Apareyin Yapımı

Araştırmamızda kullandığımız sistemin yapımına geçmeden önce Fortini ve ark (1999)’ nın uygulamış oldukları FCA distalizasyon sisteminin ve Jones ve White (1992)’ ın uygulamış oldukları Jones Jig distalizasyon sisteminin yapım aşamaları anlatılacaktır.

FCA distalizasyon sisteminin yapımı

First Class Distalizasyon Sisteminin2 yapım aşamalarını Leone Firması şu şekilde önermektedir:

a) Birinci molar ve ikinci premolar bantları uyumlanır( Şekil 2.1).

Şekil 2.1 (First Class® Leone)

b) Birinci Molar bantlarının palatinal yüzeylerine; palatal telin geçeceği palatal MIM tüpleri (Şekil 2.14) ve ikinci premolar bantlarının vestibüler

yüzeylerine; vestibüler vidanın geçeceği vestibüler MIM tüpleri (Şekil 2.14) aynı seviyede olacak şekilde puntolanır (Şekil 2.2).

Şekil 2.2 (First Class® Leone)

c) Palatal MIM tüpünden geçecek olan tel bükülür ve palatal MIM tüpüne yerleştirilir (Şekil 2.3).

Şekil 2.3 (First Class® Leone)

d) Paralel cetvelinin dişli parçası vestibüler dişli tüpüyle (Şekil 2.14: threaded tube) birleştirilir (Şekil 2.4).

Şekil 2.4 (First Class® Leone)

e) Birleştirilen parçalar premolarların vestibüler yüzeylerine puntolanan vestibüler tüplerden geçirilirler (Şekil 2.5).

Şekil 2.5 (First Class® Leone) Şekil 2.6(First Class® Leone)

f) Vestibül ve palatal parçaların paralelliğinin sağlanması için paralel cetveli yerleştirilir (Şekil 2.6).

g) Paralellik sağlanmasından sonra yapışkan mum ile parçalar model üzerinde sabitlenir (Şekil 2.7).

h) İkinci premolarların palatinaline denk gelen bar ve birinci molarların vestibüler yüzeyine denk gelen dişli tüp (Şekil 2.14: Threaded tube) lehimlenir. (Şekil 2.8)

Şekil 2.8 (First Class® Leone)

i) Lehim sonrası parçalar bir bütün halinde alçıdan çıkarılır ve paralel cetveli şekil 2.9.A-B-C’ de görüldüğü gibi bantlardan çıkarılır.

j) Vestibüler dişli tüpüne dişli vida (Şekil 2.14: Male screws) sıkılır ve palatal bara Memoria® coil spring (Şekil 2.14: Memoria® springs) yerleştirilir. (Şekil 2.10.A-B-C)

Şekil 2.10. A-B-C (First Class® Leone)

k) Molar ve premolar bantları tekrar model üzerine olması gereken pozisyonda yerleştirilir ve sabitleştirme yüzükleri (Şekil 2.14: Fixing rings) takılır. (Şekil 2.11)

l) Palatal barın distal uzantısı, birinci molar dişinden 10 mm uzun tutularak ve Nance akriliği içinde kalacak şekilde modele uygun olarak bükülür (Şekil 2.12). Nance için akril tepimi ve bitirme işlemleri yapılır.

m) FCA apareyinin uygulanmadan önceki son hali (Şekil 2.13).

Leone Firmasının ürünü olan FCA apareyinin aktivasyonunu; hastanın yüzüne karşıdan bakıldığında, vidanın saat yönünün tersine vida anahtarı (Şekil 2.14: Key) yardımıyla çevrilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Leone firması bünyesindeki araştırıcılar vidanın günde bir çeyrek tur çevrilmesini önermişlerdir. Vida 360º çevrildiğinde 0.4 mm distalizasyon yapmaktadır.

Şekil 2.11 (First Class® Leone)

Jones Jig distalizasyon sisteminin yapımı

Jones Jig Distalizasyon Sisteminin3 yapımı American Orthodontics Firmasının önerdiği şekliyle aşamaları şu şekildedir:

• Bireysel molar ve premolar bantları yerleştirildikten sonra ölçü alınır. • Bantlar ölçüye aktarılır.

• Ölçü içinde bantlar mumla sabitlenir ve ölçü üzerinde bantlar olacak şekilde sert alçı model elde edilir.

• Premolar bantlarının vestibüler yüzeyine Edgewise braketi puntolanır. • Modifiye Nance aşağıdaki gibi yapılarak uygulanır.

a. Maksiller ikinci premolar bandının palatinalinde sonlanacak şekilde

.036" lik tel bükülür ve lehimlenir (Şekil 2.15).

b. Modifiye Nance akriliği tepilir. c. Aparey trimlenir ve polisajı yapılır.

• Maksiller birinci molar bantları ve Modifiye Nance Apareyinin simantasyonu yapılır.

• Coil Spring ve serbest tüpün ana gövdeye yerleştirilmesinden sonra 5 mm’ lik yumuşak telden yapılmış olan uç kısım hastayı rahatsız etmemesi için bükülür (Şekil 2.16).

Şekil 2.15 (Jones Jig Kit®American Orthodontics).

Şekil 2.16 (Jones Jig Kit®American Orthodontics).

• American Ortodontics Firması tarafından hazırlanmış olan prefabrik Jones Jig apareyinin uyumlaması yapılır. Ana gövde okluzal düzleme paralel olacak şekilde, yuvarlak kısım headgear tüpüne, köşeli kısım ise köşeli tel slotuna yerleştirilir. Ana gövde, stabilizasyon için ligatürle molar bandındaki çengele bağlanır (Şekil 2.17).

• Apareyin aktivasyonu serbest tüpün ikinci premolar bandındaki brakete coil springin sıkışacak şekilde ligatüre edilmesiyle olur (Şekil 2.17).

Araştırmamızda kullandığımız sisteme ait aparey yapımı

Araştırmamıza katılan bireylerin sağ-sol üst birinci molar dişlerinin distalizasyonları; aynı bireyin sağ ya da sol molar bölgesine bir tarafta FCA diğer tarafta Jones Jig distalizasyon apareyleri palatinal vida ankraj desteğinden yararlanılarak uygulanmıştır. Aparey yapımında da bu sistemlerin modifiye şekilleri anlatılacaktır.

Çalışmamızda kullanılacak olan sisteme göre; FCA sisteminde ataçmansız molar bandları4, Jones Jig sistemin de ise ataçmanlı molar bandları 5 tercih edilmiştir (Resim 2.2).

İkinci premolar dişler için uygulanacak olan bantlar şerit bant6 _{materyalinden,} RMO 660XP punto cihazı (Resim 2.3) kullanılarak hazırlanmıştır. (Resim 2.2)

Uygun çaptaki bant seçimi yapılarak bantların hastaya uyumlanması yapılmıştır (Resim 2.4).

Bant Materyali Premolar Bant

FCA; Molar Bant Jones; Molar Bant

Resim 2.2. Çalışmada kullanılan bantlar.

4 _{Dentaurum ® Bands unwelded Germany} 5 _{Dentaurum ® Bands welded Germany}

Resim 2.3. RMO 660XP puntolama cihazı.

Resim 2.4. Molar ve Premolar Bantlarının hasta ağzına uyumlanması.

Hastaya uygun bant seçimi ve hazırlanmasından sonra Modifiye FCA sisteminde premolar bandının vestibüler yüzeyine vestibüler tüp (Şekil 2.14: MIM® Vestibüler Tube), Molar bandının palatinal yüzeyine de palatal tüp (Şekil 2.14: MIM® Palatal Tube) puntolanmıştır. Modifiye Jones Jig sisteminde ise premolar bandının vestibüler yüzeyine cleat ataçmanı puntolanmıştır (Resim 2.5). Molar ve premolar bantları tekrar dişlere adapte edilerek (Resim 2.6) ve alginat ölçü maddesi yardımıyla ağzın ölçüsü alınmıştır. Ölçüde dikkat edilmesi gereken; palatal vidanın belirgin şekilde ölçüde çıkmış olması, bantların ölçü sırasında yerinden oynamaması ve ölçü maddesinin deformasyona uğramamış olmasıdır. Alınan ölçü içerisine bantlar aktarılır ve mumla sabitlenip alçı modeller elde edilmiştir (Resim 2.7).

Resim 2.5. Molar ve Premolar bantlarına ataçmanların puntolanması.

Resim 2.6. Ölçü öncesinde Molar ve premolar bantlarının hasta ağzında

A. B.

C

Resim 2.7. A: Ölçüye bantların aktarılması B: Mumla sabitleme C: Elde edilmiş

alçı model.

FCA sisteminin yapımı (Resim 2.8-10-11)

Çalışmamız, Fortini ve ark (1999)’nın yapmış oldukları sistemden farklı bir ankraj sistemi içermektedir. Modifiye FCA sisteminin ankraj desteği kısmına kadar ki bölümü (Resim 2.8.A-J) Leone firmasının önerdiği şekilde yapılmıştır. Palatinal ankraj desteği intraosseous vidadan 1.0 mm’ lik paslanmaz çelik telden7 hazırlananan palatal bar yardımıyla sağlanmıştır.

Jones Jig sisteminin yapımı (Resim 2.8-9-10-11)

Çalışmamızda Jones ve White’ nın (1992) uygulamış oldukları Jones Jig

distalizasyon sisteminin modifiye şekli kullanılmıştır. Araştırıcılar yapmış oldukları sistemde birinci molarlarda rotasyonu önlemek için palatinalden herhangi bir kuvvet çifti uygulamamışlardır. Çalışmamızda palatinal bölgeden de kuvvet uygulanmıştır.

Resim 2.8. Apareyin yapım aşamaları-1 A: Bantlı alçı model. B: Palatal Bar

malzemesi (First Class® Leone-1.0 mm). C: Headgear tüpü. D: Palatinal ataçman olarak modifiye edilmiş Headgear tüpü. E: Palatal parçaların yerleştirilmesi. F: Modifiye Jones Jig

palatinal kısmı. G: Paralel çetveli. H: Modifiye FCA sisteminde paralelliğin sağlaması. I: Her iki sisteminin okluzal düzleme paralelliğinin sağlanması J: Sefalometrik ölçümde

kullanılacak bükümlü telin geçeceği tüpün Modifiye FCA sistemine adaptasyonu.

B D F H J A C E G I

Çalışmamızda, Amerikan Ortodontics firması tarafından üretilen prefabrik Jones Jig apareyinin8 parçalarından; (Resim 2.9-A) ana gövde ve yüzük parçası kullanılmıştır.

Firmanın önerdiği coil spring az kuvvet (~70 gram kuvvet) verdiğinden, çalışmamızda kullanılmamış olup Dentaurum firmasının open coil springi 9 (Resim 2.9-B) (aktivasyon miktarına bağlı olarak~ 150-200 gram kuvvet) ile modifiye edilerek jones jig parçası hazırlanmıştır. Uygulanmış olan apareyin son şekli resim 2.9-C’ de görülmektedir.

A B

C

Resim 2.9. A: Amerikan Ortodontics firması tarafından üretilen prefabrik Jones Jig

apareyinin parçaları. B: Çalışmamızda kullanılan parçalar. C: Çalışmamızda kullanılan Modifiye Jones Jig apareyi.

Elde edilmiş alçı model üzerinde Jones Jig palatinal kuvvet sisteminin oluşturulması için aktivator tüpleri10 modifiye edilerek kullanılmıştır (Resim 2.8.C- D). Aktivatör tüpleri, birinci molar ve ikinci premolarların palatinal yüzeyine, okluzal düzleme paralel olacak şekilde konumlandırılmıştır (Resim 2.8.E-F). Palatal

8 _{American Orthodontics ® Jones Jig Kıt -USA.}

9 _{Dentaurum ® Compression Springs: super elastik strong 18 cm 7" Germany.} 10 _{Dentaurum®Activator Tubes Germany.}

bar (Şekil 2.14: Palatal wires) birinci molar tüpünden serbestçe kayacak şekilde lehimlenir (Resim 2.10.A.B).

Transpalatal bar yapımı

Modifiye Jones Jig ve Modifiye FCA sistemleri model üzerinde hazırlandıktan sonra vidadan ankraj desteğini sağlamak için Transpalatal Bar 1.0 mm lik paslanmaz çelik telden11 hazırlanmıştır. Transpalatal bar, U kısmı intraosseous vidanın ağız içinde kalan parçasına denk gelecek şekilde bükülmüştür. Transpalatal barın kolları ise İkinci premolar dişlerin palatinal ataçmanlarına denk gelecek şekilde lehimlenmiştir (Resim 2.10.B-C).

Çalışmamızda kullandığımız sistemin ana gövde yapımı bittikten sonra aktif elemanlarının yüklenmesi işlemi yapılmıştır. Birinci molar ve ikinci premolarların palatinal kısmındaki palatal bara coil springler yerleştirilmiştir. Palatal barın son kısmı hastayı rahatsız etmeyecek ve distalizasyona izin verecek şekilde düzenlenmiştir (Resim 2.10.D-E).

B

D

F

H

Resim 2.10: Apareyin yapım aşamaları-2 A: Sistemdeki ataçmanların lehimlenmesi. B: Transpalatal barın sisteme göre hazırlanması. C: Sistemin ana gövdesi. D: Palatal

bara open coil spring yerleştirilmesi. E: Palatal barın son kısmının şekillendirilmesi

F: Modifiye Jones Jig apareyinin modele uyumlanması. G: Sistemin ana parçalarının

hasta ağzına uygulanması. H: Modifiye Jones Jig apareyinin hasta ağzına uygulanması (okluzal görünüm).

A

C

E