Bu çalıĢmanın amacı Türkçe öğrenen yabancıların öz yeterlilik algılarının yazma becerisi üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaca ulaĢabilmek için aĢağıdaki sorulara cevap aranmıĢtır.
1. Türkçe öğrenen yabancıların yazılı anlatım baĢarı düzeyleri nedir? 2. Öğrencilerin yazılı anlatım baĢarı düzeyleri;
a. Cinsiyete, b. YaĢlarına,
c. Türkiye‟ye gelmeden önce Türkçe eğitim alma durumlarına, d. Türkçeyi öğrenme algılarına,
e. Türkçe kitap, dergi, gazete okuma durumlarına,
f. Türkçe dersi dıĢında Ģiir, kompozisyon, hikâye vb. yazma durumlarına,
g. Bildikleri dil sayısına,
h. Türkiye‟de bulunma sürelerine, i. Türkçe öğrenme amaçlarına,
j. Ġnternette Türkçe kullanma durumlarına,
k. E-posta yazarken Türkçe kullanma durumlarına, l. Sms yazarken Türkçe kullanma durumlarına, m. Türkçe gazete, dergi vb. okuma sıklığına, n. Ġnternete girme sıklığına,
o. Türk televizyonlarını izleme durumlarına göre farklılaĢmakta mıdır?
3. Türkçe öğrenen yabancıların yazma becerisi öz yeterlilik algıları ne
4. Öğrencilerin yazma becerisi öz yeterlilik algıları;
a. Cinsiyete, b. YaĢlarına,
c. Türkiye‟ye gelmeden önce Türkçe eğitim alma durumlarına, d. Türkçeyi öğrenme algılarına,
e. Türkçe kitap, dergi, gazete, okuma durumlarına,
f. Türkçe dersi dıĢında Ģiir, kompozisyon, hikâye vb. yazma durumlarına,
g. Bildikleri dil sayısına,
h. Türkiye‟de bulunma sürelerine, i. Türkçe öğrenme amaçlarına,
j. Ġnternette Türkçe kullanma durumlarına,
k. E-posta yazarken Türkçe kullanma durumlarına, l. Sms yazarken Türkçe kullanma durumlarına, m. Türkçe gazete, dergi vb. okuma sıklığına, n. Ġnternete girme sıklığına,
o. Türk televizyonlarını izleme durumlarına göre farklılaĢmakta mıdır?
5. Türkçe öğrenen yabancıların yazılı anlatım baĢarı düzeyleri ile yazma
becerisi öz yeterlilik algıları arasında bir iliĢki var mıdır?
1.3. Önem
Dünyanın, teknolojik, ekonomik, siyasal, toplumsal, psikolojik vb. sebeplerle geliĢmesi insanların birbirleriyle olan diyalogunu gittikçe arttırmaktadır. Ġnsanlar birbirleriyle olan diyaloglarını dil üzerine inĢa etmiĢlerdir. Dolayısıyla insanların birbirleriyle sağlam iletiĢim kurmaları dili iyi kullanma becerileriyle doğru orantılıdır. Bu durum gerek aynı dili konuĢan gerekse farklı dilleri konuĢan insanlar için de geçerlidir.
Günümüzde insanlar göç, turizm, ticaret, eğitim, vb. durumlar münasebetiyle yabancı dil öğrenme ihtiyacı hissetmektedirler. Türkçe de bugün Türkiye‟de ve dünyanın birçok noktasında yabancı dil olarak öğretilmektedir. Bugüne kadar Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesi noktasında yapılan çalıĢmalar genellikle Türkçenin söz
dizimi, ses yapısı, morfolojik, fonolojik vb. özellikleri; Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde metinlerden yararlanma, Türkiye‟de eğitim veren Türkçe öğretim merkezlerinin kullandıkları kitaplar üzerinde yoğunlaĢmıĢtır.
Ülkemizde öz yeterlilik çalıĢmalarından ise daha çok eğitim alanında faydalanılmıĢtır. Dilin sosyolojik, toplumsal, birleĢtirici, ayırt edici vb. özellikleri yanında psikolojik bir boyutu da bulunmaktadır. Görüldüğü gibi yabancılara Türkçe öğretimi alanında öğrencilerin öz yeterliliklerinin değerlendirildiği bir çalıĢma bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu çalıĢma Yabancılara Türkçe Öğretimi alanında öz yeterlilik durumunun dikkate alındığı ilk çalıĢma olması sebebiyle önemlidir.
1.4. Varsayımlar
AraĢtırmada;
1. Öğrencilerin bütün sorulara içtenlikle cevap verdikleri,
2. Elde edilen verilerin öğrencilerin gerçek durumlarını yansıttığı,
3. AraĢtırmada kullanılacak yazma becerisi öz yeterlilik ölçeğinden elde
edilecek verilerin öğrencilerin yazma becerisine karĢı öz yeterlilik algılarını yansıttığı varsayılmaktadır.
1.5. Sınırlılıklar
AraĢtırma;
1. Ortak BaĢvuru Metni‟nde belirlenen A1, A2, B1, B2, C1, C2 dil
düzeylerinden C2 düzeyi ölçütleri hedef alınarak sınırlandırılmıĢtır.
2. Gazi Üniversitesi TÖMER, Ankara Üniversitesi TÖMER ve Hacettepe
Üniversitesi (HÜDĠL)‟de Türkçe öğrenen C2 seviyesindeki 150 yabancı öğrenciyle,
3. AraĢtırmacı tarafından geliĢtirilen “Yazma Becerisi Öz Yeterlilik
Ölçeğinden elde edilen verilerle,
5. AraĢtırmacı tarafından geliĢtirilen “KiĢisel Bilgi Formu” ndan elde edilen
1.6.Tanımlar
Öz Yeterlilik: Bandura (1986:391) öz yeterliliği, “Ġnsanların belirli iĢleri
yapabilmesi için gerekli faaliyetleri organize edebilme ve uygulayabilmesi açısından kendi kapasiteleriyle ilgili ön görüĢleri” diye tanımlamıĢtır.
Yazılı Anlatım: Öğrencilere duygu ve düĢüncelerini etkili ve düzgün bir
biçimde anlatmaları için yaptırılan yazılı veya sözlü çalıĢma (TDK, 2005: 1205).
CEF (Common European Framework): Diller Ġçin Avrupa Ortak BaĢvuru
Metni (The Common European Framework of Reference for Languages), Avrupa eğitim sistemindeki öğretim programlarını, ders kitaplarını, sınavları, öğretim yöntem ve teknikleri ile öğretim stratejilerini kapsayan ve rehber niteliği taĢıyan ortak bir çalıĢmadır.
Dil Portfolyosu: Avrupa dil dosyası kültürel deneyimlerin ve okulda, mesleki
eğitimde, iĢ yerinde yaĢam boyu kazanılan dil tecrübelerinin kayıt altında tutulduğu bir araçtır.
Dil Pasaportu: Bu belge kiĢinin dil becerilerini, dil yeterliliklerini ve kültürler
arası deneyimlerini içerir. Bireylerin belirli dönemlerde öğrendikleri değiĢik dillerdeki yeterlilikleriyle ilgili genel bilgileri içerir.
II. YÖNTEM
Bu bölümde araĢtırmanın yöntemi hakkında bilgi verilmektedir. Bu doğrultuda araĢtırmanın modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması ve verilerin analizi alt baĢlıkları altında ilgili konular hakkında gerekli açıklamalara yer verilmiĢtir.
2.1. AraĢtırmanın Modeli
Bu araĢtırma, verilerin toplanması ve analizi bakımından nicel bir çalıĢmadır. AraĢtırmanın yöntemi, olayları, olguları doğal koĢulları içerisinde incelemeyi hedefleyen alan araĢtırmasıdır. AraĢtırmada iliĢkisel tarama modeli kullanılmıĢtır.“Tarama modelleri, geçmiĢte ya da hâlen var olan bir durumu var olduğu Ģekliyle betimlemeyi amaçlayan araĢtırma yaklaĢımlarıdır. AraĢtırmaya konu olan olay ya da nesne, kendi koĢulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalıĢılır. Onları, herhangi bir Ģekilde değiĢtirme, etkileme çabası gösterilmez. Bilinmek istenen Ģey vardır ve oradadır. Önemli olan, onu uygun bir biçimde gözleyip belirleyebilmektir.” (Karasar, 2010: 77). “ĠliĢkisel tarama modelleri iki ya da daha çok sayıdaki değiĢken arasında birlikte değiĢim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araĢtırma modelleridir.” (Karasar, 2010: 81).
2.2. Evren ve Örneklem
AraĢtırmanın evrenini 2009-2010 eğitim öğretim yılında Ankara‟da bulunan Ankara TÖMER, Gazi TÖMER, Hacettepe Üniversitesi Türkçe Öğrenim Merkezi (HÜDĠL)‟de öğrenim gören C2 seviyesindeki öğrenciler oluĢturmaktadır. AraĢtırmada örneklem alma yoluna gidilmeyip evrenin tamamına ulaĢılmıĢtır.
Tablo 2.2.1.: AraĢtırmanın Evrenini OluĢturan Merkezler ve Öğrenci Sayıları
MERKEZ ADI SEVĠYE ÖĞRENCĠ
SAYISI Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim Merkezi (TÖMER) C2 100
Ankara Üniversitesi Türkçe Öğrenim Merkezi(TÖMER) C2 40
HÜDĠL C2 10
2.3. AraĢtırmaya Katılan Öğrencilerin Demografik Özelliklerine ĠliĢkin