Otopsi Öncesi Otopsi S ras p* Otopsi Öncesi Otopsi S ras p*
BAKTER 18.2±18.4 56.0±47.6 0.000 181.4±97.9 383.0±254.5 0.000
MANTAR 9.7±19.7 108.6±225.8 0.011 80.6±50.1 325.8±359.0 0.000 *BaD'ml' gruplarda t testi
Otopsi s'ras'nda plak açma yöntemi ve hava örnekleme cihaz' ile belirlenen bakteri ve mantar koloni say'lar' otopsi öncesine göre anlaml' olarak fazla bulundu.
56
Tablo 19. Otopsi S ras ve Sonras nda Plak Açma Yöntemi ve Hava Örnekleme Cihaz ile Üreyen Bakteri ve Mantar Say lar n n Kar la t r lmas
PLAK AÇMA YÖNTEM HAVA ÖRNEKLEME C HAZI
Otopsi S ras Otopsi Sonras p* Otopsi S ras Otopsi Sonras p*
BAKTER 56.0±47.6 20.7±37.6 0.001 383.0±254.5 241.5±205.1 0.008
MANTAR 108.6±225.8 11.1±21.2 0.010 325.8±359.0 186.8±220.3 0.033 * BaD'ml' gruplarda t testi
Otopsi sonras'nda plak açma yöntemi ve hava örnekleme cihaz' ile belirlenen bakteri ve mantar koloni say'lar'n'n otopsi s'ras'na göre anlaml' olarak azald'D' belirlendi.
Tablo 20. Otopsi Öncesi ve Sonras nda Plak Açma Yöntemi ve Hava Örnekleme Cihaz ile Üreyen Bakteri ve Mantar Say lar n n Kar la t r lmas
PLAK AÇMA YÖNTEM HAVA ÖRNEKLEME C HAZI
Otopsi Öncesi Otopsi Sonras p* Otopsi Öncesi Otopsi Sonras p*
BAKTER 18.2±18.4 20.7±37.6 0.726 181.4±97.9 241.5±205.1 0.055
MANTAR 9.7±19.7 11.1±21.2 0.779 80.6±50.1 186.8±220.3 0.008 * BaD'ml' gruplarda t testi
Otopsi öncesinde plak açma yöntemi ile belirlenen bakteri ve mantar koloni say'lar'n'n otopsi sonras'na göre anlaml' bir fark göstermediDi saptand'. Otopsi öncesinde hava örnekleme cihaz' ile belirlenen bakteri koloni say's'n'n otopsi sonras'na göre anlaml' bir fark göstermediDi, mantar koloni say's'n'n ise otopsi sonras'nda anlaml' olarak fazla olduDu saptand'.
lkbahar ve yaz dönemi kendi içinde otopsi öncesi, s'ras' ve sonras'nda her iki yöntemle üreyen bakteri ve mantar koloni say'lar' aç's'ndan kar)'la)t'r'lmas' Tablo 21- 23’de gösterilmi)tir.
57
Tablo 21. lkbahar ve Yaz Döneminde Otopsi Öncesi ve S ras nda Plak Açma Yöntemi ve Hava Örnekleme Cihaz ile Üreyen Bakteri ve Mantar Say lar n n Kar la t r lmas
* Wilcoxon
lkbahar ve Yaz döneminde otopsi s'ras'nda plak açma yöntemi ve hava örnekleme cihaz' ile saptanan bakteri ve mantar koloni say'lar' otopsi öncesine göre anlaml' olarak fazla bulundu.
PLAK AÇMA YÖNTEM HAVA ÖRNEKLEME C HAZI
Otopsi Öncesi Otopsi S ras p* Otopsi Öncesi Otopsi S ras p*
lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz
BAKTER 9.1±5.7 27.4±22.1 51.1±17.1 60.9±65.7 0.000 0.028 222.4±107.3 140.4±68.1 459.1±290.8 306.9±190.6 0.014 0.001 MANTAR 2.7±1.7 16.7±26.3 117.8±271.6 99.3±175.6 0.000 0.004 66.0±40.0 95.2±55.7 352.7±456.3 298.9±234.9 0.001 0.002
58
Tablo 22. lkbahar ve Yaz Döneminde Otopsi S ras ve Sonras nda Plak Açma Yöntemi ve Hava Örnekleme Cihaz ile Üreyen Bakteri ve Mantar Say lar n n Kar la t r lmas
* Wilcoxon
lkbahar döneminde otopsi sonras'nda plak açma yöntemi ile belirlenen bakteri ve mantar koloni say'lar'n'n otopsi s'ras'na göre anlaml' olarak azald'D' belirlenirken otopsi sonras'nda hava örnekleme cihaz' ile saptanan bakteri ve mantar koloni say'lar'n'n otopsi s'ras'na göre anlaml' bir fark göstermediDi saptand'.
Yaz döneminde otopsi sonras'nda plak açma yöntemi ve hava örnekleme cihaz' ile belirlenen bakteri ve mantar koloni say'lar'n'n otopsi s'ras'na göre anlaml' olarak azald'D' belirlendi.
PLAK AÇMA YÖNTEM HAVA ÖRNEKLEME C HAZI
Otopsi S ras Otopsi Sonras p* Otopsi S ras Otopsi Sonras p*
lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz
BAKTER 51.1±17.1 60.9±65.7 21.6±49.3 19.7±21.6 0.004 0.002 459.1±290.8 306.9±190.6 291.7±253.8 191.4±129.4 0.064 0.005 MANTAR 117.8±271.6 99.3±175.6 13.0±28.4 9.2±10.5 0.006 0.000 352.7±456.3 298.9±234.9 249.3±282.3 124.4±108.7 0.673 0.003
59
Tablo 23. lkbahar ve Yaz Döneminde Otopsi Öncesi ve Sonras nda Plak Açma Yöntemi ve Hava Örnekleme Cihaz ile Üreyen Bakteri ve Mantar Say lar n n Kar la t r lmas
* Wilcoxon
lkbahar döneminde otopsi sonras'nda plak açma yöntemi ve hava örnekleme cihaz' ile belirlenen bakteri koloni say's' otopsi öncesine göre anlaml' bir fark göstermezken mantar koloni say's'n'n otopsi sonras'nda anlaml' olarak artt'D' belirlendi.
Yaz döneminde otopsi sonras'nda plak açma yöntemi ve hava örnekleme cihaz' ile belirlenen bakteri ve mantar koloni say'lar'n'n otopsi öncesine göre anlaml' bir fark göstermediDi belirlendi.
PLAK AÇMA YÖNTEM HAVA ÖRNEKLEME C HAZI
Otopsi Öncesi Otopsi Sonras p* Otopsi Öncesi Otopsi Sonras p*
lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz lkbahar Yaz
BAKTER 9.1±5.7 27.4±22.1 21.6±49.3 19.7±21.6 0.952 0.184 222.4±107.3 140.4±68.1 291.7±253.8 191.4±129.4 0.494 0.080
MANTAR 2.7±1.7 16.7±26.3 13.0±28.4 9.2±10.5 0.014 0.394 66.0±40.0 95.2±55.7 249.3±282.3 124.4±108.7 0.005 0.695
60
8- Otopsi S ras nda Her ki Yöntem ile Üreyen Bakteri ve Mantar Koloni Say lar na Ki i Say s n n, Otopsi Say s n n, Koku mu Ceset Otopsisinin, Havaland rma ve Kliman n Etkisi
Otopsi salonunda otopsi yap'l'r iken iki adli t'p uzman', iki otopsi teknisyeni ve bir personel olmak üzere en az be) ki)i bulunuyordu. Pazar günleri ise dört ki)i bulunmaktayd'. ÖDrenci say's'na göre içeride bulunan ki)i say's' deDi)mekteydi. Otopsi s'ras'nda kaydedilen ki)i say's' be) ve be)in alt', be) üstü olarak grupland'r'l'p analiz yap'ld'. Yaz ve ilkbahar dönemi birlikte göz önüne al'nd'D'nda ki)i say's'n'n her iki yöntem ile üreyen bakteri ve mantar koloni say'lar'na etkisinin olmad'D' görüldü ( Mann-Whitney U testi, p>0.05).
lkbahar döneminde, yaln'z plak açma yöntemi ile elde edilen bakteri koloni say's'n'n, içeride bulunan ki)i say's' ile birlikte art')'n'n anlaml' olduDu saptand' (Mann-Whitney U testi, p=0.033). Yaz döneminde, içeride bulunan ki)i say's'n'n her iki yöntem ile üreyen bakteri ve mantar koloni say'lar'na etkisi olmad'D' belirlendi (Mann-Whitney U testi, p>0.05).
lkbahar ve yaz döneminde örnek alma süresi içinde yap'lan otopsi say's' ortalamas' üç idi. Yap'lan otopsi say's' üç ve üçün alt', üç üstü olarak grupland'r'l'p analiz yap'ld'. Her iki dönemde de otopsi say's'n'n her iki yöntemle de üreyen bakteri ve mantar koloni say'lar'na etkisinin anlaml' olmad'D' (Mann-Whitney U testi, p>0.05) belirlendi.
lkbahar ve yaz döneminde yap'lan otopsilerde koku)mu) ceset bulunmas'n'n her iki yöntem ile üreyen bakteri ve mantar say'lar'na etkisi olmad'D' (Mann-Whitney U testi, p>0.05) belirlendi. Koku)mu) ceset otopsisi yap'lan günlerde üreyen tek Gram negatif bakteri P. mirabilis idi. Koku)mu) ceset otopsisi yap'lan günlerde P. mirabilis üremesi, koku)mu) ceset otopsisi yap'lmayan günlere göre istatistiksel olarak anlaml' bulundu (Fisher’in kesin testi, p= 0.002).
Otopsi salonunda bulunan klima yaln'zca yaz döneminde çal')t'r'l'yordu. Kliman'n çal')mas'n'n her iki yöntem ile üreyen bakteri ve mantar say'lar'na etkisinin olmad'D' (Mann- Whitney U testi, p>0.05) belirlendi.
Tüm çal')ma dönemi boyunca otopsi s'ras'nda yap'lan örnek alma i)leminde yaln'zca üç gün havaland'rma sistemi kapal' idi. Havaland'rma sistemi kapal' olduDunda plak açma yöntemi (Mann-Whitney U testi, p= 0.035) ve hava örnekleme cihaz' ile (Mann-Whitney U testi, p= 0.021) üreyen mantar say'lar'nda meydana gelen azalman'n anlaml' olduDu belirlendi. Sadece yaz döneminde havaland'rma sisteminin etkisi ara)t'r'ld'D'nda yine ayn'
61
sonuç elde edildi (Mann-Whitney U testi, plak açma yöntemi ile p= 0.016 ve hava örnekleme cihaz' ile p= 0.019). Havaland'rma sisteminin kapal' olmas'n'n her iki yöntem ile elde edilen bakteri koloni say's'na etkisinin olmad'D' (Mann-Whitney U testi, p>0.05) belirlendi.
9- Otopsi S ras nda Her ki Yöntem ile Üreyen Bakteri ve Mantar Say lar na Ortam Is s ve Nemin Etkisi
lkbahar ve yaz dönemi birlikte deDerlendirildiDinde, otopsi s'ras'nda salonun kaydedilen 's' ortalamas' 240C idi. Her iki dönemde kaydedilen 's' deDerleri 240C ve alt', 240C üstü olarak grupland'r'l'p analiz yap'ld'. Ortam 's's' 240C üstünde iken hava örnekleme cihaz' ile üreyen mantar say'lar', 240C ve alt'ndaki deDerlere göre anlaml' olarak daha dü)üktü (Mann-Whitney U testi, p= 0.004).
Otopsi s'ras'nda salonun kaydedilen nem ortalamas' %56 idi. Her iki dönemde kaydedilen nem deDerleri 56 ve alt', 56 üstü olarak grupland'r'l'p analiz yap'ld'. Nemin her iki örnek alma döneminde her iki yöntem ile üreyen bakteri ve mantar koloni say'lar'na etkisinin olmad'D' belirlendi (Mann-Whitney U testi, p>0.05).
10- Çal ma S ras nda Kullan lan Her ki Yöntemle Elde Edilen Koloni Say lar yla Kabul Edilebilir Kontaminasyon Düzeylerinin Belirlenmesi
Çal')mam'zda maksimum kabul edilebilir IMA deDeri olarak bakteriler için 75 koü, mantarlar için 19 koü kabul edilerek hava örnekleme cihaz'n'n belirlediDi deDerler için kesim noktas' ( koü/m³) ROC eDrisi ile belirlenmeye çal')'ld' ($ekil 5 ve $ekil 6).
62