Araştırmanın Bağımsız Değişkeni

Araştırmanın bağımsız değişkeni “Barış Eğitimi Programı”dır. Barış Eğitimi Programı 4 bölümden oluşmaktadır. Bu programda; kişiler arası ilişkilerde ve doğada barışın, barış yapıcı ve barışı bozucu davranışların anlaşılması ile ilgili

etkinlikler 4 ders saati, kişiler arası ilişkilerde yaşanan çatışmaların nedenlerinin, sonuçlarının ve çatışmalarda verilen tepkilerin anlaşılması 8 ders saati, kişiler arası ilişkilerde duyguların ve öfkenin anlamlandırılması ve etkili iletişim becerilerinin kazanılması 8 ders saati, kişiler arası ilişkilerde yaşanan çatışmaların barışçı çözümü için gerekli olan arabuluculuk ve müzakere sürecinin anlaşılması ve uygulanması 12 ders saati olarak planlanmış ve ilgili literatür incelemesi yapılarak program hazırlanmıştır. Program toplam 32 ders saatinden oluşmaktadır. Hazırlanan Barış Eğitimi Öğretmen Kitabı Ek 5’de yer almaktadır.

Barış Eğitimi Programının hazırlanması sırasında Açıkgöz, Ü. K. (1996), Açıkgöz, Ü. K. (2003), Atmaca, A. (2006), Bağlı, T. ve Esen, Y. (2003), Bellance, J. (1997), Bodine, J. R., Crawford K. D. ve Scrhrumpf, F. (2002), Canfield, J., Hansen, M. V. (1999), Canfield, J., Hansen, M. V., Hansen, P. Ve Dunlap I. (2002), Cratty, B. J. (1971), Douglass, N. H. (2001), Fromm, E. (1991), Gardner, H. (1993), Holt, J. (1999), İpek, E. (2006), Mitscherlich, A. (2000), Mindes, G., Donovan, M. A. (2001), Orridge, M. (2003), Ramsland, K. (1998), Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Taştan, N. (2006), Saygın, O. (2005), Mitscherlich, A. (2000), Sertel, J. M., Kurt, G., Oral, Z. (2004), Babbie, E. (1990) tarafından yazılan kitaplar incelenmiş ve toplumsal koşullarımıza uygun bir program hazırlanmıştır. Öğrencilere ait örnek çalışmalar Ek 4’de yer almaktadır.

Bu programda yer alan dört bölümün niteliği ve içeriği ile ilgili açıklamalar şu şekildedir:

1. Kişiler arası ilişkilerde barışın anlaşılması için savaşın zıttı olmayan barış tanımları ele alınmıştır. Doğada barış örnekleri ile kişiler arası ilişkilerdeki barış anlayışı ve öğrencilerin barışı algılayış şekilleri irdelenmiştir. Kişiler arası ilişkilerde barış yapıcı ve barışı bozucu davranışlar örneklerle kavratılmaya çalışılmıştır. Bu bölümde şu konulara yer verilmiştir:

a) Barış Nedir? b) Doğada Barış

c) Kişiler Arası İlişkilerde Barış ç) Barış Yapıcı Davranışlar d) Barışı Bozan Davranışlar.

Bu bölümde öğrencilerin aldıkları eğitim ve öğretim sonucu kazanmaları hedeflenen kazanımlar şu şekilde sıralanabilir:

1.Barış kavramını tanımlar ve savaşsızlıktan öte bir barış tanımı yapar.

2.Doğada barış kavramını örneklerle açıklar.

3.Kişiler arası ilişkilerde barışın anlamını ve önemini kavrar. 4.Barış yapıcı davranışları ve barışı bozucu davranışları bilir. 5.Barış yapıcı davranışları uygular.

6.Barışı bozan davranışlardan kaçınır.

2. Kişiler arası ilişkilerde yaşanan çatışmaların, nedenlerinin, verilen tepkilerin ve bu tepkiler sonucu olası sonuçların anlaşılması; şiddet, barış ve çatışma kavramları arasındaki ilişkinin fark edilmesi; çatışmaların hayatımızın kaçınılmaz bir parçası olduğunun kavranması, çatışmaların olumlu yönlerinin görülmesi ile ilgili bilgiler verilmiş ve bu bilgilerin beceriye dönüştürülmesi ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Bu bölüde şu konulara yer verilmektedir:

a) Barış, Çatışma ve Şiddet Arasındaki İlişki b) Kişiler Arası Barış Nedir?

c) Kişiler Arası Çatışma Nedir? ç) Kişiler Arası Şiddet Nedir? d) Çatışmaya İlişkin Çağrışımlar

e) Çatışmaların Nedenleri *Temel İhtiyaçlar

*Kaynakların Yetersizliği *Farklı Değerler

f) Çatışmalarda Verilen Tepkiler * Sert Tepkiler

* Kaçınma Tepkiler * Barış yapıcı Tepkiler

Bu bölümde öğrencilerin aldıkları eğitim ve öğretim sonucu kazanmaları hedeflenen kazanımlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Barış, çatışma ve şiddet kavramlarını tanımlar.

2. Barış, çatışma ve şiddet kavramlarını örneklerle açıklar. 3. Çatışmaların ortak nedenlerini anlar.

4. Çatışmaların nedenlerini sınıflandırabilir.

5. Çatışma sırasında verilen tepki çeşitlerini ve bu tepkilerin yarattığı etkileri anlar.

6. Çatışmaların kökenini, çatışma sırasında tarafların tepkilerini ve bu tepkilere bağlı oluşan çatışma sonuçlarını anlamlandırır.

3. Kişiler arası ilişkilerde etkili iletişim kurabilmek için gerekli olan algı, empati, etkin dinleme becerilerinin kazandırılmasına yönelik bilgilerin ve uygulamaların yer aldığı etkinliklerle birlikte, öğrencilerin duygularını anlamlandırmalarını ve öfkelerini yönetmelerini sağlayıcı çalışmalar yapılmıştır. Kişiler arası ilişkilerin olumlu yönde gelişmesine yardımcı olan bu iletişim

becerilerinin çatışma yönetimindeki önemi vurgulanmıştır. Şiddeti önlemedeki etkileri tartışılmıştır. Bu bölümde şu konulara yer verilmiştir:

a) Kişiler Arası İlişkilerde Algı b) Empati

c) Etkin Dinleme

ç) Kişiler Arası İlişkilerde Duygularımız d) Olumsuz Duygularımız

e) Öfke Yönetim Becerileri

Bu bölümde öğrencilerin aldıkları eğitim ve öğretim sonucu kazanmaları hedeflenen kazanımlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Kişiler arası ilişkiler algı kavramını tanımlar. 2. Algı kavramını örneklerle açıklar.

3. Kişiler arası ilişkilerde empati kurmanın önemini örneklerle açıklar.

4. Kişiler arası ilişkilerde etkin dinleme kavramını tanımlar. 5. Etkin dinleme kurallarını bilir.

6. Etkin dinleme yapar.

7.Yaşadığı bir durumda hissettikleri duyguları nedenleriyle açıklayabilir.

8. Olumsuz duygularla baş etme yollarını bilir. 9. Olumsuz durgularıyla ve öfkesiyle baş eder.

bölümde öğrencilerin çatışmalarda sıklıkla başvurdukları şiddet davranışlarına yönelmek yerine şiddete alternatif olacak şekilde arabuluculuk ve müzakere süreçlerinin adımlarının öğrencilere tanıtılması ve bu süreçlerin adımlarının kavranması için örnek çalışmaların yapılmasına önem verilmiştir. Bu bölümde şu konulara yer verilmiştir:

a) Karşılıklı Müzakere b) Müzakereci

c) Müzakere Süreci

1. Adım: Müzakere Sürecini Karşılıklı Kabul Etmek 2. Adım: Bakış Açılarını Bir araya Getirmek

3. Adım: İsteklere Odaklanmak

4. Adım: Kazan-Kazan Seçenekleri Yaratmak 5. Adım: Seçenekleri Değerlendirmek

6. Adım: Bir Anlaşma Yaratmak ç) Müzakere Sürecinin Uygulanması d) Arabuluculuk

e) Arabulucu

f) Arabuluculuk Süreci

1. Adım: Saldırganlığın Sonlandırılması

2. Adım: Arabuluculuk Sürecinin Kabul Edilmesi 3. Adım: Müzakere

5. Adım: Anlaşmanın Takibi g) Arabuluculuk Sürecinin Uygulanması

Bu bölümde öğrencilerin aldıkları eğitim ve öğretim sonucu kazanmaları hedeflenen kazanımlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Çatışmalarını barışçıl bir şekilde çözebilmeleri için tarafların iletişim kurmalarına izin veren karşılıklı müzakereyi kavrar.

2. Çatışmaların barışçıl bir şekilde çözülmesini sağlamak için bir müzakerecinin nasıl davranması gerektiğini bilir.

3. Çatışmalarını barışçıl bir şekilde çözebilmeleri için tarafların iletişim kurmalarına izin veren karşılıklı müzakere sürecini ve bu süreci oluşturan altı adımını bilir.

4. Müzakere sürecinin altı adımını açıklar. 5. Müzakere sürecinin altı adımını kavrar.

6. Günlük hayatında yaşadığı çatışmalarda bu süreci uygular.

7. Çatışmalarını barışçıl bir şekilde çözebilmeleri için insanlara yardımcı olan arabuluculuk yöntemini açıklar.

8. Arabuluculuğun uygulanışında önemli bir role sahip olan arabulucunun çözümdeki rolünü bilir.

9. Arabuluculuk sürecini ve bu sürecin beş adımını bilir. 10. Arabuluculuk sürecinin beş adımını açıklar.

11. Arabuluculuk sürecinin beş adımını kavrar.

12. Günlük hayatında yaşadığı çatışmalarda bu süreci uygular.

ilgili proje ve performans ödev konuları ve bu ödevlerin değerlendirilmesi için hazırlanmış ölçek örneklerine de yer verilmiştir. Ayrıca program içerisinde yeni ölçme ve değerlendirme yöntemleri kullanılmış, öğretmenlerin etkinlikler sırasında ya da sonrasında kullanabilecekleri ölçme formlarına da yer verilmiştir. Öğrencilerin akranlarını, grup arkadaşlarını ve öz değerlendirmelerini yapabilmeleri için örnek değerlendirme ölçekleri konulmuştur. Programın, öğrencilerin ve grup çalışmalarının değerlendirilmesinde bu ölçeklerin örnek niteliğinde olduğu da belirtilmiştir.