4.1. ARAġTIRMANIN ANA KÜTLESĠ VE ÖRNEKLEMĠ
Bu araĢtırmanın Ana Kütlesi Afyonkarahisar‟da yaĢayan Sosyal Medya Kullanan ve en az 1 Fenomen takip eden kiĢilerden oluĢmaktadır. Örneklemi ise kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak 400 gönüllü katılımcıya uygulanmıĢtır. 4.2. ARAġTIRMA ÖLÇEĞĠ HAZIRLANMASI
AraĢtırma için kullanılan anket ölçeği oluĢturulurkenbir takım ölçeklerden faydanılmıĢtır. Bunlar; Görgülü ve Farajova (2017) nın „ Sosyal Medya Fenomenleri Takipçilerinin Satın Alma Kararlarını Etkiliyor mu?‟ araĢtırmasından, Özbek (2018) in „ The Affect of Phenomenon Marketing On Purchasing Decisions‟ isimli tez
86
araĢtırmasından ve Vural (2012) ın „ Ev Kadınlarının Marka Tercihinde Televizyon Reklamlarının Etkisi: Bir Uygulama‟ isimli tez araĢtırmasından yararlanılmıĢtır.
Anket katılımcıya yazılmıĢ sunum yazısından sonra toplam 20 sorudan oluĢmaktadır. Ġlk iki soru Ana Kütlenin belirleyici sorusu olan Sosyal Medya Kullanıyor musunuz ve Sosyal Medya Fenomenlerini takip ediyor musunuz sorusudur. Bu sorulara Evet cevabını veren kiĢiler ile ankete katılım sağlanmıĢtır Hayır cevabını veren kiĢiler araĢtırma kapsamına alınmamıĢtır. Katılımcıların hangi sosyal medya platformlarında Fenomenleri takip ettiğini, hangi tip fenomenleri takip ettiğini araĢtırmaya yönelik çoktan seçmeli sorulara yer verilmiĢtir. Katılımcıların sosyal medyada günlük ortalama ne kadar süre geçirdiğini, takip edilen ortalama fenomen sayısını ve son 1 yıl içerisinde Fenomenler aracılığı ile kaç ürün aldığını araĢtırmaya yönelik sorulara yer verilmiĢtir. AraĢtırmanın 8. sorusunda fenomenlerin marka farkındalığını, marka tercihini ve satın alma karar sürecini etkilemesini araĢtırmaya yönelik 27 ifade için 5‟li Likert Ölçeği (1=Kesinlikle Katılmıyorum
2=Katılmıyorum 3=Karasızım 4=Katılıyorum 5=Kesinlikle Katılıyorum) kullanılmıĢtır.
AraĢtırmanın 9. Sorusunda takip edilen Fenomenin hangi alanda satın alma kararını etkilediğini araĢtırmaya yönelik 10 ürün/ hizmet çeĢidi çoktan seçmeli soru olarak hazırlanmıĢtır. 10. Soru Fenomen pazarlamasının diğer pazarlama iletiĢimi faaliyetleri arasında kaçıncı sırada yer aldığını tespit etmek amacıyla 5‟li Likert Ölçeği (1=Hiç Etkilemez 2=Etkilemez 3=Kararsızım 4=Etkiler 5= Çok Etkiler)
kullanılmıĢtır. 11. soruda Takip edilen sosyal medya fenomeninin takipçisi tarafından en beğenilen özelliklerini belirlemeye yönelik çoktan seçmeli soru olarak hazırlanmıĢtır. 12. soru fenomenlerin marka tanıtımlarında yer almasının takipçilerini nasıl etkilediğini tespit etmek amacıyla çoktan seçmeli olarak hazırlanmıĢtır. 13. soru fenomenler aracılığı ile tüketicilerin markaya karĢı bakıĢ açısını değiĢtirip değiĢtirmediğini tespit etmeye yönelik kapalı uçlu soru olarak hazırlanmıĢtır. 14. soru fenomenlerin marka ile iĢbirliği yapmasının takipçilerini nasıl etkilediğini ölçmeye yönelik tek seçenek iĢaretlemelidir. AraĢtırmanın son bölümünde bulunan 5 soru katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek için hazırlanmıĢtır.
87
4.3. ARAġTIRMANIN VERĠ TOPLAMA YÖNTEMĠ
AraĢtırmanın veri toplama yöntemi olarak anket yöntemi kullanılmıĢtır. Anket ile veri toplama yöntemi olarak yüz yüze anket tercih edilmiĢtir. Örnekleme yöntemi olarak kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın ön çalıĢması 2019 yılının ġubat ayında Afyonkarahisar‟ da yaĢayan Sosyal Medya kullanan ve en az 1 Fenomen takip eden 72 kiĢiye pilot uygulama yapılmıĢtır. AraĢtırmada güvenilirliği tespit etmek amacıyla Cronbach Alpha katsayısı kullanılmıĢtır. Yapılan pilot uygulamanın güvenilirliği ölçülmüĢ olup 8. sorunun Cronbach Alpha Katsayısı 0,950 ve 10. sorunun Cronbach Alpha katsayısı 0,435 olarak bulunmuĢtur. Elde edilen 2 likert ölçeğinde 8. Sorunun oldukça yüksek derecede güvenilir olduğunu, 10. Sorunun ise düĢük güvenilirlikle olduğunu ortaya koymaktadır. AraĢtırma Afyonkarahisar‟da yaĢayan Sosyal Medya Kullanan ve en az 1 Fenomen takip eden kiĢilerden oluĢmaktadır. Örneklemi ise evrenden seçilen 432 gönüllü katılımcıdan eksik ve hatalı iĢaretleme yapmıĢ olanlar araĢtırma kapsamından çıkarılarak 400 gönüllü katılımcıya uygulanarak analize dahil edilmiĢtir.
4.4. ANKETĠN GÜVENĠLĠRLĠĞĠ VE GEÇERLĠLĠĞĠ
AraĢtırmada kullanılan ölçeklerin güvenilirlik analizlerinin yapılmasında Alfa Katsayısından (Cronbach Alfa) faydalanılmıĢtır. Ölçekte bulunan k sayıda sorunun varyansları toplamının, genel varyansa oranlanması ile bulunan 0 ve 1 arasında bulunan Alfa katsayısı bir ağırlıklı standart değiĢim ortalamasıdır. Bu katsayı, toplam skorun tüm sorulara ait puanların toplanması sonucunda edinilen ölçeklerde, soruların yakınlığını veya benzerliğini gösteren katsayıdır. Ancak sorular standartlaĢtırılmıĢsa, soruların ortalama kovaryans veya korelasyonu sonucu bu katsayıya ulaĢılır (Kalaycı, 2010:405).
Alfa katsayısının aĢağıdaki ölçüte göre değerlendirilir: 0.0
< 0.40 ise ölçek güvenilir değildir.0.40
<0.60 ise ölçek düĢük güvenirliktedir 0.60
<0.80 ise oldukça güvenilirdir.88
AraĢtırmada Likert Ölçeği kullanılan 8. soru ve 10. Soruya ayrı ayrı Güvenilirlik değerini ölçmek için Cronbach Alpha katsayısı kullanılmıĢtır ve değer olarak 8. Soruda 0,961 ve 10. Soruda 0,537 olarak bulunmuĢtur. Bu sonuç 8. Soru ölçeğinin yüksek derecede güvenilir olduğunu, 10. Soru ölçeğinin düĢük düzeyde güvenilir olduğunu göstermektedir.
4.5. ARAġTIRMADA KULLANILAN ĠSTATĠSTĠKSEL YÖNTEMLER
ÇalıĢma için toplanan verilerin istatistiksel analizlerinin uygulanmasında SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows Version 23.0 paket programı kullanılmıĢtır. Ölçeğin pilot uygulamasında iç tutarlılığını ve geçerliliğini ölçmek için güvenilirlik ve faktör analizleri uygulanmıĢtır. Toplanan veriler analiz edilirken frekans, ortalama, yüzde alma yöntemlerinden yararlanılmıĢtır. Normal dağılım gösteren niceliksel verilerde iki grubun karĢılaĢtırılması amacıyla T Testi ve Levene Testi, normal dağılım gösteren üç ve üzeri sayıda grubun karĢılaĢtırılmasında ise One Way Anova Testi uygulanmıĢtır.
5.ARAġTIRMANIN HĠPOTEZLERĠ
AraĢtırmada kullanılan hipotezler aĢağıdaki gibidir;
H1 Marka tercihinde Sosyal Medya Fenomeninden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H2 Marka tercihinde Sosyal Medya Fenomenine duyulan güven ve yaĢ grupları arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3 Ürün hizmet çeĢitliliğine göre Fenomenden etkilenerek satın alma kararında cinsiyete göre anlamlı bir farklılık vardır.
H3.1 Teknolojik ürün satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.2 Otomotiv ürünleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.3 Dayanıklı ev aletleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
89
H3.4 KiĢisel Bakım/Kozmetik ürünleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.5 Moda ürünleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.6 Yeme/Ġçme ürünleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.7 Tatil hizmetleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.8 Eğitim ürün ve hizmetleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.9 Sağlık/ Beslenme ürünleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H3.10 Film/ Oyun ürünleri satın almada fenomenden etkilenme ve cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık vardır.
H4 Marka farkındalığının oluĢmasında Fenomenden etkilenme ve yaĢ grupları arasında anlamlı bir farklılık vardır.
6. ARAġTIRMANIN BULGULARI VE YORUMLARI