Aile Resimlerinin Değerlendirilmesi

Resim 5. 6. Aile Resimlerinin Değerlendirilmesi

Çocuklar 4-5 yaşlarında cinsiyetlerinin farkına varmaya başlar, bunu çizdikleri insan ve aile resimlerine yansıtırlar. Okul öncesi çocuk çizimlerinde sarıya boyalı güneş figürü, anneyi temsil eder. Annesiz çocuk olmayacağına göre güneşsiz dünya da olmayacaktır. Büyük bulut anneyi, küçük bulut babayı temsil ediyor. Çocuk, kendisini anneye daha yakın çizmiş. Yana açık kollar iletişime açık olduklarını gösteriyor. Üçüde gülüyor; beraber olmaktan mutlular.

Yolun iki yanındaki çiçekler iyimserliği, duygusallığı, iç huzuru temsil ediyor. Evin yeşil çimlerle kaplı yolu, yol üzerindeki ayak izleri ve kırmızıya boyalı büyük bir dış kapı; bu evin dış dünyaya açık olduğunu, ailenin insanlarla dostluk ve sıcak ilişkiler kurduklarını gösteriyor. Evin bacası tütüyor; bu evde hayat var, sıcak ilişkiler var. Evin üçgen çatısı anne, baba ve çocuk arasındaki ilişkiyi sembolize ediyor. Çatı kırmızıya boyanmış. Kırmızı, sıcak bir renk olduğu için aile üyeleri arasındaki ilişkinin sıcak olduğu anlaşılıyor. Tüten baca da bu anlamı destekliyor.

Resim 5. 7. Aile Resimlerinin Değerlendirilmesi

Bu resmi çizen ilköğretim öğrencisi bir kız çocuğu. Birinci olarak sağ başa kendisini çiziyor, ikinci olarak annesini, üçüncü olarak kardeşini ve son olarak da babasını çiziyor.

Kız çocuğu ile kardeşin, anne ile babanın yan yana çizildiğini, araya bir ev resmi konduğunu görüyoruz. Evin kapı ve pencereleri küçük çizilmiş. Pencereler demirli ve siyah perdelerle kapatılmış gibi. Çatıda tüten bir baca görünmüyor. Evin yolu, dış kapının merdiveni yok. Bu ev, içinde hayat belirtisi olmayan, soğuk görünüşlü bir ev. Ailenin oturduğu ev, böyle bir ev olamaz elbette. Burada bir gerçeği hatırlayalım: “Çocuklar gördüklerini değil, düşündüklerini çizerler.” Çocuk neden böyle bir ev çizer sorusunun cevabına gelince. Çizerimiz, kendisi ve kardeşi ile anne ve babası arasına evi koyarak bize ipucu veriyor. Anne ve babasını sevmediği için mi böyle yapmıştır? Sanmıyoruz. Aile, çekirdek bir aile. Anne, muhtemelen çalışan bir bayan. Annenin babadan daha büyük ve uzun boyunlu çizilmesini iki şekilde yorumlayabiliriz. Anne evde daha baskın, daha otoriter, daha kuralcı. Kız çocuğu annenin elbisesine kalp resmi çizerek ona hayranlık duyduğunu ve onunla özdeşleştiğini ima ediyor. Literatüre göre sol başa çizilen kişi, çocuğun en çok sevdiği kişidir; ama aynı zamanda kendisiyle en çok çatışma yaşadığı, yakınlaşmakta sıkıntı çektiği kişidir. Sol üstte görülen kuşlar ve sağ üstteki kelebek bu yakınlaşma ümidini ve özlemini dile getiriyor.

Kardeşini kendi yanında çizmesi, annesi evde yokken veya iş yaparken çocuğa onun baktığını gösteriyor olabilir. Eğer tahminimiz doğruysa, anne çalışan bir bayan ise; gündüzleri çizerimiz okulda iken kardeşi de kreştedir. Güneş, kuşlar, kelebek ve gülen ağızlar durumun o kadar da kötü olmadığını gösteriyor.

Resim 5. 8. Aile Resimlerinin Değerlendirilmesi

Bu aile resmi sağ baştaki erkek çocuğu tarafından çizilmiş. Figürler cinsiyetlerine uygun çizildiğine göre, çocuk cinsel kimliğinin farkında. İlk olarak annesini çizdiğini söylüyor.

Sol başta ve ilk olarak çizilen figür çocuk için çok önemlidir. Bu ya çok sevdiği ya da çatışma yaşadığı kişi olabilir.

Çizerimiz anne ile kendisi ve diğer aile üyeleri arasına evi yerleştirdiğine göre; annesi ile çatışma yaşıyor demektir. Ancak annenin üzerinde uçuşan kırmızı kanatlı, sarı gövdeli kelebek ve kuşlar bu çatışmanın sevgisizlikten veya baskıdan kaynaklanmadığını gösteriyor. Belki anne çalışan bir bayan olduğu için çocuğuna yeterli zaman ayıramıyor olabilir. İkinci sırada ablasını çizdiği için anne figürü yerine ablayı koymuş olabilir.

Üçüncü olarak babasını ve en son kendisini çizmiş. Baba ile yan yana durması ve babanın elinden tutması kendisini babaya daha yakın hissettiğini gösteriyor.

Çevre detaylarına baktığımızda iyimser bir hava seziyoruz. Güneş sarıya boyanmış, gülümsüyor. Bulutlar maviye boyalı, onlar da gülümsüyor. Evin çatısı kırmızıya boyanmış, ancak tüten bir bacası yok. Bu bir çelişki gibi görünüyor.

Kim bilir, belki de bacayı çizecek zamanı yoktu veya çizmeyi unuttu.

Resim 5.9. Aile Resimlerinin Değerlendirilmesi

Çocuk resmin merkezine en büyük ve birinci olarak anneyi çizmiş. Annenin kolları yana açık ve vücut orantısını göre abartılı çizilmiş. Bu evde otoritenin annede olduğunu ima ediyor, ikinci olarak babasını çizmiş ve annenin soluna almış. Üçüncü olarak babaanneyi ve son olarak da kendisini çizmiş. Annenin ayakları babaya doğru bakıyor. Bu annenin baba üzerinde etkili olduğunu gösteriyor olabilir. Babanın ayakları da anneye bakıyor. Ancak bir sorun var. Baba, babaanneye yani kendi annesine daha yakın duruyor.

Babaannenin oğlu üzerindeki etkisi devam ediyor görünüyor. Ailede bir gelin kaynana çatışması olabilir; ama bunu açıkça belli etmiyorlar.

Babannenin en sola çizilmesi çocuk ile babaanne arasında bir çatışma olduğu ihtimalini güçlendiriyor. Babaannenin solunda duran oyuncak araba bunu gösteriyor Oyuncak çocuğa çok uzak, ona ulaşması zor görünüyor. Çevre detayları olumlu görünüyor. Güneş sarıya boyalı, ama gülümsemiyor. Onun yerine açık maviye boyalı bulutlar gülümsüyor. Nedense aileyi içine alması gereken ev çizilmemiş. Demek aile üyeleri evden daha önemli görünüyor. Aile üyeleri kâğıdı doldurunca eve yer kalmamış. Çocuğun çizgileri anaerkil bir aile modelini çağrıştırıyor olsa da gülümseyen yüzleriyle herkes halinden memnun görünüyor (Çankırılı,2011: 294-300).

5.4. Ailede İletişim Kopukluğu ve Problemlerin Olduğunu İfade Eden