Hipotez 12: ‘‘Katılımcıların yiyecek ve içeceklerin değerlendirilmesine ilişkin görüşleri ile fiyat ve fiziki çevrenin değerlendirilmesine ilişkin görüşleri arasında
4. ARAŞTIRMANIN BULGULARI VE YORUMLAR
4.2. Araştırma Alanına İlişkin Görüşler
Araştırmanın bu kısmında ankete katılan katılımcılara son bir haftada marinaya geliş sıklıkları, marinaya hangi amaç doğrultusunda geldikleri, marinaya herhangi bir amaç doğrultusunda geldiklerinde yemek yeme tercihleri ve marinalarda faaliyet gösteren yiyecek ve içecek işletmelerinden daha önce hizmet alma durumları ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Elde edilen ifadeler aşağıda yer almaktadır.
Çizelge 10. Katılımcıların Son Bir Haftada Marinaya Geliş Sıklığına İlişkin Verilerin Dağılımı
Değişken Sayı (N) Yüzde (%)
Son bir haftada marinaya geliş sıklığı
1 42 10,4 2 115 28,6 3 80 19,9 4 58 14,4 5 46 11,4 6 ve üzeri 61 15,2 Toplam 402 100
Çizelge 10’da katılımcıların ‘‘Son bir haftada marinaya kaç kez geldiniz?’’ sorusuna verdikleri yanıtlara göre , katılımcıların 42’sinin (%10,4) 1 defa, 115’nin (%28,6) 2 defa, 80’inin (%19,9) 3 defa, 58’inin (%14,4) 4 defa, 46’sının (%11,4) 5 defa, 61’inin (%15,2) 6 ve üzerinde son bir hafta içerisinde marinaya geldikleri görülmektedir. Bu
69
çerçevede, marinaya gelen bireylerin genel olarak son bir haftada marina geliş sıklığının 2 defa olduğu sonucuna varılmıştır.
Çizelge 11. Katılımcıların Marinaya Genellikle Geliş Amacına İlişkin Verilerin Dağılımı
Değişken Sayı (N) Yüzde
(%)
Marinaya genellikle geliş amacı
Arkadaşlarımla/ailemle
yemek yemek amacıyla 119 29,6 Alışveriş yapmak
amacıyla 74 18,4
Gezmek amacıyla 197 49,0
Diğer 12 3,0
Toplam 402 100
Çizelge 11’de katılımcıların ‘‘Marinaya genellikle hangi amaçla gelmektesiniz?’’ sorusuna verdikleri yanıtlara bakıldığında, 119’unun (%29,6) arkadaşlarımla/ailemle yemek yemek amacıyla, 74’ünün (%18,4) alışveriş yapmak amacıyla, 197’sinin (%49,0) gezmek amacıyla ve 12’sinin (%3,0) diğer cevabını verdiği görülmektedir. Marinaya genellikle geliş amacını diğer olarak işaretleyen katılımcılar iş ve yeni arkadaşlar edinebilmek olarak belirtmişlerdir. Buna çerçevede bireylerin genellikle marinaya geliş amacında en önemli faktörün marinayı gezmek, ikinci önemli faktörün ise arkadaşlarıyla/ailesiyle yemek yemek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
70
Çizelge 12. Katılımcıların Marinalarda Yemek Yeme Tercihine İlişkin Verilerin Dağılımı
Değişken Sayı (N) Yüzde (%)
Marinalarda yemek yeme tercihi
Evet 399 99,3
Hayır 3 0,7
Toplam 402 100
Çizelge 12’de katılımcıların ‘‘Marinaya herhagi bir amaç doğrultusunda geldiğinizde yemek yemeyi tercih eder misiniz?’’ sorusuna verdikleri yanıtlara bakıldığında, 399’unun (%99,3) evet yanıtını verirken, 3’ünün (%0,7) hayır cevabını verdiği görülmektedir. Bu çerçevede, marinaya gelen bireylerin büyük bir çoğunluğunun marinalarda yemek yemeyi tercih ettikleri sonucuna varılmıştır.
Çizelge 13. Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek ve İçecek İşletmelerinden Hizmet Alma Durumuna İlişkin Verilerin Analizi
Değişken Sayı (N) Yüzde (%)
Marinalarda faaliyet gösteren yiyecek ve içecek işletmelerinden hizmet alma durumu
Evet 402 100
Hayır - -
Toplam 402 100
Çizelge 13’te katılımcıların ‘‘Marinalarda faaliyet gösteren yiyecek ve içecek işletmelerinden daha önce hizmet aldınız mı?’’ sorusuna verdikleri yanıtlara bakıldığında, 402’sinin (%100) evet yanıtını verdiği görülmektedir. Buna göre, bu çalışmaya katılan katılımcıların 402’sinin de daha önce marinalarda faaliyet gösteren yiyecek ve içecek işletmelerinden hizmet aldığı söylenebilir. Aynı zamanda marinaya gelen bireylerin daha önce marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerinden hizmet aldığı sonucuna ulaşılmıştır.
71
4.3. Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerini Tercih Etmelerine İlişkin İfadelere Verdikleri Cevapların Güvenilirlik Analizi
Bir ölçümde, ölçümün güvenilirliği onun tutarlı olduğunu gösterir. Eğer analiz edilen veri grubunda ölçme hatası yok ise güvenilirlik hatası bire eşit olacak ve gözlenmiş skordaki değişkenlerin tümü ölçüm hatasından dolayı kaynaklanıyor ise güvenilirlik katsayısı da sıfıra eşit olacaktır. Buna bağlı olarak güvenilirlik katsayısı her zaman 0 ile 1 arasında değer alması gerekmektedir (Bayram, 2009: 193-194). Soru grupları içerisinde içsel güvenilirlik indeksi en çok kullanılandır. İçsel güvenilirlik indeksi, değişkenler arasında ki ortalama korelasyonu temel alarak, bir ölçekte bulunan değişkenlerin iç tutarlılığını ölçer. Eğer ölçeklerin Cronbach’s Alpha değeri 0,70’in üzerinde ise, o ölçeğin iç tutarlılığa sahip olduğunu yani ele alınan ölçeğin güvenilir bir ölçek olduğunu gösterir (Bayram, 2004: 127-128). 0 ile 1 arasında değer alan Cronbach’s Alpha sayısı ölçekte yer alan ‘‘k’’ adet maddenin varyanslarının toplamının, genel varyansa oranlanması sonucu bulunan ağırlıklı standart bir değişimin ortalamasıdır. Alpha katsayısına bağlı olarak ölçeğin güvenilirliği (Lorcu, 2015: 207-208)’e göre;
• 0,00 ≤ α ≤ 0,40 ise güvenilir bir ölçek değildir. • 0,40 ≤ α ≤ 0,60 ise ölçeğin güvenilirliği düşüktür. • 0,60 ≤ α ≤ 0,80 ise ölçek oldukça güvenilirdir.
• 0,80 ≤ α ≤ 1,00 ise ölçek yüksek derece güvenilir bir ölçektir.
Bu çalışmada bulunan 35 ifadenin güvenilirlik analizi sonucu Cronbach’s Alpha değerinin 0,79 olduğu Çizelge 14’te görülmektedir. Bu sonuç çalışmanın ve ifadelerin, oldukça güvenilir olduğunu göstermektedir (Lorcu, 2015: 207-208).
72
Çizelge 14. Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerini Tercih Etmelerinde Etkili Olan İfadelere İlişkin Güvenilirlik Analizi Sonuçları Dağılımı
İfadeler İfade Silindiğinde Ölçek Ortalaması İfade Silindiğinde Ölçek Varyansı Düzeltilmiş İfade Toplam Korelasyonu İfade Silindiğinde Cronbach’s Alpha YİD 1 151,8383 78,061 ,355 ,787 YİD 2 152,1368 74,473 ,446 ,781 YİD 3 151,5075 79,358 ,392 ,787 YİD 4 151,6940 80,123 ,230 ,791 YİD 5 151,8060 77,733 ,332 ,787 YİD 6 151,3259 81,143 ,385 ,790 YİD 7 151,6219 79,128 ,305 ,789 YİD 8 151,7114 77,971 ,412 ,785 YİD 9 151,7463 78,160 ,381 ,786 YİD 10 151,8632 79,330 ,277 ,790 YİD 11 151,5547 79,385 ,360 ,788 SPD 1 151,8333 80,299 ,230 ,791 SPD 2 151,7214 79,563 ,279 ,790 SPD 3 152,0473 76,908 ,370 ,786 SPD 4 151,6692 80,796 ,188 ,793 SPD 5 151,6716 80,027 ,279 ,790 SPD 6 151,6318 80,089 ,285 ,790 SPD 7 151,5323 79,571 ,333 ,788 THD 1 151,7886 77,579 ,365 ,786 THD 2 151,9801 78,523 ,309 ,789 THD 3 152,0697 79,990 ,166 ,795 THD 4 152,0100 81,935 ,024 ,802 MD 1 151,5622 78,531 ,394 ,786 MD 2 152,2239 77,072 ,242 ,794 MD 3 151,9229 79,767 ,202 ,793 MD 4 151,6866 77,971 ,400 ,785 MD 5 151,9229 76,261 ,423 ,783 MD 6 151,5771 81,327 ,165 ,793
73 Çizelge 14-devam MD 7 151,8657 79,453 ,177 ,795 FFÇD 1 152,4527 75,081 ,301 ,791 FFÇD 2 151,7786 77,061 ,413 ,784 FFÇD 3 151,7189 80,078 ,204 ,792 FFÇD 4 151,8060 81,379 ,098 ,796 FFÇD 5 151,9229 79,189 ,256 ,791 FFÇD 6 151,5945 79,778 ,298 ,789
YİD-Yiyecek ve İçeceklerin Değerlendirilmesi SPD-Servis ve Personelin Değerlendirilmesi THD-Temizlik ve Hijyenin Değerlendirilmesi
MD-Menünün Değerlendirilmesi
FFÇD-Fiyat ve Fiziki Çevrenin Değerlendirilmesi İfade Sayısı: 35
Ortalama: 156,25 Varyans: 83,155 Standart Sapma: 9,11 Cronbach’s Alpha: 0,79
Çizelge 14’te katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerine ilişkin faktörlere ait ‘‘ifade silindiğinde ölçek ortalaması, ifade silindiğinde ölçek varyansı, düzeltilmiş ifade toplam korelasyon, ifade silindiğinde Cronbach’s Alpha’’ değerleri verilmiştir. Bu çerçevede ölçekte güvenirliği bozan ifade olup olmadığına bakılmış ve silindiğinde Cronbach’s Alpha değerini önemli ölçüde yükselten bir ifadeye rastlanmadığı için ölçekten madde çıkartılmamasına karar verilmiştir.
4.4. Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerini Tercih Etmelerine İlişkin Boyutlara Ayrılmış İfadelerin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapmalarına İlişkin Bulgular
Marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmede etkili olan unsurların belirlenebilmesi amacıyla hazırlanan ölçekte ifadeler 4 farklı değerlendirme
74
adı altında boyutlara ayrılmıştır. Bu değerlendirme boyutları katılımcıların, ifadeleri daha net anlayabilmesi ve çalışmanın ne ile ilgili olduğunu önceden bilebilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Bu ifadelere ilişkin boyutlar daha sonra korelasyon analizi yardımıyla oluşturulan hipotezlerin red veya kabulü saptanacaktır.
Hazırlanan ölçek, 4 farklı değerlendirme adı altında boyutlara ayrılmış olup, Yiyecek ve İçeceklerin Değerlendirilmesi’ne ilişkin 11 ifade, Servis ve Personelin Değerlendirilmesi’ne ilişkin 7 ifade, Temizlik ve Hijyenin Değerlendirilmesi’ne ilişkin 4 ifade, Menünün Değerlendirilmesi’ne ilişkin 7 ifade, Fiyat ve Fiziki Çevrenin Değerlendirilmesi’ne İlişkin 6 ifade olacak şekilde toplamda 35 ifadeden oluşmaktadır. Çizelge 15’te katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek- içecek işletmelerini tercih etmelerine ilişkin ifadelerin aritmetik ortalama ve standart sapma güvenilirlik analizi sonuçları verilmiştir.
Çizelge 15. Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerini Tercih Etmelerine İlişkin İfadelerin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Güvenilirlik Analizi Sonuçları Dağılımı
İfade Aritmetik
Ortalama
Standart Sapma YİD1-Yiyeceklerin porsiyonu doyurucu özelliğe sahip
olması marinaları tercih sebebimdir. 4,42 ,72
YİD2-Yiyecek ve içeceklerin besin değerleri açısından
zengin olması marinaları tercih sebebimdir. 4,12 ,99 YİD3-Yiyecek ve içeceklerin lezzetli olması marinaları
tercih sebebimdir. 4,75 ,50
YİD4-Yiyecek ve içeceklerin sağlıklı olması marinaları
tercih sebebimdir. 4,56 ,63
YİD5-Yiyecek ve içeceklerin besleyici olmaması
marinaları tercih sebebimdir. 4,45 ,81
YİD6*-Yiyecek ve içeceklerin besleyici olmaması
marinaları tercih sebebimdir. 4,93 ,27
YİD7-Yiyeceklerin üretiminde kullanılan hammaddelerin
taze olması marinaları tercih sebebimdir. 4,63 ,66 YİD8-Yiyecek ve içeceklerin her yaşta bireyin tercih
edebileceği ürünler olması marinaları tercih sebebimdir. 4,54 ,65
YİD9-Servis edilen içeceklerin uygun sıcaklıkta olması
75 Çizelge 15-devam
YİD10-Servis edilen içecekler ile yiyeceklerin uyumlu
olması marinaları tercih sebebimdir. 4,39 ,68
YİD11-Servis edilen içeceklerin farklı damak tatlarına hitap edecek şekilde çeşitlilik açısından zengin olması marinaları tercih sebebimdir.
4,70 ,54
SPD1-Servisin doğru zamanda ve doğru bir şekilde
yapılması marinaları tercih sebebimdir. 4,42 ,60
SPD2-Yiyecek ve içeceklerin servisinin hızlı bir şekilde
gerçekleştirilmesi marinaları tercih sebebimdir. 4,53 ,63 SPD3-Yiyecek ve içeceklerin servisi için kullanılan yemek
takımlarının servise uygun olması marinaları tercih sebebimdir.
4,21 ,85
SPD4-Servis personelinin bilgili ve tecrübeli olması
marinaları tercih sebebimdir. 4,58 ,56
SPD5-Servis personelinin kibar ve güler yüzlü olması
marinaları tercih sebebimdir 4,59 ,59
SPD6-Servis personelinin yardımsever ve sorunlar karşısında çözüm odaklı olması marinaları tercih sebebimdir.
4,62 ,54
SPD7-Servis edilen ürünlerin koku ve görünüşü itibariyle göze hitap edecek düzeyde olması yiyecek ve içecek tüketimine teşvik etmesi marinaları tercih sebebimdir.
4,72 ,55
THD1-Yiyecek ve içecek tüketiminde kullanılan araç- gereçlerin temiz ve hijyenik olması marinaları tercih sebebimdir.
4,47 ,77
THD2-Yiyecek ve içecek tüketiminin gerçekleştiği yemek
alanı, masaların temiz olması tercih sebebimdir. 4,27 ,74 THD3-Servis personelinin görünüşü itibariyle temiz olması
marinaları tercih sebebimdir. 4,18 ,83
THD4-WC ve lavaboların düzeni/ temizliğine dikkat
edilmesi marinaları tercih sebebimdir. 4,24 ,91
MD1-Menüde yer alan yiyecek ve içeceklerin kişilerin tercihleri doğrultusunda çeşitlilik göstermesi marinaları tercih sebebimdir.
4,69 ,60
MD2-Menüde yer alan ürünlerin kalori değerlerinin
belirtilmesi marinaları tercih sebebimdir. 4,03 1,12 MD3-Menülerin kolay okunabilir ve anlaşılabilir olması
marinaları tercih sebebimdir. 4,33 ,77
MD4-Menülerin içerdiği ürün görselleri ile birlikte göze
76 Çizelge 15-devam
MD5-Menüde yer alan yiyecek ve içeceklerin içeriğinin
detaylı bir şekilde verilmesi marinaları tercih sebebimdir. 4,33 ,83 MD6-Menüde yer alan yiyecek ve içeceklerin farklı
kültürlere hitap etmesi marinaları tercih sebebimdir. 4,68 ,52 MD7-Menüde çocuklara uygun yiyecek ve içecek
çeşitliliğinin olması marinaları tercih sebebimdir. 4,39 ,90 FFÇD1-Yiyecek ve içeceklerin fiyatlarının diğer
işletmelere göre daha uygun olması marinaları tercih sebebimdir.
3,80 1,24
FFÇD2-Ödenen ücrete göre verilen hizmet ve sunulan
ürünler yeterli olması marinaları tercih sebebimdir. 4,48 ,76 FFÇD3-Araç park yeri mevcut olması marinaları tercih
sebebimdir. 4,53 ,70
FFÇD4-Açık havada oturma yerlerinin mevcut olması
marinaları tercih sebebimdir 4,45 ,71
FFÇD5-Diğer işletmelere göre ortamın daha sessiz olması
marinaları tercih sebebimdir. 4,33 ,74
FFÇD6-Ambiyans (Aydınlatma, oturma düzeni, dekorasyon) diğer işletmelere göre daha iyi durumda olması marinaları tercih sebebimdir.
4,66 ,57
Çizelge 15 incelendiğinde katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek- içecek işletmelerini tercih etmelerine ilişkin ifadelerin aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları verilmiştir.
Katılımcıların Yiyecek ve İçeceklerin Değerlendirilmesi’ne ilişkin ifadelere (YİD1*YİD11) verdiği yanıtların aritmetik ortalamaları temel alındığında en çok katıldıkları 3 ifade; (x̄=4,93) ‘‘Yiyecek ve içeceklerin besleyici olmaması marinaları tercih sebebimdir’’, (x̄=4,75) “Yiyecek ve içeceklerin lezzetli olması marinaları tercih sebebimdir”, (x̄=4,70) “Servis edilen içeceklerin farklı damak tatlarına hitap edecek şekilde çeşitlilik açısından zengin olması marinaları tercih sebebimdir” şeklindedir. Hazırlanan ölçekte ‘‘Yiyecek ve içeceklerin besleyici olmaması marinaları tercih sebebimdir’’ ifadesi katılımcıların ifadeleri bütün olarak algılayıp tümüne katılmak veya katılmamaktansa, her ifadeyi bağımsız olarak değerlendirmelerine yöneltebilmek amacıyla ters ifade olacak şekilde yazılmıştır. Doğru bir ortalama ve yorum yapabilmek, en önemlisi yapılan analizlerde doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla verilere yönelik analizler gerçekleştirilmeden önce bu ifadeye ters kodlama işlemi
77
gerçekleştirilmiştir. Ancak katılımcıların marinalarda yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde yiyecek ve içeceklerin besleyici olmasının yiyecek ve içecek değerlendirmeleri açısından en önemli faktör olduğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda yiyecek-içeceklerin lezzetli olmasının ve servis edilen içeceklerin farklı damak tatlarına hitap edecek şekilde çeşitlilik göstermesinin bireylerin bu işletmeleri tercih etmelerinde yiyecek ve içeceklerin değerlendirilmesi açısından önem arz eden diğer faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Katılımcıların Servis ve Personelin Değerlendirilmesi’ne ilişkin ifadelere (SPD1*SPD7) verdiği yanıtların aritmetik ortalamaları temel alındığında en çok katıldıkları 3 ifade; (x̄=4,72) ‘‘Servis edilen ürünlerin koku ve görünüşü itibariyle göze hitap edecek düzeyde olması yiyecek ve içecek tüketimine teşvik etmesi marinaları tercih sebebimdir’’, (x̄ =4,62) “Servis personelinin yardımsever ve sorunlar karşısında çözüm odaklı olması marinaları tercih sebebimdir”, (x̄=4,59) “Servis personelinin kibar ve güler yüzlü olması marinaları tercih sebebimdir” şeklindedir. Bu çerçevede, katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde servis edilen ürünlerin hem kokusunun hem de görünüşünün göze hitap etmesi ve aynı zamanda yiyecek-içecek tüketimine teşvik etmesinin servis ve personel açısından en önemli faktör olduğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerinde çalışan personelin yardımsever ve sorunlar karşısında çözüm odaklı olması, kibar ve güler yüzlü olması bireylerin bu işletmeleri tercih etmelerinde servis ve personel açısından önem arz eden diğer faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Katılımcıların Temizlik ve Hijyenin Değerlendirilmesi’ne ilişkin ifadelere (THD1*THD4) verdiği yanıtların aritmetik ortalamaları temel alındığında en çok katıldıkları 3 ifade; (x̄=4,47) ‘‘Yiyecek ve içecek tüketiminde kullanılan araç- gereçlerin temiz ve hijyenik olması marinaları tercih sebebimdir’’, (x̄=4,27) “Yiyecek ve içecek tüketiminin gerçekleştiği yemek alanı, masaların temiz olması marinaları tercih sebebimdir”, (x̄=4,24) “WC ve lavaboların düzeni/temizliğine dikkat edilmesi marinaları tercih sebebimdir” şeklindedir. Bu çerçevede, katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde yiyecek ve içeceklerin tüketiminde kullanılan araç-gereçlerin temiz ve hijyenik olmasının temizlik ve hijyen açısından en önemli faktör olduğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde yiyecek
78
ve içeceklerin tüketiminin gerçekleştiği yemek alanı, masaların temiz olması ve WC ve lavabolarında düzenine/temizliğine dikkat edilmesi bireylerin bu işletmeleri tercih etmelerinde temizlik ve hijyen açısından önem arz eden diğer faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Katılımcıların Menünün Değerlendirilmesi’ne ilişkin (MD1*MD7) verdiği yanıtların aritmetik ortalamaları temel alındığında en çok katıldıkları 3 ifade; (x̄=4,69) ‘‘Menüde yer alan yiyecek ve içeceklerin kişilerin tercihleri doğrultusunda çeşitlilik göstermesi marinaları tercih sebebimdir’’, (x̄=4,68) “Menüde yer alan yiyecek ve içeceklerin farklı kültürlere hitap etmesi marinaları tercih sebebimdir”, (x̄=4,57) “Menülerin içerdiği ürünlerin görselleri ile birlikte göze hitap etmesi marinaları tercih sebebimdir” şeklindedir. Buna göre, katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde menülerde yer alan yiyecek ve içeceklerin kişilerin tercihleri doğrultusunda çeşitlilik göstermesinin menü açısından en önemli faktör olduğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde menüde yer alan yiyecek ve içeceklerin farklı kültürlere hitap etmesi ve menülerin içerdiği ürünlerin görselleri ile birlikte verilmesi bireylerin bu işletmeleri tercih etmelerinde menü açısından önem arz eden diğer faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Katılımcıların Fiyat ve Fiziki Çevrenin Değerlendirilmesi’ne ilişkin (FFÇD1*FFÇD6) verdiği yanıtların aritmetik ortalamaları temel alındığında en çok katıldıkları 3 ifade; (x̄=4,66) ‘‘Ambiyans (aydınlatma, oturma düzeni, dekorasyon) diğer işletmelere göre daha iyi durumda olması marinaları tercih sebebimdir’’, (x̄ =4,53) “Araç park yeri olması marinaları tercih sebebimdir”, (x̄=4,48) “Ödenen ücrete göre verilen hizmet ve sunulan ürünlerin yeterli olması marinaları tercih sebebimdir” şeklindedir. Bu çerçevede, katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde ambiyansın diğer işletmelere göre daha iyi durumda olmasının fiyat ve fiziki çevre açısından en önemli faktör olduğunu söyleyebilirz. Aynı zamanda marinalarda araç park yerinin olması ve bireylerin ödedikleri ücretin karşılığında almış oldukları hizmet ve ürünlerin yeterli olduğunu düşünmeleri bu işletmeleri tercih etmelerinde fiyat ve fiziki çevre açısından önem arz eden diğer faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
79 4.5. Farklılık Testleri
Çalışmanın bu bölümünde marinaya deniz tarafından ve karadan gelen ve araştırmaya katılan katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde etkili olan unsurların demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini ölçebilmek amacıyla iki grup için Mann Whitney U testi ikiden fazla gruplar içinde Kruskal Wallis testi sonuçları yer almaktadır.
4.5.1. Mann Whitney U Testi ve Sonuçları
Mann Whitney U testi, t-testinin parametrik olmayan eşdeğeri olarak düşünülebilir ve bu test için verinin dağılımı konusunda herhangi bir şart aranmamakla birlikte, verinin tesadüfi olarak toplanmış olması gerekmektedir (Altunışık vd. 2015: 206). Mann Whitney U testi, bağımsız iki örneklem testleri arasında en yaygın kullanıma sahiptir. Bu test, birbirinden bağımsız olan iki grubun veya örneklemin bağımlı bir değişkene ilişkin ölçümlerini karşılaştırmak amacıyla iki dağılım arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test edebilmek amacıyla kullanılmaktadır (Ural ve Kılıç, 2013: 265). Bu amaçla araştırmaya katılan katılımcıların iki değişkenli cinsiyet ve medeni durumları ifade ve değerlendirme olarak adlandırılan boyutlara göre tablolarda Mann Whitney U testi ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır.
Çizelge 16. Cinsiyet Değişkeni Açısından Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerini Tercih Etmelerine İlişkin İfadelerin Karşılaştırılmasına İlişkin Mann Whitney U Testi Analiz Sonuçları
İfadeler S. Ortalama Sig. p İfadeler S. Ortalama Sig. p
Kadın Erkek Kadın Erkek
YİD1 188,49 211,94 ,023 THD1 208,21 196,11 ,233 YİD2 218,74 187,66 ,004 THD2 210,95 193,91 ,104 YİD3 203,97 199,52 ,598 THD3 215,82 190,01 ,015 YİD4 195,08 206,65 ,242 THD4 209,89 194,76 ,157 YİD5 217,56 188,61 ,004 MD1 204,88 198,79 ,489
80 Çizelge 16-devam YİD6 207,93 196,34 ,015 MD2 212,27 192,86 ,075 YİD7 214,75 190,86 ,010 MD3 200,08 202,64 ,807 YİD8 187,40 212,82 ,011 MD4 199,56 203,06 ,720 YİD9 200,00 202,71 ,789 MD5 205,28 198,46 ,516 YİD10 202,44 200,74 ,871 MD6 193,51 207,91 ,120 YİD11 185,56 241,30 ,001 MD7 203,62 199,80 ,707 SPD1 210,71 194,11 ,105 FFÇD1 196,63 205,41 ,429 SPD2 207,76 196,47 ,260 FFÇD2 195,18 206,57 ,261 SPD3 200,53 202,28 ,871 FFÇD3 172,79 224,54 ,000 SPD4 192,84 208,46 ,112 FFÇD4 208,53 195,86 ,217 SPD5 197,07 205,05 ,419 FFÇD5 212,55 192,63 ,058 SPD6 200,03 202,68 ,785 FFÇD6 206,07 197,83 ,375 SPD7 202,95 200,34 ,762
Çizelge 16’da katılımcıların ‘‘cinsiyet’’ değişkeni açısından marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerine ilişkin ifadelerine göre anlamlı bir farklılık olup olmadığı Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucu anlamlılık derecesi (p<0,05) dikkate alınarak yorumlanmıştır.
Araştırma kapsamında ankete 179 kadın ve 223 erkek katılımcı katılmıştır. Yapılan analiz sonucuna göre anlamlılık derecesi en yüksek olan 3 ifade, YİD2, YİD11 ve FFÇD5’dir. ‘‘Yiyecek ve içeceklerin besin değerleri açısından zengin olması marinaları tercih sebebimdir’’ (YİD2) ifadesine kadınların katılım derecesi erkeklere göre daha yüksek iken, ‘‘Servis edilen içeceklerin farklı damak tatlarına hitap edecek şekilde çeşitlilik açısından zengin olması marinaları tercih sebebimdir’’ (YİD11) ve ‘‘Diğer işletmelere göre ortamın daha sessiz olması marinaları tercih sebebimdir’’ ifadelerine erkeklerin katılım dereceleri kadınlara göre daha yüksektir. Tüm ifadelerin yaklaşık olarak %30’unda katılımcıların cinsiyete göre ifadelere olan görüşler arasında anlamlı bir farklılık bulunurken, katılımcıların ifadelere verdikleri cevaplarda cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan kadın katılımcıların marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih
81
etmelerine ilişkin ifadelere katılım oranı erkek katılımcılara göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Çizelge 17. Cinsiyet Değişkeni Açısından Katılımcıların Marinalarda Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerini Tercih Etmelerine ve Alt Boyut Değişkenlerinin Karşılaştırılmasına İlişkin Mann Whitney U Testi Analiz Sonuçları Cinsiyet Değişkeni Sayı (n) Sıra Ortalaması Sıraların Toplamı Mann- Whitney U Anlamlılık (p) Yiyecek ve İçeceklerin Değerlendirilmesi
Kadın 179 198,53 35536,50
19426,500 ,642
Erkek 223 203,89 45466,50
Servis ve Personelin Değerlendirilmesi
Kadın 179 198,78 35581,50
19471,500 ,669
Erkek 223 203,68 45421,50
Temizlik ve Hijyenin Değerlendirilmesi
Kadın 179 214,01 38308,50 17718,500 ,049 Erkek 223 191,46 42694,50 Menünün Değerlendirilmesi Kadın 179 205,95 36865,00 19162,000 ,486 Erkek 223 197,93 44138,00
Fiyat ve Fiziki Çevrenin Değerlendirilmesi
Kadın 179 195,42 34980,00 18870,00 ,341 Erkek 223 206,38 46023,00 Tüm İfadeler Kadın 179 202,05 36167,00 19860,00 ,932 Erkek 223 201,06 44836,00
Çizelge 17’de katılımcıların ‘‘cinsiyet’’ değişkeni açısından marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerine ilişkin ifadeleri ve alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda anlamlılık derecesi (p<0,05) dikkate alınarak yorumlanmıştır.
82
Buna göre katılımcıların cinsiyet değişkeni ile marinalarda faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerini tercih etmelerinde etkili olan yiyecek ve içeceklerin değerlendirilmesi boyutu algılamaları arasında (p=,642>0,05), servis ve personelin değerlendirilmesi boyutu algılamaları arasında (p=,669>0,05), menünün değerlendirilmesi boyutu algılamaları arasında (p=,486>0,05), fiyat ve fiziki çevrenin değerlendirilmesi boyutu algılamaları arasında (p=,341>0,05) anlamlı bir fark bulunamamıştır. Buna karşılık temizlik ve hijyenin değerlendirilmesine dair algıları arasında anlamlı bir farklılık (p=,049<0,05) bulunmaktadır. Temizlik ve hijyenin değerlendirilmesine ilişkin alt boyut ifadeleri hariç katılımcıların cinsiyetlerinin