AraĢtırma Sorusu 4: “Akran arabuluculuk” basamakları uygulanırken yaĢanan

Tablo 16‟da arabulucu öğrencilerin arabuluculuk basamaklarını uygularken zorlandıkları arabuluculuk basamakları yer almaktadır.

Tablo 16: Arabulucu Öğrencilerin Uygularken Zorlandıkları Arabuluculuk Basamakları

Kategoriler K % E % Öğrenci Söylemleri

Hiçbir basamakta

zorlanmadım 1 8 1 11

Herhangi bir basamakta

zorlanmadım / Hiçbir basamakta zorlanmadım.

Birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım

1 8 - - Kavgalarının nedenlerini _{anlattırırken zorlanıyorum}

Ġkinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım. - 1 11 Tarafların birbirlerini ve kendilerinin neler hissettiğini söyleyememeleri, çatıĢma sırasında hissettiklerini oturumda söyleyemiyorlar

Kategoriler K % E % Öğrenci Söylemleri Üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım. 6 51 3 34 Birbirlerini anlamakta güçlük çekiyorlar/ Empati kurdurma konusunda zorlandım/ Empati kurdurmaya ve karĢı tarafın ne düĢünebileceğini anlatmaya çalıĢırken sorularımı

duymazlıktan geliyorlardı/ KarĢı tarafı anlamak istemiyor, karĢı tarafta dinlemek istemiyor herkes kendini haklı gördüğü için

Dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım - - - - - BeĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan- kazan) ulaĢılmasında zorlandım 1 8 1 11 Çözüm basamağında

zorlanıyorum. Ortak bir çözüme ulaĢamadıklarında zorlanıyorum/ Kazan kazan çözüme ulaĢılması zor bence / Herkes kendi tarafında baktığı için ortak sonuca ulaĢmak zor oluyor. Tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri 2 17 2 22 ArkadaĢların birbirini dinlememesi, birbirlerinin sözünü kesmeleri beni çok zorluyor ve kızdırıyor/ Ġki tarafın birbirini etkin dinlemesi biraz zaman alıyor. Tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz arabuluculuk becerileri 1 8 1 11

ÇatıĢan tarafların dediklerini yansıtmak beni zorluyor / Onların düĢüncelerini anlama / Empati basamağında zorlanıyordum. Ben onun yerine kendimi

koyamıyordum.

Toplam 12 100

Tablo 16‟da görüldüğü gibi arabulucu öğrencilerin akran arabuluculuk basamaklarını uygularken zorlandıkları basamaklar sekiz kategoride toplanmaktadır. Bunlar, “hiçbir basamakta zorlanmadım”, “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım”, “dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım”, “beĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan-kazan) ulaĢılmasında zorlandım”, “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri”, “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz arabuluculuk becerileri” Ģeklindedir.

Arabulucu kız öğrencilerin ifadeleri incelendiğinde, söylemleri “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” (%51) kategorisinde yoğunlaĢmaktadır. Söylemlerinin yer aldığı diğer kategoriler de “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri” (%17), “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım” (%8), “ “beĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan-kazan) ulaĢılmasında zorlandım”, (%8), “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz arabuluculuk becerileri” (%8)‟dir. “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, ve “dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım” kategorisinde herhangi bir söylemde bulunmamıĢlardır.

Arabulucu erkek öğrencilerin ifadeleri incelendiğinde, söylemleri “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım”, (%34) ve “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri” (%22), kategorisinde yoğunlaĢmaktadır. Söylemlerinin yer aldığı diğer kategoriler de “hiçbir basamakta zorlanmadım” (%11), “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım” (%11), “beĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan-kazan) ulaĢılmasında zorlandım”, (%11), “Tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz arabuluculuk becerileri” (%11)‟dir. “Dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım” ve “Birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, kategorilerinde herhangi bir söylemde bulunmamıĢlardır.

Arabulucu kız ve erkek öğrencilerin görüĢleri karĢılaĢtırmalı olarak incelendiğinde benzer söylemlerin ön plana çıktığı görülmüĢtür. Bu söylemlerin yoğun olarak toplandığı iki temel kategori, “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” ve “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri” kategorileridir. Öğrenciler, “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” kategorisinde “Birbirlerini anlamakta güçlük çekiyorlar/ Empati kurdurma

konusunda zorlandım/ Empati kurdurmaya ve karşı tarafın ne düşünebileceğini anlatmaya çalışırken sorularımı duymazlıktan geliyorlardı” Ģeklinde ifadeleriyle dile

getirmiĢlerdir. “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri” kategorisinde

“Arkadaşların birbirini dinlememesi, birbirlerinin sözünü kesmeleri beni çok zorluyor ve kızdırıyor/ İki tarafın birbirini etkin dinlemesi biraz zaman alıyor”

Ģeklinde söylemde bulunmuĢlardır.

Arabulucu kız ve erkek öğrencilerin görüĢlerindeki farklılıklar değerlendirildiğinde ise, “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, kategorilerinde sadece çatıĢan kız öğrencilerin söylemi yer almaktadır. Bu kategoride “Kavgalarının nedenlerini anlattırırken zorlanıyorum” ifadesi yer almaktadır. Buna ek olarak “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, kategorisinde de sadece erkek öğrenciler söylemde bulunmuĢlardır. Bu kategorideki söylemleri “Tarafların birbirlerini ve kendilerinin

neler hissettiğini söyleyememeleri, çatışma sırasında hissettiklerini oturumda söyleyemiyorlar” şeklindedir.

Tablo 17‟de çatıĢan öğrencilerin, arabuluculuk basamaklarını uygularken zorlandıkları arabuluculuk basamakları yer almaktadır.

Tablo 17: ÇatıĢan Öğrencilerin Zorlandıkları Arabuluculuk Basamakları

Kategoriler K % E % Öğrenci Söylemleri

Hiçbir basamakta

zorlanmadım 2 16 - - Zorlanmadım

Birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin

açıklanmasında zorlandım

3 25 4 50

Ġsteğimi karĢı tarafı kırmadan söylemeye çalıĢırken / Kavga nedeni saçma ise söylemek zor oluyor / Sorunu anlatmakta zorlandım / Ġsteklerimin

nedenlerini anlatmak zor oluyor.

Ġkinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım. - - 28 - - Üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım. 6 50 4 50

Empati yaparken zorlandım

Dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım

1 8 - - Kazan- kazan çözüm üretmede

zorlandım BeĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan- kazan) ulaĢılmasında zorlandım - - - - Toplam 12 100 8 100

Tablo 17‟de görüldüğü gibi çatıĢan öğrencilerin akran arabuluculuk basamaklarını uygularken zorlandıkları basamaklar altı kategoride toplanmaktadır. Bunlar “hiçbir basamakta zorlanmadım”, “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empatikurulmasında zorlandım”, “dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım”, “beĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan-kazan) ulaĢılmasında zorlandım”, “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz iletiĢim becerileri”, “tüm basamaklarda yaĢanan yetersiz arabuluculuk becerileri” Ģeklindedir.

ÇatıĢan kız öğrencilerin ifadeleri incelendiğinde, söylemleri “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” (%50) kategorisinde yoğunlaĢmaktadır. Söylemlerinin yer aldığı diğer kategoriler de “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım” (%25), “hiçbir basamakta zorlanmadım” (%16), “dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım” (%8) kategorilerindedir. ÇatıĢan kız öğrenciler “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, ve “beĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan-kazan) ulaĢılmasında zorlandım” kategorilerinde herhangi bir söylemde bulunmamıĢlardır.

ÇatıĢan erkek öğrencilerin ifadeleri incelendiğinde, söylemleri iki temel kategoride yoğunlaĢmıĢtır. Bu kategoriler, “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım” (%50) ve “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” (%50) kategorisindedir. “hiçbir basamakta zorlanmadım”, “ikinci basamak: Duyguların ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım”, “dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım” ve “beĢinci basamak: AnlaĢmaya (kazan-kazan) ulaĢılmasında zorlandım” kategorilerinde söylemde bulunmamıĢlardır.

ÇatıĢan kız ve erkek öğrencilerin görüĢleri karĢılaĢtırmalı olarak incelendiğinde benzer söylemlerin ön plana çıktığı görülmüĢtür. Bu söylemlerin yoğun olarak toplandığı iki temel kategori, “üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin, duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” ve “Birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım” kategorileridir. Öğrenciler, “birinci basamak: Ġstek ve nedenlerin açıklanmasında zorlandım” kategorisinde “İsteğimi karşı tarafı kırmadan söylemeye

çalışırken/ Sorunu anlatmakta zorlandım/ İsteklerimin nedenlerini anlatmak zor oluyor” gibi söylemde bulunmuĢlardır.“Üçüncü basamak: KarĢı tarafın isteklerinin,

duygularının ve nedenlerinin anlaĢılmasında, karĢılıklı empati kurulmasında zorlandım” kategorisinde ise “Empati yaparken zorlandım” Ģeklinde ifade etmiĢlerdir.

ÇatıĢan kız ve erkek öğrencilerin görüĢlerindeki farklılıklar değerlendirildiğinde ise, “Hiçbir basamakta zorlanmadım” kategorisinde ve “Dördüncü basamak: Her iki tarafın yararına çözüm seçeneklerinin üretilmesinde zorlandım” kategorisinde sınırlı da olsa sadece kız öğrencilerin söylemleri yer almaktadır.

4.2.4.a. Ġstek ve Bunların Nedenleri Açıklanırken YaĢanan Zorluklar Nelerdir?