Araştırma aşaması uygulanma süreci

planlamalar yapılmıştır. Bunun için ilk öğrencileri bir araştırma yapmaları istenmiş, ders süreci hazırlanmış ve sözlü tarih aşamasının planlaması yapılmıştır.

Şekil 4. Araştırma süreci zaman çizelgesi

3.1.1.3.1 Araştırma aşaması uygulanma süreci

Araştırma aşaması sürecinde, öğrencilerin kendi başlarına bir geçmişten günümüze misafirperverlik konusunda değişim ve sürekliliği nasıl algılayabildiklerinin ortaya konulması için araştırmacı tarafından herhangi bir rehberlik yapılmamış ve öğrencilere herhangi bir yönerge dağıtılmamıştır.

Bu süreçte araştırmacı “SB.5.2.5: Günlük yaşamdaki kültürel unsurların tarihî gelişimini değerlendirir” kazanımını ele alarak öğrencilere “Geçmişten günümüze Türk kültüründe misafirperverlik” konusu hakkında araştırma yapmalarını istemiştir. Bu süreçte öğrencilere iki hafta süre verilmiş ve öğrencilerin yaptıkları araştırmaları bir metin olarak hazırlamaları ve bunu sınıfta sunmaları istenmiştir. İki hafta sonunda öğrenciler derste çalışmalarını sunmuşlar ve daha önce öğretmen tarafından her öğrenciye dağıtılmış olan dosya içerisine, araştırmalarını koyarak teslim etmişlerdir. Bu aşamada elli öğrenciden 45 tanesi araştırmasını getirmiş geri kalan 5 öğrenci ise araştırma yapmadıkları ortaya çıkmıştır. Sunum esnasında 3 öğrencinin araştırmasının konuyla alakasız olduğu, yanlış konularda araştırma yaptıkları ortaya çıkmıştır. Bunun yanında öğrencilerin araştırmalarını genel olarak internetten yapmaları nedeniyle, birbirini tekrar eden araştırmalara da rastlanmıştır.

Araştırma Aşaması •2 hafta •20 Kasım-1 Aralık 20Kasım-17 Ders Süreci •1 hafta •4-8 Aralık 2017 Sözlü Tarih Aşaması •2 Hafta • 11- 22 Aralık 2017 Odak Grup Görüşmesi •1 Gün •45'+45' 29 Aralık 2017

40 3.1.1.3.2 Ders sürecinin uygulanması

Ders sürecine geçilmeden önce, ders aşaması planlanmış ve gerekli uzman görüşü alınmıştır. Bu görüşler sonucunda ders süreci oluşturulmuştur (bkz: ek 1). Sürecin planlanmasından sonra kullanılacak gerekli materyaller hazırlanmıştır. Ders sürecine geçildiğinde hazırlanan süreç dâhilinde geçmişten günümüze misafirperverlik konusu, iki ders saatinde planlandığı şekilde işlenmiştir. Daha sonra bir ders saati içerisinde, ders sürecinde edindikleri bilgilerden yola çıkarak, geçmişten günümüze misafirperverlik değerindeki değişim ve sürekliliği nasıl değerlendirdiklerini bir metin şeklinde yazmaları istenmiştir.

Şekil 5. Ders sürecinde kullanılan materyal ve etkinlikler

Ders sürecinin ilk 40 dakikalık bölümünde, öğrencilerin misafirperverlik konusuna dikkatlerini çekmek amacıyla bir animasyon (URL1) izlettirilmiş ve bu animasyonda anlatılmak istenen ana düşüncenin ne olduğunun, öğrenciler tarafından cevaplanması istenmiştir. Öğrencilerin bu animasyon hakkında çıkarımlarından sonra, öğrencilerin verdikleri bilgilerden hareketle Türklerin geçmişten günümüze misafirperver bir toplum olduğu ve zamanla bazı değişimlerin meydana geldiği vurgulanmıştır. Bununla birlikte öğrencilere Anadolu halkının misafirperverliğini ve misafire karşı davranışlarını göstermek amacıyla, Osmanlı Devleti zamanında Denizli yöresine

Ders Süreci Materyal ve Etkinlikleri Belgesel İzletilmesi Film Kesitlerinin İzletilmesi Hikaye Okutulması

Görseller ^{Köy Odası} Oyunları Oynatılması Misafirperverlik Ağacı Etkinliği İkramların Yapılması Değerlendirm e Raporunun Yazılması

41

misafir olan İbn-i Batuda’nın Seyahatname ’sinden bir hikâye öğrencilere okutturulup hikâye içerisindeki kültürel ögelerin günümüzde nasıl olduğu değerlendirilmeye sağlamıştır (bkz: ek 2). Öğrencilerin bu metinde geçen eski misafir ağırlama geleneklerin hayli etkilenmişler ve özellikle misafir için kavga edilmesi karşısında şaşkınlıklarını gizleyememişlerdir. Ayrıca bu metinde geçen Tanrı misafiri kavramını öğrencilerin algılamakta zorlandıkları görülmüştür. Bunun sebebi hiç tanımadıkları insanları evlerine almalarının tehlikeli olacağını düşünmeleridir.

Ders aşamasının ilerleyen bölümünde bu kez öğrencilere günümüzde yaşayan Hoton Türklerinin misafir ağırlaması örneğini gösteren video (URL2) izlettirilmiş ve öğrencilere bu kez benzerliklerin neler olduğunu sorusu yöneltilmiştir. Öğrencilerin Orta Asya’da yaşayan insanların bizlerle aynı kültürü yaşamasına hayret ettiği görülmüş ve bu benzerliğin sebebi sorulmuştur. Daha sonra kültürümüzün mihenk taşlarından olan köy odalarını anlatan video öğrencilere izlettirilmiştir.

Ders aşamasının ikinci bölümünde, köy odalarının geçmişten günümüze değişiminden, yapılış amacından ve zamanla nasıl öneminin azaldığından bahsedilmiştir. Ayrıca dikkati toplamak amacıyla videoda geçen iki oyundan “arı vızz” ve kuş kondu” oyunları öğrencilere de oynatılmıştır. Bu oyunlar sırasında çok eğlenen öğrenciler, geçmişteki insanların misafir geldiği zaman nasıl vakit geçirdiklerini, onların misafiri hoş tutmak için neler yaptıklarını görmüşler ve onlarla empati yapabilmişler. Hatta bu oyunların öğrenciler üzerindeki etkisinden dolayı öğrencilerin, geçmiş misafirperverlikleri daha olumlu algılayıp, günümüz misafirperverliğini olumsuz algılamasına da neden olmuştur. Daha sonra önceden hazırlanmış olan power-point sunusu gösterilerek, öğrencilere geçmişten günümüze yapılan ikramlardan örnekler gösterilmiştir. Burada öğrencilerin değişimin nasıl gerçekleştiğini göstermek için bir takım, ikramlar sunulmuştur. Ders sürecinde verilen ikramları; gül suyu, kolonya, lokum, çikolata, Türk kahvesi, neskafe, çay, Osmanlı şerbeti, meyve suyu gibi ikramlar oluşturmuştur. Bunların hangileri geçmişte daha fazla hangilerinin günümüzde daha fazla olduğu sorulmuştur (bkz: resim 1). Ders aşaması sonlandırılırken, öğrencilere bos bir kâğıt dağıtılmış ve bu kâğıda geçmişte veya günümüzde misafirperverlik denince aklına gelen şeyi yazmaları istenmiştir. Daha sonra bu kâğıda yazdıklarını duvardaki misafirperverlik ağacına yapıştırmaları istenmiştir. Öğrencilerden kâğıtlarını yapıştırma esnasında

42

yazdıkları kültürel öge geçmişten günümüzde süreklilik gösteriyorsa ağacın yaprağı olarak, değişmiş ve yerine başka bir öge gelmişse dökülmüş yaprak olarak yapıştırmaları istenmiş ve bunun sonucunda misafirperverlik ağacı oluşturulmuştur. (bkz: resim 7 ). Bu etkinlikle beraber ders süreci bitirilmiştir.

Ders aşaması bitirildikten sonra öğrencilerden bir rapor yazmaları istenmiştir( bkz: ek 3). Daha sonra hazırladıkları bu raporu sınıf ortamında paylaştıktan sonra daha önce oluşturulan dosyalarına koymaları ve dosyalarını teslim etmeleri istenmiştir. (bkz: Resim 6).