Aile Ve Çevre Nasıl Etkilenir

Mobbing olayı sonrası mobbing mağdurunun en önemli desteği olan aile, hiçbir zaman sevdikleri bu insanı bu kadar çaresiz ve farklı şekilde görmeye alışmamışlardır. Mağdura bu ümitsizlik labirentin de, yolunu bulması için en büyük desteği yine ailesi verecektir. Mağdurda meydana gelen değişimler, aile içinde kolaylıkla fark edilebilir; yine çözüm ve yardım yolları aslında aile

bireyleri arasındaki ilişkinin niteliğine bağlı olarak kısa sürede gelişebilmektedir. Psikolojik olarak karışmış olan kafasını ve yaşadığı telaşı, kendisine ait duygularını etkileyip davranışlarını değiştirmekle kalmaz, kendisi, ailesi ve çevresi ile olan ilişkilerini de etkilemektedir. İçinden çıkılması bu zor durum karşısında kimileri kaçıp gitmeyi tercih ederken, kimileri durmadan kendi durumları hakkında konuşmak isteyebilirler. Bu konuşma isteklerinin arkasında yatan gerçek, maruz kaldıkları bu duruma karşı çevreden destek arayışları ve kendi görüşlerinin doğruluğuna ilişkin onay beklentileri bulunmaktadır. Çevrelerinden aradıkları desteği bulmak için durmadan aynı şeyleri tekrar tekrar anlata bilirler veya anlaşılabilmek isteği içindedirler. Gerçekleştirilen bu şekildeki davranışlar ile sıkıntılarını paylaşmakta ve çevrelerinden sosyal destek arayışı içinde olmaktadırlar. Aile içindeki güçlü ilişkiler ve bağlılık, bireyin içine düştüğü bu durumdan kendisine destek sağlamakta ve mobbing mağdurları böylece biraz olsun rahatlamakta ve kendilerini içine düştükleri bu durumda güçlü hissedebilmektedirler. Aksi durumda ise, yani kişi ailesinin desteğini alamadığı ortamlarda bu durumdan olumsuz olarak etkilenmekte, bazen de kaçış yolları olarak alkol ve madde kullanımına yönelerek geçici çözüm o an rahatlama gibi görünen bu davranışlar sonucu bağımlılığa yakalanabilmektedirler. Aile bireyleri arasındaki ilişkinin niteliği ve güçlü aile bağlarının önemi bu noktada daha belirgin olarak ortaya çıkmakta ve mobbing mağdurunu koruyucu bir fonksiyon görmektedir.

2.1.10.1 Değişen Davranışlar

Ailenizin bir üyesi veya sevdiğiniz kişi aşağıda belirtilen alışılmış dışı davranışlar sergileyebilmektedirler.

1. İş ile ilgili olayları kişinin tekrar tekrar anlatması veya iş yerindeki insanların davranışlarını anlatması.

2. İçe kapanmak, sessizleşmek ve daha az konuşmak. 3. Aşırı derecede olumsuzluk.

4. Endişe, şaşkınlık, korku hali. 5. Ağlama krizleri.

6. Aşırı şekilde alınganlık. 7. Sebepsiz yere öfke göstermek.

9. Duygu ve düşüncelerini gizlemeye çalışmak. 10. Yardım istememek.

11. Sürekli destek aramak, ihtiyaç içinde olmak. 12. Uzun süre odaklanamama konsantrasyon kaybı, 13. Aşırı derecede unutkanlık.

14. Bıkkınlık yılgınlık. 15. Sürekli fiziksel hareket.

16. Yavaş konuşmak ve yavaş hareket etmek. 17. Aşırı ya da hiç idman yapmamak.

18. Çok fazla yemek ya da az yemek. 19. Aşırı sigara içmek.

20. Uyuma zorlukları yaşamak.

21. Aşırı şekilde alışveriş veya aşırı temizlik gibi davranışlar sergilemek.

22. Evde, Odalarda, mutfakta, aşırı karışıklık. 23. Faturaları ödememek.

24. Dış görünüşte değişiklik, kirli sakal bırakma, saçların taranmaması.

25. İfadelerde değişiklik, konuşmalarda tutarsızlık, tekinsiz görünmek.

26. Kaza ve yaralanmalara eğilim.

27. Potansiyel olarak ağır tıbbi sorunlar oluşturmak.

Yukarıdaki değişimleri yaşayan mobbing mağdurları mesleki itibarlarını kaybettiklerini hissedebilmekte ve bir anlamda benlik krizi yaşayabilmektedirler. Kendilerine olan güveni yitirmişlerdir ve Mobbing olayı alışılmış benlik imgelerini sarsmıştır. Sıklıkla kedere kapılıp, üzüntüler ve ağlama krizleri veya dalıp gitmeler yaşamaktadırlar. Gelecek endişesi, korku, öfke, inkâr, uzlaşma ve kabullenme gibi yoğun nörotik tepkileri verebilirler. Mobbing ile ilgili bu yaşananlar uzun zaman devam edebilir. Bazı insanlar sessizliğe bürünüp kendilerini yalıtırlarken, bazıları da her işe karışarak bir şeyler üzerinde kontrol kurabilmek için yoğun çaba harcayabilirler. Böylelikle kişilerin benliklerinde git geller de görülebilmektedir.

2.1.10.2 Aile ve Arkadaşların Desteği

Yaşanan mobbing olayı sonrası yaşananlar göründüğü kadar basit olmamakla birlikte, destekleyici duygu ve düşüncelere karşılıklı kulak verilen iletişim, bu karmaşıklığın çözülmesine ve duygular ile düşüncelerin paylaşılmasına yardımcı olmaktadır. Ancak aile içine yansıyan bu kriz devam ettikçe, mobbing mağduruna destekleyici davranışlar gösteren taraf üstlendiği rolünden sıkılabilmektedirler. Hatta bu durum uzun süreli devam ederse ailenin dağılması ile de karşı karşıya kalınabilir. Bu geçen süre zarfında zaman zaman verilen desteklerin ve aile içi çabaların boşunaymış gibi görünmesi mümkün olabilmektedir. Çünkü kimi kurbanlar sevenlerinin desteğine sahip oldukları halde, kendilerini sürekli kötü hissedebilmekte ve intihara eğilimli olabilmektedirler. Bu kişilerin psikolojik tedavi görmeleri kaçınılmazdır. Psikolojik tedavi görmek kurbanın benlik duygusunun zedelendiğini düşünmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle aile üyeleri onun bu alışılmamış davranışlarını daha iyi ele alabilmek için bir uzman yardımı alması düşünebilirler. Mobbing mağduruna aile ve arkadaşların verebilecekleri en önemli destek konusu, onun güçlü yanlarını tespit edip kullanmasını sağlamak, karakterini, cesaretini ve başarılarını onaylayarak destek olmak, kendisine olan saygınlığının tekrar oluşmasını sağlamaktır. Sevdiklerini, bildikleri her şekilde ifade etmelidirler. Bu, onun kendi kimliğini tekrardan kazanmasına yardımcı olabilecektir. Ayrıca bütün bunların yanında mobbing mağduruna verilebilecek en büyük destek onu bu savaş ortamından uzaklaştırmaktır(Dvenport, 2003). Yaradılışı gereği insanoğlu için en zor gelen şeylerden biride yardım istemektir. Mobbing mağduru hareketleri ile yardıma ihtiyacı olduğunu anlatsa da bizzat yardım istemesi kişinin talep edeceği en zor şeylerdendir. Mobbing mağdurunun yanında olmakla mağdura verilen mesaj her konuda destek anlamı taşımaktadır. Bu trafik kazası veya ciddi bir yaralanma sonrası doğru yapılan ilk yardım ya da ilk müdahale kadar önemlidir. Destek vermek ve aile ve arkadaşların yapabileceklerine ilişkin örnekler aşağıda verilmektedir.

- Mağdura yanında olunduğunun hissettirilmesi. - Mağduru dinlemek.

- Mağdurun yaşamış olduğu mobbing olayını tanımlamaya yardımcı olmak.

- Profesyonel yardım, terapi ve terapist isimleri önermek.

- Doktora gitmeyi önermek ve tıbbın yardımcı olabileceği konusunda telkinde bulunmak.

- Yasal olarak danışman, avukat önermek ve bulup, randevu almak. - Mali durumun kontrol altında tutulmasını sağlayacak yollar önermek.

- Zaman geçirmeden alternatif iş olanakları aramasını ve yer değiştirme planı yapmasını önermek.

- Öz geçmiş hazırlamasına yardım etmek. Yeni iş olanakları bulup önermek.

- Sinemaya, yemeğe gitmek, yürüyüşe çıkmak gibi ortak etkinlikler önermek.

- Aramak, kart veya çiçek göndermek.

- Yardımcı kitaplar önermek veya hediye etmek.

2.1.10.3 Destekleyici Dil Kullanma Örnekleri

Mobbing mağduru kişileri destekleyici dinlemede, her türlü dil yardımcı olmadığı gibi kimi zaman zarar verici yaralayıcı da olabilmektedir. Seçtiğimiz ve kullandığımız bazı cümleler diğerlerinden daha onaylayıcı ve insanlara kendi çözümlerini bulmakta daha fazla yardımcı olabilir. Dolayısı ile seçeceğimiz cümlelerde kesinlikle dikkatli olmalı ve tecrübeli birilerin den destek alınmalıdır. Aşağıda verilmiş olan örnekler, yararlı dil kullanmaya verilebilecek örnekler olarak gösterebiliriz;

- “Bu iş zaten sana göre değildi.” Demek yerine, “Sen bütün bunlarla nasıl başa çıkabiliyorsun?”

- “Belki buna yol açacak bir şey yapmışsındır.” Demek yerine, “Sana nasıl yardımcı olabilirim?”

- “Böyle devam edersen zamanla kendini daha da kötü hissedeceksin.” Demek yerine, “Lütfen bana neler hissettiğini söyler misin?”

- “Bu konuyu kapatmanın zamanı geldi artık.” Demek yerine, “Yarın seni tekrar arar konuşuruz olur mu?”

Gibi konuşma tarzlarını tercih etmek daha faydalı olabilmektedir. Böylelikle hem fiziki olarak yanında olmanın ötesine geçilecek ve hem de destekleyici bir dil kullanarak mağdurun tedavisine yardımcı olmak olasıdır.