Araştırma Deseni

Bu araştırmada fen laboratuvarında uygulanan Argümantasyon ve Proje Tabanlı Öğretim uygulamalarının sınıf öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin fen bilimlerine yönelik başarı, tutum, öz-yeterlilik ve görüşlerine etkilerinin belirlenmesi ve öğretimin zenginleştirilmesi amaçlandığından, araştırma modeli nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem kullanılarak desenlenmiştir. Karma yöntem araştırma türlerinden ise paralel karma desen benimsenmiştir.

Karma yöntem araştırması, “araştırmacının tek bir çalışma veya araştırma programında; hem nitel hem de nicel yaklaşımlar kullanarak veriler topladığı ve analiz ettiği, bulguları bütünleştirdiği ve çıkarımlarda bulunduğu araştırma” olarak tanımlanmaktadır (Teddlie, 2009).

Alan yazında karma yöntem araştırmaları bilim insanları tarafından farklı şekilde sınıflandırılmaktadır. Bu araştırmada Creswell (2008) tarafından yapılan sınıflandırılma kullanılmıştır. Creswell (2008)’e göre, eğitsel araştırmalarda en sık kullanılan karma yöntem araştırmaları; gömülü karma yöntem, açıklayıcı karma yöntem, keşfedici karma yöntem ve paralel karma yöntem olmak üzere dört başlık altında sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırma Fırat, Yurdakul ve Ersoy (2014) tarafından şekil 3.1’deki gibi belirtilmiştir.

Şekil 3.1 Karma Yöntem Araştırmalarının Sınıflandırılması(Fırat, Yurdakul ve Ersoy, 2014)

Şekil 3.1’de belirtildiği üzere gömülü karma yöntem araştırmalarında veriler eş zamanlı olarak toplanır, ancak bir veri biçimi (nicel veya nitel) destekleyici rol oynar.

Açıklayıcı karma yöntem araştırmalarında ise nicel veriler toplanır daha sonra nicel verileri açıklamak amacıyla nitel veriler toplanmaktadır. Keşfedici karma yöntem

• Nitel veya Nicel Destekleyici

Gömülü

• Önce Nicel sonra Nitel

Açıklayıcı

• Önce Nitel sonra Nicel

Keşfedici

• Nitel ve Nicel Birlikte ve Eşit

Paralel

araştırmalarında bir olguyu incelemek amacıyla önce nitel veriler toplanıp daha sonra nitel veriler arasındaki ilişkileri açıklamak için nicel veriler toplanır. Paralel karma yöntem araştırmalarında ise amaç eş zamanlı olarak hem nitel hem de nicel verileri toplamak, bu verileri birleştirmek ve bir araştırma problemini anlamak için çıkan sonuçları kullanmaktır (Fırat, Yurdakul, & Ersoy, 2014).

Bu araştırmadanitel ve nicel veriler eş zamanlı olarak toplanmıştır ve araştırma problemini anlamak için daha sonra bu veriler birleştirilmiştir. Bu doğrultuda, paralel karma desen benimsenmiştir. Şekil 3.2’de paralel karma desen şematik olarak görülmektedir.

Şekil 3.2 Paralel Karma Desen(Fırat, Yurdakul ve Ersoy, 2014)

Bu araştırmada, Fen ve Teknoloji Laboratuvar Uygulamaları II dersi kapsamında uygulanan ATÖ ve PTÖ alternatif öğretim yöntemlerinin sınıf öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin fen bilimlerine yönelik başarı, tutum, öz-yeterlik ve görüşlerine yönelik etkisini araştırmak ve öğretimi zenginleştirmek amacıyla nicel ve nitel veriler araştırma süreci boyunca eş zamanlı olarak toplanmıştır.

Paralel karma yöntem ile desenlenen araştırma süreci tablo 3.1’de görülmektedir.

Nitel

Nicel

Paralel

Karma

Desen

Tablo 3.1 Uygulama Süreci

Uygulamalardan sonra Nitel ve Nicel verilerin toplanması;

Etkinlik I: Maddeleri Ayırma Yöntemleri Video Çekimi

3. Hafta Proje II: Atık Suların Arıtımı Video Çekimi

Etkinlik II: Atık Suların Arıtımı Video Çekimi

Etkinlik VII: Asit mi Baz mı?

Video Çekimi

SON TESTLER

8. Hafta

Uygulamalardan sonra Nitel ve Nicel verilerin toplanması;

Uygulamalardan sonra Nitel ve Nicel verilerin toplanması;

FBLU: Fen Bilimleri Laboratuvar Uygulamaları

SÖFÖ: Sınıf Öğretmen Adaylarının Fen Öğretiminde Öz-yeterlik İnancı PTÖBT: Proje Tabanlı Öğretim Başarı Testi

ATÖBT: Argümantasyon Tabanlı Öğretim Başarı Testi FLUYG: Fen Laboratuvar Uygulamalarına Yönelik Görüşme

Paralel karma yöntem ile desenlenen bu çalışmada, nitel ve nicel veri toplama yöntemleri araştırma süreci boyunca birlikte kullanılmıştır.

3.1.1 Araştırmanın nicel kısmı

Araştırmanın nicel kısmını süreç boyunca yararlanılan nicel araştırma türlerinden deneysel desen oluşturmaktadır. Araştırmada öncelikli amacın herhangi bir yöntemin diğeri üzerinde daha etkili olduğunu kanıtlamak olmamasından dolayı bir deney bir kontrol grubunun yerine, birbirinden bağımsız iki adet grup kullanılmıştır. Bu yüzden bu iki grup arasında çalışmaya başlamadan önce bir denklik kurma çabası güdülmemiştir.

Hâlihazırda var olan iki gruba farklı iki yöntem uygulanarak yürütülen fen deneylerinin etkililiği, uygulama öncesi ve uygulama sonrasında kullanılan ölçme araçlarından elde edilen verilerin karşılaştırılması ile hesaplanmıştır. Bunun için her iki gruba ön-test ve son-test kontrol grupsuz deneysel desen uygulanmıştır. Bu model, deneme öncesi modellerden biridir. Ancak gerçek anlamda bir deneme niteliği taşımaz. Bu modelde gelişigüzel seçilmiş bir gruba bağımsız değişken uygulanır. Kontrol grubu olmayan bu modelde grup ya da gruplara öntest, deneysel işlem başlamadan önce verilerek başarı durumu saptanmaktadır. Deneysel işlem bittikten sonra aynı test aynı gruplara sontest olarak verilir ve deneysel işlemin etkisi bu iki test arasındaki farka göre değerlendirilir.

Seçkisizlik ve eşleştirme yoktur (Büyüköztürk ve diğ., 2009). Böylelikle iki adet gruba uygulanan iki ayrı yöntem ile fen laboratuvarında kullanılan alternatif öğretim yöntemlerin çeşitliliğinin arttırılması sağlanmıştır.

3.1.2 Araştırmanın nitel kısmı

Araştırmanın nitel kısmını süreç boyunca yararlanılan nitel araştırma veri toplama yöntemlerinden yarı-yapılandırılmış görüşme, yapılandırılmamış odak grup görüşmesi, video kayıtları, etkinlik ve deney raporları oluşturmaktadır. Araştırmada nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Uygulamaya başlamadan önce her iki gruba uygulanan yarı-yapılandırılmış görüşme formları, uygulama sürecinde etkinlik-deney raporları ve video çekimleri, etkinlik sonunda tekrar uygulanan yarı-yapılandırılmış görüşme formları ve yapılandırılmamış odak grup görüşmeleri ile nitel veriler toplanmıştır.