Aile işletmelerinin diğer işletmelerle karşılaştırıldığında pek çok farklılıkları göze çarpar. Bu farklılıklar zaman zaman zayıf yönler olarak aile işletmelerini olumsuz etkilerken, bazı farklılıklar da vardır ki; aile işletmelerini diğer işletmelerden daha güçlü hale getirerek, onları üstün kıldığı görülür.
Aile işletmelerinin üstünlükleri şu başlıklar altında toplanabilir (Fındıkçı, 2005): 1- Çabuk karar verilebilmesi.
2- Yüksek başarı güdüsü ve işe asılanların çok olması. 3- Kısa zamanda büyüme ve gelişme eğilimi.
4- Aile birliğinden doğan kuvvetin olması ve “biz” bilincinin kısa zamanda gelişmesi.
5- Amatör ruhun kaybedilmemesi.
7- Gelecekteki yöneticilerin önceden belli olması ve gerekli hazırlıkların önceden yapılabilmesi.
Araştırmalar, aile işletmelerinin tanımına ve özelliklerine baktığımızda en önemli üstünlüğünün aile işletmelerinin diğer işletmelere göre daha yenilikçi, yeniliklere açık ve karar alma ve yönetimde daha esnek olduklarını göstermektedir. Yeniliklere açık olması aile bireylerinin tamamının büyüme açık ve riski birlikte üstlendiklerinden riskten kaçınmayan, birlikte olmanın verdiği psikolojik kuvvet birliğinden gelir. Esneklikleri ise aile bireylerinin birbirlerine aynı zamanda duygusal bağla da bağlı olmaları zaman zaman yaşanan aksaklıkların göz ardı edilmelerine neden olurken, bazı hataların da gizlenerek telafi edilebildiğinden kaynaklandığı görülmektedir.
Aile işletmelerinin diğer işletmelere göre bir başka üstünlüğü ya da avantajı finansal sorunlarını, sermaye yetersizliklerini kendi içlerinde rahatlıkla çözebilmeleridir. Özellikle finans piyasaları çok gelişememiş, gelişmekte olan ülkelerde faaliyet gösteren aile işletmelerinin finansal ihtiyaçlarının karşılanması oldukça güçtür. Aile işletmelerinde kurum aile ile birlikte düşünüldüğünden, ortaklar, diğer işletmelerin ortaklarına göre daha kolay, düşünmeden şahsi mal varlıklarını kurumun sıkıntılarının giderilmesi için ortaya koymaktan çekinmemektedir (Fındıkçı, 2005).
Aile bireyleri aile işletmelerinde elde edilen kârın ortaklara dağıtılmayarak uzun vadede kurumun devamlılığında ve gelişmesinde kullanılmasını daha uygun bulmaları aile işletmelerinin bir başka avantajıdır. Bu yaklaşım, aile işletmelerinin yabancı kaynağa olan ihtiyaçlarını azaltırken, öz kaynaklarda artışa sebep olacağından işletmelerin mali yapılarını güçlü kılar. Genellikle büyük işletmeler kısa dönem planlar yaparak günlük faaliyetlerini dikkate alırken, aile işletmeleri kurumun devamlılığını sağlayabilmek ve büyümeyi uzun vadeye yayabilmek için uzun vadede plan yaparak, yatırımlarını belirlerler.
Aile işletmelerinde girişimci ile hissedarların aynı kişiler olması işletme içinde bu kişilerin uzun yıllar yöneticilik yapmaları, kurumun politikalarında sık değişiklik olmasına engel olması aile işletmeleri için bir avantajdır. Bu da aile işletmelerinin kurum misyonunu, vizyonunu belirleme ve gerekli uygulama planlarının rahatlıkla yapılmasını kolaylaştırır. Aile işletmelerinin amaçları ve büyüme hedefleri bellidir ve seçilecek olan yollar hazırdır.
Aile işletmelerinin bir başka üstünlüğü yönetimde karar alma mekanizmalarının çok hızlı hareket edebilmesidir. Kararlar zaman zaman aile meclisi içinde alınır, imza ve prosüdür azdır. Faaliyet sırasında fark edilen aksaklıklara hemen müdahale edilebilir. Aile bireyleri arasında fikirler özgürce ifade edilebilir. Bu da aile işletmelerinin farklı bakış açılarını görmelerine sebep olur. Aile bağı ile bağlı olan bireylerin çalışmaları ekip sinerjisi sağlayacağı için başarı ve verimlilik artacaktır. Aile bireylerinin çocuklarının iyi eğitim alabilmesi için harcadıkları çaba, ileriki dönemlerde aile işletmelerinin daha profesyonel ellerde yönetilmesini sağlayacağından gerekli bir çabadır (Fındıkçı, 2005).
Aile işletmelerinin bir üstünlüğü de örgüt kültürünün oluşmasında ve gelişmesinde yaşanan süreçtir. Aile bireylerinin inanışları, düşünceleri, yaşam tarzları işletmenin faaliyetlerine ve yönetimine yansır. Đşletme içinde bir örgüt kültürünün kurulması ve prensiplerinin belirlenmesi ve uygulanması daha kolay olur. Đşletmede çalışan aile bireylerinin prensiplerden anladıkları oluşum aynı olacağından, kurum kültürünün yapılanması hızlanır (Fındıkçı, 2005).
Aile bireylerinin aralarındaki iletişim işletme sayesinde gelişir. Bireylerin sosyal sorumluluk duygusu artar. Böylece kurumsal yönetim daha sağlıklı biçimde oluşturulur. Aile bireylerinin aralarındaki iletişim işletme faaliyetleri içinde gelişir. Bireyler arasındaki diyalogların kurulmasına, bireylerin fikirlerini ortaya koymalarına ve bu fikirler üzerinde tartışmalar yapılmasına neden olur. Özellikle aile işletmelerinde bireylerin fikir alışverişinde bulunarak tartışmalara girmeleri, işletmenin geleceğini planlama ve bir vizyon oluşturmada oldukça faydalı olabilir. Bu faydalı gelişmeler aile işletmelerinin kârlıklarını, devamlılıklarını ve ekonomik sistem içinde kurumsal prestijlerini olumlu yönde etkiler.
Türkiye’deki hemen her işletmenin “aile” özelliği taşımasının belli sebepleri vardır. Güven, miras paylaşımı, gelecek beklentisi gibi faktörler aile işletmelerinin kurulma sebebi olarak sayılabilir. Aile bireylerini daha ucuza çalıştırma, yönetimde tek seslilik, bilgi ve para birimi de aile işletmelerinin üstünlükleri arasında sayılabilir.
Đşletmelerin aile bireylerinden kurulu olmaları, kuruluşlarının ilk zamanlarında bir üstünlük olarak ortaya çıkmakla birlikte, büyümenin getirdiği geniş ve örgütsel yapı bu avantajı bir dezavantaj haline getirmektedir. Kurucu ya da girişimci dediğimiz, ailenin genellikle en büyüğü olan kişi, işletmeyi kurduğu ilk dönemlerde tüm aile bireyleri canla başla gece gündüz birlikte çalışırlar. Gelişme sağlandıkça, kurum
büyüdükçe aile bireyleri arasında hep yaşanan küçük sorunlar bile içinden çıkılmaz çatışmalar dönüşür.