AY BÜYÜRKEN UYUYAMAM

* Ay Büyürken Uyuyamam: Kiraladığı küçük odasında geçmişiyle hesaplaşan genç adam ay çıktığı geceler uykusuz kalır.

* Soluk Almak: Kendisinden yirmi beş yaş küçük karısı, dört çocuğunu da bırakarak yanlarında çalışan genç yardımcıya kaçar. Adam karısını üç ay sonra geri getirir.

* İğneci: Şükriye köyde büyümüş, evlenince kasabaya gelmiş genç bir kadındır. Evinin karşısındaki Sağlık Ocağı’nın iğnecisine gönlünü kaptırır.

* Yük: Musa köyün genç gelini Şehnaz’a tutkundur. Sürekli onun yolunu gözler, bir gün cesaretini toplar ona açılır.

* Hovarda: Beyşehirli bir bakkal, Ankara’ya gelir. Arkadaşının anlattığı Aşık Dursun ile karısını ziyaret eder ama işlerin arkadaşının anlattığı gibi olmadığını görür.

* Vasfiye: 18 yaşında dul kalan Vasfiye’nin tek hayali İstanbul’a gidip şarkıcı olmaktır, bu amaçla yaşlı bir adamla nişanlanır.

* Mısırlar Kımıldıyor: Halil kalabalık ailesini geçindirmek için gece gündüz çalışır. Köyün Hoca’sı Halil camiye gelmiyor, hediyeler getirmiyor diye onu günahkar ilan eder. Halil bir gün mısır tarlasında hocayı kolcunun karısıyla basar. Hoca’nın tesbihini alır, Cuma günü herkese söyleyeceğin söyler, Hoca kalpten ölür.

* Çizme Delil Sayılmaz: Sefer ile Hanife gizli gizli buluşmaktadırlar. Hanife evlidir. Bir gece evin alt katında Sefer’le buluşurlar kocası gelir Sefer’i göremez sadece çizmeleri görür, köy halkı çizme delil sayılmaz diyerek Hamza Efendi’yi sustururlar.

* Acı: Fahriye’nin kocası Bayram Fahriye’nin üzerine evlenir, eve gelen yeni gelin Fahriye’yi çok üzer ama Fahriye üzüntüsünü belli etmez. Bahçeyi temizlerken elini akrep sokar. Fahriye o acıyı bahane ederek esas içindeki acıyı açığa vurur, saatlerce ağlar.

* Kayacık’ın Kadınları: Yazar Kayacık’ta yaşayan kadınlarla ilgili söylentileri merak eder. Kayacık’a gider ama söylentilerle ilgili hiçbir şey göremez.

* Horoz: Balıkçılar motorlarından biraz su ve yiyecek bulmak için tepelik bir yere çıkarlar beş haneli bu yerde Koca Ethem’den başka erkek yoktur.

* Bayırda İki Çardak: Komşu çardağa gelen yeni gelinin kocası onunla ilgilenmez. Gelin de kayınpederiyle gizli bir ilişki yapar. Komşuları ise olayların her aşamasına şahit olurlar.

* Dertli: Emin askere gitmeden Havva’yı kaçırır. Emin askere gidince babası ile abisi Havva’ya göz koyarlar. Havva’dan karşılık alamayınca ona iftira atarlar. Emin izne gelir ve babası ila abisinin oyununu ortaya çıkarır.

* Abdoş Ne Haber? Sokakta arkadaşları ile oynayan Abdoş on üç yaşında, on dokuz yaşında bir kızlan evlendirilir.

* Gözleri Çakır: Çocuk babası ile gittiği evde kahyanın kızını çok beğenir aralarında küçük bir macera yaşanır.

* Tanrı’nın Kırlarında: Bir cinayeti araştırmaya giden bir grubun başına gelen ilginç bir olay anlatılır.

* Akhisarlı: Bir tren yolculuğunda Hoca, Akhisarlı, bir er ve bir öğrenci dost olur, hayatları üzerine sohbete koyulurlar.

* Göz Açmak: Okul tatilinde kerim abisinin yanına giden çocuk, yaşadıklarıyla artık büyüdüğünü anlar.

* Kaymak Kız: Genç kızına evlenecek koca arayan kadın para, zenginlik uğruna kızının savrulan hayatına göz yumar.

* Anası Kızından Maya: Cemal kahvenin önünden geçen anne ile kızın yolunu bekler, sonra kızla nişanlanır ama esas gönül verdiği kızın annesidir. Bir gün dayanamayıp kadını kaçırır.

* Helvacı Güzeli: İstanbul vergi dairelerinden birinde memur olan genç adam rüşvetten hapse girince adamın ve ailesinin hayatı değişir.

* Halim Gelecek: Belkıs mutlu bir kadındır. Kocası Halim’i çok sever. Halim’in tüm yaptıklarına göz yumar.

* Pan: Eski bir korucu gençlik yıllarını yaşadıklarını anlatır.

* Hanım: Kasabaya gelen Hanım’ı gören kasabalı, onun hayatı üzerine türlü hikayeler anlatır.

* Uzun Bir Gece: Gençliğinde sevdiği Selman ile evlendikten sonra ilişkisini sürdüren genç kadın bir gün Selman’la kaçar ama pişman olup kocasına döner.

* Aylı Bıçak: Firdevs, Kenan’ı sevmiş ona kaçmıştır. Ama ailesi Kenan’ı şikayet edip hapse attırır. Firdevs’i de yaşlı bir adamla evlendirir. Ancak Firdevs hapisten çıkınca Kenan’a tekrar kaçar.

MAKEDONYA 1900

* Evimiz: Yazar, Florina’daki ahşap kapılı evlerini, yaşayışlarını ve I. Meşrutiyet’in ilanını anlatıyor.

* Babam: Yazar kendisinden çok farklı bulduğu babasını, onun hayatı felsefesini babasıyla yaşadığı anlaşmazlıkları anlatıyor.

* Dila Hanım: Kocasının ölümünün sorumlusunu arayan Dila Hanım onu Rıza Bey’in öldürdüğüne inanır. Kâhyasından Rıza Bey’i sağ getirmesini ister. Kâhya Rıza Bey’i pusuya düşüremez. Dila Hanım, Rıza Bey’in peşine kendi düşer ama Rıza Bey’e aşık olur. Rıza Bey de Dila Hanımı sevmiştir. Kocasını öldürmediğini söyler, Dila Hanım’la evlenmek ister. Ama Dila Hanım kendini öldürür.

* Zole Kaptan’ın Ölümü: Zole Kaptan Bulgar komitacılarındandır. Pek çok kişinin canını yakmıştır. Öldürdüğü kişilerden biri de Sadettin’in babasıdır. Af çıkınca sokaklarda serbestçe gezen Zole Kaptan’ı Sadettin vurur. Kaçar, dağlarda yaşayan bir eşkıya olur.

* Kurt Kanı: Zole Kaptan’ı vurarak eşkıya olan Sadettin sevdiği kızın peşinden giderken Kaptan’ın adamları tarafından öldürülür.

* Mavi Tencere: 1916’da Makedonya’da karışıklıklar olmuş, Mustafa ve ailesi evlerini terk etmek zorunda kalmışlardır. Giderken altınları ve elmasları mavi bir tencereye koyup gübrenin içine saklarlar. Rum komşular, yağmur yağınca gübrelerin altından çıkan tencerenin içinde ne olduğunu çok merak ederler ama yaklaşamazlar. Mustafa ve ailesi döndüklerinde tencereyi de içindekileri de yerinde bulurlar.

* Uçak: Mustafa okumaya İstanbul’a gidince Florina’da bunu eleştiren çok olur. Mustafa’nın tatilde anlattığı anılarını ise ilgiyle dinlerler ama “Uçak”ı anlatan Mustafa’ya kimse inanmaz.

* Korku: Balkanların karışık olduğu zamanlarda Mustafa gençliğinin en deli yıllarındadır. Bir gece yaptığı yolculukta karşılaştığı Yunan askerleri ona geçici bir korku yaşatır.

* Bazen Bir Savcı: Yunanlılar İzmir’i işgal edince Balkanlar’da yaşayan Türkler zor günler yaşarlar. Kurtuluş Savaşı zaferle sonuçlanınca Florina’da yaşayan Türkleri kızgın Rum’ların saldırısından yeni atanan genç savcı kurtarır.

DEĞİŞİK GÖZLE

* Değişik Gözle Bakınca: Lale İzmir’de bir barda çalışan bir kadındır. Barın müşterilerinden Günay ile özel bir arkadaşlığı vardır. Günay’ın ilgisinin azaldığını düşünerek onu kıskandırmaya çalışır. Günay değişik gözle bakınca Lale’nin diğer kadınlardan farklı olmadığını düşünür ve onu terk eder.

* Gene Yenik Düşsem De: Bir kadın ve bir erkeğin iki gün içerisinde yaşadıkları aşk. Eski pişmanlıkları olsa da yeni aşkın heyecanı ikisini de sarar.

* Aklım Arkada Kalacak: Ailesinin yanına ziyarete gelen Saim odasının penceresinden sokağa bakar. Yıllarca komşuluk ettiği insanları ve onların hayatlarını anımsamaya çalışır.

* Gecenin Şarkısı: Güzel bir gece geçiren gencin, sabah şarkılar duyarak uyanması anlatılıyor.

* Kaybolan: On günlük İstanbul seyahatinden dönen çift kedileri Ayvaz’ın kaybolduğunu görürler.

* Bunlar Hep Aynı Olacak: Eski yün eldiven yazara üniversite yıllarına ve o yıllarda yazdıklarını hatırlatır.

* Denize Bakıyorum: Hukuk Fakültesi’nde okuyan genç yaz tatilinde ailesinin yanına deniz kıyısına gider, ders çalışmak zorundadır ancak onun aklı hep denizdedir.

* Benim Kalbim: Adliye koridorlarında gördüğü küçük suçlu çocuklar için çok üzülen adamın duyguları anlatılmış.

* Karşıki Tarla: Sanatoryumda yatan üç hastanın pencerelerinden görünen tarla ile ilgili sohbetleri hikâyenin konusunu oluşturuyor.

* Görüşme: Hasta kocasını ziyarete giden kadın ile kocasının kısa konuşmaları hikâyenin konusunu oluşturuyor.

* Anı: Sanatoryumda yatan bir hastanın hayalleri hikâyenin konusunu oluşturuyor.

* Taburcu: Sanatoryumda yatan arkadaşı için endişelenen hastanın duyguları hikâyenin konusunu oluşturuyor.

* Kendini Yiyen: Taburcu olduktan sonra sanatoryuma ziyarete gelen Turan’ın işsizliğinin arkadaşlarını üzmesi hikâyenin konusunu oluşturuyor.

* Artık Değer: Sanatoryuma ziyarete gelen eski hasta Hüseyin patronunun kendisine yaptığı iyilikleri anlatır. Tüm hastalar için dışarısı artık daha umut verici olmuştur.

2.2.2. ROMANLAR

ZELİŞ (TÜTÜN ZAMANI I)

Zeliş, babasının tütün tarlasında çalışan köyün güzel kızlarından biridir. Köye sonradan gelen Kadıovacıklılar’ın oğlu Cemal ile aralarında gizli bir aşk başlar. Kısa zamanda bu aşk köyde duyulur. Zeliş’in ailesi duruma karşı çıkar, Zeliş’i Cemal’e vermezler. Zeliş’in babası kızını köyün varlıklı kişilerinden Bekir’e vermek ister, Bekir’e borcu da vardır. Bekir’e Zeliş’i kaçırmasını söyler, durumu anlayan Zeliş, Cemal’e kaçar. Jandarma peşlerine düşer, uzun süre kaçan Zeliş ile Cemal sonunda yakalanırlar ve Cemal hapse düşer. Zeliş hapishanenin kapısından ayrılmaz. Zeliş’in babası kızının Cemal’den vazgeçmeyeceğini anlar ve evlenmelerine razı olur.