Araştırma Sonuçlarının İlçeler Bazında Değerlendirilmesi ve İlçelerin Organik Hayvancılık Bakımından Güçlü

KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIKTA ORGANİK YETİŞTİRİCİLİK İLKELERİ

4.4. ARAŞTIRMA SONUÇLARI

4.4.4. Araştırma Sonuçlarının İlçeler Bazında Değerlendirilmesi ve İlçelerin Organik Hayvancılık Bakımından Güçlü – Zayıf Yönleri

Balıkesir Merkez

Genel Bilgiler: 156.852 hektar arazi varlığına sahip olan Merkez ilçe, 120 köy ve 3 beldeden oluşmaktadır. Nüfusu 331.788 olup, bunun %79’u ilçe merkezinde %21’i belde ve köylerde yaşamaktadır.

Arazisi genelde ova niteliğindedir. Arazi varlığının %24’ünü orman, %32.9’unu çayır-mera,

%37.6’sını tarım alanları, %5.5’ini kullanılmayan araziler oluşturmaktadır.

Tablo 4.43. Balıkesir Merkez İlçe Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler

Tablo 4.44. Balıkesir Merkez İlçe Genel Hayvancılık Verileri

İlçe Adı Yıllık Üretilen

Tablo 4.45. Balıkesir Merkez İlçe Büyükbaş Hayvan İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.46. Balıkesir Merkez İlçe Küçükbaş Hayvan İşletme Kapasiteleri

Tür

 Arazinin %32.9’unu çayır-meraların oluşturması,

 İlçede 94.075 büyükbaş ve 168.530 küçükbaş hayvan bulunması,

 Büyükbaş hayvan sayısının %93.6’sının 5 baş ve üzeri kapasiteli işletmelerde bulunması, buna bağlı olarak öncelikli uğraşı hayvancılık olan yetiştirici sayısının fazla olması,

 Küçükbaş hayvan sayısının %84.1’inin 50 baş ve üzeri kapasiteli işletmelerde bulunması,

 3.652 birlik üyesi ve 33 kooperatif bulunması; buna bağlı olarak iyi bir örgütsel yapının olması,

 Büyük pazarlara yakın olması,

 Bigatepe (Boğatepe), Ataköy ve Çakıllık gibi yerli ve melez büyükbaş hayvanlar ile ekstansif hayvancılığın yapıldığı köylerin bulunması.

84 Zayıf Yönler:

 Türkiye genelinde entansif hayvancılığın en yoğun yapıldığı yer olması,

 Kimyasal gübre ve ilaç kullanımının yaygın olması,

 Büyük sanayi tesislerinin ve organize sanayi bölgelerinin bulunması,

 Merkez ilçede 2.102 üretici ile Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliği üye sayısının en fazla olduğu yer olması

 Orman arazisi içerisinde gençleştirme sahaları, dikim sahaları bulunuyor olması ve buralarda hayvan otlatmanın yasak olması,

 Köy nüfusunun genel nüfusa oranının %20.7 olması,

 Tarım sektöründe çalışanların oranının %35.9 ile ilde en düşük orana sahip ikinci ilçe olması,

 İlçedeki yetiştiricilerin düzenli olarak veteriner sağlık hizmeti alma alışkanlıklarının düşük ve buna bağlı olarak kontrolsüz ilaç kullanımının yaygın olması (yapılan anket sonucuna göre; hastalanan hayvanları için büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin %44.7’si, koyun yetiştiricilerinin ise %6.6’sı her zaman veteriner hekim çağırmaktadırlar).

 Öneriler:

 Balıkesir merkez ilçe ve köyleri hayvan sayısı bakımından Ülkemizde önde gelen bir yere sahiptir. Çoğunlukla entansif yetiştiriciliğin ön planda olması organik hayvancılık açısından dezavantaj olarak görülmektedir. Bu nedenle, organik hayvancılık sisteminin Balıkesir Merkez ilçe ve köylerinde yapılmasının zor olacağı düşünülmektedir.

 Bigatepe (Boğatepe), Ataköy ve Çakıllık köylerinde daha çok ekstansif hayvancılık yapıldığı görülmüş ve organik sisteme diğer 117 köye nazaran daha uygun oldukları tespit edilmiştir.

…

Ayvalık

Genel Bilgiler: İlçe Balıkesir İli’nin batısında yer almakta olup, il merkezine 127 km uzaklıkta bulunmaktadır. İlçeye bağlı 16 köy ve 2 belde mevcuttur. Nüfusu 64.349 kişi olup, bunun %58’i ilçe merkezinde, % 42’si ise belde ve köylerde yaşamaktadır.

Ayvalık ilçesinin ekonomik yapısı tarım ve turizme dayalıdır. Tarım sektöründe çalışanların oranı %46.3’tür. Tarıma dayalı ana geçim kaynağı zeytincilik ve zeytin ürünleri üretimidir.

İlçe arazi varlığının %67.7’sini tarım alanı (%52 ile zeytinlikler), %14.2’sini orman arazisi,

%15.6’sını çayır ve mera arazisi oluşturmaktadır. İlçede hayvansal ürün işleyen başlıca tesisler; 7 adet süt işleme tesisi, 2 adet süt toplama merkezi, 1 adet ruhsatlı mezbahadan oluşmaktadır. Yem fabrikası ve hayvan pazarı bulunmamaktadır.

Tablo 4.47. Ayvalık İlçesi Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler (ha)

Meyvelikler (ha)

Bağlar (ha)

Tarla Alanı Diğer

(ha) Ekilen (ha) Nadas (ha)

1.372,1 47,6 140,3 1.844,0 15,0 1.527,0

Zeytinlikler (ha)

Tarım Alanı (ha)

Orman ve Fundalık (ha)

Çayır Ve Mera (ha)

Kullanılmayan Arazi (ha)

Toplam (ha)

16.345,0 21.291 4.468 4.901 783 31.443

86 Tablo 4.48. Ayvalık İlçesi Genel Hayvancılık Verileri

İlçe Adı Yıllık Üretilen

Tablo 4.49. Ayvalık İlçesi Büyükbaş İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.50. Ayvalık İlçesi Küçükbaş İşletme Kapasiteleri

Tür

 İlçe arazisinin %15.9’unun çayır-meralardan oluşması,

 Bağyüzü köyünde 150 adet koyun, 450 adet keçinin ekstansif hayvancılık modeliyle, mera ve orman kaynaklarından faydalanılarak yetiştirilmesi ve olağanüstü durumlar dışında yıl boyu meralardan faydalanılması,

 Bağyüzü, Küçükköy ve Hacıveliler köylerindeki üreticilerin organik zeytin, çam fıstığı ve badem üretme deneyimlerinin bulunması,

 Bağyüzü köyünde 1.550 dekar organik sertifikalı fıstık yetiştiriciliğinin yapılması,

 Bağyüzü köyünde otlatma alanlarının zeytinliklerden uzak olması,

 İlçenin büyük pazarlara yakın olması,

 İlçenin turizm bölgesi olmasından dolayı agro turizm açısından potansiyele sahip olması, Zayıf Yönler:

 İlçe arazisinin %52’sinin zeytinliklerden oluşması,

 3573 sayılı “Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun”a göre zeytinliklerde hayvan otlatılmasının yasak olması,

 Zeytin ağaçlarının rutin olarak uçak ile ilaçlanması,

 Zeytin tarımında yoğun kimyasal gübre ve ilaç kullanılması,

 İlçe köylerindeki büyükbaş hayvan varlığının tamamının kültür ırklarından oluşması ve entansif sistemle yetiştirilmesi,

 Öncelikli uğraşısı hayvancılık olan yetiştirici sayısının çok az olması,

 Hayvancılık gibi emek yoğun bir üretim faaliyeti için en uygun grup olan gençlerin, köylerden kentlere göç etmesi ve bunun hayvancılık faaliyetinin sürdürülebilirliğini tehdit etmesi.

Öneriler:

 İlçede yoğun olarak zeytin tarımı yapılması nedeniyle organik hayvancılık için uygun olmadığı düşünülmektedir.

 Ancak; Bağyüzü köyünde küçükbaş hayvancılığın daha ziyade ektansif olarak yapılması ve organik tarım ile ilgili deneyimlerinin bulunması nedeniyle organik sisteme diğer 15 köy ve 2 beldeye göre daha uygun olduğu düşünülmektedir.

…

Balya

Genel Bilgiler: İlçe, Balıkesir İli’nin kuzeybatısında yer almakta, il merkezine 52 km uzaklıkta bulunmaktadır. Nüfusu 14.716 olup, %16’sı ilçe merkezinde %84’ü köylerde yaşamaktadır. İlçeye bağlı 43 köy ve 1 belde bulunmaktadır.

İlçenin yüzölçümü 87.313 hektar olup %62.3’ünü orman, %9’unu çayır-mera, %26.6’sını tarım arazisi, %2’sini kullanılmayan araziler oluşturmaktadır. Arazisi dik yamaçlı derin vadilerle ayrılmıştır. Koca Çay ilçeyi boydan boya geçerek Manyas Gölü’ne dökülmektedir.

Ekonomisi tarıma dayanır. Arazisi engebeli olduğundan sınırlı üretim yapılabilmektedir.

İlçe merkezine 23 km uzaklıktaki Şifa (Ilıca) beldesindeki kaplıca yerli turist çekerek ilçe ekonomisine katkıda bulunmaktadır. İlçe merkezindeki maden işletmesi tekrar işletmeye açılmıştır. Hayvancılık ve ormancılık ilçe ekonomisinde önemli yer tutmaktadır.

Tablo 4.51. Balya İlçesi Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler (ha)

Meyvelikler (ha)

Bağlar (ha)

Tarla Alanı Diğer

(ha) Ekilen (ha) Nadas (ha)

279,6 238,7 321,5 17.182,0 500,0 4.835,2

Zeytinlikler (ha)

Tarım Alanı (ha)

Orman ve Fundalık (ha)

Çayır ve Mera (ha)

Kullanılmayan Arazi (ha)

Toplam (ha)

0,0 23.357 54.365 7.848 1.743 87.313

89 Tablo 4.52. Balya İlçesi Genel Hayvancılık Verileri

İlçe Adı Yıllık Üretilen

Tablo 4.53. Balya İlçesi Büyükbaş İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.54. Balya İlçesi Küçükbaş İşletme Kapasiteleri

TÜR

 İlçenin Kaz Dağları’nın doğu başlangıcına sınırı olması,

 İlçe sınırları içerisinde sulamada kullanılan göletlerin bulunması,

 Köy aralarındaki hayvanların yararlanabileceği geniş boşlukların bulunması,

 İlçenin keçi varlığının yerli ırklardan oluşması,

 “Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarını Koruma Projesi” kapsamında desteklemelerden yararlanan yetiştiricilerin bulunması,

 Yetiştiricilerin örgütlenme konusunda tecrübelerinin bulunması,

 Çamucu ve Kavakalan köylerinde kayıtlarda bulunmamasına rağmen yerli ırk büyükbaş hayvan varlığının bulunması,

 Tarım sektöründe çalışanların oranının %86.3 olması,

 İlçenin büyük pazarlara yakın olması.

Zayıf Yönler:

 İlçe merkezinde faal durumda kurşun madeninin bulunması,

 Ormanların toplam arazinin %62.3’ünü kaplaması,

 Çayır ve meraların kısıtlı olması (toplam arazinin %9’u),

 Ormanlık alanlar içerisinde gençleştirme sahalarının yer alması ve buralarda hayvan otlatmanın yasak olması,

 İlçe genelindeki büyükbaş hayvanların %3.4’ünü melez ve yerli hayvanların oluşturması,

 İlçe genelinde koyunculukta yoğun kesif yem kullanılması ve yoğun kuzu besisi yapılması,

 Alidemirci, Hacıhüseyin ve Narlı köylerinde yoğun sulu tarımın yapılması, kimyasal gübre ve ilaç kullanılması,

 İlçedeki yetiştiricilerin düzenli olarak veteriner sağlık hizmeti alma alışkanlıklarının düşük ve buna bağlı olarak kontrolsüz ilaç kullanımının yaygın olması (yapılan anket sonucuna göre; hastalanan hayvanları için büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin sadece %18’i her zaman veteriner hekim çağırmaktadırlar.)

Öneriler:

 İlçe nüfusunun az olması ve arazisinin önemli bir bölümünün ormanlarla kaplı olması organik hayvancılık açısından uygun görülmemektedir.

 Ancak, Çamucu köyünde “Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarını Koruma Projesi”

kapsamında destek alan üreticilerin örgütlenmesi sağlanarak organik hayvancılık sistemine geçişleri diğer köylere göre daha kolay sağlanabilir.

 Aynı zamanda Alidemirci köyü örneğinde olduğu gibi yerli ırk ve melezlerini kullanarak küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan yetiştiricilerin organik hayvancılık sistemine daha kolay geçiş yapabileceği öngörülmektedir.

…

Bandırma

Genel Bilgiler: İlçe Balıkesir İli’nin kuzeyinde, Marmara Denizi’nin güneyinde yer almakta olup; il merkezine 100 km uzaklıktadır. İlçeye bağlı 32 köy ve 2 belde bulunmaktadır. İlçe nüfusu 138.206 olup, %13’ü köy ve beldelerde, %87’si ilçe merkezinde yaşamaktadır.

İlçe, Türkiye genelinde sosyo-ekonomik gelişmişlik sırasında 23. olup (Dinçer ve Özaslan, 2004), Türkiye’de üretilen kimyasal gübrenin %15’i, etlik civcivin %25’i ve yumurtalık civcivin %20’si Bandırma’da üretilmektedir.

İlçenin yüzölçümü 67.554 hektar olup arazinin %66.4’ünü tarım arazisi, %9.3’ünü orman arazisi, %19.4’ünü mera arazisi, %2.4’ünü zeytinlik arazi ve %2.4’ünü de tarım dışı araziler oluşturmaktadır.

Tablo 4.55. Bandırma İlçesi Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler (ha)

Meyvelikler (ha)

Bağlar (ha)

Tarla Alanı Diğer

(ha) Ekilen (ha) Nadas (ha)

1.719,0 278,4 65,5 34.401,5 5,0 8.391,6

Zeytinlikler (ha)

Tarım Alanı (ha)

Orman ve Fundalık (ha)

Çayır ve Mera (ha)

Kullanılmayan Arazi (ha)

Toplam (ha)

1.650,0 46.511 6.307 13.116 1.620 67.554

92 Tablo 4.56. Bandırma Genel Hayvancılık Verileri

İlçe Adı Yıllık Üretilen

Tablo 4.57. Bandırma İlçesi Büyükbaş İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.58. Bandırma İlçesi Küçükbaş İşletme Kapasiteleri

Tür

 İlçede yoğun şekilde yem bitkisi üretilmesi,

 İlçede toplam büyükbaş hayvan varlığının %89.9’unun 10 baş ve üzeri kapasiteli işletmelerde bulunması,

 İlçede hayvancılık örgütlenmesinin iyi olması (300 damızlık sığır yetiştiricileri birliği üyesi, 143 koyun keçi yetiştiricileri birliği üyesi ve 24 kooperatif bulunmaktadır),

 İlçenin büyük pazarlara yakın olması.

93 Zayıf Yönler:

 İlçenin liman ve sanayi bölgesi olması,

 İlçede büyük sanayi tesislerinin bulunması ve bu tesislerin çok geniş bir alana yayılması,

 Tarımda yoğun kimyasal gübre ve ilaç kullanılması (anket yapılan yetiştiricilerin tarla-bahçe tarımında kimyasal girdi kullanma oranı %100 olarak tespit edilmiştir),

 Türkiye genelindeki etlik civcivin %25’i ve yumurtalık civcivin %20’sinin ilçede üretilmesi ve kanatlı sektörü atıklarının risk oluşturması,

 Organik hayvancılık sistemi için uygun olmayan entansif hayvancılığın en yoğun yapıldığı yerlerden biri olması,

 Koyunculuğun genelde kuzu besisi ön planda tutularak yapılması ve yoğun kesif yem kullanılması,

 Nüfusun yalnız %13.4’ünün köylerde yaşaması,

 Tarım sektöründe çalışanların oranının %31.8 ile ilde en düşük orana sahip olması,

 İlçedeki yetiştiricilerin düzenli olarak veteriner sağlık hizmeti alma alışkanlıklarının düşük ve buna bağlı olarak kontrolsüz ilaç kullanımının yaygın olması (yapılan anket sonucuna göre; hastalanan hayvanları için büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin %42.9’u, koyun yetiştiricilerinin %4.4’ü, keçi yetiştiricilerinin ise %33.3’ü her zaman veteriner hekim çağırmaktadırlar).

Öneriler:

 İlçe sanayi yoğun bir bölge olması nedeniyle organik hayvancılık sistemi için uygun bir konuma sahip değildir. Bu nedenle ilçede organik hayvancılık sisteminin uygulanmasının çok zor olacağı düşünülmektedir.

…

Bigadiç

Genel Bilgiler: İlçe Balıkesir İli’nin güneydoğusunda yer almakta, il merkezine 38 km uzaklıkta bulunmaktadır. İlçeye bağlı 69 köy ve 1 belde mevcuttur. İlçe nüfusu 48.993 kişi olup, bunun %35’i ilçe merkezinde, % 65’i ise belde ve köylerde yaşamaktadır.

Bigadiç ilçesinin ekonomisi genel olarak tarım, madencilik ve ormana dayalıdır. Tarım sektöründe çalışanların oranı % 80.5’tir. İlçede 5 süt işleme tesisi, 40 süt toplama merkezi, 2 yem fabrikası, 1 ruhsatlı mezbaha bulunmaktadır.

İlçede bulunan boraks madenleri ilçe ekonomisine canlılık kazandırmaktadır. Ayrıca ilçede önemli bir termal turizm potansiyeli bulunmakta ve son yıllarda bu alanda önemli yatırımlar gerçekleşmektedir.

Tablo 4.59. Bigadiç İlçesi Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler (ha)

Meyvelikler (ha)

Bağlar (ha)

Tarla Alanı Diğer

(ha) Ekilen (ha) Nadas (ha)

1.584,0 284,0 123,5 21.569,8 340,5 9.524,9

Zeytinlikler (ha)

Tarım Alanı (ha)

Orman ve Fundalık (ha)

Çayır ve Mera (ha)

Kullanılmayan Arazi (ha)

Toplam (ha)

70,3 33.497 42.915 13.000 7.891 97.303

95 Tablo 4.60. Bigadiç İlçesi Genel Hayvancılık Verileri

İlçe Adı Yıllık Üretilen

Tablo 4.61. Bigadiç İlçesi Büyükbaş İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.62. Bigadiç İlçesi Küçükbaş İşletme Kapasiteleri

Tür modeliyle, yalnızca mera kaynaklarından faydalanılarak yetiştirilmesi ve olağanüstü durumlar hariç yıl boyu meralardan faydalanması,

 Kırca köyündeki büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin organik hayvancılığa ilgili ve istekli olmaları,

 İlçenin Esenli ve Babaköy köylerinde 2.145 da alanda 45 üretici tarafından organik haşhaş, buğday, nohut, yulaf, arpa ve yonca yetiştirilmesi; dolaysıyla yetiştiricilerin organik bitkisel üretim tecrübelerinin bulunması

 İlçenin büyük pazarlara yakın olması,

Zayıf Yönler:

 Bigadiç ovasında yoğun konvansiyonel tarım yapılması,

 İlçede maden işletmelerinin bulunması,

Öneriler:

 İlçe genel olarak organik hayvancılık için uygun görülmemektedir.

 Ancak, Kırca köyünde büyükbaş hayvancılığın daha ziyade ekstansif olarak yapılması, dışarıdan konvansiyonel olarak üretilen yem girdilerine bağımlılıklarının sınırlı olması;

ayrıca üreticilerin mevcut ekstansif üretim modelinden memnun olmaları nedeniyle organik sisteme diğer 68 köy ve 1 beldeye göre daha uygun olduğu düşünülmektedir.

…

Burhaniye

Genel Bilgiler: İlçe Balıkesir İli’nin batısında, Edremit Körfezi kıyısında yer almakta olup, il merkezine 90 km mesafededir. İlçeye bağlı 25 köy ve 1 belde bulunmaktadır. İlçe nüfusu 40.824 olup nüfusun %73’ü ilçe merkezinde %27’si köylerde yaşamaktadır.

İlçenin yüzölçümü 37.097 hektardır. Arazinin %45’inde zeytin tarımı yapılmakta,

%32.9’unu orman arazisi, %2.1’ini çayır mera arazisi oluşturmaktadır. İlçenin batısını Edremit Körfezi, doğusunu Madra Dağı sınırlamaktadır.

Ekonomisi tarım (özellikle zeytincilik), zeytin sanayii ve turizme dayanmaktadır.

Tablo 4.63. Burhaniye İlçesi Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler

Tablo 4.64. Burhaniye İlçesi Genel Hayvancılık Verileri

İlçe Adı Yıllık Üretilen

Tablo 4.65. Burhaniye İlçesi Büyükbaş İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.66. Burhaniye İlçesi Küçükbaş İşletme Kapasiteleri

Tür

 İlçenin Madra Dağı’na sınırı bulunması,

 İlçede bulunan büyükbaş hayvan varlığının %58.7’sinin yerli ve melez hayvanlardan oluşması,

 İlçenin turizm bölgesi olmasından dolayı olası bir organik üretim durumunda pazarlama sorununun daha düşük olması,

 Bölgede, Kırtık Köyü yaylasında organik tarım ile ilgili çalışmalar yapılması ve yetiştiricinin konuya ilişkin bilgisinin olması,

 Arazinin %27.7’sini ormanların oluşturması ve bu alanların hayvanların kullanımına açılabilme olasılığının bulunması,

 Maddi yetersizlik nedeni ile zorunlu olarak organik hayvancılık sistemine yakın üretim yapan yetiştiricilerin bulunması,

 İlçenin büyük pazarlara yakın olması,

 Yayla kültürünün olması ve hayvanların yaylalardan yararlanıyor olması.

Zayıf Yönler:

 Arazinin %45’inde zeytincilik yapılması,

 Zeytin tarımında yoğun kimyasal gübre ve ilaç kullanılması,

 Zeytin ağaçlarının rutin olarak uçakla ilaçlanması,

 Mevzuata göre zeytinlik alanlarda hayvan otlatmanın yasak olması,

 Öncelikli uğraşı hayvancılık olan yetiştirici sayısının az olması,

 Köy nüfusunun genel nüfusa oranının %27.2 olması,

 Mera arazisinin genel araziye oranının %2.1 olması,

 Orman arazisi içerisinde gençleştirme ve dikim sahalarının bulunması ve bu alanlarda hayvan otlatmanın yasak olması,

 İlçedeki yetiştiricilerin düzenli olarak veteriner sağlık hizmeti alma alışkanlıklarının düşük ve buna bağlı olarak kontrolsüz ilaç kullanımının yaygın olması (yapılan anket sonucuna göre; hastalanan hayvanları için büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin %12.5’i, koyun yetiştiricilerinin ise sadece %3.7’si her zaman veteriner hekim çağırmaktadırlar.)

Öneriler:

 Kırtık köyü yaylasında başlayan organik tarım çalışmasına, olası bir organik hayvancılık faaliyetinin entegrasyonunun, ilçedeki diğer bölgelere oranla daha kolay olabileceği gözlemlenmiştir.

 İlçede büyükbaş hayvan varlığının %58.7’sinin yerli ve melez hayvanlardan oluşması, organik hayvancılık sistemine geçişin daha kolay olabileceğini göstermektedir.

 Çallı köyünde bulunan küçükbaş hayvan varlığının yerli ve melez hayvanlardan oluşması, organik hayvancılık sistemine geçişi kolaylaştıracaktır.

 Olası bir organik hayvancılık sisteminin zeytin tarımı yapılan bölgelerden uzak, Madra Dağı içerisindeki bölgelere yönlendirilmesi uygun olacaktır.

 İlçede zeytin tarımı öncelikli olduğundan, organik hayvancılığa ilişkin çalışmalarda yetiştirici eğilimlerinin arttırılması gerektiği gözlemlenmiştir.

100

…

Dursunbey

Genel Bilgiler: İlçe Balıkesir İli’nin doğusunda yer almakta olup, il merkezine 77 km uzaklıktadır. İlçeye bağlı 102 köy bulunmaktadır. 42.740 kişi olan ilçe nüfusunun %40’ı ilçe merkezinde %60’ı köylerde yaşamaktadır.

İlçenin yüzölçümü 177.579 hektardır. Arazi dağlık ve oldukça engebeli bir yapıya sahiptir.

Arazinin %70.2’sini orman arazisi, %22.2’sini tarım arazisi, %6.7’sini mera arazisi oluşturmaktadır.

İlçenin başlıca geçim kaynağı orman ve orman ürünleri sanayidir. İlçede en önemli ticari faaliyet keresteciliktir. Bu sektör aynı zamanda nakliye sektörünün de gelişmesini sağlamıştır. Hayvancılık da ilçe ekonomisi açısından önem arz etmektedir. İlçe aynı zamanda kömür, traverten mermeri, krom ve amatis taşı gibi maden rezervlerine de sahiptir.

İlçe biyolojik çeşitlilik yönünden de oldukça zengindir. Özellikle Alaçam dağlarında bol miktarda yaban domuzu, karaca ve dağ keçisi mevcuttur. Av turizmi ilçe ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Tablo 4.67. Dursunbey İlçesi Arazi Kullanım Bilgileri

Sebzelikler (ha)

Meyvelikler (ha)

Bağlar (ha)

Tarla Alanı Diğer

(ha) Ekilen(ha) Nadas(ha)

920,7 398,3 511,0 22.893,0 8.978,0 5.720,9

Zeytinlikler (ha)

Tarım Alanı (ha)

Orman ve Fundalık (ha)

Çayır ve Mera (ha)

Kullanılmayan Arazi (ha)

Toplam (ha)

1,1 39.423 124.584 11.925 1.650 177.582

101 Tablo 4.68. Dursunbey İlçesi Genel Hayvancılık Verileri

Tablo 4.69. Dursunbey İlçesi Büyükbaş İşletme Kapasiteleri

Irkı

201-Üzeri Baş TOPLAM

İşletme

Tablo 4.70. Dursunbey İlçesi Küçükbaş İşletme Kapasiteleri

TÜR büyük çoğunluğunun (%98.6’sının) yerli ırk ve melezlerinden oluşması,

 “Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarını Koruma Projesi” kapsamında özellikle küçükbaş hayvancılık alanında desteklemelerden yararlanan yetiştiricilerin bulunması,

 Balıkesir Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği üye sayısı 741 kişi ile ilin en fazla yetiştiriciye sahip olan ilçelerinden biri olması,

İlçe Adı Yıllık Üretilen

102

 Yetiştiricinin örgütlenme konusunda tecrübesinin bulunması (29 Adet kooperatif, 845 adet birlik üyesi yetiştirici bulunmakta),

 Arazinin %70.2’sini ormanların oluşturması ve bu alanların hayvanların kullanımına açılabilme olasılığının olması,

 İlçede nakliyeciliğin gelişmiş olması ve olası bir organik ürün pazarlaması konusunda daha az sorunla karşılaşılacak olması,

 Maddi yetersizlik nedeni ile organik hayvancılık sistemine yakın üretim yapan yetiştiricilerin bulunması,

 Tarım sektöründe çalışanların oranının %81 olması,

 İlçeye daha önceden organik tarım uzmanlarının gelip inceleme yapmış olması ve gerek yetiştiricinin gerekse ilgili kamu görevlilerinin konu hakkında bilgi sahibi olması,

 İlçede Çanakçı köyü gibi büyükbaş hayvan varlığının tümüne yakını yerli hayvanlardan oluşan köylerin bulunması,

 İlçenin büyük pazarlara yakın olması,

 Odaköy-Mıcırlar köyleri hattında olduğu gibi büyükbaş hayvancılığın geçmişten bu yana düzenli olarak yerli hayvanlarla yapılması; orman yakınlarında hayvanların yararlanabileceği geniş arazilerin bulunması.

Zayıf Yönler:

 Arazinin %70.2’sini ormanların oluşturması ve orman yapısının çoğunluğunu hayvanların yararlanamayacağı iğne yapraklı ağaçların oluşturması,

 Orman arazisi içerisinde gençleştirme ve dikim sahalarının bulunması ve buralarda hayvan otlatmanın yasak olması,

 İlçe genelinde koyunculukta yoğun kesif yem kullanılması ve yoğun kuzu besisi yapılması,

 Meraların genel arazi dağılımı içerisinde %6.7 ile az bir kısmı oluşturması,

 Ekilen arazilerin genelinde kimyasal gübre ve ilaç kullanılması (anket çalışması sonuçlarına göre işletme sahiplerinin %90.7’si kimyasal gübre ve ilaç kullanmaktadırlar),

 Bölgedeki madencilik işletmelerinin çevreyi kirletme riskinin bulunması,

103

 İlçedeki yetiştiricilerin düzenli olarak veteriner sağlık hizmeti alma alışkanlıklarının düşük ve buna bağlı olarak kontrolsüz ilaç kullanımının yaygın olması (yapılan anket sonucuna göre; hastalanan hayvanları için büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin %12.3’ü, koyun yetiştiricilerinin %11.7’si, keçi yetiştiricilerinin ise %5.9’u her zaman veteriner hekim çağırmaktadırlar).

Öneriler:

 Yetiştiricilerin örgütlenmesi ile ilçedeki yerli ve melez hayvanlardan oluşan büyükbaş hayvan varlığının, organik sisteme geçişi sağlanabilir. Özellikle Alaçam, Çanakçı, Odaköy, Mıcırlar ve Delice köylerindeki yerli ırk büyükbaş hayvanlar olası bir organik hayvancılık faaliyetinde potansiyel olarak kullanılabilir.

 Odaköy, Mıcırlar, Delice, Karyağmaz, Süleler, Yaylaçayır, Durabeyler, Çakallar, Sarımustafalar, Hacıahmet ve Alacaat köyleri arasında kalan havzada mevcut yerli ırk ve melezlerinden oluşan hayvan varlığının yüksek olduğu, çevresindeki yerleşim birimlerine uzak bir alan teşkil ettiği ve hayvanların otlaklardan üst düzeyde yararlandığı bir sistemin

Belgede Balıkesir İlinin Organik Hayvancılık Olanakları (sayfa 88-151)