlü flirketin defterlerine kay›tl› ve beyanlar›yla uyumlu oldu¤unun
anlafl›ld›-¤› gerekçesiyle tarhiyat› kald›rm›flt›r.
Karara karfl› yapt›¤› temyiz istemi Dan›fltay Onbirinci Dairesince reddedilen vergi dairesi müdürlü¤ünün karar düzeltme istemini kabul eden Dan›fltay Yedinci Dairesi 27.2.2001 gün ve E:2000/5480, K:2001/598 say›l› karar›yla; vergi incelemesi yapmaya yetkili denetim eleman›na ibraz edilmedi¤i için biçimselli¤inin gerçek mahiyetle uyum-lu ouyum-lup olmad›¤› tespit edilemeyen defter ve belgelerin, ç›kan uyuflmaz-l›k dolay›s›yla aç›lan idari davada, karfl›t inceleme yetkisi bulunmayan idari yarg› yerince davac› lehine verilecek karara dayanak al›nmas›n›n vergilemede esas olan "gerçek mahiyet" in biçimselli¤e feda edilmesi
an-lam›na gelece¤i, temyize konu karara dayanak al›nan defter ve belgele-rin, ifl yerinde 7.10.1997 tarihinde davac› flirketin iflçisi ...'ya tebli¤ edilen yaz› ile ibraz› istenilmifl olmas›na karfl›n, belli edilen tarihte ve daha son-ra inceleme eleman›na ibson-raz edilmedi¤inin anlafl›ld›¤›, dava dilekçesin-de ibraz etmeme keyfiyetine gerekçe olarak dilekçesin-defter ve belgelerin istenil-mesine iliflkin yaz›n›n tebli¤ edildi¤i kiflinin flirketle bir ilgisinin
olmad›-¤›, dolay›s›yla tebligattan haberdar olunmad›¤›n›n ileri sürüldü¤ü, ...'n›n tebligat› davac› flirketin iflçisi s›fat›yla ald›¤›, sigortal› olmamas›n›n bu ni-teli¤i de¤ifltirmeyece¤i, defter ve belgelerin ibraz edilmesi amac›yla da-vac› flirketin iflçisine yap›lan tebligat›n usulüne uygun olmad›¤› yönün-de ileri sürülen bu hususun hakl› bir mazeret olarak kabul
edilemeyece-¤i, mahkemeye ibraz olunan defter ve belgelere dayan›larak dava hak-k›nda hüküm kurulmas›n›n hukuka uygun bulunmad›¤› gerekçesiyle ka-rar› bozmufltur.
Bozma karar›na uymayan ‹çel 1.Vergi Mahkemesi 22.5.2001 gün ve E:2001/259, K:2001/344 say›l› karar›yla ilk karar›nda yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeye ek olarak, 2577 say›l› Kanunun 20 nci maddesi-ne uygun olarak yükümlünün mahkemelerimaddesi-ne ibraz etti¤i defter ve bel-gelerin incelenmesi sonucunda tüm belbel-gelerin defterlerde kay›tl› ve be-yan›n da kay›tlara uygun oldu¤u, bilirkifli vas›tas›yla ayr›ca karfl›t incele-meye gerek duyulmadan tespit edildi¤inden tarhiyat›n kald›r›lmas›nda yasa ve içtihatlara ayk›r›l›k görülmedi¤i, mahkemelerince tespit edilen bir durumun, s›rf inceleme eleman›na defter ve belge ibraz edilmedi¤i ileri sürülerek yok say›lmas›n›n hakkaniyete ayk›r› oldu¤u gerekçesiyle ilk karar›nda ›srar etmifltir.
Israr karar› vergi dairesi müdürlü¤ü taraf›ndan temyiz edilmifl ve yükümlünün defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi üzerine tarh dosyas› üzerinde yap›lan inceleme sonucu sal›nan cezal› verginin yerinde oldu¤u ileri sürülerek karar›n bozulmas› istenmifltir.
Savunman›n Özeti : Usul ve hukuka uygun vergi mahkemesi kara-r›n›n onanmas› gerekti¤i savunulmufltur.
Dan›fltay Tetkik Hakimi ………..'n›n Düflüncesi : Temyiz dilekçe-sinde ileri sürülen iddialar ›srar karar›n›n bozulmas›n› sa¤layacak durum-da görülmedi¤inden istemin reddi gerekti¤i düflünülmektedir.
Dan›fltay Savc›s› ……..'in Düflüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürü-len hususlar, 2577 say›l› ‹dari Yarg›lama Usulü Yasas›n›n 49. maddesinin 1. f›kras›nda belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymay›p Vergi Mahkeme-since verilen ›srar karar›n›n dayand›¤› hukuki ve yasal nedenler karfl›s›n-da, an›lan karar›n bozulmas›n› gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Aç›klanan nedenlerle, temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi-nin ›srar karar›n›n onanmas› gerekti¤i düflünülmektedir.
TÜRK M‹LLET‹ ADINA
Hüküm veren Dan›fltay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca dos-yadaki belgeler incelendikten sonra gere¤i görüflüldü:
Akaryak›t istasyonu, otel ve otobüs iflletmecili¤i yapan yükümlünün 1996 y›l›na ait defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi nedeniy-le katma de¤er vergisi indirimnedeniy-leri kabul edilmeyerek ad›na re'sen sal›nan kaçakç›l›k cezal› katma de¤er vergisini kald›ran vergi mahkemesi ›srar karar› temyiz edilmifltir.
213 say›l› Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) f›kras›n-da, vergilendirmede vergiyi do¤uran olay ve bu olaya iliflkin muamele-lerin gerçek mahiyetinin esas oldu¤u, vergiyi do¤uran olay ve bu olaya iliflkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille is-patlanabilece¤i, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olay›n özelli¤ine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunmas›
halinde ispat külfetinin bunu iddia edene ait bulundu¤u aç›klanm›fl, 171
inci maddesinde de mükelleflerin vergi ile ilgili servet, sermaye ve he-sap durumu ile faaliyet ve hehe-sap neticelerini tespit etmek, vergi ile ilgi-li muameleleri belilgi-li etmek, vergi karfl›s›ndaki durumunu hesap üzerin-den kontrol etmek ve bu hesap ve kay›tlar›n yard›m›yla üçüncü flah›sla-r›n vergi karfl›s›ndaki durumlaflah›sla-r›n› kontrol etmek ve incelemek maksad›y-la bu kanuna göre defter tutacakmaksad›y-lar› belirtilmifl, devam› maddelerinde ise defter tutmaya iliflkin esaslar düzenlenmifltir.
Buna göre yükümlüler taraf›ndan tutulan defterlerin Vergi Usul Ka-nununun 3 üncü maddesi uyar›nca ispat arac› olabilmesi için gerçek du-rumu yans›tmas› gerekmektedir.
Öte yandan Vergi Usul Kanununun 256 nc› maddesinde de yüküm-lülerin muhafaza etmek zorunda olduklar› her türlü defter, belge ve kar-neleri muhafaza süresi içinde yetkili makam ve memurlar›n talebi üzeri-ne ibraz ve inceleme için arz etmeye mecbur olduklar› belirtilmifltir. ‹b-raz zorunlulu¤unun hakl› bir neden olmaks›z›n yerine getirilmemesi, vergi idaresinin denetiminden kaç›nmak ve saklanan kimi hususlar›n karfl›t inceleme yoluyla ortaya ç›kar›lmas›n› engellemek anlam›na
geldi-¤i gibi bu durum, defter ve belgelerin ilgilisi lehine kan›t olma niteligeldi-¤ini de kaybettirmektedir.
Olayda yükümlü flirketin defter ve belgelerini ibraz etmesi iflçisi ...'ya tebli¤ edilen yaz› ile istenilmifl oldu¤u halde ibraz edilmedi¤i anla-fl›lm›flt›r.
Davac› flirket dava ve temyiz dilekçelerinde, ibraz etmeme nedeni olarak, defter ve belge isteme yaz›s›n›n flirketle ilgisi olmayan bir kifliye tebli¤ edildi¤ini ileri sürmekte ise de, tebligat› alan Hüseyin Kaya'n›n da-vac› flirketin iflçisi s›fat›yla tebli¤ al›nd›s›n› imzalad›¤› görülmüfl olup söz konusu kiflinin sigortas›n›n bulunmamas› davac› flirketin iflçisi olma nite-li¤ini de¤ifltirmeyece¤inden tebligat›n usulüne uygun olmad›¤› yolunda-ki iddia yerinde görülmemifltir.
Öte yandan 3065 say›l› Katma De¤er Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin 1/a bendinde, mükelleflerin yapt›klar› vergiye tabi ifllemler üzerinden hesaplanan katma de¤er vergisinden, bu kanunda aksine hü-küm olmad›kça faaliyetlerine iliflkin olarak kendilerine yap›lan teslim ve hizmetler dolay›s›yla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesika-larda gösterilen katma de¤er vergisini indirebilecekleri, ayn› Kanunun 34 üncü maddesinin 1 inci bendinde, yurt içinden sa¤lanan veya ithal olu-nan mal ve hizmetlere ait katma de¤er vergisinin al›fl faturas› veya ben-zeri vesikalar ve gümrük makbuzu üben-zerinde ayr›ca gösterilmek ve bu ve-sikalar›n kanuni defterlere kaydedilmesi flart›yla indirilebilece¤i kurala ba¤lanm›flt›r.
Bu yasal düzenlemelere göre katma de¤er vergisinin indirim konu-su yap›labilmesi için indirim konukonu-su yap›lacak verginin fatura veya ben-zeri belgeler ile gümrük makbuzu üben-zerinde ayr›ca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin yasal defterlere kaydedilmifl olmas› gerekmektedir.
‹nceleme eleman›nca, defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilme-mesi nedeniyle yükümlünün katma de¤er vergisi indirimleri kabul edil-memifl ve aç›lan davada mahkemece, yükümlüden defter ve belgeleri is-tenerek yapt›r›lan bilirkifli incelemesi sonucunda tarhiyat kald›r›lm›fl bu-lunmaktad›r.
‹dari yarg› yetkisi idari eylem ve ifllemlerin hukuka uygunlu¤unun denetimi ile s›n›rl› bulunan idari yarg› yerlerinin; vergi inceleme elema-n›na ibraz edilmedi¤i için biçimselli¤inin, gerçek mahiyetle uyumlu olup olmad›¤› tespit edilemeyen defter ve belgelere dayanarak karar verme-si, vergi idaresine ait olan inceleme yapma ve defter kay›tlar› ile bu ka-y›tlar›n dayana¤› belgelerin gerçek durumla uyumlu olup olmad›¤›n›
araflt›rma yetkisinin, idari yarg› yerince kullan›ld›¤› anlam›na gelmekte-dir.
3065 say›l› Katma De¤er Vergisi Kanununun 29 ve 34 üncü madde-leri uyar›nca ihtilafl› dönemde indirim konusu yap›lan katma de¤er ver-gilerinin, davac› flirkete yap›lan teslim ve hizmetler dolay›s›yla hesapla-narak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda yer al›p almad›¤›n›n ve defterlerinde kay›tl› olup olmad›¤›n›n tespiti için, ibraz edilecek bu fatu-ralardan vergi dairesi de haberdar edilip, gerçek mal teslim ve hizmet al›m›na iliflkin olup olmad›klar›n›n araflt›r›lmas› sa¤land›ktan sonra, bu araflt›rma sonucu de¤erlendirilmek suretiyle dava hakk›nda karar veril-mesi gerekirken indirim konusu yap›lan katma de¤er vergilerinin yer al-d›¤› belgelerin yükümlü flirketin defterlerine kay›tl› ve beyanlar›yla uyumlu oldu¤undan bahisle tarhiyat›n kald›r›lmas› yolunda verilen ka-rarda hukuka uygunluk görülmemifltir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, ‹çel 1. Vergi Mahkeme-sinin 22.5.2001 gün ve E:2001/259, K:2001/344 say›l› ›srar karar›n›n bo-zulmas›na, yeniden verilecek kararda karfl›lanaca¤›ndan yarg›lama gider-leri yönünden hüküm kurulmas›na gerek bulunmad›¤›na, 7.12.2001 gü-nü oyçoklu¤u ile karar verildi.
X- K A R fi I O Y
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar›n ›srar karar›n›n bozulma-s›n› sa¤layacak durumda bulunmad›¤› görüflüyle karara kat›lm›yoruz.
XX - K A R fi I O Y
Tarhiyat; indirim konusu yap›lan vergilerin al›fl belgelerinde göste-rilmedi¤i ya da bu belgelerin defterlere kaydedilmedi¤i saptanarak
de-¤il, incelenmek üzere defter ve belge ibraz istemi yerine getirilmedi¤in-den, katma de¤er vergisi indirimleri belgelenmemifl varsay›larak
uygu-lanm›flt›r. Dava, bu varsay›m›n do¤ru ve gerçek olmad›¤› iddias›yla aç›l-m›flt›r.
Katma De¤er Vergisi Kanununun 34 üncü maddesinde yüklenilen verginin hesaplanan vergiden indirilebilmesi için aranan indirimin bel-gelenmesi ve kayd›na iliflkin koflul, verginin gerçekten yüklenildi¤ine kan›t oluflturmak üzere öngörülmüfltür. Bu koflulu yerine getirip getirme-di¤i incelenmek amac›yla idarece istenen defter ve belgelerini ibraz et-meyen davac›, katma de¤er vergisinin gösterildi¤i al›fl belgelerinin ger-çek bir teslim veya hizmeti temsil edip etmedi¤inin incelenmesini de ön-lemifltir. Ancak, defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle indiri-min biçimsel koflullar›n›n yerine getirilmedi¤i görüflüyle yap›lan tarhiya-ta karfl› aç›lan davada yarg› yeri bu noktarhiya-tay› araflt›rmak durumundad›r.
Biçimsel koflullar›n varl›¤› saptand›ktan sonra al›fl belgelerinin gerçek bir teslim veya hizmeti temsil edip etmedi¤i ancak bir vergi incelemesiyle saptanabilece¤inden yarg› yerlerince yap›lacak ya da yapt›r›labilecek in-celemeler bu nitelikte bir inceleme olamaz. Böyle bir inceleme raporu, daval› idarenin sundu¤u bir delil olarak de¤erlendirilebilir.
Tarhiyat›n yap›lmas›ndan önce vergi idaresinin inceleme yapmak-tan yoksun b›rak›ld›¤› defter ve belgelerin ibraz edildi¤i yarg› yerleri an-cak, bu belgeler üzerinde bilirkifli incelemesi yapt›rabilir. ‹ndirimin bi-çimsel koflullar›n›n gerçekleflmesi yönünden yap›labilecek olan bilirkifli incelemeleri, ibraz edilen al›fl belgelerinin gerçe¤i yans›tmas› noktas›n›
kapsamaz ise de, bir davan›n taraflar› dava dosyalar›n› ve kan›t olarak sunulan belgeleri incelemek, gerek gördüklerinde bunlardan örnek al-mak ve karfl› delil sunal-mak olana¤›na her zaman sahiptir. Al›fl belgeleri-nin gerçe¤i yans›t›p yans›tmad›¤› yönünden, vergi idaresibelgeleri-nin bu olana¤›
kullanarak edindi¤i belge ve bilgilere göre vergi incelemesi yapt›rmas›-na engel de bulunmamaktad›r. Kald› ki, bilirkifli seçimi s›ras›nda yap›lan duyurular, varsa itirazlar›n bildirilmesi için tebli¤ edilen bilirkifli raporu
ile bu durumdan bilgi sahibi olaca¤›ndan vergi idaresi, bu incelemeyi yapabilecektir.
Vergi mahkemesinin istemi üzerine yarg› yerine sunulan defter ve belgelerin gerek görülen inceleme yap›lmadan davan›n di¤er taraf›na teslimi kadar, yarg›lama s›ras›nda taraflarca sa¤lanabilecek kan›tlar›n an-cak yarg› yerine sunulabilece¤i göz ard› edilerek yarg›lama sürecini ke-sintiye u¤ratacak flekilde vergi incelemesi yapt›r›lmas› ve verilecek
Vergi mahkemesinin istemi üzerine yarg› yerine sunulan defter ve belgelerin gerek görülen inceleme yap›lmadan davan›n di¤er taraf›na teslimi kadar, yarg›lama s›ras›nda taraflarca sa¤lanabilecek kan›tlar›n an-cak yarg› yerine sunulabilece¤i göz ard› edilerek yarg›lama sürecini ke-sintiye u¤ratacak flekilde vergi incelemesi yapt›r›lmas› ve verilecek