Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflandırması ve Tarım Arazilerinin

Kullanma kabiliyetine göre araziler üzerinde en iyi ve en ekonomik şekilde tarım yapılabilen birinci sınıf ile, hiçbir tarıma elverişli olmayan, çayır veya ormanlık olarak dahi kullanılamayan sekizinci sınıf arasında yer alırlar (www.tarim.gov.tr). Arazi kullanım kabiliyetine göre yapılan tarımsal alanların sınıflandırmasına göre, Sivas il arazisinin yüzde 65’lik bölümü tarıma elverişli olmayan V-VIII. Sınıf arazilerden oluşmaktadır. Bu durum ilde tarımı olumsuz yönde etkilemektedir (Tablo 3.2).

Tablo 3.2: Sivas İl Arazisinin Sınıfsal Dağılımı.

Arazi Kabiliyet Sınıfı Yüz Ölçümü (ha.) %

I.Sınıf Arazi 158.906 5 II.Sınıf Arazi 187.303 7 III.Sınıf Arazi 337.498 12 IV.Sınıf Arazi 302.811 11 V.Sınıf Arazi 5.645 1 VI.Sınıf Arazi 378.727 13 VII.Sınıf Arazi 1.387.681 48 VIII.Sınıf Arazi 90.196 3 Toplam 2.848.767 100

Kaynak: Sivas İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verileri, 2013.

Tablo 3.2’de de görüldüğü gibi araştırma sahasında yer alan tarımsal alanların % 48 (1.387.681 ha.)’lik gibi büyük bir bölümü VII.sınıf tarım arazisi sınıfında yer almaktadır. Tarımsal alanların en az olduğu sınıf ise % 1 (5.645 ha.) ile V. Sınıf

tarım arazisidir. Tarım açısından elveri

alanlarının oranı % 35 (986.518 ha)’tir (Tablo 3.2 ve arazisi aralığında yer alan topraklar % 0

derecede toprak kalınlığına sahip kıymetli tarım topraklarıdır ( Namlı, 2013).

Şekil 3.2: Sivas İli Tarımsal Alanların Sınıfsal Da

V-VIII. sınıf arasında yer alan topraklar ise genelde tarıma uygun de

değerde yer alan topraklardan V.sınıf araziler çayır ve orman olarak kullanılması uygun olan topraklar olup erozyon tehlikesi yoktur. VI. sınıf araziler ise fazla meyilli olup şiddetli erozyona maruz kalır. VII sınıf araziler ise çok meyilli olup,

erozyona maruz kalmıştır. Orman ve çayır alanı olarak kullanılması bile zor olan taşlı, kuru, bataklık veya diğ

çok derin oyuntuları ihtiva eden arazilerle, yüksek da kapsamakta olup doğal hayat ortamı oldu kullanılabilir (www.tarim.gov.tr

tarım arazisi sınıfında yer almaktadır (Tablo 3.2 ve elverişli olmayan V-VIII. sınıf arazilerin % 13’ünde i (Sivas İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlü

%48

Tarım açısından elverişli olan I-IV. sınıf arasında yer alan tarım 5 (986.518 ha)’tir (Tablo 3.2 ve Şekil 3.2). I-IV sınıf tarım ında yer alan topraklar % 0-10 arasında eğim değerine sahip, orta ına sahip kıymetli tarım topraklarıdır (www.tarim.gov.tr

İli Tarımsal Alanların Sınıfsal Dağılımı.

sınıf arasında yer alan topraklar ise genelde tarıma uygun değ

erde yer alan topraklardan V.sınıf araziler çayır ve orman olarak kullanılması uygun olan topraklar olup erozyon tehlikesi yoktur. VI. sınıf araziler ise fazla meyilli

i erozyona maruz kalır. VII sınıf araziler ise çok meyilli olup,

ştır. Orman ve çayır alanı olarak kullanılması bile zor olan lı, kuru, bataklık veya diğer toprakları içerir. VIII. sınıf araziler ise bataklık, çöl,

oyuntuları ihtiva eden arazilerle, yüksek dağlık, fazla arızalı, taş

ğal hayat ortamı olduğu gibi dinlenme yeri olarak da www.tarim.gov.tr). İl topraklarının % 65’i (1.862.249 ha) V

er almaktadır (Tablo 3.2 ve Şekil 3.2). İşlemeli tarıma VIII. sınıf arazilerin % 13’ünde işlemeli tarım yapılmaktadır l Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2013).

%5 _%7 %12 %11 %1 %13 %3 I.Sınıf Arazi II.Sınıf Arazi III.Sınıf Arazi IV.Sınıf Arazi V.Sınıf Arazi VI.Sınıf Arazi VII.Sınıf Arazi VIII.Sınıf Arazi IV. sınıf arasında yer alan tarım

IV sınıf tarım ğerine sahip, orta www.tarim.gov.tr,

sınıf arasında yer alan topraklar ise genelde tarıma uygun değildir. Bu erde yer alan topraklardan V.sınıf araziler çayır ve orman olarak kullanılması uygun olan topraklar olup erozyon tehlikesi yoktur. VI. sınıf araziler ise fazla meyilli i erozyona maruz kalır. VII sınıf araziler ise çok meyilli olup, şiddetli tır. Orman ve çayır alanı olarak kullanılması bile zor olan bataklık, çöl, lık, fazla arızalı, taşlı araziler u gibi dinlenme yeri olarak da 249 ha) V-VIII. sınıf İşlemeli tarıma lemeli tarım yapılmaktadır

I.Sınıf Arazi II.Sınıf Arazi III.Sınıf Arazi IV.Sınıf Arazi V.Sınıf Arazi VI.Sınıf Arazi VII.Sınıf Arazi VIII.Sınıf Arazi

Araştırma sahasında yer alan tarıma elverişli arazilerin kullanım durumuna bakıldığında 1.106.085 hektar olan tarıma elverişli arazilerin % 72,6 (802.083 ha.)’sında tarımsal faaliyetler yapılırken % 27,4 (304.002 ha.)’ü ise kullanılmamaktadır (Tablo 3.3).

Tablo 3.3: Tarıma Elverişli Alanların Kullanım Durumu (2013).

Arazi Durumu Yüzölçümü (ha.) %'si

Tarım Yapılan Arazi 802.083 72,6

Kullanılmayan Tarım Arazisi 304.002 27,4

Toplam 1.106.085 100

Kaynak: Sivas İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verileri, 2013.

Araştırma sahasında tarım yapılan arazilerin kullanım durumuna bakıldığında ise 2013 yılı verilerine göre 802.083 ha. tarım alanı içinde en büyük payı % 45, 4 (364.753 ha.)’lük bir oranla hububat arazileri oluşturmaktadır (Fotoğraf 3.1). Hububat arazilerinden sonra en yüksek payı % 11,1 (89.109 ha.) ile yem bitkileri oluştururken en düşük payı ise % 0,4 (3,388 ha.)’lük pay ile meyve, sebze ve örtü altı oluşturmaktadır. Meyve sebze ve örtü altı bitkilerinden sonra en düşük pay ise yağlı tohumlar, yumrulu bitkiler ile tıbbi ve aromatik bitkilerden oluşan diğer tarla bitkilerine aittir. Tarım yapılan araziler içerisinde diğer bitkilerin oranı % 0,8 (6.056 ha.)’dir (Tablo 3.4 ve Şekil 3.3) .

Tablo 3.4: Sivas İli’nde Ekim Yapılan Tarım Alanlarının Kullanım Durumu (2013).

Kullanım Durumu Yözölçüm (ha.) %

Hububat 364.753 45,4 Baklagiller 12.171 1,6 Yem Bitkileri 89.109 11,1 Endüstriyel Bitkiler 8.843 1,1 Nadas 307.198 38,3 Çayır Arazisi 10.565 1,3

Diğer Tarla Bitkileri 6.056 0,8

Meyve, Sebze ve Örtü Altı 3.388 0,4

Toplam 802.083 100,0

Kaynak: Sivas İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verileri, 2013.

Araştırma sahasında tarım yapılan alanların % 38,3’lük gibi büyük bir bölümü verimliliği arttırmak amacıyla nadasa bırakılmaktadır. Daha önceki bölümlerde

bahsedildiği gibi yaz yağ ş yaygınlaştırılamaması tarım

Fotoğraf 3.1: Hafik İlçesi Yakınlarındaki Tahıl Tarımı Yapılan Alanlar. Şekil 3.3: Sivas İli’nde Tarım Alanlarının Kullanım Durumu.

Kaynak: Sivas İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlü 11,1

1,1 38,3

1,3

i gibi yaz yağışlarının düşük olması ve sulamanın il genelinde tırılamaması tarım alanlarındaki nadas oranın yüksek olmasında etkilidir.

İlçesi Yakınlarındaki Tahıl Tarımı Yapılan Alanlar. İli’nde Tarım Alanlarının Kullanım Durumu.

İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Verileri, 2013. 45,4 1,6 11,1 0,8_0,4 Tahıllar Baklagiller Yem Bitkileri Endüstriyel Bitkiler Nadas Çayır Arazisi Diğer Tarla Bitkileri Meyve, Sebze ve Örtü Altı

ük olması ve sulamanın il genelinde alanlarındaki nadas oranın yüksek olmasında etkilidir.

Endüstriyel Bitkiler

er Tarla Bitkileri Meyve, Sebze ve Örtü

3.2.2. Yetiştirilen Başlıca Tahıl Ürünleri