Bu araĢtırmaya katılan iĢgörenler, iĢ anlamı, mutluluk, sosyal güven düzeyleri ve cinsiyet, medeni durum, kamu veya kamu içerisinde hizmet alımı yoluyla çalıĢanlar, sektörde çalıĢma durumu ve çalıĢma yılı açısından değerlendirilmiĢtir. AraĢtırmada kullanılan veriler üç ölçme aracı ile toplanmıĢtır. Katılımcıların iĢ anlamı düzeylerine iliĢkin veriler;
İş Anlamı Ölçeği ile sosyal güven düzeylerine iliĢkin veriler; Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet Ölçeği ile mutluluk düzeylerine iliĢkin veriler ise Öznel Mutluluk Ölçeği ile elde edilmiĢtir. Cinsiyet, medeni durum ve çalıĢma yılına iliĢkin veriler Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiĢtir. Bu ölçme araçları aĢağıda detaylı biçimde tanıtılmaktadır.
46 3.3.1. KiĢisel Bilgi Formu
AraĢtırmacı tarafından hazırlanan bilgi toplama formu katılımcılar hakkında sosyo-demografik bilgiler elde etmek için kullanılmıĢtır. Bu formda cinsiyet, medeni durum, çalıĢma yılını belirlemeye yönelik maddeler bulunmaktadır (Ek 1).
3.3.2. ĠĢ Anlamı Ölçeği
AraĢtırmaya katılan iĢ görenlerin iĢ anlamıyla iliĢkili tutum ve davranıĢlarını belirlemek amacıyla Steger ve diğerleri (2012) tarafından geliĢtirilen ve Akın, Hamedoğlu, Kaya ve Sarıçam (2013) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan ĠĢ Anlamı Ölçeği kullanılmıĢtır (Ek 2). Ölçeğin orijinal formu 10 maddeden ve pozitif anlam (1,4,5,8 maddeler), iĢin kattığı anlam (2,7,9 maddeler) ve yüksek motivasyon (3,6,10 maddeler) Ģeklinde 3 faktörden oluĢmaktadır. Ölçek “kesinlikle katılmıyorum”, “ katılmıyorum”, “ Kararsızım”, “ katılıyorum” ve “ kesinlikle katılıyorum” Ģeklinde 5‟li Likert tipi bir derecelendirmeye sahiptir. Ölçekte yer alan 3. madde ters kodlanmaktadır. Ölçek alt boyutlara göre ve toplam puan vermektedir. Ölçeğin Türkçe formunun yapı geçerliğini incelemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıĢtır. Orijinal formda 10 madde ve üç alt boyut olarak geliĢtirilen ĠĢ Anlamı Ölçeği için yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum indeksi değerleri: x²=/df= 2,15, RMSEA= .087, CFI= .98, IFI= .98, NFI= .94, NNFI= .96, SRMR= .057 olarak bulunmuĢtur. Bu uyum indeksi değerleri modelin uyumlu olduğunu göstermektedir.
Ölçeğin faktör yükleri .35 ile .84 arasında değiĢmektedir. Ölçeğin Türkçe formunun madde ayırt ediciliği için madde-test korelasyonu ve güvenirlik çalıĢmaları için iç tutarlılık Cronbach Alpha (α) ve test-tekrar test güvenirlik katsayıları belirlenmiĢtir. Ölçeğin madde ayırt ediciliği düzeyini belirlemek amacıyla yapılan analizi sonucunda madde-test korelasyonlarının .30 ile .62 arasında değiĢtiği görülmüĢtür. Ölçeğin Cronbach α iç tutarlılık güvenirlik katsayıları pozitif anlam alt ölçeği için. 68, iĢin kattığı anlam alt ölçeği için .64, yüksek motivasyon alt ölçeği için .73, ölçeğin bütünü için .86 olarak hesaplanmıĢtır. 28 gün arayla elde edilen test-tekrar test güvenirlik katsayısı .69 olarak bulunmuĢtur.
47
3.3.3. Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet Ölçeği
AraĢtırmaya katılan iĢgörenlerin sosyal güven düzeylerini ölçmek amacıyla Gilbert ve diğerleri (2009) tarafından geliĢtirilen ve Akın, Uysal ve Çitemel (2013) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet Ölçeği kullanılmıĢtır (Ek 3).
Ölçeğin orijinal formu 11 maddeden ve tek boyuttan oluĢmaktadır. Ölçek 5‟li likert tipi bir derecelendirmeye sahiptir. Ölçeğin Türkçe formunun yapı geçerliğini incelemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıĢtır. Orijinal formda 10 madde ve tek boyut olarak geliĢtirilen ĠĢ Anlamı Ölçeği için yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum indeksi değerleri: x²=71.82, sd=40, RMSEA=.048, NFI=.96, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.95, GFI=.96,SRMR=.042olarak bulunmuĢtur. Bu uyum indeksi değerleri modelin uyumlu olduğunu göstermektedir. Ölçeğin faktör yükleri .34 ile .61 arasında değiĢmektedir.
Ölçeğin uyum geçerliği için Özgünlük ölçeği arasındaki iliĢkiler hesaplanmıĢ ve sosyal güvende hissetme ve memnuniyet, öz-yabancılaĢma ile negatif (r= -.18); özgün yaĢam ile pozitif (r= .35) iliĢkili bulunmuĢtur. Ölçeğin Türkçe formunun madde ayırt ediciliği için madde-test korelasyonu ve güvenirlik çalıĢmaları için Cronbach Alpha iç tutarlılık güvenirlik katsayıları belirlenmiĢtir. Ölçeğin madde ayırt ediciliği düzeyini belirlemek amacıyla yapılan analizi sonucunda madde-test korelasyonlarının .34 ile .61 arasında değiĢtiği görülmüĢtür. Ölçeğin Cronbach α iç tutarlılık güvenirlik katsayısı. 82 olarak bulunmuĢtur.
3.3.4. Öznel Mutluluk Ölçeği
AraĢtırmaya katılan iĢgörenlerin mutluluk düzeylerini ölçmek amacıyla Lyubomirsky ve Lepper (1999) tarafından geliĢtirilen ve Akın ve Satıcı (2011) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Öznel Mutluluk Ölçeği kullanılmıĢtır (Ek 4). Ölçeğin orijinal formu 4 maddeden ve tek boyuttan oluĢmaktadır. Ölçek 7‟li likert tipi bir derecelendirmeye sahiptir. Ölçekte yer alan 4. madde ters kodlanmaktadır. Yüksek puanlar yüksek düzeyde öznel mutluluğu göstermektedir. Ölçeğin Türkçe formunun yapı geçerliğini incelemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıĢtır. Orijinal formda 4 madde ve tek boyut olarak geliĢtirilen Öznel Mutluluk Ölçeği için yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum indeksi değerleri: x2/df=0.71, RMSEA=.000, NFI=.99, CFI=1.00, IFI=1.00, RFI=.98, GFI=1.00, AGFI=.99, SRMR=.015 olarak bulunmuĢtur. Bu uyum indeksi değerleri modelin uyumlu olduğunu göstermektedir. Ölçeğin uyum geçerliği için algılanan sosyal destek ölçeği arasındaki iliĢkiler hesaplanmıĢ ve öznel mutluluk, özel (r= .13), aile (r= .21), arkadaĢ (r= .25) ve toplam sosyal destek (r= .25) ile pozitif (r= .35) iliĢkili
48
bulunmuĢtur. Ölçeğin Türkçe formunun madde ayırt ediciliği için madde-test korelasyonu ve güvenirlik çalıĢmaları için iç tutarlılık Cronbach Alpha (α) güvenirlik katsayıları belirlenmiĢtir. Öznel Mutluluk Ölçeği‟nin güvenirlik analizlerinde iç tutarlılık Cronbach α güvenirlik katsayısı .86 olarak bulunmuĢtur. Ölçeğin madde-test korelasyonlarının ise .55 ile .76 arasında sıralandığı görülmüĢtür.