ARAŞTIRMA BULGULARININ SUNUMU

Uygulamalı araştırmanın sunumu, Çeşme’de turizmin, şarap üretiminin ve şarap turizminin mevcut durumunu betimleyerek sorunun tanımlanmasını ve uygulama modelinin geliştirilebilmesi için sağlam bir temel oluşturmayı amaçlamaktadır.

3.4.1. Çeşme Turizmi

Çeşme, İzmir’in batı ucunda, doğusunda Urla, Kuzeyinde Karaburun ile çevrili 260 km2_{lik bir ilçedir.} 210 _{İlçenin İzmir’deki konumu ve detaylı haritası}

aşağıdaki şekillerde görülebilir:

Şekil 16: İzmir Haritası

Kaynak: Erişim 211

210

Çeşme Belediyesi, http://www.cesmebelediyesi.com/index.php?page=konum (22.02.2009) 211 _{http://www.kanturk.net/izmir/images/Izmir_haritasi_svg.png (22.02.2009)}

Şekil 17. Çeşme Haritası

Kaynak: Erişim212

Çeşme, antik çağdan itibaren İyon (Erythrai), Lidya, Pers, Bergama Krallığı, Roma ve Bizans egemenlikleri altında sahip olduğu şifalı suları, içme suyu ve şarap ticaretiyle önemli bir ticaret limanı olmuştur. Günümüzde İzmir Limanı’nın önemi karşısında Çeşme Limanı büyük ölçüde turistik amaçla kullanılmaktadır. 213 _çeşme,

ülkemizin önemli bir kıyı turizmi hedef bölgesidir. İlçenin nüfusu 2007 genel seçimlerine göre yaklaşık 28000’dir 214 _{fakat yine 2007’de ilçede toplam 362000}

turist konaklamıştır. 215

212 harita.turkcebilgi.com/cesme_haritasi/ (22.02.2009) 213 _{http://www.cesmebelediyesi.com/index.php?page=tarihce (22.02.2009)} 214 http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87e%C5%9Fme,_%C4%B0zmir (22.02.2009) 215 _{Turizm İstatistikleri, Çeşme Turizm Danışma Şube Müdürlüğü}

3.4.1.1. Çeşme Turizminin Mevcut Durumu

Turizmin bir sektör olarak geliştiği ve önemli bir ekonomik güç haline gelmeye başladığı dönemde, Turizm Bakanlığı tarafından kamu ve özel sektörün turizm yatırımları için öncelikli bölge olarak belirlenen kıyı şeridinde bulunan Çeşme de diğer kıyı turizmi hedef bölgelerine benzer bir gelişme göstermiştir. Bu gelişme, kıyı bölgelerde yüksek kapasiteli konaklama tesislerinin kurulmasıyla hızlı ve plansız bir kitle turizmi biçiminde olmuştur. Çeşme’nin 29 km uzunluğundaki kıyı şeridinde bulunan Ilıca, Boyalık Koyu, Şifne Büyük Liman ve Hasan Paşa Limanı Koyları, Ildırı, Dalyan, Sakızlı Koy, Çiftlikköy, Pırlanta, Çatazmak ve Eşek Adası kumsalları, ana turistik ürün ve çekim unsuru olarak sunulmuştur.

Kıyı turizminin yanında Çeşme önemli bir alışveriş, eğlence ve gece hayatı merkezidir. Çok sayıda hatıra eşyası satan dükkan, yeme-içme tesisi, bar, gece kulübü, disko ve benzeri eğlence tesislerinin yanında Uluslararası İzmir Festivali’nin bazı etkinlikleri, 15 yıldan bu yana düzenlenen Çeşme Deniz Şenlikleri, Alaçatı Uluslararası Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali, Süt Ürünleri – Çeşme Sakız Koyunları Festivali, Çeşme Kavun Festivali, Yarımada Spor Oyunları, Çeşme Deniz Şenlikleri, Çeşme Müzik Günleri, Çeşme uluslararası Sinema Günleri, Çeşme Kitap Fuarı, Ege Sanat Festivali, yıl boyu düzenlenen özel konserler ve tiyatrolar Çeşme’yi önemli bir etkinlik merkezi haline getirmektedir.

Son yıllarda çekim merkezi ve turistik etkinlik Çeşme ilçe merkezinden Alaçatı, Dalyan gibi bölgelere doğru kayma eğilimindedir. Çeşme merkezinin taşıma kapasitesine ulaşması ve yeni çekim merkezlerinin gelişmesiyle bu eğilimin devam etmesi beklenmelidir. Bunun yanında, 1990’larda Mayıs – Eylül arasında gerçekleşen mevsimsel yoğunluk son yıllarda belirgin bir biçimde Temmuz – Ağustos aylarına kaymıştır.

Çeşme’nin mevcut turistik durumunun daha bilimsel ve derinlemesine incelenebilmesi için bir dizi istatistiksel verinin yorumlanması yararlı olacaktır. Öncelikle bölgeyi ziyaret edenlerin geliş sebepleri, büyük oranda Çeşme’nin arzının ne yönde geliştiği ve turistik pazarlarda Çeşme’nin ne şekilde algılandığı konularında önemli bir fikir verecektir. Turistlerin Çeşme’yi tercih etme nedenlerine yönelik bir araştırmanın sonucu şu şekildedir:

Tablo 1. Çeşme’yi Ziyaret Eden Turistlerin Geliş Sebeplerine Göre Dağılımı

Tercih Nedenleri Yüzde ( % )

Ucuz Fiyat 17,4

Güzel İklim 1,3

Deniz / Güneş / Kum 61,1

Doğal Güzellikler 1,8

Eğlence / Gece hayatı 16,6

Yeni İnsanlarla Tanışma 0,4

Tarihsel Alanlar 1,3

Toplam 100

Şekil 18. Çeşme’yi Ziyaret Eden Turistlerin Geliş Sebeplerine Göre Dağılımı

Deniz / Güneş / Kum 62% Doğal Güzellikler 2% Yeni İnsanlarla Tanışma 0% Tarihsel Alanlar 1% Eğlence / Gece hayatı 17% Güzel İklim 1% Ucuz Fiyat 17%

Tablo 1 ve Şekil 18 Kaynak: Hakan Akyurt, Turizm bölgesine yönelik talebi etkileyen faktörlerden imaj ve Çeşme örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, yayınlanmış Doktora Tezi – 2008, s., 181.

Sonuçlardan görüldüğü üzere, turistlerin tamamına yakını “deniz – güneş – kum, eğlence ve gece hayatı, ucuz fiyat” nedenleri ile geldiklerini belirtmişlerdir. Bu göstergeler ve elde edilen bulgular, güçlü bir kitle turizmi karakteri göstermektedir. Kitle turizmi Çeşme’de hakim gelişim türüdür ve turistik arz verilerinin yıpranmasına neden olmuştur.

Çeşme turistik talep miktarının incelenmesi de mevcut turizm durumu ile ilgili önemli bulgulara ulaşılmasını sağlayacaktır. Bölgeyi ziyaret eden turist sayısı ve bu miktarın zaman içinde gösterdiği seyir Çeşme’nin ürün yaşam sürecinde bulunduğu konumu gösterecektir. Öncelikle Çeşme’de konaklama yapan turist sayıları 2003 – 2007 arasındaki dönem boyunca incelendiğinde:

Tablo 2. Çeşme Yıllık Turist Sayıları, 2003 – 2007

Sene Toplam Turist

2003 343.437

2004 336.883

2005 363.440

2006 355.727

2007 362.093

Şekil 19. Çeşme Yıllık Turist Sayıları, 2003 – 2007

Çeşme Yıllık Turist Sayıları

320000 330000 340000 350000 360000 370000 Turist Sayıları 343437 336883 363440 355727 362093 2003 2004 2005 2006 2007

Tablo 2 ve Şekil 19

Kaynak: Çeşme Turizm Danışma Şube Müdürlüğü

Bulgular incelendiğinde, dalgalanmalar olmakla beraber küçük bir artışın söz konusu olduğu, fakat son üç senede sayının önemli ölçüde değişmediği görülmektedir. Fakat Çeşme turist sayılarının çevre koşullarından bağımsız değerlendirilmesi yanıltıcı olacaktır. Bu nedenle Çeşme yıllık turist sayıları Türkiye’nin toplam turist sayılarına oranlandığında aşağıdaki sonuçlar çıkmaktadır:

Tablo 3. Çeşme Yıllık Turist Sayılarının Ülke Geneline Oranı, 2003 – 2007

Sene Çeşme Yıllık

Turist Sayısı Türkiye Yıllık Turist Sayısı Oran

2003 343.437 15.596.063 0,0220

2004 336.883 18.433.594 0,0183

2005 363.440 21.164.564 0,0172

2006 355.727 20.952.427 0,0170

2007 362.093 22.138.261 0,0164

Şekil 20. Çeşme Yıllık Turist Sayılarının Ülke Geneline Oranı, 2003 – 2007

Belgede Türkiye'de şarap turizmi – Çeşme örneğinde ürün geliştirme modeli (sayfa 135-140)